Κυρία Πρόεδρε της Δημοκρατίας, αγαπητέ Guy Verhofstadt -σε ευχαριστώ για την ιδιαίτερα διαφωτιστική επισκόπηση των προοπτικών που έχουμε μπροστά μας, ελπίζω ότι σε κάποιο σημείο θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε τα ζητήματα που έθιξες πιο διεξοδικά, γιατί πιστεύω ότι είναι κρίσιμης σημασίας για το μέλλον της Ευρωπαϊκής μας Ένωσης- αγαπητέ Πρόεδρε και μέλη της Διοίκησης του ΣΕΒ, κύριοι συνάδελφοι στην κυβέρνηση και στη Βουλή,
Δίνω και φέτος το «παρών» στη Γενική Συνέλευση των εταιρειών μελών του ΣΕΒ, αναγνωρίζοντας τον κομβικό ρόλο τους στην παραγωγική ζωή της χώρας μας, στην ετήσια αυτή συνάντηση, όπου πολιτεία και επιχειρηματικότητα αναζητούν ένα κοινό βηματισμό στον δρόμο των προτεραιοτήτων της εθνικής οικονομίας.
Γιατί, πράγματι, όπως δηλώνει το εύστοχο σύνθημά σας, «μαζί πετυχαίνουμε περισσότερα». Και αυτό είναι το πνεύμα που διέτρεξε ως τώρα την συνεργασία μας με τους πρώην Προέδρους, τον Δημήτρη Παπαλεξόπουλο, τον Θεόδωρο Φέσσα. Άλλωστε, η ειλικρινής επικοινωνία μεταξύ κράτους και ιδιωτικής πρωτοβουλίας πάντα διαμορφώνει ευκαιρίες συνεργασίας, με διάθεση ανοιχτή και παραγωγική.
Είμαι σίγουρος ότι το ίδιο θα ισχύσει και στο εξής, υπό τη νέα ηγεσία του ΣΕΒ. Αγαπητέ Σπύρο, συγχαρητήρια, πολλές επιτυχίες εύχομαι και γόνιμη συνεργασία.
Επιτρέψτε μου, μάλιστα, να επικαλεστώ και τα λόγια του νέου Προέδρου του Συνδέσμου σε ένα πρόσφατο podcast, όπου τον άκουσα να διατυπώνει μία κρίσιμη, νομίζω, άποψη: «η χώρα βελτιώνεται», είπε, «συγκρινόμενη με τις καλύτερες χώρες, ώστε να βλέπουμε τις ελλείψεις μας. Ωστόσο, καλό θα ήταν ορισμένες φορές να σταματάμε και να συνειδητοποιούμε που βρισκόμασταν πριν από χρόνια».
Πράγματι, δίπλα στους φιλόδοξους στόχους που θέτουμε είναι χρήσιμο να ξέρουμε και τις αποστάσεις που έχουμε διανύσει. Κι αυτές δεν είναι μικρές, γιατί, πράγματι, πιστεύω ότι η Ελλάδα του 2024 δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα του 2019.
Η οικονομία μας έχει βγει από την «εντατική», καταγράφει από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρώπη, μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις χρέους παγκοσμίως. Η επενδυτική βαθμίδα είναι γεγονός, ύστερα από 14 χρόνια. Ο τουρισμός καταγράφει διαδοχικά ρεκόρ. Οι εξαγωγές μας, υπηρεσιών και προϊόντων, αγγίζουν πια το 50% του ΑΕΠ, με τη συμβολή της βιομηχανίας και της μεταποίησης να συνιστούν, μάλιστα, μια πολύ σοβαρή, ποιοτική μεταβολή της διάρθρωσης της οικονομίας μας.
Έχουμε κλείσει πρακτικά το μισό επενδυτικό κενό που μας χωρίζει από την υπόλοιπη Ευρώπη. Έχουμε δημιουργήσει σχεδόν 500.000 νέες θέσεις εργασίας. Αυτές έφεραν την ανεργία σε μονοψήφια ποσοστά, με τους μισθούς να αυξάνονται, υπερβαίνοντας συχνά τον πληθωρισμό.
