Σημεία Ομιλίας Χρήστου Γκόκα, Υπεύθυνου Κοινοβουλευτικού Τομέα Μεταφορών ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής κατά την Ενημέρωση των μελών της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου, από τον Υπουργό Επικρατείας, κ. Γεώργιο Γεραπετρίτη, σύμφωνα με το άρθρο 36§5 του Κανονισμού της Βουλής, σχετικά με την τραγωδία των Τεμπών
- Είναι ακόμη βαρύ το κλίμα. Η ελληνική κοινωνία είναι σοκαρισμένη. Πέρασαν δύο εβδομάδες αφότου δεκάδες συνάνθρωποί μας, σε αυτή την εθνική τραγωδία, στο τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, έχασαν τη ζωή τους. Και από αυτήν τη συνεδρίαση, η οποία αφορά στο συγκεκριμένο θέμα, εκφράζω, για άλλη μια φορά, τα θερμά μου συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων, οι οποίες βιώνουν την οδύνη αυτής της απώλειας.
- Είναι, απαίτηση της κοινωνίας και είναι υποχρέωσή μας και το ελάχιστο χρέος μας, με σεβασμό στη μνήμη των θυμάτων, να διερευνηθούν τα αίτια και οι συνθήκες, κάτω από τις οποίες συνέβη αυτό το τραγικότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στη χώρα μας και να αποκαλυφθεί όλη η αλήθεια. Όπως, επίσης, είναι αυτονόητο ότι πρέπει να αποδοθούν το δίκαιο, η δικαιοσύνη και οι ευθύνες, σε κάθε επίπεδο, αλλά και να γίνουν αυτά που πρέπει για να μην συμβεί ποτέ ξανά τίποτα. Η όξυνση είναι το χειρότερο μήνυμα. Όμως θα πρέπει να μιλήσουμε, δεν θα πρέπει να σωπάσουμε και, κυρίως, δεν θα πρέπει να αδρανήσουμε.
- Η διαχείριση από την πλευρά της Κυβέρνησης να πάψει να είναι επικοινωνιακή, και πρέπει να σταματήσουν οι υποδείξεις προς τις Επιτροπές ή προς τη δικαιοσύνη για το ποια πορίσματα οφείλουν να λάβουν υπόψη ή όχι. Για να μην υπάρχει καμία σκιά. Να δούμε πραγματικά τα αίτια και τις συνθήκες αυτού του τρομερού δυστυχήματος, χωρίς να επικαλούμαστε αόριστες γενικές παθογένειες ή να ζητάμε μια συγγνώμη για όλο το πολιτικό σύστημα ή να αποπροσανατολίζουμε, με διάφορους τέτοιους τρόπους μικροπολιτικής διαχείρισης. Υπάρχουν συγκεκριμένες ευθύνες, ολιγωρίες και αδράνειες, σε συγκεκριμένη χρονική διακυβέρνηση της χώρας, που είναι μια τετραετής θητεία -δεν είναι ένας μήνας, ένας χρόνος.
- Ούτε μπορούμε να μιλάμε για άγνοια του Πρωθυπουργού, για τόσο σοβαρά ζητήματα που είχαν αυτά τα τραγικά αποτελέσματα, όσον αφορά στην ασφάλεια των μεταφορών, όταν αυτά έχουν τεθεί σε Ερωτήσεις, σε συζητήσεις στην Επιτροπή, στην Ολομέλεια, σε δημοσιεύματα και σε επιστολές των Σωματείων των εργαζομένων. Έχουν επισημανθεί πάρα πολλές φορές και ο τρόπος που αντιμετωπίστηκαν ήταν με αδιαφορία, με αγνόηση και με ψόγο, μερικές φορές, από την πλευρά του αρμόδιου Υπουργού Μεταφορών και Υποδομών.
- Οι προσλήψεις του 2021, που αναφέρθηκαν, αφορούν στην προκήρυξη του Δεκεμβρίου του 2022, για τις 117 θέσεις – από τις οποίες 36 θέσεις σταθμαρχών που ακόμα δεν έχουν επιλεγεί- αλλά και οι 200 αναθέσεις Συμβάσεων, που επίσης αναφέρθηκαν, με «μπλοκάκι» -μεταξύ των οποίων και 73 σταθμάρχες – προφανώς και δεν επαρκούν.
- Υπάρχει υποστελέχωση, ελλιπής εκπαίδευση και έλλειψη τεχνογνωσίας. Ζητήσαμε να προχωρήσετε σε προσλήψεις προσωπικού, με εξειδίκευση, σταθμάρχες, κλειδούχους κ.λπ, και να έχουν τον κατάλληλο χρόνο εκπαίδευσης.
