της Μανιώς Μάνεση
Η μεγαλύτερη στην ιστορία αποβατική επιχείρηση στα στρατιωτικά χρονικά, από τις κρισιμότερες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αποτελεί ορόσημο στη μάχη κατά των ναζιστκών δυνάμεων. Η επιχείρηση με την κωδική ονομασία “Operation Overlord” που διεξήχθη από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο του 1944 στη Νορμανδία, είχε αποφασιστεί από το Μάιο του 1943 και είχε πολύ καλά οργανωθεί με στόχο ένα επιπλέον μέτωπο –στη Δυτική Ευρώπη πλέον- κατά του Γ’ Ράιχ.
Η Ανώτατη Διοίκηση των Γερμανών ήδη από το 1942 είχε εκτιμήσει ότι οι Σύμμαχοι θα επιχειρούσαν μεγάλης κλίμακας αποβατική επιχείρηση στη Δυτική Ευρώπη για τη δημιουργία ενός δεύτερου μετώπου. Προς αντιμετώπιση αυτού του ενδεχόμενου, προχώρησαν στην οχύρωση των ακτών από τα γαλλο-ισπανικά μέχρι και τα γερμανο-ολλανδικά σύνορα. Πυροβολεία, πολυβολεία, σκέπαστρα και παρατηρητήρια, σύμπλεγμα χαρακωμάτων, ναρκοθετήσεις στις ακτές και στο εσωτερικό, συνθέτους το μόνιμο οχυρωματικό σύμπλεγμα που θα ονομαστεί το «Τείχος του Ατλαντικού». Για τη διοίκησή του, συγκροτήθηκε η Ανώτατη Διοίκηση Δύσης (OVW) υπό τον στρατηγό Φον Ρούνστεντ.
Οι Σύμμαχοι είχαν ωστόσο εκπονήσει ένα λεπτομερές σχέδιο παραπλάνησης. Εικονικές κινήσεις των συμμαχικών μεραρχιών, πλαστές αλλαγές στα επιτελεία, ακόμη και παραπλανητικά ραδιοφωνικά μηνύματα, οδηγούν σε ασαφή συμπεράσματα. Ήταν η επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Σωματοφύλακας», ο σωματοφύλακας ψευδών που ακολουθούσε την αλήθεια, σύμφωνα με τον Τσώρτσιλ.
Οι Γερμανοί επιτελείς εκτιμούν ότι οι πλέον πρόσφορες για την απόβαση των Δυτικών Συμμάχων ακτές ήταν η ακτή Βουλόνη-Καλέ και η Νορμανδία. Ο Χίτλερ φέρεται να πίστευε ότι η απόβαση της Νορμανδίας δεν ήταν παρά μια παραπλανητική κίνηση των Συμμάχων, οι οποίοι –σύμφωνα με τον ίδιο- προετοίμαζαν την αληθινή απόβαση στο Καλαί, με κύριο στόχο το Ρουρ. Ο Χίτλερ αρνούταν κατηγορηματικά επί πολλές ημέρες την αποστολή ενισχύσεων στη Νορμανδία, απαιτώντας «την επιτόπου αντίσταση μέχρι το τελευταίο φυσίγγι», αποδέχθηκε ωστόσο την άποψη του Ρόμελ ότι η κύρια μάχη έπρεπε να δοθεί στις ακτές. Τα τεθωρακισμένα έπρεπε επομένως να προωθηθούν σ’ αυτές ώστε να έχουν τη δυνατότητα άμεσης αντιμετώπισης των αποβατικών τμημάτων. Και ο Γερμανός στρατηγός προετοίμαζε τα στρατεύματά του… «οι 24 πρώτες ώρες της εισβολής θα είναι αποφασιστικές, η τύχη του Ράιχ εξαρτάται από εσάς».
Σημαντικοί παράγοντες για τον καθορισμό της συγκεκριμένης ημερομηνίας πραγματοποίησης της απόβασης, το ύψος της παλίρροιας, το σεληνόφως και φυσικά οι καιρικές συνθήκες που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ενώ οι Γερμανοί θεωρούν τη 18η Μαΐου ως την πλέον πιθανή ημέρα από πλευράς παλίρροιας και σεληνόφωτος, οι Σύμμαχοι επιλέγουν την 5η Ιουνίου.
