Εκδήλωση για την αναστήλωση της Γέφυρας "Κοράκου".

   Την Παρασκευή 05 Ιουνίου και ώρα 21:00, πραγματοποιήθηκε, στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα του Μ/Φ Συλλόγου «Σκουφάς», η εκδήλωση με θέμα την αναστήλωση της Γέφυρας "Κοράκου"

Η Εκδήλωση με προβολή της ταινίας - ντοκιμαντέρ του Ηπειρώτη Σκηνοθέτη Νίκου Παπαθανασίου-σε πρώτη Πανελλαδική προβολή με τίτλο "Σαν Παραμύθι – Η θρυλική γέφυρα Κοράκου του Αχελώου",διοργανώθηκε από τον  Δήμο Γ. Καραΐσκάκη, την Ομοσπονδία Ραδοβιζινών, την Αδελφότητα Πηγιωτών Άρτας και  την υποστήριξη της «Διαπεριφερειακής  Επιτροπής  Άρτας-Καρδίτσας. Κεντρική ομιλήτρια ήταν η φιλόλογος Αικατερίνη Σχισμένου,, η οποία, καθήλωσε τους παρευρισκόμενους, καθώς  περιέγραψε με τον γλαφυρό λόγο και τον παραστατικό τρόπο που κατέχει, τα ιστορικά ντοκουμέντα των 500 χρόνων ζωής και  ιστορίας της γέφυρας "Κοράκου".

    

   Μετά το τέλος προβολής ακολούθησε βράβευση όσων συμμετείχαν και συνεχίζουν να συμμετέχουν στην προσπάθεια που γίνεται για την αναστήλωση του  μοναδικού  σ΄όλα τα Βαλκάνια γεφυριού.


Δεκάδες διεθνώς αναγνωρισμένες πολιτικές και πνευματικές προσωπικότητες που με παρεμβάσεις κατά καιρούς ζητούν με επιμονή και συνέπεια την ανακατασκευή της.
 Μεταξύ αυτών είναι:



 . Η ηχηρή παρέμβαση, του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σούλτς και των ευρωβουλευτών Μανώλη Γλέζου και Γιώργου Γραμματικάκη με αίτημα την ανακατασκευή της ιστορικής και θρυλικής Γέφυρας Κοράκου στην Κοιλάδα του Αχελώου οι οποίοι δήλωσαν:" Οι γέφυρες κατασκευάζονται για να ενώσουν ανθρώπους μεταξύ τους και γεωγραφικούς χώρους που τους χωρίζουν δύσβατα φυσικά εμπόδια. Είναι δημιουργήματα που συμβολίζουν και αποδεικνύουν την σημασία και την ισχύ της ένωσης και της ενότητας για να επιτευχθούν δύσκολοι και σημαντικοί στόχοι. Λαοί και πολιτισμοί που γνωρίζουν να χτίζουν, να διατηρούν και να πολλαπλασιάζουν τις Γέφυρές τους είναι αυτοί που τιμούν την Ιστορία τους και με αυτές δημιουργούν ένα καλύτερο μέλλον". 




 . Η  Ευρωπαία Επίτροπος Κορίνα Κρέτσου, αρμόδια για τις Περιφερειακές Πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης,  η οποία   επισκέφτηκε την ιστορική μονή Σέλτσου και τα απομεινάρια της ιστορικής γέφυρας Κοράκου που ήταν το μεγαλύτερο μονότοξο γιοφύρι των Βαλκανίων. Η επίτροπος αφού προσκύνησε στη Ιερά Μονή τόνισε : «Αυτά τα ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία μπορούν να περάσουν ως στοιχεία του δικτύου του θρησκευτικού τουρισμού της Ελλάδας.»  

 Τέλος ο σκηνοθέτης της ταινίας - ντοκιμαντέρ , κ. Νίκος Παπαθανασίου, εμφανώς συγκινημένος, τόσο από την βράβευσή του όσο και από την θερμή υποδοχή που του επιφύλαξε το ακροατήριο, δήλωσε πως είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή να μιλά και να υπηρετεί τους Ηπειρώτες συμπατριώτες του.