- Πέρασαν τέσσερα χρόνια και δεν κάνατε τίποτα για το Προσωπικό, όπως επίσης τέσσερα χρόνια μιλάγαμε για τα θέματα ασφάλειας, μιλάγαμε για τα θέματα των δικτύων που έχουν να κάνουν με τη σηματοδότηση, με την τηλεδιοίκηση, το ETCS. Έχουμε συνολικά, σε περίοδο εννέα χρόνων- δηλαδή,4,5 χρόνια, με την κυβέρνηση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και 4 χρόνια με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας- να μην καταφέρνουν να ολοκληρώσουν μια σύμβαση 41 εκατομμύρια ευρώ, την 717, που αφορά την ανάταξη του δικτύου με την σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση Αθήνα-Θεσσαλονίκη, πλην του τιμήματος της Τιθορέας του Δομοκού και τη συμπληρωματική σύμβαση, 13 εκατ. Ευρώ,που όπως ανέπτυξε ο κ. Υπουργός, υπογράφηκε το 2021, ενώ είχε διαπιστωθεί η ανάγκη της υπογραφής της και αφού βεβαίως πρώτα είχε συμφωνηθεί, όσον αφορά στο περιεχόμενό της, από το 2016-2017.
- Εμείς από την πλευρά μας είμαστε διατεθειμένοι πάντα, μέσα από κλίμα και διαδικασίες συνεννόησης, να συμβάλλουμε να βρεθούν λύσεις για αυτά τα θέματα. Όλη αυτή η δουλειά πρέπει να γίνεται στη Βουλή με συζήτηση, δεν πρέπει να αποφεύγει η Κυβέρνηση, όπως έκανε μέχρι σήμερα, την συζήτηση επί της ουσίας σε αυτά τα σοβαρά ζητήματα. Πρέπει από δω και πέρα να είναι διαρκής η ενημέρωση της Βουλής, όσον αφορά στην πορεία όλων των έργων και των υποδομών σηματοδότησης,τηλεδιοίκησης και της ασφάλειας γενικότερα του σιδηροδρομικού δικτύου.
- Δεν γίνεται ούτε να φταίμε όλοι, ούτε να μη φταίει κανένας. Αυτό οδηγεί σε μια προσπάθεια να κρύψουμε ευθύνες και συγκεκριμένα, να φύγει από τις ευθύνες η σημερινή Κυβέρνηση, με διάχυση των ευθυνών σε όλους.
- Οι αξιολογήσεις δεν είναι θετικές για τους σιδηροδρόμους στη χώρα μας.
- Με την παραπομπή της χώρας μας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την μη εκπλήρωση των υποχρεώσεών της βάσει της Οδηγίας 2014/34/ΕΕ.
- Με τις Εκθέσεις 2020,2022 του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ασφάλεια και διαλειτουργικότητα των σιδηροδρόμων και την πρώτη θέση στο δείκτη θνησιμότητας ανά σιδηροδρομικά χιλιόμετρα.
- Το άρθρο του Bloomberg για τον υψηλότερο κίνδυνο για τους επιβάτες.
- Το πρόστιμο της ΡΑΣ, ύψους 300.000 ευρώ προς τη Hellenic Train.
- Επίσης μεταξύ των αιτίων που μας οδήγησαν σ’ αυτό το σημείο είναι οι συνηθισμένες καταστάσεις στις κατασκευές σιδηροδρομικών έργων. Η ολιγωρία σε αποφάσεις, οι καθυστερήσεις και οι παρατάσεις στην εκτέλεση των έργων, οι διενέξεις μεταξύ εταιρειών και οι δικαστικές προσφυγές. Και αυτά δεν έχουν αντιμετωπισθεί με το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο.
- Για το σύστημα ETCS , όπως γνωρίζουμε, αυτό το σύστημα ξεκινά από το 2007,αλλά αυτό το σύστημα ακολουθεί και έρχεται να λειτουργήσει πάνω στα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, αλλά και στο σύστημα GSM-R. Όσον αφορά στα επίπεδα ασφάλειας, υπάρχει και το ERTMS.Εμείς ακόμη, δεν έχουμε εξασφαλίσει τη σηματοδότηση, δεν έχουμε εξασφαλίσει την τηλεδιοίκηση, δεν έχουμε ούτε μια απλή φωτοσήμανση και ειδικά στο συγκεκριμένο τμήμα που έγινε το δυστύχημα, πέρα από την ακτίνα των 5 χιλιομέτρων του τοπικού συστήματος τηλεδιοίκησης, για το οποίο περιμένουμε τα αποτελέσματα των ερευνών για να μάθουμε αν τελικά λειτουργεί, αφού είναι αντιφατικές οι απόψεις που υπάρχουν.
- Θα περιμένουμε τα αποτελέσματα των πραγματογνωμόνων, των εμπειρογνωμόνων, τα πορίσματα της δικαιοσύνης, διότι και η δικαιοσύνη χρησιμοποιεί πραγματογνώμονες και κάνει όποιες έρευνες θεωρήσει ότι είναι σκόπιμες.
