του Παναγιώτη Στάθη
Το περίγραμμα της παθογένειας των καθυστερήσεων στη Δικαιοσύνη, αποδιδόμενο με αριθμητικά δεδομένα, περιέγραψε πρόσφατα ο πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, Δημ. Βερβεσός. Μιλώντας στη εκδήλωση για την εορτή του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη ο κ. Βερβεσός παρέθεσε συγκεκριμένα αριθμητικά δεδομένα ενώ παράλληλα πρότεινε συγκεκριμένες λύσεις:
1) Η πρώτη αναφορά αφορούσε το γεγονός ότι χρειάζονται 1711 ημέρες για την επίλυση αστικών διαφορών στην Ελλάδα ενώ ο μ.ο ειναι 455 μέρες στην ΕΕ: "Για να αντιληφθούμε, κατ’ αρχάς, το μέγεθος του σταυρικού προβλήματος των καθυστερήσεων, καλό είναι να μην ξεχνούμε ορισμένα αριθμητικά μεγέθη, που δεν επιδέχονται αμφισβήτησης: Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας ο μέσος χρόνος επίλυσης δικαστικής (αστικής) διαφοράς στην Ελλάδα ανέρχεται σε 1711 ημέρες τη στιγμή που ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 455 ημέρες, ενώ σε άλλες συγκρίσιμες χώρες είναι εντυπωσιακά μικρότερος. Αντιστοίχως, η ΕΕ εκτιμά ότι απαιτούνται 637 ημέρες για την έκδοση πολιτικής απόφασης στον πρώτο βαθμό, που είναι η 3η χειρότερη επίδοση στην ΕΕ. Δεν χρειάζεται, νομίζω, περαιτέρω παράθεση στατιστικών δεδομένων επ’ αυτό, καθώς το συμπέρασμα είναι ευκρινές και ευδιάγνωστο για όλους όσοι διακονούμε τη δικαιοσύνη”.
2) Περιέγραψε ως περίπου ταξική την απονομή της Δικαιοσύνης: "Συγκεκριμένα, ο ρυθμός απονομής είναι αρνητικός στις υποθέσεις που αφορούν την μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, ήτοι, ενδεικτικώς, στην Τακτική Μονομελούς & Πολυμελούς, στα Ασφαλιστικά Μονομελούς στα Αυτοκίνητα στην Εκουσία Μονομελούς και τις Εργατικές διαφορές (Clearance Rate < 1). Αντίθετα, στις υποθέσεις, που ενδιαφέρουν πρωτίστως τις οικονομικά ισχυρές συσσωματώσεις, όπως οι τράπεζες (διαταγές πληρωμής , πτωχεύσεις) εκδίδονται περισσότερες αποφάσεις σε σχέση με τις εισερχόμενες υποθέσεις (Clearance Rate > 1), και άρα παρατηρείται επιτάχυνση”.
3) Κατέδειξε επίσης πως οι προσδιορισμοί στο Πρωτοδικείο Αθηνών φτάνουν τα 2-2,5 χρόνια : "Στη νέα τακτική διαδικασία η τυπική συζήτηση στο Πρωτοδικείο Αθηνών προσδιορίζεται 2 – 2½ χρόνια μετά το κλείσιμο του φακέλου των 120 ημερών. Ο προσδιορισμός των εφέσεων κατά αποφάσεων Ειρηνοδικείων γίνεται για το 2026. Οι Κτηματολογικές διαφορές προσδιορίζονται το 2027 και το 2028. Οι ανακοπές κατά της εκτέλεσης προσδιορίζονται το 2030. Στα ασφαλιστικά μέτρα, που αφορούν τη χορήγηση προσωρινής δικαστικής προστασίας, ακόμα και τα αιτήματα προσωρινών διαταγών προσδιορίζονται μετά 15 ολόκληρες μέρες περίπου, δημιουργώντας μείζονα κίνδυνο από την καθυστέρηση”.
Λύσεις και απαντήσεις
Ο πρόεδρος του ΔΣΑ ανέφερε πως μια λύση θα είναι η (κατατεθείσα ως πρόταση) μεταφορά ύλης στους δικηγόρους: "Είναι προφανές, ότι η επιτάχυνση στην απονομή της δικαιοσύνης προϋποθέτει ελευθέρωση δικαστών από υπάρχουσα ύλη και την αποφόρτιση των δικαστηρίων από ομάδες υποθέσεων που δεν έχουν δικαιοδοτική κρισιμότητα. Προς τούτο πρέπει να συζητηθεί η μεταφορά ύλης στους δικηγόρους σε μια σειρά από υποθέσεις, όπου τούτο είναι εφικτό και σκόπιμο. Παράλληλα, μετά την πανθομολογούμενη αποτυχία αρκετών διατάξεων του ν. 4335/2015, χρειαζόμαστε τολμηρές δικονομικές τομές”.
Παράλληλα αναφέρθηκε και στην αποδιδόμενη στους δικηγόρους ευθύνη για τις καθυστερήσεις στη Δικαιοσύνη, με τις αναβολές που ζητούν: "Πρώτον, διότι τις αναβολές ζητούν μεν οι δικηγόροι, αλλά τις χορηγούν οι δικαστές, το τανγκό θέλει δύο. Δεύτερον, και κυριότερο, ουδείς εξετάζει ότι ασχέτως του αριθμού των αναβολών που δίδονται, σχεδόν ποτέ δεν εξαντλείται το πινάκιο. Μήπως ευθύνονται οι δικηγόροι και για τον αριθμό των εκδικαζομένων υποθέσεων, όπου η αστοχία στον προγραμματισμό είναι, όπως εκ του αποτελέσματος προκύπτει, έκδηλη;”