Πιστεύω, κ. Πρόεδρε, αγαπητά μέλη του ΣΕΒ, χωρίς να μακρηγορώ, ότι είναι τώρα η στιγμή για ένα νέο συμβόλαιο δράσης, που θα κάνει αποτελεσματικότερη τη συνεργασία πολιτείας και επιχειρηματικότητας, με διακριτούς ρόλους, με σαφείς κανόνες αλλά και με κοινές προοπτικές. Ώστε αυτή η θετική συγκυρία να μετατραπεί γρήγορα σε μια νέα ευκαιρία, τα αποτελέσματα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας να γίνουν μέρος της συλλογικής ευημερίας και η εθνική πρόοδος να απλωθεί οριζόντια σε όλη την κοινωνία και σε όλη τη χώρα.
Στην κατεύθυνση αυτή, οι κυβερνητικές δεσμεύσεις γίνονται ήδη πραγματικότητα. Να θυμίσω ότι μειώθηκαν ήδη σημαντικά οι συντελεστές στα επιχειρηματικά κέρδη, στα μερίσματα. Έπεσαν στο μισό οι φόροι συγκέντρωσης κεφαλαίου και χρηματιστηριακών συναλλαγών. Οι τόκοι των κρατικών ομολόγων είναι απαλλαγμένοι από βάρη.
Οι ασφαλιστικές εισφορές, ένα πάγιο αίτημα του κόσμου της εργοδοσίας, έχουν υποχωρήσει σωρευτικά θέλω να θυμίσω κατά 5,5 μονάδες, έχοντας φτάσει πια περίπου στον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ταυτόχρονα, όλες μας οι κινήσεις συντείνουν στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Δεν είναι τυχαίο ότι στη σχετική λίστα του ο «Economist» κατατάσσει την πατρίδα μας στις πρώτες θέσεις σε ό,τι αφορά την πρόοδο στον συγκεκριμένο τομέα. Είμαστε 34οι μεταξύ 82 χωρών. Δεν μας ικανοποιεί προφανώς αυτή η απόλυτη απόδοση, αλλά έχουμε κερδίσει, προσέξτε, 28 ολόκληρες θέσεις. Είμαστε στην κορυφή ανάμεσα σε εκείνες τις χώρες με τις καλύτερες προοπτικές για την επόμενη πενταετία.
Και, σε ένα τρίτο πεδίο, αναφέρθηκε σε αυτό εμμέσως και ο φίλος Guy, η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει ευρωπαϊκούς πόρους χωρίς προηγούμενο. Έχουν απορροφηθεί σχεδόν 18 δισεκατομμύρια από τα 36 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης, με επενδυτικά σχέδια που αλλάζουν την εικόνα της χώρας.
Και αν υπολογιστούν και τα κονδύλια του Εθνικού Προγράμματος Επενδύσεων, το οποίο και αυτό είναι ενισχυμένο, του νέου ΕΣΠΑ, τότε η ελληνική οικονομία θα τροφοδοτηθεί με σχεδόν 40 δισεκατομμύρια ευρώ μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Μια μοναδική ευκαιρία για όλους μας να κάνουμε ένα μεγάλο επενδυτικό άλμα.
Κρίσιμες είναι ακόμα οι μεταρρυθμίσεις που επιταχύνουν τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης, ενισχύοντας την ασφάλεια δικαίου. Είναι δύο τομείς όπου είναι αλήθεια ότι συχνά αναχαιτίζονται πολλές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Πιστεύω, ωστόσο, ότι ο νέος δικαστικός χάρτης που έχει ήδη ψηφιστεί και υλοποιείται, η ψηφιοποίηση, η καθιέρωση της μίας και μόνο αναβολής, θα μας φέρουν τελικά πιο κοντά στο στόχο: δηλαδή να τελεσιδικούν οι αποφάσεις πολύ πιο σύντομα απ’ ό,τι αυτό συμβαίνει σήμερα.
