Τρίτη 26 Ιουλίου 2022

Τουρκική εισβολή στην Κύπρο: "Περάσαμε τη νύχτα άυπνοι στα αποβατικά" - Αποκαλυπτικό έγγραφο του τότε Τούρκου διοικητή για τη σθεναρή αντίσταση και τις αδυναμίες της Ελληνικής άμυνας


 Η «Κ» φέρνει στη δημοσιότητα τουρκικό έγγραφο που κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων και στο κυπριακό Κοινοβούλιο στo πλαίσιo της σύνθεσης του ψηφιδωτού που οδήγησε στα τραγικά γεγονότα της Κύπρου (1974). Ο Μπεντρεντίν Ντεμιρέλ, τότε διοικητής της 39ης Μεραρχίας Πεζικού, περιγράφει τις πρώτες μέρες της εισβολής υπό την ονομασία «Επιχείρηση Καταιγίς» και τους προβληματισμούς πριν από την απόβαση στη νήσο.

Την 21η Ιουλίου 1974 η μονάδα του Ντεμιρέλ απέπλευσε από τα τουρκικά παράλια με σαφείς εντολές την απόβαση στην Κύπρο. Στη φάση της εκτιμήσεως προ της αποβάσεως οι πρώτες πληροφορίες ανέφεραν ελληνική επίγεια υπεροχή στους παράκτιους στόχους. Το πρωί της 22ας Ιουλίου τα αποβατικά υπό τις διαταγές του Ντεμιρέλ προσαράζουν στις κυπριακές ακτές με ευκολία προσέγγισης, αλλά υπό σθεναρή επίγεια αντίσταση. Η απόβαση των τουρκικών δυνάμεων ακολουθείται από αξιολόγηση της επικρατούσας κατάστασης και αναδιοργάνωσης των δυνάμεων για την ενίσχυση του αποβατικού και ένωση με το αεροπορικό προγεφύρωμα, ενώ η προέλαση αποτελούσε θέμα χρόνου.

Μέσα από την περιγραφή του Ντεμιρέλ γίνονται εμφανείς οι αδυναμίες της ελληνικής άμυνας περί της αποκρούσεως της αποβατικής δυνάμεως, η απουσία αεροπορικής και ναυτικής καλύψεως, καθώς και η έλλειψη συντονισμένων ενεργειών που οδήγησαν σε στρατηγική ήττα και στην εθνική τραγωδία.

«Πέφταμε κατά κύματα στην κόλαση»

Ο Μπεντρεντίν Ντεμιρέλ κατέγραψε με λεπτομέρειες τις στιγμές και τους προβληματισμούς πριν από την έναρξη της «Επιχείρησης Καταιγίς», αλλά και το τι ακολούθησε:…

«Την 21ην Ιουλίου 1974 στις 13.30 ανοιχτήκαμε στη Μεσόγειο.(…). Οι πληροφορίες που είχαμε από την Κύπρο σχετικά με τον πόλεμο δεν ήταν τόσο καλές. Καμιά πληροφορία από την πλαζ, δυτικά της Κυρήνειας. Οι δυο πλευρές του Μπογαζίου Κυρήνειας έπεσαν στα χέρια του εχθρού.
Το ελληνικό ραδιόφωνο (ελληνοκυπριακό) και το ραδιόφωνο των Αθηνών επαναλάμβαναν ότι ο εχθρός, με συνδυασμένες επιθέσεις, βορείως της Λευκωσίας, εξόντωσε τις δυνάμεις μας (…)

Τη νύχτα 21-22 Ιουλίου την περάσαμε πάνω στα αποβατικά, άυπνοι. Το πρωί της 22ας, με την ανατολή του ηλίου, αισθανόμασταν ότι θα διεξαχθεί αιματηρός αγώνας. Είχε κύματα, ενώ τα σκάφη προχωρούσαν προς την ξηρά βλέπαμε από κοντά τον Πενταδάκτυλο και τις περιοχές των πυρκαγιών».

