Συνέντευξη: Χαραλάμπος Νικόπουλος, Φωτογραφίες: Νίκος Βαρδακαστάνης
Ο ταγματάρχης Σ.Γ. είναι ένα από τα πιο επίλεκτα στελέχη των ελληνικών Ειδικών Δυνάμεων και υπηρετεί σε μια μονάδα για τις δραστηριότητες της οποίας η πληροφόρηση που δίνεται είναι ελάχιστη. Στο Homme μίλησε για τη δύναμη της Θέλησης, τη σημασία της Ψυχής, την τέχνη της Επιβίωσης, την Προσαρμογή σε κάθε περιβάλλον, αλλά και για την αίσθηση ελευθερίας που αποκτά κανείς στη Φύση.
Ποιος επιβιώνει καλύτερα στις ειδικές αποστολές; Ο πιο δυνατός ή ο πιο προσαρμοστικός; Και ποιος έχει περισσότερες πιθανότητες να εξοικειωθεί με τη φιλοσοφία των Ειδικών Δυνάμεων; Αυτός που έχει μεγαλώσει σε χωριό ή εκείνος στην πόλη; Ή μήπως τελικά η θέληση επικρατεί;
Ανέκαθεν, το ποιος θα επιτύχει να σταδιοδρομήσει ή ποιος είναι ο πιο κατάλληλος για τις ΕΔ ήταν κάτι που δεν μπορούσε να προβλεφθεί. Υπάρχει η αίσθηση ότι ο καταδρομέας πρέπει να έχει υπερφυσικά δυνατό σώμα και να έχει εξοικειωθεί από μικρός στη φύση. Η σωματική ρώμη και η ζωή στην ύπαιθρο παίζουν τον ρόλο τους σε κάποιον βαθμό, όμως δεν είναι καταλυτικός. Υπάρχει μια πληθώρα παραγόντων οι οποίοι ενδεχομένως δίνουν ένα προβάδισμα σε κάποιον σε σχέση με κάποιον άλλο. Είναι όμως άλλοι τόσοι παράγοντες που διαμορφώνουν την ιδιοσυγκρασία ενός μέλους των ΕΔ. Αποτελεί ένα σύνολο ιδιαίτερων χαρακτηριστικών αυτό που σκιαγραφεί το μοντέλο του Καταδρομέα. Ο χαρακτήρας, η προνοητικότητα, η ταχύτητα αντίληψης και αντίδρασης, η προσαρμοστικότητα, η ψυχραιμία, η έμφυτη ικανότητα, η οργάνωση, η πειθαρχία καθώς επίσης η υπομονή - επιμονή, η πίστη στον σκοπό και η θέληση είναι τα ελάχιστα από αυτά που εξετάζονται. Αυτό που μετρά περισσότερο είναι η «ψυχή» και το «μυαλό».
Θεωρείτε ότι στο φυσικό περιβάλλον ο άνθρωπος ξεδιπλώνει τις αληθινές πτυχές του εαυτού του;
Ο άνθρωπος και πιο συγκεκριμένα ο καταδρομέας έχει υποχρέωση και καθήκον να προσαρμοστεί με το φυσικό περιβάλλον, οποιοδήποτε και αν είναι αυτό. Το περιβάλλον είναι το στοιχείο που θα τον βοηθήσει να εκμεταλλευτεί τις ικανότητές του, να κάνει πράξη αυτά που έχει διδαχθεί. Μέσα σε αυτό μαθαίνουν τα μέλη των ΕΔ να επιβιώνουν και να ενεργούν εκμεταλλευόμενα τα στοιχεία της φύσης. Σίγουρα στο φυσικό περιβάλλον ο καθένας μας δοκιμάζει τις αντοχές του, γνωρίζει τον εαυτό του καθώς θέτει τις αισθήσεις του σε συνεχή επαγρύπνηση. Τα τελευταία χρόνια αναδεικνύεται όλο και περισσότερο η ανάγκη συμμετοχής ΕΔ σε επιχειρήσεις και σε αστικό ή ημιαστικό περιβάλλον. Αυτό που προέχει περισσότερο είναι η δυνατότητα των ΕΔ να ενεργούν οπουδήποτε τους ζητηθεί, το ταχύτερο δυνατόν.