  Στην εκδήλωση εκτός από τον μεγάλο πλήθος των Αρτινών πολιτών, παρευρέθηκαν και οι παρακάτω:
  . Ο Δήμαρχος του Δήμου Γ. Καραϊσκάκη Περικλής Μίγδος
  . Ο Αντιπεριφερειάρχης Άρτας, Βασίλειος Ψαθάς
  . Ο Δήμαρχος Αρταίων, Χρήστος Τσιρογιάννης
  . Περιφερειακοί και Δημοτικοί σύμβουλοι
  . Ο Πρόεδρος, ο Αντιπρόεδρος και μέλη της Ε.Α.Α.Σ./Παρ. Άρτας
  . Ο Πρόεδρος και μέλη της Ε.Α.Α.ΑΣ.  
  . Ο Πρόεδρος των Ραδοβιζινών, Γεώργιος Κουρτέσας                                         
  . Ο Πρόεδρος της Αδελφότητας Πηγιωτών Άρτας, Χρήστος Καπερώνης

Η  Ομιλία της Αικατερίνης Σχισμένου

Γέφυρα Κοράκου.

  Οι αρχαίοι Γόμφοι βρίσκονται στη θέση "Επισκοπή" Μουζακίου. Μαζί με την Τρίκκη, την Πέλιννα και τη Μητρόπολη αποτέλεσαν την τετράδα της Εστιαιώτιδας. Η πόλη ιδρύθηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα από συνοικισμό κωμών σε "θεατροειδή" χώρο ενός μακρόστενου υψώματος που σήμερα ορίζει τα όρια των Νομών Καρδίτσας και Τρικάλων. Έλεγχε τις δύο εισόδους από τη θεσσαλική πεδιάδα προς την αρχαία Αμβρακία (Άρτα) και την χώρα των Αθαμάνων. Γέφυρα υπήρχε από την αρχαιότητα που οδηγούσε μα που αλλού στην αρχαία Νικόπολη των 400.000 ανθρώπων και εμπορικών της οδών.

  Στα πόδια του Φέλλου Πετρωτού (Λιασκόβου) Αργιθέας Καρδίτσας, στο συνοικισμό Συκιάς-θέση Πυργάκι ή Σκαλούλα κοντά στα Ξερικούλια και στα πόδια του Κοκκινόλακου των Πηγών (Βρεσθενίτσας) Άρτας (Φράξος- πλαγιά Τσολάκη), όπου ο Αχελώος ή Άσπρος ή Ασπροπόταμος χωρίζει τους δυο νομούς χτίστηκε το 1514-1515 η περίφημη μονότοξη πέτρινη καμάρα « Η Γέφυρα του Κοράκου» ή «το Κορακογιοφύρι » ή ποιητικά «του Κόρακα το διόφυρο» ή «του Άσπρου το γιοφύρι». Περιοχή με αρχαιότατη ιστορία με λαούς να διαδέχονται ο ένας τον άλλον Αθαμάνες, Περραιβοί, Μολοσσοί, Δόλοπες,  Ευρυτάνες….Μια απίστευτη κινητικότητα με πολλούς πολέμους κατακτητές ,αιματηρές μάχες.