«Ετοιμοι για επίθεση»

«Στις 10.00 έδωσα την ακόλουθη διαταγή: “Ετοιμοι για επίθεση”. Αρχισαν να λάμπουν οι λόγχες, λειτούργησαν οι μηχανές των αρμάτων… Ενώ τα αποβατικά μας πλησίαζαν δύο δύο στον τόπο της αποβάσεως, ανάμεσα στα βλήματα που έσκαγαν στην παραλία, πέφταμε κατά κύματα μέσα στην καπνισμένη κόλαση. Ο εχθρός άρχισε να βάλει με δραστική βολή εναντίον των μονάδων μας που έφθαναν στην ξηρά. Το πυροβολικό και οι όλμοι τους ιδίως ήταν πολύ δραστικοί. Τα πυρά ερχόταν από καμουφλαρισμένες μονάδες πάνω σε λόφους του Πενταδάκτυλου. Ήταν αδύνατο να εντοπίσουμε και να πλήξουμε τις θέσεις (…)

Δεν ήταν πολύ ξεκάθαρη η κατάσταση εχθρών και φίλων. Δεν υπήρχε επικοινωνία με καμιά ανώτερη ή κατώτερη δ/νσιν. Η μοναδική πληροφορία που παίρναμε από το ραδιόφωνο ήταν ότι οι μονάδες μας στην ακτή βρίσκονταν σε δύσκολη και επικίνδυνη κατάσταση. Η κατάσταση αυτή έπρεπε να βελτιωθεί το ταχύτερο. Επρεπε να επεκταθεί το προγεφύρωμα, να ενωθούν το αποβατικό με το εναέριο προγεφύρωμα. Επρεπε να πέσει η Κυρήνεια, ν’ ανοίξει το Μπογάζι. Κατά συνέπεια η μοναδική απόφαση: επίθεση με μονάδες αρμάτων και πεζικού κατά μήκος του άξονος Αγίου Γεωργίου – Κυρήνειας, Κυρήνειας – Μπογαζίου, να καταληφθεί η Κυρήνεια και το Μπογάζι, να συνεχισθεί η επίθεση προς την κατεύθυνση του Κιόνελι και να σωθούν οι μονάδες του αεροπορικού προγεφυρώματος.

Ενώ εκεί στην ακτή τα λεπτά περνούσαν, ανυπομονούσα. Επρεπε να δω τη νίκη μας από κοντά. Με τη σκέψη αυτή πήδησα σ’ ένα άρμα και έδωσα διαταγή στις μονάδες που συγκεντρώθηκαν να μας ακολουθήσουν. Οι μονάδες των αρμάτων μας και το πεζικό που ακολουθούσε άρχισαν να σπάζουν γρήγορα την αντίσταση του εχθρού στην παραλία. Τα άρματα και η αεροπορική κάλυψη προχωρούσαν σε ομάδες ανά δύο ή τρία, αλληλοϋποστηριζόμενα, προς τον Αγ. Γεώργιο. Το πυροβολικό, τα αντιαρματικά, τα αντιαεροπορικά, οι όλμοι και τα ρουκετοβόλα του εχθρού δεν μπορούσαν να αναχαιτίσουν την προέλασή μας.

«Περάσαμε τη νύχτα αύπνοι στα αποβατικά»-1
20.7.1974. Τουρκικά αποβατικά σκάφη πλέουν προς τις ακτές της Κύπρου. Φωτ. Α.Ρ.

Πυρ από τα σπίτια

Οι μονάδες μας με επικεφαλής τους διοικητές των επιτίθεντο κατά του εχθρού. Δεν ήταν δυνατόν να αντιληφθούμε από πού και πώς ερχόταν το πυρ του εχθρού. Το έδαφος τριγύρω ήταν καλυμμένο με ελιές, κήπους και σπίτια. Κάθε στιγμή από κάθε σπίτι και πίσω από κάθε φράχτη ανοιγόταν πυρ. Ο εχθρός είχε κατασκευάσει κατά μήκος του δρόμου και της ακτής πολλά οχυρωματικά έργα και καταφύγια. Κατά μήκος του άξονα της επιθέσεώς μας βλέπαμε ξαφνικά μπροστά μας ομάδες στρατιωτών του εχθρού με σηκωμένα τα χέρια. Διακρίναμε τους αξιωματικούς τους από τις στολές τους. Αλλοι πάλι, μέσα από τα δένδρα και τα σπίτια έφευγαν προς τα βουνά. Οταν κατεβαίναμε για να τους πάρουμε αιχμαλώτους, τα συγκεντρωτικά πυρά του εχθρού στρέφονταν εναντίον μας.

Ενα άρμα μας βλήθηκε και πήρε φωτιά, δυο οχήματα μεταφοράς προσωπικού ετέθησαν εκτός μάχης (…).

Ενώ προχωρούσαμε, αισθανόμασταν να αυξάνεται το θάρρος μας. Ο εχθρός συνέχιζε την αντίσταση σε κάθε γωνιά του άξονος της επιθέσεώς μας, εμείς δε, προχωρούσαμε κλείνοντας τα μάτια και τ’ αυτιά».




πηγή:https://www.kathimerini.gr/society/561964504/perasame-ti-nychta-aypnoi-sta-apovatika/