Κάθε φορά στην πρόσφατη Ιστορία που οι σουνίτες νέο-Οθωμανοί της Άγκυρας επιλέγουν διεκδικητική εξωτερική πολιτική σε αυτή την ταραγμένη γωνιά του πλανήτη, υπήρχαν περισσότερες απώλειες και κακό τέλος για κάθε κρατικό ή μη κρατικό δρώντα, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προειδοποιεί ο διαπρεπής αναλυτής (ενδεικτικά: εφημερίδα «Χουριέτ», επιθεώρηση «Defense News») Μπουράκ Μπεγκντίλ σε ανάλυση για την τρέχουσα επικαιρότητα που δημοσιεύει το Ινστιτούτο Gatestone και εντοπίζει κίνδυνο ανάφλεξης με το σιιτικό Ιράν…
Καθώς η ασύμμετρη σύγκρουση στο τρίγωνο Τουρκία, Συρία, Ιράκ καθίσταται πιο βίαιη και περίπλοκη, με το Ιράν και τη Ρωσία να είναι νικητές, η Άγκυρα επιμένει στην αναβίωση του αυτοκρατορικού της παρελθόντος. Ο Ερντογάν εμφανίζεται πρόθυμος να πολεμήσει ακόμα για να επιβάλει την σουνιτική κυριαρχία στην περιοχή.
Σε πρόσφατη ομιλία του ο Ερντογάν αναφέρθηκε στο «εθνικό συμβόλαιο» (Misak-i Milli) που κάθε Τούρκος έχει στην καρδιά και το μυαλό του. Το «εθνικό συμβόλαιο» του 1920 έθετε τα επιθυμητά όρια του τουρκικού κράτους μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Αξιοποιήθηκε μάλιστα κατά τις συζητήσεις για την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης.
Όπως ανέφερε: «Το μέλλον περιοχών που κατοικούνται από αραβική πλειοψηφία την στιγμή της υπογραφής της ανακωχής του Μούδρου θα καθοριστεί από δημοψήφισμα». Από την άλλη καθόριζε πως περιοχές κατοικούντο από τουρκική πλειοψηφία και δεν τελούν υπό κατοχή θα ανήκουν στην Τουρκία.
Το μέλλον των περιοχών του Καρς (Αρμενία) και Μπατούμ (Γεωργία) θα καθοριζόταν επίσης με δημοψήφισμα, όπως και το καθεστώς της ελληνικής δυτικής Θράκης. Όσον αφορά τη Μοσούλη ξεκαθάριζε πως έπρεπε να παραμείνει τουρκική. Ωστόσο, η Μοσούλη πέρασε στον έλεγχο των Βρετανών και αποτέλεσε τμήμα του κράτους του Ιράκ μέχρι την στιγμή της κατάληψής της από το ΙΚ.
Το μέλλον των περιοχών του Καρς (Αρμενία) και Μπατούμ (Γεωργία) θα καθοριζόταν επίσης με δημοψήφισμα, όπως και το καθεστώς της ελληνικής δυτικής Θράκης. Όσον αφορά τη Μοσούλη ξεκαθάριζε πως έπρεπε να παραμείνει τουρκική. Ωστόσο, η Μοσούλη πέρασε στον έλεγχο των Βρετανών και αποτέλεσε τμήμα του κράτους του Ιράκ μέχρι την στιγμή της κατάληψής της από το ΙΚ.
Ο Ερντογάν σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου δήλωσε: «Η Τουρκία δεν μπορεί να μείνει αδρανής. Το status quo με κάποιον τρόπο θα αλλάξει. Είτε θα κινηθούμε, είτε θα συρρικνωθούμε και είμαι αποφασισμένος να προχωρήσω». Σε δημόσια ομιλία του δε είπε:
«Τουρκία δεν είναι μόνο η Τουρκία. πέραν των 79 εκ. κατοίκων της είναι υπεύθυνη επίσης για εκατοντάδες εκατομμύρια αδερφών της με τους οποίους συνδέεται με ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς. Συγκεκριμένοι ιστορικοί θεωρούν πως τα σύνορα που έθεσε το εθνικό συμβόλαιο περιλαμβάνουν την Κύπρο, το Χαλέπι, τη Μοσούλη, το Ερμπίλ, το Κιρκούκ, το Μπατούμ, τη Θεσσαλονίκη, το Καζαρντλί (Βουλγαρία), τη Βάρνα και τα νησιά του Αιγαίου».
