Η Αθήνα δεν είχε όραμα και μακρόχρονη στόχευση και για τα Σκόπια αλλά και για τον ρόλο της στα Βαλκάνια
Από τον
Δημήτρη Γαρούφα*
Δημήτρη Γαρούφα*
Στη χώρα μας δυστυχώς ακόμη και στα εθνικά θέματα λειτουργούμε σαν εκκρεμές, με την έννοια ότι είμαστε των άκρων κι έτσι προτιμούμε τον μονόλογο, αποφεύγοντας τον νηφάλιο με επιχειρήματα διάλογο, χωρίς γνώση των θεμάτων και κυρίως χωρίς όραμα και στρατηγική.
Ετσι και στο θέμα των Σκοπίων, που θα καλύπτει για μήνες την επικαιρότητα εν όψει λύσης, που με επιμονή ζητούν η Ε.Ε και οι ΗΠΑ, οι πλείστοι των Ελλήνων (και των πολιτικών μας) επιχειρηματολογούν χωρίς να γνωρίζουν κάποιες κρίσιμες πτυχές του θέματος και χωρίς να μπορούν να καταλάβουν τις διαγραφόμενες εξελίξεις. Γι’ αυτό όλη η συζήτηση περιστρέφεται στο θέμα της ονομασίας χωρίς να γίνεται κατανοητό ότι ταυτόχρονα ή πριν από αυτό πρέπει να λυθεί το θέμα του αλυτρωτισμού με συμφωνία για αλλαγή σχολικών βιβλίων στα Σκόπια, δεδομένου ότι εκεί τα παιδιά από το νηπιαγωγείο ακόμη υποβάλλονται σε πρόγραμμα «μακεδονισμού» και γι’ αυτό υπάρχουν ήδη δυο τρεις γενιές Σλάβων που πιστεύουν ότι έχουν «μακεδονική γλώσσα και καταγωγή».
Για να κατανοήσουν οι Έλληνες πολιτικοί πώς προχώρησε η «Μακεδονοποίηση» των Σκοπίων, θα έπρεπε να έχουν διαβάσει το βιβλίο του Κρίστε Μισίρκοφ, το οποίο εκδόθηκε το 1903, με τίτλο «Μακεδονικές υποθέσεις» και στο οποίο ο τιμώμενος στα Σκόπια ως «εθναπόστολος του Μακεδονισμού», εξαγγέλλοντας την προσπάθεια δημιουργίας «μακεδονικού έθνους», λέει ότι «αυτό που δεν υπάρχει σήμερα δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρχει αύριο» δηλώνοντας ότι θα υιοθετήσουν τη διάλεκτο της περιοχής Μοναστηρίου Περλεπέ, που θα την ονομάσουν «Μακεδονική» γλώσσα, ότι θα ξεκόψουν από τις βουλγαρικές ρίζες και θα δημιουργηθεί σε βάθος χρόνου συνείδηση «Μακεδονικού έθνους». Κι αυτόν τον σχεδιασμό υλοποίησε ο Τίτο το 1944, μετονομάζοντας την περιοχή Βαρδαρίου σε «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Για να κατανοήσουν οι Έλληνες πολιτικοί πώς προχώρησε η «Μακεδονοποίηση» των Σκοπίων, θα έπρεπε να έχουν διαβάσει το βιβλίο του Κρίστε Μισίρκοφ, το οποίο εκδόθηκε το 1903, με τίτλο «Μακεδονικές υποθέσεις» και στο οποίο ο τιμώμενος στα Σκόπια ως «εθναπόστολος του Μακεδονισμού», εξαγγέλλοντας την προσπάθεια δημιουργίας «μακεδονικού έθνους», λέει ότι «αυτό που δεν υπάρχει σήμερα δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρχει αύριο» δηλώνοντας ότι θα υιοθετήσουν τη διάλεκτο της περιοχής Μοναστηρίου Περλεπέ, που θα την ονομάσουν «Μακεδονική» γλώσσα, ότι θα ξεκόψουν από τις βουλγαρικές ρίζες και θα δημιουργηθεί σε βάθος χρόνου συνείδηση «Μακεδονικού έθνους». Κι αυτόν τον σχεδιασμό υλοποίησε ο Τίτο το 1944, μετονομάζοντας την περιοχή Βαρδαρίου σε «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Η χώρα μας υποτονικά αντέδρασε στα επόμενα χρόνια, πιεζόμενη από τις ΗΠΑ, που στήριζαν τον «αιρετικό» Τίτο για να δημιουργεί προβλήματα στη Μόσχα.
