Όσο οι Πολίτες δεν οργανώνονται και δεν αντιδρούν σε περιόδους κρίσεων, παραμένοντας συλλογικά αποχαυνωμένοι, χάνουν ότι έχουν και δεν έχουν χωρίς καμία ελπίδα για το μέλλον τους – μετατρεπόμενοι σε σκλάβους χρέους στο διηνεκές.
Άποψη
Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο διασώθηκε από τους Πολίτες με τα περίπου 40 δις € που επιβάρυναν το δημόσιο χρέος (αφού προηγουμένως το κράτος χρεοκόπησε τις τράπεζες με το σωτήριο PSI), ενώ ταυτόχρονα αφελληνίσθηκε με το γνωστό ως «σκάνδαλο των σκανδάλων», υποχρεώθηκε να πουλήσει ένα μεγάλο μέρος των δανείων του σε ξένα κερδοσκοπικά κεφάλαια – στο 10% ή 20% της αξίας τους εάν ισχύουν τα δημοσιεύματα, για να διατηρήσει βιώσιμους τους δείκτες της κεφαλαιακής του επάρκειας.
Τα κεφάλαια αυτά (Hedge funds) πιέζουν την κυβέρνηση, μεταξύ άλλων μέσω του ΔΝΤ, να δρομολογήσει τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς – κάτι που διενεργείται μόνο στις χώρες που ισχύει το αγγλικό δίκαιο, το οποίο προστατεύει τους δανειστές. Σύμφωνα δε με τους «Θεσμούς» επείγει το θέμα, επειδή διαφορετικά δεν θα «καθαρίσει» η οικονομία, οπότε δεν θα αποκατασταθεί η τάξη στο προτεκτοράτο – με δυσμενή αποτελέσματα για την επόμενη αξιολόγηση, άρα για τη χρηματοδότηση του.
Ορισμένοι τώρα απορούν γιατί δεν δίνεται στους «κόκκινους ιδιοκτήτες» των ακινήτων που κινδυνεύουν να τα χάσουν η δυνατότητα να τα εξαγοράσουν στο 10% ή 20% της τιμής τους, όπως τα κερδοσκοπικά κεφάλαια. Η απάντηση των δανειστών είναι εν προκειμένω το ότι, σε μία τέτοια περίπτωση θα είμαστε αντιμέτωποι με τον «ηθικό κίνδυνο» – σύμφωνα με τον οποίο κανένας δεν θα πλήρωνε τα χρέη του στο μέλλον, αναμένοντας ή/και απαιτώντας μία αντίστοιχη μείωση τους, ενώ οι συνεπείς οφειλέτες θα ένοιωθαν αδικημένοι.
Γιατί όμως δεν συντρέχει θέμα «ηθικού κινδύνου», όταν οι τράπεζες στηρίζονται από τα κράτη για να μη χρεοκοπήσουν, οπότε είναι λογικό να μην ενδιαφέρονται για τα «ετεροβαρή ρίσκα» (=άλλος παίρνει το ρίσκο και άλλος πληρώνει) που αναλαμβάνουν; Γιατί δεν νοιώθουν αδικημένοι οι συνεπείς οφειλέτες, όταν χαρίζονται στις τράπεζες τεράστια ποσά; Γιατί δεν διαμαρτύρονται οι φορολογούμενοι όταν τις διασώζουν, αναλαμβάνοντας να πληρώσουν τα χρέη τους;
Προφανώς επειδή αρκετοί δεν το κατανοούν, αφού οι οφειλές των τραπεζών επιβαρύνουν εν πρώτοις το δημόσιο χρέος – το οποίο ελάχιστοι συνειδητοποιούν πως αφορά τους ίδιους, ενώ το πληρώνουν με την αύξηση της φορολογίας, με τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, με τη δήμευση των περιουσιακών τους στοιχείων κοκ. Εάν δε αντιδράσουν και αρνηθούν, όπως οι Πολίτες της Ισλανδίας τότε οι δανειστές, μέσω των κυβερνήσεων, τους απειλούν με την απώλεια των καταθέσεων τους, καθώς επίσης με την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία της χώρας τους – οπότε σκύβουν το κεφάλι και συμβιβάζονται.