Η επαφή με την ύπαιθρο και τη φύση είναι ένα κομμάτι της δουλειάς σας. Πώς έχει επηρεάσει την προσωπικότητά σας και τον τρόπο που σκέφτεστε γενικότερα;
Το πλείστον της εκπαιδεύσεως των ΕΔ διεξάγεται στην ύπαιθρο. Εκεί εξασκείς τις δεξιότητές σου. Αντιμετωπίζεις τα προβλήματα και τις δυσκολίες στην πράξη και όχι στη θεωρία. Η φύση αποτελεί για εμάς το δεύτερό μας σπίτι, τον χώρο που αισθανόμαστε οικεία και άνετα. Σου δίνει την αίσθηση ότι λειτουργείς στο δικό σου γήπεδο με τους δικούς σου κανόνες οι οποίοι δεν μπορούν να ανατραπούν από κανέναν. Μαθαίνεις να λειτουργείς σε αυτήν, να τη σέβεσαι και να την «εκμεταλλεύεσαι» προς όφελός σου. Σου παρέχει ένα αίσθημα ελευθερίας που σε συνδυασμό με την ολοκληρωμένη εκπαίδευση σου αναπτύσσει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή σου. Αυτό έχει συνέπειες και στη ζωή σου. Μαθαίνεις να αντιμετωπίζεις τις δυσκολίες με ψυχραιμία, αποτελεσματικά.
Η αναγνώριση έχει εξελιχθεί σήμερα σε καταλυτικό στάδιο μιας πετυχημένης αποστολής. Σε ποιο επίπεδο βρισκεται ο Ελληνικός Στρατός, με δεδομένο ότι έχουμε πολλές δεκαετίες να επιχειρήσουμε σε εχθρικό έδαφος;
Η ειδική αναγνώριση (special reconnaissance) αποτελεί μια από τις κύριες αποστολές των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων ανά τον κόσμο. Είτε ως ξεχωριστή μεμονωμένη αποστολή είτε ως φάση αποστολής πράγματι παίζει σημαίνοντα ρόλο στην επιτυχή έκβασή της. Γενικότερα θα λέγαμε η συλλογή πληροφοριών είναι «το α και το ω» σε μια αποστολή Ειδικών Δυνάμεων καθώς όσο πιο αξιόπιστες αυτές, ανεβάζουν κατακόρυφα τις πιθανότητες επιτυχίας. Πόσω μάλλον όταν αυτές προέρχονται από προσωπικό που μπορεί εκτός από το να τις συλλέξει, να τις επεξεργαστεί σε κάποιον βαθμό και να τις αξιολογήσει. Οι αποστολές των Ειδικών Δυνάμεων σχεδιάζονται μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια και επειδή αποτελούν επιχειρήσεις υψηλού ρίσκου, η αναγνώριση και κατ’ επέκταση η συλλογή και ασφαλής διαβίβαση πληροφοριών θέτει τη βάση για την επιτυχία. Οπως όλες οι ειδικές δυνάμεις του κόσμου, έτσι και οι ελληνικές εκπαιδεύονται σε αυτό τον τομέα, χρησιμοποιώντας όλες τις νέες τεχνικές και τακτικές. Η εναλλαγή του περιβάλλοντος στον ελλαδικό χώρο και η συμμετοχή σε διεθνείς ασκήσεις προσδίδουν στο προσωπικό εμπειρία, προσομοιάζοντας το εχθρικό έδαφος που θα κληθούν να επιχειρήσουν. Βέβαια, δεν έχουμε εμπόλεμη εμπειρία συγκρινόμενοι με άλλες χώρες και θα έλεγε κανείς ότι αυτό αποτελεί «μειονέκτημά» μας. Ολα αυτά αντιμετωπίζονται με τη συχνή εναλλαγή του περιβάλλοντος ασκήσεων. Οι συνεργασίες και οι συνεκπαιδεύσεις με ΕΔ χωρών που διεξάγουν επιχειρήσεις έχει δείξει ότι δεν υστερούμε σε τίποτα από αυτούς.