Τέλος, ας μη ξεχνάμε ότι έχει εκσυγχρονιστεί συνολικά το εργασιακό πλαίσιο. Η ψηφιακή πραγματικότητα στοχεύει να μειώσει τα γραφειοκρατικά εμπόδια τα οποία επιμένουν. Το Κτηματολόγιο με τα νέα χωροταξικά σχέδια -ίσως η πιο σημαντική αθέατη μεταρρύθμιση που υλοποιείται από αυτή την κυβέρνηση- θα καθορίζουν σύντομα σε ολόκληρη την επικράτεια χρήσεις γης, κάτι το οποίο είναι απολύτως κρίσιμο συνολικά για την οικονομική δραστηριότητα, ανεξαρτήτως μεγέθους.
Μιλάμε, λοιπόν, για δράσεις της πολιτείας σε πέντε πεδία, οι οποίες επιδρούν θετικά σε πολλούς ακόμα τομείς.
Και κάτι ακόμα. Υπάρχει σήμερα ένα δεδομένο στον τόπο μας το οποίο, αν και άυλο, αποτελεί ένα χειροπιαστό εθνικό πλεονέκτημα. Αυτό δεν είναι άλλο από την πολιτική σταθερότητα. Τη σταθερότητα που εμείς την έχουμε και, ναι, πρέπει να αναγνωρίζουμε τη σημασία της. Αυτήν που στις μέρες μας αναζητούν πολλά κράτη, όταν εμείς συχνά τη θεωρούμε περίπου αυτονόητη.
Όμως, αυτή η σιγουριά της ομαλότητας είναι τελικά και η αφετηριακή προϋπόθεση για κάθε βήμα προς τα εμπρός. Είναι αυτή που διαμορφώνει τελικά ένα θετικό επενδυτικό κλίμα, που επιτρέπει στις επιχειρήσεις να επενδύουν με μεγαλύτερη ασφάλεια.
Φίλες και φίλοι, προφανώς και δεν γίναμε ξαφνικά επιχειρηματικός παράδεισος. Θα αναφερθεί φαντάζομαι και ο κ. Πρόεδρος σε ανοιχτά ζητήματα τα οποία συζητάμε τακτικά. Το κόστος ενέργειας παραμένει ακόμα υψηλό. Η μετάβαση που έχουμε κάνει με μεγάλη ταχύτητα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δεν έχει αποτυπωθεί, ακόμα, στο βαθμό που ενδεχομένως θα θέλαμε, στους λογαριασμούς ρεύματος, είτε μιλάμε για τα νοικοκυριά είτε μιλάμε για τις επιχειρήσεις.
Το κόστος του δανεισμού μπορεί να περιοριστεί και άλλο. Η αγορά εργασίας σήμερα παρουσιάζει ελλείψεις. Ποιος θα το περίμενε πριν από πέντε χρόνια, που το βασικό ζητούμενο ήταν να βρίσκουμε θέσεις εργασίας σε άνεργους, σήμερα το βασικό μας πρόβλημα είναι να διευκολύνουμε τις επιχειρήσεις να βρίσκουν το σωστά καταρτισμένο εργατικό δυναμικό, για να μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες τους.
Κύριε Διοικητά, το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών δεν έχει φτάσει ακόμα εκεί όπου θέλουμε.
Αυτές είναι προκλήσεις στις οποίες πρέπει να απαντήσουμε, και πρέπει να απαντήσουμε με τολμηρές μεταρρυθμίσεις.
Αυτό, άλλωστε, μας ζητά και η έκθεση Draghi, στην προοπτική μιας παραγωγικά αυτόνομης Ευρώπης. Η έκθεση Draghi, η οποία θα συζητηθεί για πρώτη φορά σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο επόμενο έκτακτο, άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στη Βουδαπέστη, είναι ένα πολύ σημαντικό κείμενο, με τολμηρές προτάσεις για την Ευρώπη.
Προσωπικά υποστηρίζω στο σύνολό της την έκθεση αυτή, η οποία αναδεικνύει ακριβώς τον κίνδυνο η Ευρώπη μονίμως να χάνει έδαφος σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα, αύριο ενδεχομένως την Ινδία, και που απαιτεί από όλους μας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς να πάρουμε πολύ τολμηρές αποφάσεις για να εξασφαλίσουμε ότι το κοινό μας ευρωπαϊκό μέλλον θα μπορούμε να το ατενίζουμε με αισιοδοξία.