Δεν αντιδράσαμε στη δεκαετία του 1950 όταν υποχρεώθηκαν σε υποχρεωτική αλλαγή επωνύμων όλοι οι Ελληνικής καταγωγής πολίτες στα Σκόπια (στο βιβλίο μου με τίτλο «Με το βλέμμα στο μέλλον», εκδ. Ιανός 2014, σελ.142-144, περιγράφω την περίπτωση της οικογένειας προέδρου επιστημονικού συλλόγου στα Σκόπια που άλλαξε υποχρεωτικά τρεις φορές επίθετο τον 20ό αιώνα) και δεν αντιδράσαμε ούτε όταν δημεύτηκαν οι περιουσίες τους.
Ενδεικτικά μόνο αναφέρω την περίπτωση 3.500 χιλιάδων Ελλήνων Σαρακατσάνων που ζούσαν στη νότια περιοχή των Σκοπίων, των οποίων δημεύτηκαν τα κοπάδια, και την περίοδο 1956-1966 «διευκολύνθηκαν» να φύγουν στην Ελλάδα, ως «Έλληνες, μη αφομοιώσιμοι», και εγκαταστάθηκαν κυρίως στην περιοχή Ν. Κορδελλιού Θεσσαλονίκης, αποτελώντας σήμερα το 20% του πληθυσμού... Για το θέμα τους τότε δεν υπήρξε ούτε αντίδραση ούτε αναφορά σε ελληνικά ΜΜΕ.
Δεν προβάλαμε διεθνώς τους αγώνες του Μακεδονικού Ελληνισμού κι έτσι στο εξωτερικό θεωρούν ως μόνη επανάσταση του «μακεδονικού λαού» την επανάσταση του Ιλιντεν το 1903, που κράτησε μόνο οκτώ μέρες, κι αυτό γιατί εμείς δεν προβάλαμε την επανάσταση των Ελλήνων στη Μακεδονία το 1821-1822, όπου οι ντόπιοι Έλληνες Μακεδόνες επαναστάτησαν και επί επτά μήνες αντιμετώπισαν χιλιάδες Τούρκους στη Χαλκιδική και για δύο μήνες στη Νάουσα...
Τα λάθη συνεχίστηκαν όλες τις επόμενες δεκαετίες από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις, που πίστευαν ότι παραμερίζοντας το πρόβλημα θα εξαλειφόταν, αλλά το πρόβλημα εμφανίστηκε οξύτερο το 1991, όταν διαλυθείσης της Γιουγκοσλαβίας το κράτος των Σκοπίων ζήτησε διεθνώς να αναγνωριστεί ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Αλλά και μετά το 1991 υπήρξαν λάθη στην αντιμετώπιση του θέματος, γιατί έλειπε το όραμα, η μακρόχρονη στόχευση, και για τα Σκόπια αλλά και για τον ρόλο μας στα Βαλκάνια...
Στις δεκαετίες που πέρασαν υπήρξε σημαντική παρουσία χιλιάδων Ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια, αλλά αυτή δεν συνοδεύτηκε από πολιτιστική παρουσία για να έχει αποτελέσματα, ενώ δεν ανταποκριθήκαμε στις προσδοκίες των γειτόνων μας για ηγετικό μας ρόλο...
Δεν προβάλαμε διεθνώς τους αγώνες του Μακεδονικού Ελληνισμού κι έτσι στο εξωτερικό θεωρούν ως μόνη επανάσταση του «μακεδονικού λαού» την επανάσταση του Ιλιντεν το 1903, που κράτησε μόνο οκτώ μέρες, κι αυτό γιατί εμείς δεν προβάλαμε την επανάσταση των Ελλήνων στη Μακεδονία το 1821-1822, όπου οι ντόπιοι Έλληνες Μακεδόνες επαναστάτησαν και επί επτά μήνες αντιμετώπισαν χιλιάδες Τούρκους στη Χαλκιδική και για δύο μήνες στη Νάουσα...