Οι δυσμενείς κλιματολογικές και άλλες συνθήκες θεωρούνται ιδανικές για αποστολές αιφνιδιασμού. Πώς εξοικειώνεται κάποιος ώστε να τις αξιοποιεί προς όφελός του;
Οι ΕΔ θα κληθούν να ενεργήσουν κυρίως κάτω από αντίξοες συνθήκες. Εκεί που ο εχθρός αδυνατεί να ενεργήσει, εκεί ακριβώς χρονικά και τοπικά δραστηριοποιούνται τα τμήματα των ΕΔ προκαλώντας τον αιφνιδιασμό. Αυτό που δεν περιμένει κανείς ότι ανθρώπινο ον μπορεί να καταφέρει, αυτό το οποίο ο άλλος αποφεύγει, εμείς το επιδιώκουμε χρησιμοποιώντας το σαν πλεονέκτημα ενάντια πολλές φορές σε οποιαδήποτε κοινή λογική. Το σκοτάδι, ο αέρας, το κρύο, η βροχή, το ανώμαλο έδαφος, η φουρτουνιασμένη θάλασσα είναι σύμμαχοι για τον καταδρομέα. Η εξοικείωση με αυτά επέρχεται με το χρόνο και την επανάληψη. Ολα αυτά θα έλεγε κάποιος ότι είναι ενάντια στη φύση του ανθρώπου. Αυτό ακριβώς εκμεταλλευόμαστε για να επιτύχουμε το σκοπό μας.
Σε μια εποχή έντονου ατομικισμού, πόσο δύσκολο είναι να χτίζει κανείς ομαδικό πνεύμα και ομοψυχία στα μέλη των Ειδικών Τμημάτων;
Είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να ενεργήσει ένα τμήμα ΕΔ χωρίς πρώτα να έχει εξασφαλίσει τη συνοχή του. Ομαδικότητα που δεν περιορίζεται στην απλή σύμπνοια και συντονισμό ενεργειών, αλλά επεκτείνεται σε πολύ περισσότερα –φιλία, εμπιστοσύνη, εκτίμηση, σεβασμό, αγάπη που φτάνει μέχρι την αυτοθυσία για τον άλλον. Ξεκινώντας από το ζευγάρι και συνεχίζοντας στην ομάδα αλλά και πιο πέρα, το πρώτο πράγμα που μαθαίνει ένα νέο στέλεχος των Ειδικών Δυνάμεων είναι να λειτουργεί σαν μέλος του συνόλου. Ο εγωιστής, ο ατομιστής δεν έχει θέση ανάμεσα στο προσωπικό μας και είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα αποτύχει. Οταν έχεις καταπονηθεί, πεινάσει, διψάσει, πονέσει και δοκιμάσει τον εαυτό σου σε πληθώρα δραστηριοτήτων μαζί με τον άλλον, όταν έχεις μοιραστεί με αυτόν εμπειρίες ζωής, αναπτύσσεται μια άλλη σχέση η οποία δεν δύναται να περιγραφεί με λόγια. Το πνεύμα αυτό είναι πλέον συνυφασμένη έννοια με την εκπαίδευση μας, την καθημερινότητά μας, τον ρόλο μας και την ίδια μας τη ζωή.
TAΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Σ.Γ.Εισήχθη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1994 και στη διαδικασία επιλογής για τις Ειδικές Δυνάμεις επελέγη 1ος ανάμεσα σε 113. Από το 1999 υπηρετεί σε Μονάδες και Σχηματισμούς των Ειδικών Δυνάμεων. Είναι απόφοιτος των βασικών - υποχρεωτικών σχολείων (εκπαιδεύσεων) του όπλου του Πεζικού και εν ενεργεία αλεξιπτωτιστής και βατραχάνθρωπος, καθότι απόφοιτος πολλών σχολείων Ειδικών Δυνάμεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ έχει συμμετάσχει σε πληθώρα ασκήσεων Ειδικών Επιχειρήσεων στο εξωτερικό.
Δημοσιεύτηκε στο HOMME, τεύχος 114 – Ιούλιος -Αύγουστος 2015
