Εχουν τη σημασία τους οι ορισμοί. Περιγράφουν έννοιες, πράξεις ή ιδιότητες και διαμορφώνουν μια κοινή βάση συνεννόησης για τους εκάστοτε εμπλεκόμενους. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον ορισμό του «Μόνιμου Αντάρτη», όπως προκύπτει από μια γενική διαταγή του 1943, σταλμένη από το Κοινό Γενικό Στρατηγείο των ελληνικών αντιστασιακών οργανώσεων προς τον ΕΛΑΣ και τον ΕΔΕΣ Ηπείρου.
Το έγγραφο εντοπίστηκε πρόσφατα στο προσωπικό αρχείο του αρχηγού του ΕΔΕΣ, στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα, από τους ερευνητές του Πολεμικού Μουσείου. Και πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα γνωστά που συνυπογράφουν ο Ναπολέων Ζέρβας και ο Αρης Βελουχιώτης.
«Μόνιμος Αντάρτης», διαβάζει κανείς στο έγγραφο, «θεωρείται ο ένοπλος τοιούτος, ο οποίος ανήκει εις ενεργόν Τμήμα και στρατωνίζεται εις κοινόν χώρον, υποκείμενος εις όλας τας διατάξεις και τους Νόμους του κανονικώς στρατευομένου Ελληνος και ο οποίος συμμετέχει εις κοινόν συσσίτιον, απαγορευομένης της απομακρύνσεώς του εκ του χώρου Στρατωνισμού ή Καταυλισμού, εκτός υπάρξεως εξαιρετικής ανάγκης, οπότε δέον να…».
Γιατί όμως ήταν απαραίτητος ο ορισμός; Το εξηγεί στην «Κ» ο ιστορικός Φάνης Βλάχος, επιμελητής του Ιστορικού Αρχείου Πολεμικού Μουσείου. «Οι αντιστασιακές οργανώσεις διέθεταν στρατιωτική δομή», λέει ο ιστορικός, «δεν μαζεύονταν μερικά άτομα για πλιάτσικο και για να σκοτώσουν κανέναν Γερμανό. Το έγγραφο αναφέρει μάλιστα ότι υπάγονταν σε συγκεκριμένους νόμους και διατάξεις, όπως ένας Ελληνας στρατευμένος σε φυσιολογική περίοδο, που δεν μπορούσε να κάνει ό,τι θέλει». Εξίσου σημαντικός λόγος, προσθέτει ο ιστορικός, ήταν η χρηματοδότηση των οργανώσεων, την οποία είχε αναλάβει το βρετανικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής: μία λίρα τον μήνα για τους αξιωματικούς και μισή για τους υπαξιωματικούς και τους αντάρτες. Η επιμελητεία του στρατεύματος, ο υπολογισμός των συσσιτίων, καθιστούσε επίσης αναγκαία τη διευθέτηση των σχετικών ζητημάτων. Και φυσικά, κρίσιμο ήταν το ποιος συμμετείχε σε συμπλοκές με τον κατακτητή: «αν ένας απλός πολίτης σκότωνε έναν Ιταλό, η πράξη του μπορεί να ήταν αντιστασιακή, ενδεχομένως όμως να δικαζόταν ως δολοφόνος», λέει ο κ. Βλάχος και συνεχίζει: «Αν ανήκες σε ένα στρατιωτικό τμήμα, που φοράει στρατιωτικά ρούχα και πολεμάει τον αντίπαλο, το να τον σκοτώσεις ήταν πράξη πολεμική. Το συγκεκριμένο έγγραφο λοιπόν θέλει να δείξει ότι τα τμήματα των ανταρτών είναι οργανωμένα στρατιωτικά».
Ολα αυτά βέβαια έχουν και ένα χαρακτήρα νομοτεχνικό. Αν κανείς θέλει να εμβαθύνει στις πολιτικές πτυχές του ζητήματος, το ενδιαφέρον είναι η ημερομηνία του εγγράφου: «Κάπου, τη 18 Αυγούστου 1943», αναφέρεται στο τέλος της διαταγής, με τη γεωγραφική αοριστία να επιλέγεται για λόγους μυστικότητας. «Εκείνη την περίοδο υπήρχαν ήδη κάποιες αψιμαχίες μεταξύ των αντιστασιακών οργανώσεων, αλλά ακόμα δεν είχε ξεκινήσει αυτό που ονομάζουμε “κατοχικός εμφύλιος”», σημειώνει ο κ. Βλάχος και συνεχίζει: «Οι κατοχικές εμφύλιες συγκρούσεις ξεκινούν από τον Οκτώβριο του 1943 και διαρκούν έως τον Φεβρουάριο του 1944. Μέχρι τότε, οι αντιστασιακές οργανώσεις ήταν μαζί. Προσπαθούσαν, πάντα υπό τους Βρετανούς, να οργανώσουν ένα κοινό στρατηγείο. Είχε συγκρατηθεί το πράγμα».
πηγή:https://www.kathimerini.gr/society/562731079/koini-diatagi-me-ypografes-zerva-kai-veloychioti-spanio-stratiotiko-eggrafo/