Στην τελική προπαρασκευαστική φάση οι Σύμμαχοι κινούνται με στόχο οι Γερμανοί να πιστέψουν ότι η κύρια απόβαση θα γινόταν στην περιοχή Βουλόνης – Καλέ. Στο πλαίσιο αυτό, δημιούργησαν εικονικές συγκεντρώσεις δυνάμεων μέσω σημάτων ασυρμάτου, ανύπαρκτων μεραρχιών και ομοιωμάτων σκαφών απόβασης. Η κατανομή των αεροπορικών βομβαρδισμών έγινε κατά τα δύο τρίτα εναντίον της περιοχής Βουλόνης-Καλέ και κατά το ένα τρίτο εναντίον της Νορμανδίας. Το σχέδιο παραπλάνησης είχε απόλυτη επιτυχία. Η αντίστροφη μέτρηση για την απόβαση των συμμαχικών στρατευμάτων, την πρώτη ίσως ευρείας κλίμακας πολυεθνική επιχείρηση αρχίζει.
Ο ανώτατος διοικητής, στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, απευθύνεται στα στρατεύματα:
«Το έργο σας δεν θα είναι εύκολο. Ο εχθρός είναι καλά εκπαιδευμένος, καλά εξοπλισμένος και σκληρός στη μάχη. Θα πολεμήσει άγρια (…) Έχω πλήρη εμπιστοσύνη στο θάρρος σας, την αφοσίωσή σας στο καθήκον και τη δεξιότητά σας στη μάχη. Δεν θα δεχτούμε τίποτα λιγότερο από την πλήρη νίκη! Καλή τύχη!»
Οι κακές καιρικές συνθήκες δεν επιτρέπουν ωστόσο την έναρξη της αποβατικής επιχείρησης στις 5 Ιουνίου και αυτή αναβάλλεται για την επομένη. Τη νύχτα της 5ης προς την 6η Ιουνίου, ο συμμαχικός στόλος αποτελούμενος από 1200 πολεμικά πλοία, περισσότερα από 4100 αποβατικά σκάφη και 800 μεταγωγικά, υποστηριζόμενος από 10.000 αεροπλάνα, ξεκινάει από τα βρετανικά λιμάνια της νότιας ακτής, με αποστολή την κατάληψη του «ευρωπαϊκού οχυρού».
Τρίτη 6 Ιουνίου 1944, ώρα 6:30, αρχίζει η αποβατική επιχείρηση. Συνολικά κατά την πρώτη αυτή ημέρα της Μάχης της Νορμανδίας, 156.000 στρατιώτες και 10.000 οχήματα και τεθωρακισμένα αποβιβάστηκαν, παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες και τη σκληρή γερμανική άμυνα, κατά μήκος των πέντε ακτών. Στις παραλίες Γιούτα και Όμαχα οι Αμερικανοί, στις Γκολντ και Σουόρντ οι Βρετανοί και οι Καναδοί στην παραλία Τζούνο. Επτά χιλιάδες πολεμικά και αποβατικά πλοία έλαβαν μέρος στην επιχείρηση, υποστηριζόμενα από αεροπορικές δυνάμεις. Η επιχείρηση άλλωστε ξεκίνησε με τη ρίψη χιλιάδων αλεξιπτωτιστών. Συνολικά 4.400 στρατιώτες από τις συμμαχικές δυνάμεις έχασαν τη ζωή τους την πρώτη ημέρα, 4.000-9.000 οι απώλειες των Γερμανών στρατιωτών.
Οι ανθρώπινες απώλειες ήταν αναμενόμενες, το τίμημα ωστόσο ήταν αναγκαίο…
Η μάχη της Νορμανδίας που ξεκίνησε την 6η Ιουνίου 1944 με την αποβατική επιχείρηση, συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στη νίκη κατά των ναζιστικών στρατευμάτων.