Ισχύουν επομένως άλλα μέτρα και εντελώς άλλα σταθμά για τους εκάστοτε εκλεκτούς του συστήματος, στους οποίους ασφαλώς ανήκουν οι τράπεζες – έχοντας το προνόμιο να μην συμπεριλαμβάνονται στους κανόνες του ηθικού κινδύνου, όπως όλοι οι άλλοι. Εκτός του ότι λοιπόν δημιουργούν χρήματα από το πουθενά, εισπράττοντας υπέρογκους τόκους από κεφάλαια που δεν διαθέτουν (ανάλυση), έχουν τη δυνατότητα να ιδιωτικοποιούν τα κέρδη τους, κοινωνικοποιώντας τις ενδεχόμενες ζημίες – οπότε να αναλαμβάνουν ασφαλή ρίσκα, με την έννοια πως εάν κάνουν λάθος, άλλος θα το πληρώσει.
‘Eχουν καταργήσει δε τον κανόνα, σύμφωνα με τον οποίο δεν είναι μόνο ο οφειλέτης υπεύθυνος για τα δάνεια του αλλά, επίσης, ο δανειστής – αφού είναι υποχρεωμένος (α) να εξετάζει την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη του πριν τον δανείσει και (β) να αναλαμβάνει ανάλογα ρίσκα.
Στην περίπτωση της Ελλάδας όμως, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των Πολιτών έχασαν μεγάλο μέρος των εισοδημάτων τους, έμειναν άνεργοι ή έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους όχι με δική τους υπαιτιότητα, αλλά (α) λόγω της υπερχρέωσης που προκλήθηκε κυρίως από την πολιτική διαφθορά και (β) εξαιτίας της κακοδιαχείρισης της κρίσης μετά το 2009, γιατί θα πρέπει να αναλάβουν μόνο οι Πολίτες την ευθύνη και όχι εξίσου οι τράπεζες; Προφανώς επειδή αυτές απλά θα έκλειναν, μεταφέροντας έτσι το πρόβλημα ξανά στους Πολίτες – χάνοντας μόνο τα κεφάλαια που είχαν επενδύσει.
Γιατί τώρα οι Πολίτες δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα, τουλάχιστον όχι στην Ελλάδα, με την έννοια πως θα έχαναν μεν τις δόσεις και το σπίτι τους, αλλά δεν θα έμεναν χρεωμένοι και δεν θα διακινδύνευαν τα υπόλοιπα περιουσιακά τους στοιχεία; Στις Η.Π.Α. πάντως έχουν αυτό το δικαίωμα, οπότε εάν βρεθούν σε δύσκολη θέση δίνουν τα κλειδιά στην τράπεζα και δεν επιβαρύνονται με χρέη – ενώ στην Ελλάδα, για παράδειγμα, εάν έχει πάρει κάποιος ένα δάνειο 200.000 €, έχει πληρώσει ήδη 50.000 € και η τράπεζα πλειστηριάσει το σπίτι του για 80.000 €, χάνει το σπίτι και τις δόσεις, παραμένοντας χρεωμένος με 70.000 €!
Πολλά γιατί, αλλά μία και μόνο απάντηση: ακόμη χειρότερα από τη ζούγκλα, ισχύει το δίκαιο τόσο των εκλεκτών, όσο και του ισχυρότερου – τουλάχιστον όσο οι απλοί άνθρωποι δρουν ατομικά και όχι συλλογικά, δεν συνασπίζονται και δεν αντιδρούν, μη έχοντας γνώση της τεράστιας δύναμης τους, υπό αυτές όμως τις προϋποθέσεις.
Αυτός είναι άλλωστε ο βασικός λόγος που στον πλανήτη κυριαρχούν οι λίγοι αλλά οργανωμένοι – έχοντας απέναντι τους μία μάζα που σχεδόν ποτέ δεν οργανώνεται, εάν δεν χάσει τα πάντα και εάν δεν εξαθλιωθεί εντελώς. Οι λίγοι εκλεκτοί φροντίζουν ως εκ τούτου να μη συμβεί ποτέ κάτι τέτοιο, να υπάρχουν κάποια ψίχουλα στο τραπέζι και να διατηρείται ζωντανή η ελπίδα στο πλήθος – με εξαιρέσεις βέβαια, οι οποίες σηματοδοτούνται από αιματηρές επαναστάσεις.
Άρης Οικονόμου
http://www.analyst.gr/2017/09/28/to-stigno-dikaio-ton-eklekton/
