Σήμερα, ο κ. Μητσοτάκης βρίσκεται ενώπιον διπλωματικού ναυαγίου, για τη χώρα και τον ίδιο, αν δεν βρει μια ισορροπημένη λύση για την παροχή πρόσθετης συνδρομής στο Κίεβο
Του Αλέξανδρου Τάρκα*
Η ελληνική κυβέρνηση και -προσωπικά- ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης βρέθηκαν, πραγματικά, στη «σωστή πλευρά της Ιστορίας» και έχουν ήδη συνδράμει την Ουκρανία με αμυντικό υλικό αξίας περίπου 300.000.000 ευρώ. Ένα τμήμα της βοήθειας ήταν υλικό μη απαραίτητο επιχειρησιακά, αλλά έχουν γίνει και αδιανόητες υπερβολές με την αποστολή χρήσιμων συστημάτων, τα οποία είναι άγνωστο πώς, πότε και με ποιο οικονομικό κόστος θα αντικατασταθούν.
Ωστόσο, σήμερα ο κ. Μητσοτάκης βρίσκεται ενώπιον διπλωματικού ναυαγίου, για τη χώρα και τον ίδιο, αν δεν βρει μια ισορροπημένη λύση για την παροχή πρόσθετης συνδρομής στο Κίεβο. Αφενός δεν είναι δυνατόν (επιχειρησιακά, πολιτικά, ηθικά και νομικά) να αποδυναμώσει την εθνική θωράκιση με την αποστολή σύγχρονων συστημάτων (Patriot κ.λπ.). Και, αφετέρου, δεν μπορεί να αγνοήσει ούτε τις αρχικές ευγενικές εκκλήσεις ούτε τα παρόντα πιεστικά αιτήματα των ξένων φιλικών κυβερνήσεων. Γιατί κοινή διαπίστωση του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. είναι ότι η κατάσταση στο μέτωπο μεταβάλλεται δραστικά υπέρ της Ρωσίας και επείγει η παροχή μεγάλης βοήθειας από όλους τους συμμάχους και εταίρους.
Στην παρούσα φάση του πολέμου και των διπλωματικών διαβουλεύσεων το μήνυμα προς τον κ. Μητσοτάκη είναι ότι «το κοντέρ έχει μηδενίσει». Οι ισχυρές δυτικές χώρες κρίνουν όχι με ευχαριστίες για το στρατιωτικό υλικό που χορηγήθηκε από τον Φεβρουάριο του 2022 έως σήμερα, αλλά από όσα θα αποφασίσει να χορηγήσει και να χορηγεί η Ελλάδα στο εξής. Άλλωστε, όπως έχει επανειλημμένα αναφέρει η στήλη το τελευταίο εξάμηνο, μέγιστη ευθύνη έχει ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Αντί να θέσει εγκαίρως κάποια ρεαλιστικά όρια στα αιτήματα του προέδρου της Ουκρανίας Β. Ζελένσκι, του υποσχέθηκε σχεδόν τα πάντα κατά τις συναντήσεις τους στις 21 Αυγούστου 2023 και τις 6 Μαρτίου 2024. Επιπλέον, όταν ο Ουκρανός ηγέτης βλέπει την ελληνική πλευρά να καίγεται για υποσχέσεις ανάθεσης συμβολαίων στις κατασκευαστικές εταιρίες της (ειδικά στην Οδησσό), είναι αναμενόμενο ν’ αυξάνει ή πολλαπλασιάζει τις απαιτήσεις του.
Έπειτα από όλα αυτά οι εξελίξεις διαμορφώνονται ως εξής:
1. Με εξαίρεση ίσως ορισμένες φάσεις της γιουγκοσλαβικής κρίσης το 1990-1995, σπανιότατα μία ελληνική κυβέρνηση έχει αντιμετωπίσει, τις τελευταίες δεκαετίες, τόσο πολλά και τόσο δύσκολα αιτήματα από τις δυτικές πρωτεύουσες. Όσο κι αν ακούγεται υπερβολικό, το Βερολίνο επέδωσε ένα είδος τελεσιγράφου στην Αθήνα, λέγοντας -εμμέσως πλην σαφώς- ότι η προσεχής περίοδος των διμερών σχέσεων, των διαβουλεύσεων στην Ε.Ε. και των εξελίξεων στην περιοχή θα κριθούν και από την απόφαση για τη βοήθεια στην Ουκρανία. Μπορεί o κυβερνητικός εκπρόσωπος Π. Μαρινάκης να δήλωσε προχθές ότι «δεν γνωρίζω για καμία πίεση» κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της περασμένης εβδομάδας, αλλά ακόμα και οι νεοπροσληφθέντες ακόλουθοι στο υπουργείο Εξωτερικών γνωρίζουν όσα έχει θέσει ο καγκελάριος Ολ. Σολτς στον κ. Μητσοτάκη. Η δε κινητικότητα του Γερμανού πρέσβη στην Αθήνα Αντρέας Κιντλ μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας και -κυρίως- το ύφος και το περιεχόμενο των παρεμβάσεών του βρίσκονται στα όρια της διπλωματικής ευπρέπειας μεταξύ μελών της Ε.Ε.
