Άρθρο του Τομεάρχη Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Γιώργου Κατρούγκαλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
Η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πήρε μια σημαντική απόφαση στην πρόσφατη συνεδρίαση της, μετά από πρόταση του Αλέξη Τσίπρα: Η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει σε επέκταση των χωρικών της υδάτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Δηλαδή νότια και ανατολικά της Κρήτης, στο Καστελόριζο και όπου αλλού στην Ανατολική Μεσόγειο κριθεί ότι είναι αναγκαίο.
Η ενέργεια αυτή- άσκησης κυριαρχίας- πρέπει να συνδυαστεί με μια σαφή στρατηγική στο πλαίσιο της οποία η Ελλάδα θα καλέσει τις όμορες χώρες της στην Ανατολική Μεσόγειο σε συνομιλίες προκειμένου να υπάρξει οριοθέτηση της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας με προσφυγή στη Χάγη.
Η πρώτη κίνηση πρέπει να είναι η επανέναρξη διαπραγματεύσεων με την Λιβύη, αλλά και η συνέχιση των συνομιλιών με την Αίγυπτο για επέκταση της σημερινής ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας.
Παράλληλα, η χώρα μας πρέπει να επιδιώξει την άσκηση πίεσης προς την Τουρκία, προκειμένου να έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για οριοθέτηση ΑΟΖ / υφαλοκρηπίδας με εμάς και τις άλλες όμορες χώρες της στην Ανατολική Μεσόγειο, στο πλαίσιο του δίκαιου της θάλασσας.
Αναγκαίος όρος για μια παρόμοια διαπραγμάτευση θα πρέπει να είναι η συμμετοχή σε αυτήν της Κύπρου. Στο πλαίσιο αυτό, σε συνέχεια των κυπριακών εκλογών, μπορεί να δημιουργηθεί μια νέα δυναμική για επανέναρξη των δικοινοτικών συνομιλιών.
Παράλληλα, οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να συνδυαστεί με την επανεκκίνηση των διερευνητικών συνομιλιών Τουρκίας και Ελλάδας που επικεντρώνονται στο Αιγαίο.
Προφανώς δεν θα είναι εύκολο να πεισθεί η Τουρκία, συστηματικός παραβάτης του διεθνούς δικαίου, να συμμετέχει σε μία παρόμοια διαδικασία. Για αυτόν το λόγο θα πρέπει η προσπάθεια αυτή να συνδυαστεί με κινητοποίηση της ΕΕ και των ΗΠΑ προκειμένου να ασκηθεί πίεση στην Τουρκία να συμμετάσχει στον διάλογο για οριοθέτηση της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο με σεβασμό στο δίκαιο της θάλασσας.
Παράλληλα θα πρέπει να υπάρξουν μέτρα πέραν της επικοινωνιακής και ταξιδιωτικής διπλωματίας της κυβέρνησης, που θα επιφέρουν κόστος στην Άγκυρα για κάθε παράνομη δραστηριότητα της. Ανάμεσα σε αυτά και η υιοθέτηση ισχυρών ευρωπαϊκών κυρώσεων - στη βάση των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου του Ιουνίου 2019, του τελευταίου στο οποίο τη χώρα εκπροσώπησε ο Αλέξης Τσίπρας - που θα ενεργοποιηθούν σε περίπτωση παραβίασης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων σε ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα.
Κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο, προκειμένου να μην υπάρξει επανάληψη της κρίσης του 2020, όταν το τουρκικό ερευνητικό Oruc Reis πραγματοποίησε έρευνες, συνοδευόμενο από πολεμικά πλοία, ως τα 6,5 νμ από το Καστελόριζο και 8 νμ από τη Ρόδο χωρίς συνέπειες. Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζω την πρότασή μας για διασύνδεση της διαπραγμάτευσης για την αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας με την υποβολή συνυποσχετικού Ελλάδας-Τουρκίας στη Χάγη για την υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ.
Δυστυχώς η πρόταση αυτή αγνοήθηκε το 2021 από τον κ Μητσοτάκη σε μια περίοδο που η Τουρκία ήταν πολύ πιο πιεσμένη και μια τέτοια πρωτοβουλία θα μπορούσε να είχε συμβάλλει ώστε να ανοίξει ένας συγκροτημένος ελληνοτουρκικός διάλογος. Ας ελπίσουμε ότι η σημερινή πρόταση που έχει τη στήριξη σειράς διεθνολόγων, δεν θα αγνοηθεί.
Με τις προτάσεις αυτές ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αναδεικνύει για μια ακόμη φορά τον ρόλο του ως δύναμη πατριωτικής ευθύνης. Δεν μπορώ να μην θυμίσω ότι ακριβώς το αντίθετο έπραξε η Νέα Δημοκρατία έχοντας αντιδιαμετρικές θέσεις επί του θέματος ως αντιπολίτευση και ως κυβέρνηση: Όταν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε αναγγείλει την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο το 2019, η Νέα Δημοκρατία, μέσω του αρμόδιου τομεάρχη εξωτερικών, κυρίου Κουμουτσάκου, μας απεύθυνε την εξής ισοπεδωτική κριτική: «με πρωτοφανή επιπολαιότητα χωρίζουν τη χώρα στη μέση (…) «Έδωσαν τη δυνατότητα στην Τουρκία να επιμείνει στη γνωστή της θέση ότι στο Αιγαίο δεν μπορεί να εφαρμοστεί πλήρως το δίκαιο της θάλασσας, διότι δήθεν πρόκειται για ειδική περίπτωση. Για μια ακόμη φορά η κυβέρνηση, με φθηνούς εντυπωσιασμούς, υποσκάπτει θεμελιώδεις θέσεις της εξωτερικής μας πολιτικής». Ο κ. Κικίλιας ως Τομεάρχης Άμυνας δήλωνε: «Δεν γίνεται έτσι σοβαρή εξωτερική πολιτική, δημιουργώντας τετελεσμένα κατ’ αποκοπή γεγονότα και προσχωρώντας στην επιχειρηματολογία της Τουρκίας». Ο σημερινός Υπουργός Ανάπτυξης κ. Γεωργιάδης συμπλήρωνε με το γνωστό γραφικό του τρόπο: «μεγάλη ζημιά που ξεχώρισε το Ιόνιο από το Αιγαίο». Μεσολάβησε η προκήρυξη εκλογών. Υπό πολύ πιο αρνητικές συνθήκες (τουρκολιβυκό, κρίση OrucReis) η ΝΔ αποφάσισε να εφαρμόσει την πολιτική που αποδοκίμαζε...
Εμείς δεν θα πορευτούμε με παρόμοιους όρους δημαγωγίας και έλλειψης ευθύνης.