Έρχομαι τώρα πάλι στα εσωτερικά μας θέματα, κ. Πρόεδρε. Ξέρετε ότι είμαι ένας πολιτικός ο οποίος πιστεύει όσο λίγοι στην ελεύθερη οικονομία, στο πλαίσιο μιας φιλελεύθερης πολιτικής που συνδυάζει την ανάπτυξη της χώρας με την ατομική προκοπή των πολιτών. Ένα κράτος το οποίο δεν ορίζει, αλλά ρυθμίζει, όποτε χρειάζεται παρεμβαίνει ρυθμιστικά.
Ακριβώς, λοιπόν, επειδή έχω αυτές τις θέσεις, θέλω κι εγώ με τη σειρά μου να είμαι καθαρός στα ζητούμενα τα οποία η πολιτεία έχει από σας. Δεν υπάρχει ακμαία οικονομία χωρίς συνεκτική κοινωνία. Δεν υπάρχει επιτυχημένη επιχείρηση χωρίς ευχαριστημένους και παραγωγικούς εργαζόμενους. Και, σίγουρα, καμία ανάπτυξη στους αριθμούς δεν αποκτά περιεχόμενο αν αυτή τελικά δεν αφορά τους πολλούς.
Έχετε, συνεπώς, και εσείς την δική σας θέση στο κοινό μέτωπο προόδου της Ελλάδας. Και σε αυτήν θέλω να αναφερθώ σύντομα, σε πέντε πεδία που προϋποθέτουν και τη δική σας συνεισφορά.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι τα κέρδη δεν είναι μόνο για να αποταμιεύονται ή για να μοιράζονται σε μερίσματα. Το μεγαλύτερο μέρος τους πρέπει να επενδύεται ξανά στις επιχειρήσεις, να εκσυγχρονίζονται οι εγκαταστάσεις, να τονώνεται η έρευνα, να επενδύεται στην καινοτομία. Έχουμε, εξάλλου, βελτιώσει πολύ τα φορολογικά κίνητρα που δίνουμε στις επιχειρήσεις που το κάνουν. Το βλέμμα σας να είναι όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στο εξωτερικό, να τονώσουμε την εξωστρέφειά μας, αλλά όχι μόνο.
Γιατί θα ξαναπώ ότι η πρόοδος των επιχειρήσεων οφείλει να μεταφράζεται σε καλύτερους μισθούς και συνθήκες εργασίας. Είναι κάτι που σε έναν βαθμό το βλέπουμε ήδη, αλλά η σύγχρονη επιχειρηματικότητα έχει πια χρέος να κάνει συμμέτοχους τους υπαλλήλους μιας εταιρείας στην πρόοδό της.
Φροντίζει, επίσης, ώστε η εργασιακή τους ζωή να συμβαδίζει με την οικογενειακή, με παιδικούς σταθμούς, ενισχύσεις για τους νέους γονείς αλλά -γιατί όχι;- και να προσφέρει συμμετοχή στα κέρδη. Για όλα αυτά, άλλωστε, υπάρχουν τώρα και τα κίνητρα όσο και τα φορολογικά εργαλεία για να γίνουν πιο εύκολα πράξη.
Κομβικό τομέα, επίσης, αποτελεί η κατάρτιση και η επανακατάρτιση των εργαζομένων. Ζούμε στην εποχή της εξειδίκευσης και της διαρκούς μάθησης. Ενώ σε συνθήκες υποχώρησης της ανεργίας προκύπτει άμεση ανάγκη για περισσότερες γυναίκες στην αγορά εργασίας, πιο πολλοί νέοι Έλληνες του εξωτερικού που μπορούν να επιστρέψουν στην πατρίδα μας.