Τα λάθη συνεχίστηκαν όλες τις επόμενες δεκαετίες από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις, που πίστευαν ότι παραμερίζοντας το πρόβλημα θα εξαλειφόταν, αλλά το πρόβλημα εμφανίστηκε οξύτερο το 1991, όταν διαλυθείσης της Γιουγκοσλαβίας το κράτος των Σκοπίων ζήτησε διεθνώς να αναγνωριστεί ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Αλλά και μετά το 1991 υπήρξαν λάθη στην αντιμετώπιση του θέματος, γιατί έλειπε το όραμα, η μακρόχρονη στόχευση, και για τα Σκόπια αλλά και για τον ρόλο μας στα Βαλκάνια...
Στις δεκαετίες που πέρασαν υπήρξε σημαντική παρουσία χιλιάδων Ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια, αλλά αυτή δεν συνοδεύτηκε από πολιτιστική παρουσία για να έχει αποτελέσματα, ενώ δεν ανταποκριθήκαμε στις προσδοκίες των γειτόνων μας για ηγετικό μας ρόλο...
Θα θυμάμαι πάντα τον πρόεδρο των δικηγόρων Αλβανίας Κλεάνθι Κότσι που μας έλεγε το 1995 στη Θεσσαλονίκη ότι «εμείς είμαστε σαν μικρά παιδιά, πάρτε μας από το χέρι και δείξτε μας τον δρόμο», αλλά η χώρα μας δεν τους έδειξε τον δρόμο παρότι έκλιναν προς την Ελλάδα.
Ενδεικτικά πάλι αναφέρω ότι στο τμήμα Νεοελληνικής Φιλολογίας, που ιδρύθηκε το 1993 στο Πανεπιστήμιο Σόφιας, κάθε χρόνο εισάγονταν 25 άτομα. Το 1996 υπήρχαν 2.055 υποψήφιοι, το 1997 2.900, το 2002 2.682, ενώ για το αντίστοιχο τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας οι υποψήφιοι ανέρχονταν ετησίως στο 1/3 αυτών (βλ. άρθρο της Στόινας Πορομάνσκα, καθηγήτριας του τμήματος αυτού, στο περιοδικό «Ελληνική διεθνής γλώσσα» του ΟΔΕΓ - έτος 16, τ. 8, σελ. 408).
Το ίδιο ενδιαφέρον υπήρχε και υπάρχει στα Σκόπια, γι’ αυτό άλλωστε το 2013 υπήρχαν στο Μοναστήρι τρία ιδιωτικά φροντιστήρια Ελληνικής γλώσσας... Αν είχαμε όραμα και στρατηγική, θα είχαμε ιδρύσει από το 1990 έναν φορέα, σαν το Ινστιτούτο Γκαίτε, διδασκαλίας Ελληνικής γλώσσας στις μεγάλες βαλκανικές πόλεις και πιθανώς να είχαμε πετύχει να καταστεί η Ελληνική γλώσσα γλώσσα εργασίας στα Βαλκάνια.
Δεν έχει νόημα τώρα να πούμε περισσότερα. Ελπίζω οι εξελίξεις στο θέμα των Σκοπίων να μας προβληματίσουν και μακάρι να αποτελέσουν αφορμή αυτοκριτικής αλλά και χάραξης κάποιας στρατηγικής για το μέλλον.
Το ίδιο ενδιαφέρον υπήρχε και υπάρχει στα Σκόπια, γι’ αυτό άλλωστε το 2013 υπήρχαν στο Μοναστήρι τρία ιδιωτικά φροντιστήρια Ελληνικής γλώσσας... Αν είχαμε όραμα και στρατηγική, θα είχαμε ιδρύσει από το 1990 έναν φορέα, σαν το Ινστιτούτο Γκαίτε, διδασκαλίας Ελληνικής γλώσσας στις μεγάλες βαλκανικές πόλεις και πιθανώς να είχαμε πετύχει να καταστεί η Ελληνική γλώσσα γλώσσα εργασίας στα Βαλκάνια.
Δεν έχει νόημα τώρα να πούμε περισσότερα. Ελπίζω οι εξελίξεις στο θέμα των Σκοπίων να μας προβληματίσουν και μακάρι να αποτελέσουν αφορμή αυτοκριτικής αλλά και χάραξης κάποιας στρατηγικής για το μέλλον.
*Δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
πηγή:http://www.dimokratianews.gr/content/81977/ta-ellinika-lathi-sto-makedoniko-zitima