2. Το Βερολίνο θα συνεχίσει να ηγείται των πιέσεων από το εξωτερικό προς την κυβέρνηση. Γιατί, αν και η Ουάσινγκτον επίσης προτρέπει για την αποστολή αντιαεροπορικών συστημάτων στον κ. Ζελένσκι, υπάρχει μία μεγάλη διαφορά. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο των ΗΠΑ έχουν τονίσει δημόσια ότι δεν θέτουν περιορισμούς ή απαιτήσεις για το χορηγηθέν υλικό (π.χ. οχύρωση νήσων ανατολικού Αιγαίου), ενώ ο κ. Σολτς τήρησε εντελώς διαφορετική στάση στο ζήτημα της ανταλλαγής των πεπαλαιωμένων, ρωσικής κατασκευής, BMP-1 με τα εκσυγχρονισμένα γερμανικά Marder που παρέλαβε η Ελλάδα. Στο συγκεκριμένο θέμα ο πρωθυπουργός δεν είχε ευθεία στάση και η γερμανική διπλωματία οικοδομεί επί του λάθους του.
3. Το Βερολίνο δεν έχει προτείνει την αποστολή μόνον Patriot. Έχει χρησιμοποιήσει τη διατύπωση «κατά προτεραιότητα τους Patriot», διευκρινίζοντας ότι αποδέχεται τις εναλλακτικές επιλογές αποστολής άλλων αντιαεροπορικών συστημάτων δυτικής ή ανατολικής κατασκευής. Επομένως, η συνολική άρνηση της Αθήνας θα γίνεται όλο και δυσκολότερη. Ξένοι διπλωμάτες προδικάζουν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα αλλάξει -ίσως και πολύ σύντομα- θέση, χορηγώντας άλλο υλικό αντί των Patriot.
4. Συζητείται έντονα στο διπλωματικό παρασκήνιο ότι το Κίεβο απέστειλε στην Αθήνα κι ένα άλλο μήνυμα. Σε περίπτωση που δεν μεταφερθούν στην Ουκρανία ελληνικές συστοιχίες αντιαεροπορικών, θα ήταν χρήσιμη τουλάχιστον η αποστολή πυρομαχικών γι’ αυτές. Το επιχείρημα είναι ότι η ελληνική πλευρά, ούτως ή άλλως, έχει χορηγήσει μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών την τελευταία διετία. Ωστόσο, πρόκειται για εφεύρημα, αφού δεν μπορεί να γίνει σύγκριση μεταξύ των πολύτιμων βλημάτων-πυραύλων των αντιαεροπορικών και των απλών οβίδων πυροβολικού. Άλλες η αξία, η χρησιμότητα και η διαθέσιμη ποσότητα των μεν και άλλες των δε.
5. Η οδός διπλωματικής διαφυγής της ελληνικής κυβέρνησης θα είναι, προφανώς, η συνδρομή (πάλι) με μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών τις ερχόμενες εβδομάδες και τους ερχόμενους μήνες. Αποτελεί σίγουρα μια αξιοπρεπή λύση στο πλαίσιο των συμμαχικών υποχρεώσεων της χώρας, αλλά μάλλον δεν θα εκτιμηθεί όσο πρέπει.
Όλα αυτά τα προβλήματα δείχνουν ότι ο κ. Μητσοτάκης αδυνατεί να χειριστεί μόνος τη διπλωματική κρίση. Θα ήταν μάλλον αντιπαραγωγικό να προσέλθει, όπως ζητά η αντιπολίτευση, σε προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή, καθώς οι ευαίσθητοι χειρισμοί δεν προσφέρονται για δημόσιες αντιπαραθέσεις. Μία λύση θα ήταν η ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών στο Μαξίμου, αλλά ο κ. Μητσοτάκης δεν θα την υιοθετούσε εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Συνεπώς, όποια απόφαση -σωστή ή λάθος- θα είναι αποκλειστικά δική του με όποιο όφελος ή κόστος.