Τι σημαίνει όλο αυτό ειδικά σε μια στιγμή που ο Τούρκος πρόεδρος μιλά συνεχώς για το «εθνικό συμβόλαιο» και οι σύμμαχοι πολεμούν το ΙΚ στη Μοσούλη; Σημαίνει πως η σουνιτική Τουρκία φοβάται μελλοντική σιιτική ή κουρδική επέκταση στα νότια σύνορά της και για να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο αυτό ο Ερντογάν ελπίζει στη δημιουργία ενός νέο-οθωμανικού, σουνιτικού άξονα έναντι του Ιράν.
Το συνολικό μήκος των συνόρων της Τουρκίας με Συρία, Ιράκ και Ιράν είναι περί τα 2.000 χλμ. Ο Ερντογάν γνωρίζει πολύ καλά πως δεν μπορεί να προσηλυτίσει 80 εκ. σιίτες στο σουνιτικό Ισλάμ. Φοβάται όμως πως το Ιράν μπορεί να δημιουργήσει μια σιιτική ζώνη μήκους 1.400 χλμ. κατά μήκος των συνόρων της Τουρκίας.
Φοβάται επίσης, πως το Ιράν μπορεί να υποστηρίξει τους Κούρδους εναντίον της Τουρκίας και να προκαλέσει μεγαλύτερο κύμα βίας στη χώρα. Η ένταση μεταξύ του σουνίτη Ερντογάν και του σιιτικού Ιράν οξύνθηκε μετά την απαίτηση της Άγκυρας για μη συμμετοχή σιιτικών δυνάμενων στην επίθεση κατά της Μοσούλης.
Αντίθετα, η Άγκυρα επιθυμεί την συμμετοχή σουνιτικών υποστηριζόμενων από αυτή δυνάμεων και των συμμάχων της Κούρδων Πεσμεργκά. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα. Η Μοσούλη δεν είναι τουρκική όπως αναφέρει το «εθνικό συμβόλαιο», αλλά ιρακινή και η σιιτική κυβέρνηση του Ιράκ δεν θέλει τουρκική και σουνιτική εμπλοκή.
Καθώς η επιχείρηση για τη Μοσούλη ξεκίνησε η ένταση μεταξύ Άγκυρας και Βαγδάτης οξύνθηκε. Σιίτες πραγματοποίησαν διαμαρτυρία έξω από την τουρκική πρεσβεία στη Βαγδάτη απαιτώντας την αποχώρηση των Τούρκων από τη Μπασίκα όπου τουρκικά στρατεύματα εκπαιδεύουν σουνίτες.
Την επομένη ο Ερντογάν δήλωνε: «Αν θέλουμε να είμαστε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων υπάρχει λόγος. Αυτό που αποκαλείται κυβέρνηση της Βαγδάτης είναι απλώς η διοίκηση ενός σιιτικού στρατού. Μπορούμε να συνομιλούμε με αυτούς. Μια δύναμη 30.000 σιιτιών πολιτοφυλάκων έρχεται. Πρέπει να προετοιμαστούμε για κάθε ενδεχόμενο».
Την ίδια ώρα η τουρκική Αεροπορία συμμετείχε στις επιχειρήσεις κατά του ΙΚ στη Μοσούλη. Στο έδαφος όμως η Τουρκία πολεμά κρυμμένη πίσω από έναν στρατό «μετριοπαθών» ισλαμιστών ανταρτών κατά ΙΚ στη βόρεια Συρία.
Είναι ένας ακόμα πόλεμος δι’ αντιπροσώπων. Οι υποστηριζόμενοι από την Τουρκία «μετριοπαθείς» αντάρτες έθεσαν υπό τον έλεγχό τους μια περιοχή έκτασης 1.240 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Στη Συρία επίσης, οι στρατηγικές επιδιώξεις της Τουρκίας δεν έχουν στόχο το ΙΚ. Απλώς πολεμώντας το ΙΚ με τους «μετριοπαθείς» η Άγκυρα στοχεύει στην αποτροπή της σιιτικής ή κουρδικής επέκτασης στην περιοχή.
Το σύνδρομο του «εθνικού συμβολαίου» βρήκε νέα έκφραση από τους νέο-Οθωμανούς και αυτό δεν είναι καθόλου καλό την περιοχή ούτε για τους Δυτικούς φίλους της Τουρκίας, ούτε για την ίδια την Τουρκία.
*Διαβάστε το πλήρες κείμενο του Μπουράκ Μπεγκντίλ στην αγγλική γλώσσα στη διεύθυνση:https://www.gatestoneinstitute.org/9155/turkey-land-grab
http://www.defence-point.gr
