Σε συνέχεια του -αναπάντητου μέχρι σήμερα- αιτήματός μας περί χορήγησης του καταλόγου των δώρων προς τα μέλη της Κυβέρνησης και τους/τις Υφυπουργούς σχολιάζουμε τις διατάξεις του νόμου για την πολιτική δώρων και προτείνουμε απαραίτητες αλλαγές.
Συνεχίζουμε τις δράσεις μας για διαφάνεια και λογοδοσία σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα όπως η πολιτική δώρων προς την Κυβέρνηση. Δύο χρόνια αφού ψηφίστηκε ο ν. 4829/2021 μόνο η Προεδρία της Δημοκρατίας, έχει αναρτήσει και δημοσιεύσει λίστα δώρων. Η Προεδρία της Κυβέρνησης σιωπά, ούτε έχει εκδοθεί την απόφαση που θα ρυθμίζει λεπτομέρειες για το ειδικό μητρώο δώρων.
Θυμίζουμε ότι στις 18 Ιουλίου ζητήσαμε τη λίστα με τα δώρα που έχει λάβει η Κυβέρνηση για το έτος 2022, η οποία σύμφωνα με τον νόμο, θα έπρεπε να έχει ήδη δημοσιευθεί. Το αίτημά μας παραμένει αναπάντητο μέχρι σήμερα.
Στις 28 Σεπτεμβρίου δημοσιεύτηκε άρθρο των New York Times για τη σκοτεινή πλευρά του lobbying με αφορμή (αδήλωτα;) δώρα του κολοσσού HUAWEI προς αξιωματούχους της ελληνικής κυβέρνησης. Το Vouliwatch συνέβαλε στην έρευνα των NYT σχετικά με τις ελλιπείς προβλέψεις της νομοθεσίας σε θέματα lobbying αλλά και την προκλητική παράβλεψη των ρυθμίσεων για τη διαφάνεια σχετικά με τα δώρα των πολιτικών.
Σήμερα, με αφορμή όλα τα παραπάνω αποστείλαμε επιστολή στην Υπουργό Εσωτερικών και την Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής προτείνοντας βελτιώσεις στο νομικό πλαίσιο (ν. 4829/2021, α. 14-19).
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ
1. Ορισμός «δώρου»
Στην έννοια του δώρου (α. 15) περιλαμβάνονται όλα τα υλικά αντικείμενα και αγαθά όχι όμως και τα κάθε είδους ωφελήματα ή παροχές που δεν έχουν υλική υπόσταση.
Προτείνουμε να περιλαμβάνονται -μεταξύ άλλων- χρήματα, υλικά αντικείμενα, αναλώσιμα αγαθά, φιλοδωρήματα, χάρες, εκπτώσεις, δάνεια, δωροεπιταγές, δωροκάρτες, ψυχαγωγία, φιλοξενία, διαμονή, εισιτήριο, γεύμα, μεταφορά, ταξίδι αναψυχής, εκπαίδευση, κάποιου είδους πλεονέκτημα ή άλλο στοιχείο, αντικείμενο, παροχή ή υπηρεσία για το οποίο καταβάλλεται συνήθως χρηματικό αντίτιμο.
2. Εφαρμογή του ν. 4829/2021 και σε συγγενείς και συνεργάτες/-ιδες
Το άρθρο 15 εισάγει γενική απαγόρευση αποδοχής δώρων από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τα μέλη της Κυβέρνησης και τους/τις Υφυπουργούς, όταν αυτά τους προσφέρονται στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων τους ή μπορεί να θεωρηθούν ότι συνδέονται με οποιονδήποτε τρόπο με την άσκηση των καθηκόντων αυτών.
Θεωρούμε ότι το πεδίο εφαρμογής πρέπει να επεκταθεί ώστε να περιλαμβάνει την «έμμεση» προσφορά/αποδοχή δώρων, δηλαδή και τα στενά συγγενικά πρόσωπα των αξιωματούχων (δηλαδή στα παιδιά, τους/τις συντρόφους ή συζύγους και τους γονείς) καθώς και τα στενά συνεργαζόμενα πρόσωπα.
2. Υποχρέωση καταχώρησης των δώρων στο ειδικό ηλεκτρονικό βιβλίο ανεξαρτήτως αξίας
Στο παρόν πλαίσιο δεν υπάρχει υποχρέωση καταγραφής στο ειδικό βιβλίο για δώρα αξίας κάτω των 200 Ευρώ.
Προς διασφάλιση της μέγιστης δυνατής διαφάνειας και λογοδοσίας και ενόψει της γενικής απαγόρευσης αποδοχής δώρων, θα ήταν λογικό να υπάρχει υποχρέωση καταχώρησης όλων των δώρων ανεξαρτήτως αξίας ή η υποχρέωση καταχώρησης και των δώρων που προσφέρονται εντός ενός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος από το ίδιο πρόσωπο προς συγκεκριμένο/-η αξιωματούχο ανεξαρτήτως της αξίας αυτών.
4. Υποχρέωση δήλωσης των δώρων εντός συγκεκριμένης προθεσμίας
Ο νόμος προβλέπει γενική μόνο υποχρέωση καταχώρησης ενός δώρου χωρίς να υπάρχει κάποιος χρονικός περιορισμός.
Προτείνουμε η καταχώρηση να λαμβάνει χώρα εντός 2 μηνών από την αποδοχή του δώρου.
5. Στοιχεία του καταλόγου που τηρούνται και δημοσιεύονται
Ο νόμος προβλέπει ότι «[...] καταχωρίζονται τα στοιχεία του δωρητή, η περιγραφή του δώρου, τα στοιχεία του αρχικού αποδέκτη του δώρου, τα στοιχεία του τελικού κυρίου του δώρου, η ημερομηνία και η αιτία περιέλευσης στην κυριότητά του, καθώς και ο τόπος φύλαξής του».
Προτείνουμε επιπλέον να καταγράφονται:
α) η εκτιμώμενη αξία του δώρου,
β) η βάση με την οποία προέκυψε η εν λόγω αξία (π.χ. μετά από εκτίμηση, με βάση την τρέχουσα αγοραία τιμή κοκ) καθώς και
γ) το αν αυτά τα αντικείμενα χρησιμοποιούνται ή όχι από τους/τις αποδέκτες/-τριες των δώρων.
5. Πρόβλεψη κυρώσεων για μη δήλωση ή μη ανάρτηση
Πέραν των τυχόν (ποινικών) ευθυνών που μπορεί να προκύψουν στην περίπτωση αποδοχής δώρων, κρίνεται σκόπιμη η πρόβλεψη διοικητικών ή/και πολιτικών κυρώσεων προς τα πρόσωπα που είτε δεν αναρτούν είτε δεν δηλώνουν τα δώρα, παρά την υποχρέωσή τους.
Διαβάστε ολόκληρη την ΕΠΙΣΤΟΛΗ του Vouliwatch:
πηγή:https://vouliwatch.gr/actions/article/dora-kyvernisis-protaseis-nomoy
