Βέβαια αυτό που βλέπετε παραπάνω δεν είναι ακριβώς στάση λεωφορείου. Δηλαδή στάση είναι, αλλά παρά την θέληση του οδηγού. Κάτι σαν την εμπλοκή του τυφεκίου που λέγαμε στον Στρατό. Εμείς όμως σήμερα, θα μιλήσουμε για τις νορμάλ στάσεις, που βλέπουμε στου δρόμους.
Ανήκω στην συμπαθή τάξη της πλεμπάγιας, που για τις μετακινήσεις της χρησιμοποιεί τα ΜΜΜ. Επομένως έχω εξοικειωθεί με τα ονόματα των στάσεων και όχι μόνο αυτό, αλλά έχω κάνει και ολόκληρη μελέτη πάνω στην ονοματοθεσία αυτών. Μία λίαν περιληπτική αναφορά στην μελέτη θα κάνουμε σήμερα.
- Tου Υπτγου ε.α.Χρήστου Μπολώση
Οι στάσεις λοιπόν παίρνουν το όνομά τους από τα παρακάτω:
α. Διάφορα και εν πολλοίς ανεξήγητα
Καρανίκα, Αστέρια, Κατεχάκη, Μπακνανά, Λίτσα, Παναθήναια, Σόνια κ.λπ.
β. Από φως φανάρι συνθήκες
Στροφή, πάρκο, Αγία Σοφία, Σκαλάκια, Στάδιο, Ωνάσειο κ.λπ.
γ. Από Νοσοκομεία
Ιπποκράτειο, Ευαγγελισμός κ.λπ.
δ. Από οδούς που βρίσκονται δίπλα στη στάση
Τρικάλων, Σερρών, Λαχανά.
Τώρα βέβαια, οι νέοι επιβάτες προβληματίζονται όταν ακούνε «Στάση Αστέρια», διότι πού να φαντασθούν ότι στο σημείο εκείνο προ 50 ετών και βάλε βρισκόταν ένα καφενείο με αυτό το όνομα!
Όταν χρησιμοποιείς λεωφορεία που κατηφορίζουν την Λεωφόρο Μεσογείων λίγο πριν βγεις στους Αμπελοκήπους, ακούς να αναγγέλλεται η στάση «Καρανίκα». Μη νομίσει κανένας ότι η ονοματοθεσία της στάσης έγινε προς τιμή του τέως συμβούλου του κ. Τσίπρα, Νίκου Καρανίκα, αν και όλα μπορείς να τα περιμένεις από αυτό το Κράτος. Όμως όχι. Σ’ εκείνο το σημείο, πριν δηλαδή στρίψεις στην Φειδιππίδου προς την Λεωφόρο Αλεξάνδρας, βρισκόταν το εστιατόριο του Καρανίκα, εξ’ ου και η στάση.
Αλήθεια ποιός ήταν αυτός ο Μπακνανάς που έδωσε το όνομά του σε κοτζάμ στάση του τραμ;
Γεννήθηκε το 1753 κοντά στο Θησείο από φτωχούς γονείς. Ήταν αγράμματος και έγινε κηπουρός που πουλούσε τα προϊόντα του στα περίχωρα της Αττικής. Ο νέος αυτός έπεσε θύμα συκοφαντίας, ότι τάχα υποστηρίζει με αποστολή τροφίμων τους επαναστάτες στη Σαλαμίνα ή, κατά άλλους, ότι προμήθευε μπαρούτι τους κλέφτες των ορεινών της Αττικής. Η κατηγορία δεν αποδείχθηκε ποτέ, όμως ο ίδιος καταδικάστηκε σε θάνατο. Ο δήμιός του τον περιέφερε στους δρόμους της Αθήνας και του ζητούσε να αλλαξοπιστήσει για να γλιτώσει. Εκείνος όμως δε δεχόταν και φώναζε: «Χτυπάτε διά την πίστην».
Στο τέλος αποκεφαλίστηκε στις 9 Ιουλίου 1771 και ο θάνατός του έκανε αίσθηση στην κοινωνία της Αθήνας.
Αυτός λοιπόν ήταν ο Μιχαήλ Μπακνανάς, Ε, άξιζε μια στάση δεν νομίζετε;
Αμ το άλλο, το «Κατεχάκη» πόθεν μας ξεφύτρωσε κι’ έγινε οδός και σταθμός του μετρό; Ο Γεώργιος Κατεχάκης λοιπόν, ήταν αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού, από την Πόμπια Μεσαράς Ηρακλείου. Αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων το 1902 και πήρε μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα τα έτη 1904 και 1905. Ήταν αρχηγός του σώματος των Κρητών Εθελοντών και έφερε το ψευδώνυμο «Καπετάν Ρούβας». Έδρασε κυρίως στις περιφέρειες Φλώρινας, Καστοριάς και Μοναστηρίου. Ο Κατεχάκης σημείωσε εντυπωσιακές επιτυχίες εναντίον των Βουλγάρων, με αποκορύφωμα την περίφημη ενέδρα στο Σκλήθρο.