* Εκδότης του περιοδικού «Άμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
Ο καγκελάριος πιστεύει πως απευθύνεται στην κατοχική κυβέρνηση, φαντάζομαι δεν κατάλαβε πως τελείωσε ο πόλεμος ;
Η γερμανική αλαζονεία, πήρε τότε την πρέπουσα απάντηση από τον ελεύθερο κόσμο, άρα έπρεπε να είχαν πάρει το μάθημα τους.
To Βερολίνο βεβαίως δεν έδωσε ούτε Taurus ούτε και Iris-T (από αυτά έχει δώσει κανα δύο, τίποτα άλλο).
Το Βερολίνο επίσης θα πρέπει να απαντήσει για την τύχη των πολυδιαφημισμένων Leopard ή είναι μόνο ρωσική προπαγάνδα;
Επίσης η Rheinmetall άνοιξε μονάδα συντήρησης και μικρής παραγωγής στην Ουκρανία.
Εδώ μηδέν. Το ζήτησε κάποιος από την κυβέρνηση; Μάλλον όχι.
Στελθ καμουφλαρισμένα σε καρχαρίες, φάλαινες ή και σαλάχια θα περικυκλώνουν και θα πλήττουν το ανύποπτο υποβρύχιο, θα αποβιβάζονται στην ξηρά ως βράχοι και θα προελαύνουν ως λόφοι.
Επαναπροσδιορίζοντας το Stealth: Multi-Aspect Camouflage Multi-Domain Platforms with Variable Speed Attack Vectors
24/04/2024 Επιστήμες, Στοχασμοί by ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΩΣΤΗΣ istos.net.gr
new stealth
Στην αμείλικτη εξέλιξη του σύγχρονου πολέμου, η έννοια του stealth θα ξεπεράσει τα συμβατικά του όρια στους τομείς του μεγέθους της έκπληξης που μπορεί να επιφέρει σε ένα αντίπαλο. Δεν θα περιορίζεται πλέον στις ειδικά σχεδιασμένες γραμμές των μαχητικών αεροσκαφών για την προσπάθεια της διαχειρίσεως των ανακλάσεων ή στις ηχητικές επιστρώσεις των υποβρυχίων για την μείωση του ίχνους τους, η εξέλιξη του stealth θα περιλαμβάνει μια νέα γενιά πλατφορμών ικανών για διέλευση σε πολλαπλούς τομείς (γη, θάλασσα, αέρας), καμουφλαρισμένες με τέτοιο τρόπο για να συνδυάζονται άψογα με το περιβάλλον τους και ενεργοποιημένες με διανύσματα επίθεσης μεταβλητής ταχύτητας.
Αυτή η αλλαγή παραδείγματος θα αντιπροσωπεύει μια τολμηρή απόκλιση από τις παραδοσιακές προσεγγίσεις, προσφέροντας στους στρατούς που εμπλέκονται στην έρευνα και την ανάπτυξη μιας τέτοιας προσέγγισης του στέλθ ένα ισχυρό εργαλείο για την αντιμετώπιση πολλών σημερινών αλλά και μελλοντικών αναδυόμενων απειλών, ειδικά σε αναμετρήσεις μεταξύ σχεδόν ομότιμων αντιπάλων.
Multi-Aspect Camouflage Mutli-Domain Mosaic Warfare
Στον πυρήνα αυτού του νέου ορισμού του stealth βρίσκονται αυτόνομες μη-επανδρωμένες πλατφόρμες σχεδιασμένες μεταβάλλουν τις ιδιότητες τους έτσι ώστε να μπορούν να λειτουργούν σε όλα τα περιβάλλοντα – γη, θάλασσα και αέρα.
Αυτές οι πλατφόρμες, εμπνευσμένες από τις αρχές του μωσαϊκού πολέμου, θα χρησιμεύσουν ως ακρογωνιαίος λίθος μιας δυναμικής και προσαρμοστικής δομής δύναμης.
Για παράδειγμα ένα τέτοιο μη-επανδρωμένο όχημα θα μπορεί να οδεύει προς μια εχθρική ακτή κάτω από τη θάλασσα και έπειτα θα μπορεί αν συνεχίζει στην ενδοχώρα βγαίνοντας στην ακτή και ενεργοποιώντας τι ερπύστριες του. Σε κάθε περίπτωση το εξωτερικό του περίβλημα θα παρομοιάζει ένα βράχο, φαινομενικά αβλαβές αντικείμενο που είναι κοινό και στον βυθό αλλά και στη ξηρά.
