Ούτε τις εισφορές που πληρώνουν δεν παίρνουν από τις εφάπαξ αποζημιώσεις μισθωτοί που συνταξιοδοτούνται λόγω του Νόμου Κατρούγκαλου που έχει διατηρήσει η σημερινή κυβέρνηση. Την ίδια ώρα που ο ΕΦΚΑ υπόσχεται να πληρώσει έως το τέλος Φεβρουαρίου τα 13.000 εφάπαξ που εκκρεμούν.
Ειδικότερα, ο Νόμος Κατρούγκαλου προέβλεψε αναδρομικά ότι για το διάστημα από τον Οκτώβριο του 2013 και μετά οι ασφαλισμένοι αντί για εφάπαξ θα παίρνουν πίσω τις εισφορές τους άτοκα. Ετσι, αν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, παίρνουν λιγότερα και από αυτά που πλήρωσαν.
Πάντως τα εκκρεμή εφάπαξ που ανέρχονται σε 13.000 προβλέπεται να πληρωθούν έως τον Φεβρουάριο 2024 για να ακολουθήσουν στη συνέχεια οι νέες αιτήσεις.
Εκκρεμείς αιτήσεις
Κάθε μήνα απονέμονται περίπου κατά μέσο όρο σε 3.877 συνταξιούχους, με αποτέλεσμα οι πληρωμές να είναι περισσότερες από τις εκκρεμείς αιτήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία του φορέα, στο 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2023 πληρώθηκαν 34.901 συνταξιούχοι, με συνολικό ποσό 718 εκατ. ευρώ, δηλαδή 4.000 περισσότερα από το 2022 (31.178 εφάπαξ).
Αυτήν τη στιγμή εκκρεμούν περίπου 27.000 αιτήσεις που υποβλήθηκαν από Ιανουάριο μέχρι Οκτώβριο του 2023, εκ των οποίων 13.000 είναι οι λεγόμενες ληξιπρόθεσμες, που έχει παρέλθει το τρίμηνο το οποίο θα έπρεπε να έχουν πληρωθεί στους συνταξιούχους.
Πέραν των 22 περικοπών που επέφερε ο Νόμος Κατρούγκαλου, άλλαξε επί τα χείρω τον τρόπο υπολογισμού του εφάπαξ (δημόσιος και ιδιωτικός τομέας), με τη μείωση να αγγίζει το 23%. Το εφάπαξ βαίνει μειούμενο για τα έτη συνταξιοδότησης που συμπληρώνονται από 1/1/2014 και μετά, καθώς οι εισφορές που πληρώνονται από το 2014 και εντεύθεν στα Ταμεία Πρόνοιας του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα δεν έχουν ανταποδοτικότητα.
Με την αλλαγή του υπολογισμού, ένας υπάλληλος που συνταξιοδοτείται με 35ετία θα πάρει δύο τμήματα εφάπαξ με τα εξής ποσά:
- Το πρώτο τμήμα του εφάπαξ είναι για τα έτη έως το 2013 και θα υπολογιστεί με το 60% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών της πενταετίας 2009-2013, επί τα έτη ασφάλισης έως το 2013.
- Το δεύτερο τμήμα του εφάπαξ θα είναι η επιστροφή των εισφορών που πλήρωσε από το 2014 έως το 2023, χωρίς τόκο.
Στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης τονίζουν ότι το σύστημα από το 2014 και μετά είναι με νοητή κεφαλαιοποίηση και όλα τα αποθεματικά των Ταμείων Πρόνοιας μαζεύονται σε έναν κοινό «κουμπαρά» του ΕΤΕΑΕΠ, που σήμερα φτάνει περίπου στα 4 δισ. ευρώ. Από αυτόν τον «κουμπαρά» περιμένουν να πάρουν εφάπαξ οι σημερινοί εργαζόμενοι που έχουν ήδη μια 25ετία – 30ετία κρατήσεων για εφάπαξ, ενώ οι νεότεροι καλούνται να πληρώνουν για την ίδια παροχή (σε ορισμένα επαγγέλματα) που δεν θα τη λάβουν ποτέ.
Ειδικές κατηγορίες
Επισημαίνεται ότι το εφάπαξ καταβάλλεται κατά προτεραιότητα στις εξής τέσσερις ειδικές κατηγορίες:
- Στους δικαιούχους που λόγω ασθένειας, χρόνιας πάθησης ή άλλης βλάβης έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.
- Στους δικαιούχους που είναι γονείς ή νόμιμοι κηδεμόνες ατόμων που έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.
- Στους δικαιούχους που λόγω τυφλότητας συνταξιοδοτούνται με σύνταξη γήρατος με μόνη προϋπόθεση τη 15ετή ασφάλιση.
- Στους δικαιούχους που λαμβάνουν επίδομα παραπληγίας ή τετραπληγίας.