Το 1912-1913 λοχαγός έλαβε μέρος στους βαλκανικούς πολέμους ως γενικός αρχηγός των εθελοντικών σωμάτων της Μακεδονίας και ως επιμελητής της μεραρχίας Ηπείρου.
Φθάνοντας επί παραδείγματι στην στάση «Αστέρια», που είπαμε πάρα πάνω, περιμένεις να δεις κάτι χαρακτηριστικό. Ένα, έστω και μικρό, γραφείο της ΝΑΣΑ ίσως, ένα αστεροσκοπείο ή τον Γιάννη Βογιατζή να τραγουδάει «Θα πούνε τ΄ αστέρια πως πήγε ένας κλέφτης και πήρε ένα αστέρι και τόχει στη γη». Μπα τίποτα απ’ όλα αυτά. Ρωτάς δεξιά, ρωτάς αριστερά, καθόσον περίεργος και μαθαίνεις από ένα γεροντάκι ότι εκεί παλιά ήταν ένα καφενείο με το όνομα «Αστέρια». Ψιλοαπογοητεύεσαι βέβαια που από την ΝΑΣΑ και τον Γιάννη Βογιατζή έπεσες στον μέτριο πολλά βαρύ και όχι, αλλά η ιστορία είναι ιστορία.
Η Άννα Μπιθικώτση έγραψε τους στίχους και ο Κώστας Νικολόπουλος τη μουσική. Το ερμήνευσε ο αξεπέραστος Γρηγόρης Μπιθικώτσης και άρχιζε έτσι
Στο Περιστέρι ένα ταξίδι λέω να πάω
στο Βαμβακάρη θέλω να μιλήσω
με τους ρεμπέτες του ντουνιά να σεργιανήσω
το τρελλοκόριτσο στα χείλη να φιλήσω.
Τώρα τι σχέση έχει ο σερ Μπιθί με τις στάσεις των λεωφορείων; Ακριβώς ειπείν, ουδεμία. Έχω όμως εγώ με το Περιστέρι, αφού εκεί μεγάλωσα. Πηγαίνω λοιπόν πολλές φορές εκεί και όταν θέλω να κάνω μια βουτιά στα παλιά (κάπου το έχω διαβάσει αυτό και πολύ μου άρεσε), μπαίνω στο λεωφορείο. Ακούω λοιπόν «Στάση Αστυνομία» και σε ακτίνα 5 χιλιομέτρων δεν βλέπεις όχι αστυνομία αλλά ούτε αστυφύλακα. Εγώ όμως καθόσον τα έχω τα χρονάκια μου, ξέρω ότι εκεί πολύ παλιά, όχι βέβαια από την εποχή του Πάγκαλου, ήταν το ΙΖ΄ Αστυνομικό Τμήμα οπότε μηδέν παρεξήγηση. Εκεί, στο περίφημο ΙΖ Αστυνομικό Τμήμα, μας κουβαλάγανε όταν πιτσιρικάδες μας πιάνανε να καβαλάμε ποδήλατο χωρίς αριθμό κυοφορίες. Αυτό ο έγραψα για δύο λόγους. Πρώτο για να καταθέσω κι΄ εγώ τις αντιστασιακές περγαμηνές μου και δεύτερον για να θυμίσω με τι ασχολιόνταν τότε η Αστυνομία, αφού όλα τα άλλα, ήταν υπό απόλυτο έλεγχο. Λίγο παρακάτω ακούω «Στάση Λίτσα». Από ένα γρήγορο σκανάρισμα των επιβατών συμπεραίνω ότι ουδείς γνωρίζει πόθεν η «Λίτσα» και αισθάνομαι υπερήφανος που γνωρίζω ότι το όνομα αυτό ανήκε σ’ έναν θερινό κινηματόγραφο της περιοχής. Μωρέ κατόρθωμα!
Λίγο πιο πάνω στη οδό Θηβών, πηγαίνοντας προς Ίλιον, συναντάς την στάση «Φιστικιές». Ψάχνεις από δω ψάχνεις από κει, αλλά το μόνο που βλέπεις είναι κάτι σακουλάκια φιστίκια στο περίπτερο. Όμως πρέπει να είσαι πολύ νιώκος για να μη καταλάβεις ότι εκεί κάποτε θα υπήρχε ένα περιβόλι με φιστικιές.
Τέλος, δεν θέλει και πολύ μυαλό γιατί κάποια στάση έχει το όνομα «Νεκροταφείο» και η οποία μάλλον είναι διαχρονική αφού σπανίως τα κοιμητήρια… μετακομίζουν.