Όμως αυτό το φαινομενικά αβλαβές αντικείμενο θα διαθέτει την ικανότητα να συλλέγει πληροφορίες, να εκτελεί χτυπήματα ακριβείας, να περιπλανιέται σε μια ορισμένη περιοχή ως νάρκη ή να ενεργεί ως δόλωμα για να μπερδέψει τις εχθρικές άμυνες.
Αλλά αυτό που θα ξεχωρίσει αυτές τις πλατφόρμες ως αναδυόμενη απειλή δεν θα είναι μόνο η ικανότητα τους να αναμειγνύονται στο περιβάλλον τους, αλλά και να χρησιμοποιούν έναν φορέα επίθεσης μεταβλητής ταχύτητας προς τους στόχους τους, αποφεύγοντας έτσι τον εντοπισμό και μεγιστοποιώντας τον αιφνιδιασμό.
Ακριβώς ο αιφνιδιασμός ή αλλιώς η μεγιστοποίηση της έκπληξης είναι ο ορισμός της έννοιας του stealth. Απλά η αδυναμία ανίχνευσης είναι μια έννοια που είναι συνυφασμένη με το στέλθ αλλά δεν είναι ο καταλυτικός ορισμός του. Για παράδειγμα σε αυτή την περίπτωση το μη-επανδρωμένο όχημα θα ανιχνεύεται μεν, αλλά θα κατηγοριοποιείται δε ως κάτι αβλαβές.
Μεταβλητή ταχύτητα ως παράμετρος Stealth
Στις σημερινές εμπόλεμες καταστάσεις οι αντίπαλοι τείνουν να χτυπούν από πολλές κατευθύνσεις χρησιμοποιώντας τακτικές σμήνους. Όμως η ικανότητα ενός μοναχικού επιτιθέμενου θα είναι ανεκτίμητη στο να μην διεγείρει υποψίες στον αντίπαλο.
Χαρακτηριστικό σημείο της αύξησης του στέλθ για αυτές τις αυτόνομος μη-επανδρωμένες πλατφόρμες θα είναι όχι μόνο η μίμηση τους με φυσικά αντικείμενα αλλά και η προσαρμογή της ταχύτητας τους ώστε να παραμένει κάτω από το όριο της κατανόησης τους από τον αντίπαλο ως εχθρικά επιτιθέμενα στοιχεία.
Φανταστείτε ένα καρχαρία που κολυμπά αμέριμνα γύρω από μια φρεγάτα ή βρίσκεται σε πορεία συνάντησης της σε κάποια μελλοντική στιγμή. Η ταχύτητα του δεν προδιαθέτει μεν κάποιο επιθετικό στοιχείο, όπως μια τορπίλη, αλλά σε κάποια στιγμή θα βρεθεί πολύ κοντά στην φρεγάτα. Μια τέτοια έρευνα βρίσκεται στο An Unmanned Underwater Vehicle Torpedoes Attack Behavior Autonomous Decision-Making Method Based on Model Fusion, by Liqiang Guo et al. με σχετικές έρευνες να υπάρχουν ήδη από το 2018 (How Robot Stingrays Could One Day Sink a Battleship).
Όμως σε κάποια στιγμή που θα την έχει πλησιάσει, το μέχρι πριν αβλαβές στοιχείο της θαλάσσιας ζωής θα μετατρέπει σε πολύ επικίνδυνη νάρκη με μεγάλες πιθανότητες επιτυχούς κρούσης. Τα σημερινά αντίμετρα για πολεμικά πλοία είναι σχεδιασμένα για την αντιμετώπιση τορπίλων και άρα σε κάποια στιγμή θα πρέπει να ενσωματωθούν και αντίμετρα για διανύσματα επίθεσης με χαμηλότερες ταχύτητες καθώς επίσης και με εξαιρετικά μη-γραμμικό προφίλ ταχυτήτων.
Άρα αυτές οι μη-επανδρωμένες πλατφόρμες θα είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτες από τα υπάρχοντα επιθετικά συστήματα και θα παρουσιάζουν μια τρομερή πρόκληση αναγνώρισης τους ως επιθετικά στοιχεία ακόμη και για τα πιο προηγμένα συστήματα επιτήρησης.