- Το σίγουρο είναι ότι δεν έχουμε αυτό το σύστημα, το οποίο έπρεπε να έχουμε εδώ και χρόνια και προφανώς, αυτά τα συστήματα όταν τοποθετούνται, έχουν σαν σκοπό και αυτό πετυχαίνουν, να αποφεύγονται τέτοιου είδους ατυχήματα. Μια μετωπική σύγκρουση τρένων. Όμως, όταν δεν έχουμε καταφέρει να θέσουμε σε λειτουργία τα συστήματα που η τεχνολογία προσφέρει, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να έχουμε ένα εναλλακτικό πρωτόκολλο ασφάλειας. Aκούσαμε για περισσότερους σταθμάρχες, για δύο σταθμάρχες. Σωστό, αλλά δεν αρκεί. Θα πρέπει να τοποθετηθεί, άμεσα, ένα απλό σύστημα φωτοσήμανσης. Να μειωθούν οι ταχύτητες.
- Δεν μπορεί να έχουμε ανταγωνισμό και φιέστες για την ταχύτητα. Τη μία φορά με το ασημένιο βέλος από την προηγούμενη κυβέρνηση. Τώρα, κατ’ επανάληψη, μας έλεγε ο Υπουργός Μεταφορών και Υποδομών της σημερινής κυβέρνησης – ο προηγούμενος,όχι ο κ.Γεραπετρίτης- ότι θα πετύχουμε αυτούς και αυτούς τους χρόνους. Σε ποιο δίκτυο, σε ποια υποδομή και με ποιο σύστημα ασφαλείας;
- Όσον αφορά στη σύμβαση 717. Η ουσία του προβλήματος είναι ότι δεν έπρεπε να φτάσουμε στα εννέα χρόνια υλοποίησης αυτού του έργου και εκεί υπάρχουν ευθύνες και εκεί θα πρέπει να δούμε τα στοιχεία αναλυτικά και κυρίως θα πρέπει να ξέρουμε ότι τώρα είμαστε σε μια πορεία του να ολοκληρωθεί το έργο.
- Θα αναφέρω δυο τρία στοιχεία ακόμα. Αναφερθήκατε κύριε Υπουργέ στον Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων. Δεν έχει συγκροτηθεί ακόμα γι΄ αυτό πήγαμε σε τριμελή επιτροπή. Όταν συζητήθηκε όμως είχαμε πει ότι θα πρέπει να συγκροτηθεί στη βάση μιας ανεξάρτητης αρχής σύμφωνα με τον Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και όχι σαν μια υπηρεσία στην ουσία του Υπουργείου, όπως υπηρεσία του Υπουργείου έγινε και η ΕΡΓΟΣΕ.
- Σε σχέση με το θέμα τηςTrenitalia και της νέας σύμβασης. Είχαμε καταθέσει τα στοιχεία για τη σύμβαση στην Ολομέλεια που αφορούσαν στη μείωση του ποσού για επενδύσεις από τα 650 έως 800 εκατομμύρια, στα 77,5 εκατομμύρια, όπου από αυτά τα χρήματα, μόλις 15 εκατομμύρια θα αφορούσαν τις νέες τεχνολογίες, αντί των 100 έως 150 εκατομμυριων που ήταν και στο μνημόνιο που είχε υπογραφεί το 2019 αλλά και στο πρακτικό του διοικητικού συμβουλίου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ με το οποίο προσήλθε στη συμφωνία με το ελληνικό δημόσιο το 2020.
- Ήταν μια σκανδαλώδης σύμβαση, όπως χαρακτηρίστηκε από την πλευρά μας. Και γιατί ήταν μία απευθείας ανάθεση και για τον τρόπο με τον οποίο μείωσε στο 10% τις επενδύσεις, και γι΄ αυτό δεν την ψηφίσαμε.Ζητήσαμε με γραπτή ερώτηση να μας δοθούν στοιχεία, τι επενδύσεις έγιναν από την πλευρά της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην προηγούμενη πενταετία και μέχρι ποιο ύψος, για να δούμε τι τύχη θα έχει και η νέα σύμβαση και απάντηση δεν έχουμε πάρει.
- Στο θέμα της εκπαίδευσης και της πιστοποίησης, της εκπαίδευσης και της ικανότητας για το προσωπικό, ρωτάμε αν είναι επαρκής η εκπαίδευση και αξιόπιστη η πιστοποίηση και αν υπάρχει πράγματι από την πλευρά της ΡΑΣ έγγραφο με το οποίο αμφισβητείται αυτή η διαδικασία. Διότι όπως αναφέρατε είναι υπό τον έλεγχο της ΡΑΣ.Η ίδια η ΡΑΣ που ελέγχει, όπως εσείς αναφέρατε, και έχει συμφωνήσει για αυτό το πλαίσιο φέρεται ότι με ένα τελευταίο έγγραφο το αμφισβητεί.
- Εκφράζουμε τις επιφυλάξεις μας για το χρόνο ολοκλήρωσης των συμβάσεων 717 και 717/1 που εσείς προσδιορίζετε για τον Οκτώβριο του 2023, παρ’ ότι ευχόμαστε να τελειώσουν ακόμα νωρίτερα.
