Ο καύσων των εντυπώσεων και των αποχρώσεων

 Η καλοκαιρινή ζέστη γίνεται κάψα, λίβας που καίει τα σπαρτά, αν κάνεις το λάθος να ενημερωθείς για τον καιρό από την τηλεόραση

Του Παναγιώτη Λιάκου

Οι εντυπώσεις αυξάνουν την ισχύ των φαινομένων. Αν ψιχαλίζει και σου πει γείτονας ότι ρίχνει καρέκλες, πιθανότατα θα αναβάλεις τη έξοδό σου – εκτός εάν ανοίξεις το παράθυρο και διαπιστώσεις ιδίοις όμμασι ότι ψιχαλίζει και δεν ρίχνει καρέκλες. Έτσι και με την έντονη ζέστη. «Καύσωνας» λέει ο ένας, «Σαχάρα» τσαμπουνάει η άλλη, «αποπνικτική ατμόσφαιρα» μολογάνε δυο τρεις εν χορώ και σου ‘ρχεται ταμπλάς ακόμα κι αν βρίσκεσαι εντός δωματίου με ορθάνοιχτο τον κλιματισμό.

Συνεπώς, το πρώτο μέτρο για τη μείωση της έντασης των καιρικών φαινομένων είναι το κλείσιμο του χαζοκουτιού. Έτσι θα δροσιστεί ο νους των τηλεορασόπληκτων πολιτών, χωρίς να χρειαστεί να δαπανήσουν σεντ!

Μια καλή ανάλυση περί εντάσεως της ισχύος των φαινομένων μέσω των εντυπώσεων έχει κάνει ο αρχαίος Έλλην στωικός φιλόσοφος Επίκτητος (50-138 μ.Χ.).

Διαβάζουμε στο έργο του που τιτλοφορείται «Εγχειρίδιον»,* στο κεφάλαιο 5: «Ταραχή στους ανθρώπους δεν προξενούν τα πράγματα, αλλά οι απόψεις που έχουν οι άνθρωποι γι’ αυτά. Για παράδειγμα, ο θάνατος δεν είναι κάτι φοβερό, διότι τότε θα φαινόταν και στον Σωκράτη, αλλά η άποψη που έχουμε για τον θάνατο, ότι είναι κάτι φοβερό· αυτή είναι το φοβερό».

Επιπλέον, ο Επίκτητος στη συνέχεια του κειμένου αναφέρει ότι καλό είναι, όταν προκύπτουν τέτοια ζητήματα, να μην αρχίζουμε τις γκρίνιες και τις μομφές σε πρόσωπα, αλλά στις ίδιες τις εσφαλμένες αντιλήψεις μας. Συγκεκριμένα, γράφει: «Όταν, λοιπόν, εμποδιζόμαστε ή ταρασσόμαστε ή λυπούμαστε, ποτέ να μην αποδίδουμε την αιτία σε άλλον αλλά στον εαυτό μας, δηλαδή στις απόψεις που έχουμε για τα πράγματα. Γνώρισμα του απαίδευτου ανθρώπου είναι να κατηγορεί άλλον για την κακή κατάσταση στην οποία βρίσκεται· γνώρισμα του ανθρώπου που έχει αρχίσει να μορφώνεται είναι να μην κατηγορεί ούτε τον άλλον ούτε τον εαυτό του».

Γι’ αυτό, λοιπόν, ας απενεργοποιήσουμε τη γεννήτρια της υπερβολής, πατώντας το κόκκινο κουμπάκι του τηλεκοντρόλ.

*Επίκτητος, «Εγχειρίδιον», Εισαγωγή – Μετάφραση – Σχόλια: Σ. Α. Τριαντάρη, Θεσσαλονίκη 2014, εκδόσεις Ζήτρος, σελ. 207-209.