Ακόμη περισσότερο, αυτές οι πλατφόρμες μπορεί ακόμη και να είναι σε θέση να σπάσουν σε μέρη, και να περάσουν από ένα υποβρύχιο δίχτυ άμυνας λιμένος ή πλοίου ως μεμονωμένα μικρότερα ψάρια και να επανασυναρμολογηθούν στην άλλη πλευρά ως το μεγαλύτερο πιο καταστροφικό υπερσύνολο.
Αυτή η έννοια stealth βασίζει τις ρίζες της στον πόλεμο ψηφίδων (mosaic warfare), μια στρατηγική που αξιοποιεί τη συλλογική δύναμη διαφορετικών και αυτόνομων πλατφορμών για την επίτευξη στρατηγικών στόχων. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε πλατφόρμα εξυπηρετεί συγκεκριμένο ρόλο, είτε ως αισθητήρας, είτε ως ωφέλιμο φορτίο επίθεσης είτε ως δόλωμα, συμβάλλοντας στη συνολική αποτελεσματικότητα του γενικότερου υπερσυνόλου.
Η ενσωμάτωση καμουφλαρισμένων ως μη αβλαβών αντικειμένων, πολλαπλών τομέων πλατφορμών με φορείς επίθεσης μεταβλητής ταχύτητας με τεχνολογία που να επιτρέπει την μεταβολή της συνθέσεως ή του μεγέθους τους θα προσθέσει μια νέα διάσταση στην έννοια του stealth, ενισχύοντας την προσαρμοστικότητα και τη φονικότητα του στο συνεχώς μεταβαλλόμενο μελλοντικό πεδίο της μάχης.
Κρίσιμες ανησυχίες
Φυσικά, αυτή η επαναστατική προσέγγιση δεν θα περάσει χωρίς τις προκλήσεις και αμφισβητήσεις της. Οι σκεπτικιστές μπορεί να αμφισβητήσουν τη δυνατότητα της απόκρυψης τέτοιων πλατφόρμων, την ικανότητα να σπάσουν σε μέρη και να επανασυναρμολογηθούν ξανά ή να υποστηρίξουν ότι οι προηγμένες τεχνολογίες επιτήρησης θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν κάθε είδους απειλή δεδομένου του χρόνου επιτήρησης και της ποιότητας των δειγμάτων.
Ωστόσο, το κλειδί βρίσκεται στην τέχνη της εξαπάτησης και στην τεράστια ποικιλομορφία των πλατφορμών μέσα στα πλαίσια του πολέμου ψηφίδων. Με τη διασπορά αυτών των πλατφορμών σε όλο το πεδίο της μάχης και την αξιοποίηση της εγγενούς ευκινησίας τους, η δυνατότητα ανίχνευσης τους θα μειωθεί και θα υπάρξει επαύξηση του στοιχείου του αιφνιδιασμού.
Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα αυτής της έννοιας δεν είναι καθαρά θεωρητική. Παραδείγματα από σύγχρονες συγκρούσεις και αναδυόμενες τεχνολογίες παρέχουν αδιάσειστα στοιχεία για τη σκοπιμότητα και τις δυνατότητες των μη-επανδρωμένων πλατφόρμων. Από τη χρήση των drones στον ασύμμετρο πόλεμο έως την ανάπτυξη προηγμένων υλικών καμουφλάζ, έχουν ήδη τεθεί οι βάσεις για πλατφόρμες πολλαπλών τομέων με πολλαπλά στοιχεία καμουφλάζ και φορείς επίθεσης μεταβλητής ταχύτητας.
Συμπεράσματα
Συμπερασματικά, ο νέος ορισμός του stealth στον σύγχρονο πόλεμο αντιπροσωπεύει μια αλλαγή παραδείγματος – μια απόκλιση από το παραδοσιακό προς το καινοτόμο, το προσαρμόσιμο και το απροσδόκητο. Αγκαλιάζοντας αυτόνομες πλατφόρμες που συνδυάζονται με το περιβάλλον τους και χτυπούν με μεταβλητές ταχύτητες, η αντίστοιχη πολεμική βιομηχανία που θα επενδύσει στην σχετική έρευνα και ανάπτυξη θα μπορέσει να παραμείνει ένα βήμα μπροστά από τους αντιπάλους της, διατηρώντας ένα στρατηγικό πλεονέκτημα σε ένα όλο και πιο περίπλοκο και απρόβλεπτο πεδίο μάχης.