Στην Ορθόδοξη Εκκλησία η Μεγάλη Πέμπτη είναι αφιερωμένη στην ανάμνηση τεσσάρων γεγονότων τα οποία περιγράφονται στα 12 Ευαγγέλια και τα οποία συνέβησαν σύμφωνα με τις ευαγγελικές αναφορές λίγο πριν τη Σταύρωση:
- Ο Μυστικός Δείπνος, δηλαδή το δείπνο του Ιησού Χριστού με τους 12 Αποστόλους, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου (26, 17-30α), του Μάρκου (14, 12-26) και του Λουκά (22, 7-23),
- Ο Ιερός Νιπτήρας, δηλαδή το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων από τον Ιησού Χριστό, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου (23, 6-12), του Λουκά (22, 24-28) και του Ιωάννη (13, 1-20),
- Η Υπερφυής Προσευχή, δηλαδή η προσευχή του Ιησού προς τον Πατέρα του μετά τον Μυστικό Δείπνο και λίγο πριν τη σύλληψή του, όπως περιγράφεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη (17, 1-26), και
- Η προδοσία του Ιούδα η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη του Ιησού, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου (26, 47-56), του Μάρκου (14, 43-50), του Λουκά (22, 47-53) και του Ιωάννη (18, 1-11).
Σύμφωνα με τη διευθέτηση των ακολουθιών της Μεγάλης Εβδομάδας, κατά την οποία ο Εσπερινός και ο Όρθρος της κάθε ημέρας τελούνται αντιστοίχως το πρωί και το βράδυ της προηγούμενης ημέρας, ο Εσπερινός της Μεγάλης Πέμπτης τελείται το πρωί της Μεγάλης Τετάρτης μαζί με τη Λειτουργία των Προηγιασμένων και ο Όρθρος το εσπέρας της Μεγάλης Τετάρτης, μετά το Ευχέλαιο.
Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης τελείται ο εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής μαζί με τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Οι ιερείς κατά την ετοιμασία της Θείας Κοινωνίας εξάγουν δύο «αμνούς» (το μέρος του άρτου το οποίο μεταβάλλεται σε σώμα Χριστού) και διατηρούν τον ένα αφού τον τεμαχίσουν και τον αποξηράνουν, σε ασφαλές σημείο (μέσα στο αρτοφόριο πάνω στην αγία τράπεζα) για έναν ολόκληρο χρόνο για την κοινωνία των πιστών σε έκτακτες περιπτώσεις. Το βράδυ τελείται ο Όρθρος της Μεγάλης Παρασκευής, στον οποίο αναπαριστάται το Θείο Δράμα της Σταύρωσης και διαβάζονται δώδεκα (αποσπάσματα από τα) ευαγγέλια που περιγράφουν τα γεγονότα από τη σύλληψη έως και την ταφή του Χριστού.
«Σήμερον κρεμάται επί ξύλου»
Συγκλονιστική είναι η υμνογραφία της εκκλησίας για την κορύφωση του Θείου Δράματος:
«Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας. Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται, ο των αγγέλων βασιλεύς. Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται, ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις. Ράπισμα κατεδέξατο, ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ. Ήλοις προσηλώθη, ο νυμφίος της Εκκλησίας. Λόγχη εκεντήθη, ο υιός της Παρθένου. Προσκυνούμεν σου τα Πάθη, Χριστέ. Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου Ανάστασιν».
Μετά τη σύλληψή Του στο όρος των Ελαιών, ο Χριστός δικάστηκε και καταδικάστηκε από τους Αρχιερείς σε μια δίκη που είχε τυπική διαδικασία αφού οι Φαρισαίοι ήθελαν τον θάνατο Του. Τον έστειλαν στον Πόντιο Πιλάτο για να απαγγελθεί από εκείνον η καταδικαστική απόφαση, αφού ήταν αυτός που κατείχε την εξουσία του Ρωμαίου διοικητή της περιοχής.
Ο Πιλάτος δεν ήθελε να πάρει την ευθύνη απάνω του και ζήτησε από το πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο στην αυλή του Πραιτωρίου να διαλέξει ανάμεσα στον Βαραββά και τον Χριστό για το ποιος να σωθεί.
Το πλήθος διάλεξε τον θάνατο του Ιησού.
Σύμφωνα με τις Γραφές, ο Ιησούς σταυρώθηκε στις 9 το πρωί, με το μαρτύριό Του να κρατάει πάνω στον σταυρό έξι ώρες.
Τα έθιμα της Μεγάλης Πέμπτης
Σήμερα, είναι έθιμο να βάφονται αυγά με κόκκινο χρώμα, προς τιμήν του γεγονότος της σταύρωσης του Ιησού.
Σε πολλές περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης, όπως στη Δράμα και τις Σέρρες, οι άνθρωποι απλώνουν στο μπαλκόνι τους ένα κόκκινο ύφασμα που συμβολίζει το αίμα του Χριστού.
Γιατί βάφουμε κόκκινα αυγά τη Μεγάλη Πέμπτη
Στην Ελλάδα τα αυγά βάφονται παραδοσιακά τη Μεγάλη Πέμπτη, την ημέρα που η Μαρία Μαγδαληνή επισκέφτηκε τον τάφο του Ιησού και ανακάλυψε πως δεν βρισκόταν εκεί.
Τότε, τα αυγά που κουβαλούσε μέσα σε ένα καλάθι έγιναν ξαφνικά κόκκινα, όπως αναφέρει μια από τις πολλές παραλλαγές της ιστορίας, που ίσως θα εξηγούσε γιατί η Μαρία Μαγδαληνή συχνά απεικονίζεται κρατώντας ένα κόκκινο αυγό.
Κάποιοι άλλοι πάλι, υποστηρίζουν ότι το κόκκινο χρώμα των αυγών συμβολίζει το αίμα και την θυσία που έκανε ο Ιησούς για χάρη της ανθρωπότητας.
Μία άλλη εξήγηση που δίνεται συχνά, λέει ότι η Παναγία πήρε ένα καλάθι αυγά και τα πρόσφερε στους φρουρούς του Χριστού, ικετεύοντάς τους να του φέρονται καλά.. Όταν τα δάκρυά της έπεσαν πάνω στα αυγά, αυτά βάφτηκαν κόκκινα!
Μία άλλη ιστορία, που σχετίζεται και πάλι με την Μαρία τη Μαγδαληνή, λέει πως όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, τη θεώρησε τόσο απίθανη «όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα».
Τότε, η Μαρία Μαγδαληνή έβαψε μερικά κόκκινα αυγά και τα πήγε στον αυτοκράτορα για να επιβεβαιώσει το γεγονός.