Με άλλα λόγια, οι καιροί απαιτούν από τις επιχειρήσεις να επενδύσετε στο ανθρώπινο δυναμικό σας. Και προτιμώ οι στρατηγικές κατάρτισης, επανεκπαίδευσης και εκπαίδευσης να γίνονται σε συνδυασμό με τις επιχειρήσεις. Αυτή είναι και η γραμμή την οποία υιοθετούμε στα συναρμόδια Υπουργεία, διότι εσείς γνωρίζετε πολύ καλύτερα ποιες τελικά είναι οι ανάγκες και οι εξειδικευμένες δεξιότητες που χρειάζεστε προκειμένου να παραμείνετε ανταγωνιστικοί.
Το επόμενο πεδίο ευθύνης είναι η πίστη στον υγιή ανταγωνισμό, τον οποίο πλήττουν πάντα οι αθέμιτες πρακτικές και η αισχροκέρδεια, όπου αυτή υπάρχει. Και ο καλύτερος τρόπος για να δικαιωθεί η ανοιχτή οικονομία είναι να ισχύσουν τελικά οι βασικοί της κανόνες. Όταν, δηλαδή, μειώνεται το κόστος παραγωγής, ακολουθεί και μια ανάλογη μείωση των τιμών. Είναι συνεπώς και δική σας ευθύνη όταν αυτό τελικά δεν συμβαίνει, πλήττοντας τον καταναλωτή.
Θα έλεγα ακόμα ότι ειδικό κεφάλαιο -και τελευταίο- είναι ο προσανατολισμός της εταιρικής ευθύνης σε επίκαιρες κοινωνικές ανάγκες. Έχουμε κάνει βήματα προόδου σε αυτή την κατεύθυνση: η χρηματοδότηση, για παράδειγμα, σχεδίων πρόληψης, αποκατάστασης περιοχών από φυσικές καταστροφές. Το είδαμε αυτό και με την στήριξη του ΣΕΒ και τη μεγάλη δωρεά που έκανε στην περίπτωση της Θεσσαλίας. Ή ενδεχομένως η συμβολή στο πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» για την αναβάθμιση των σχολικών κτιρίων.
Μπορούμε, όμως, μπορείτε περισσότερα. Γιατί η αλήθεια είναι, για να είμαστε τελείως δίκαιοι, ότι σήμερα δεν βλέπουμε στον βαθμό που θα θέλαμε ή στον βαθμό που νομίζω ότι αντιστοιχεί στην πραγματική δυναμική των επιχειρήσεων, ούτε τους μεγάλους ευεργέτες ούτε τις μεγάλες ευεργεσίες του παρελθόντος.
Κλείνω, λοιπόν, με την προσδοκία ότι αυτός ο «δεκάλογος» αμοιβαίων δεσμεύσεων πολιτείας και επιχειρηματικότητας θα γίνει αφετηρία για μια ακόμα πιο παραγωγική συνεργασία.
Συνεργασία και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπου η εθνική φωνή ακούγεται ακόμα πιο ισχυρή. Έχει μεγάλη σημασία, πια, να μπορούμε να συνομιλούμε ειδικά για τις μεγάλες επιχειρήσεις, τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις, και να διαμορφώνουμε, εκ των προτέρων και όχι εκ των υστέρων, πολιτικές οι οποίες θα είναι ωφέλιμες για τις εξωστρεφείς ελληνικές επιχειρήσεις.
Είναι κάτι που ήδη κάνουμε σε κρίσιμους τομείς, όπως η ενεργειακή μετάβαση, η πρόσβαση στο Innovation Fund. Μπορούμε να βρεθούμε στην πρώτη γραμμή και της επιχειρηματικής καινοτομίας αλλά και της διαμόρφωσης ευρωπαϊκής πολιτικής σε αυτούς τους τομείς.
Τα στοιχήματα που ανοίγονται είναι κοινά: ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, η αύξηση της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας, η σωστή λειτουργία της αγοράς και του ανταγωνισμού, η προστασία της κοινωνικής συνοχής. Είναι στοιχήματα τα οποία δεν μπορούν να περιμένουν, τα οποία, όμως, είμαι σίγουρος ότι μαζί μπορούμε να τα κερδίσουμε.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