  Το 1393 εισέρχονται οι Τούρκοι στην Θεσσαλία και διώχνουν τους πεδινούς πληθυσμούς προς τις ορεινές και δύσβατες περιοχές όπου δημιουργούνται ημιαυτόνομοι ανεξάρτητοι δήμοι με δικά τους ένοπλα σώματα, δικούς τους θεσμούς και ελεύθερη ιδιοκτησία και οι Τούρκοι συνεργάζονταν με τους αρχηγούς και τους καπετάνιους των περιοχών. Καταλαβαίνουμε τη σημασία και αξία αυτών των περασμάτων όπως της γέφυρας Κοράκου. Η διηνεκής κίνηση και μεταφορά αγαθών, ανθρώπων και ιδεών πάνω στα ορμητικά  νερά των ποταμών, που γεφυρώνουν το χώρο και το χρόνο γεφυρώνουν το άπειρο και την ιστορία.  Στα Τρίκαλα λειτούργησε η περίφημη Σχολή Τρίκκης από το 1543 έως το 1854, με μικρές διακοπές, στον παλαιό ναό της Αγίας Επισκέψεως, όπου δίδαξαν ονομαστοί δάσκαλοι. Ο χώρος, το δύσβατο σημείο προκαλούσε και εστίες εξέγερσης όπως αυτής του Διονυσίου του φιλόσοφου ή Σκυλόσοφου που τον στήριξε όλη  η ορεινή Πίνδος έστω και αν απέτυχε το 1600.Καταλαβαίνουμε πως τα γεφύρια της εποχής και περιοχής δεν ένωναν εμπορικούς δρόμους και μόνο αλλά και ιδέες, γνώσεις, γεφύρωναν την εθνική συνείδηση.

  Έζησε για 500 σχεδόν χρόνια αντέχοντας σε σεισμούς και μανιασμένες κατεβασιές του Άσπρου και έπεσε θύμα της ματωμένης ελληνικής ιστορίας του εμφυλίου στις 28 Μαρτίου του 1949.


  Το ιστορικό γεφύρι χτίστηκε από το Μητροπολίτη των γεφυριών Βησσαρίωνα το Β΄ μητροπολίτη Λάρισας που δεν τον ενδιέφερε η υστεροφημία για αυτό και δεν έβαλε το όνομά του ως χορηγός παρά την ονόμασε «του Κοράκου» λόγω του ύψους της και «επειδή την ημέρα των εγκαινίων σταθείς εις το μέσον της γέφυρας και ερωτών: "πώς με βλέπετε;", οι μαστόροι του απήντησαν: σαν κόρακα, αυτός τους είπε: "ε, τότε γέφυρα του Κοράκου να είναι το όνομά της"». Λέγεται πως έφτασε έως τη Ουκρανία για να μαζέψει λεφτά για την αποπεράτωσή του-τότε ήξεραν οι άνθρωποι ν΄αγωνίζονται χωρίς να σκοντάφτουν σε τοίχους και σε δυσκολίες.

   Ο Άγιος Βησσαρίων, παρά τις δυσκολίες της εποχής του, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένας «υπουργός κοινωνικών έργων». Με προσωπική του επίβλεψη και πρωτοβουλία χρηματοδότησε και κατασκεύασε μια μεγάλη σειρά από πολύτιμα και δύσκολα κοινωφελή έργα, όπως εκκλησίες, δρόμους και κυρίως γεφύρια, μία ακόμη μαρτυρία της ανεκτίμητης κοινωνικής προσφοράς της εκκλησίας μας σε κάθε εποχή και τόπο. Για την εξοικονόμηση των αναγκαίων χρημάτων ο Άγιος έκανε πολλά και μακρινά ταξίδια, μέχρι τα Βαλκάνια, την Ουγγαρία και Τσεχοσλοβακία. Ως γεφυροποιός εμπνεύστηκε αρκετά γεφύρια εκτός της γέφυρας κοράκου- στον Πορταϊκό ποταμό της ιδιαίτερης πατρίδας του Πόρτας Παναγιάς, στη Σαρακίνα της Καλαμπάκας, το πρώτο γιοφύρι της Πλάκας (που ενώνει Τζουμέρκα με Άρτα και Γιάννενα).

  Η δε τέχνη και τεχνική του γεφυριού θεωρούνται αξεπέραστη όπως και η αισθητική του. Ήταν κτισμένο πάνω στον άξονα της αρχαίας οδού Τρίκκης - Γόμφων - Αργιθέας - Αμβρακίας και είχε μεγάλη στρατηγική και εμπορική σημασία. 

  Ήταν η μεγαλύτερη μονότοξη γέφυρα των Βαλκανίων, καθώς το άνοιγμα στην βάσης της ήταν 48 μέτρα, το μεγαλύτερο ύψος της 26, το πλάτος της 2,30 ενώ η απόσταση από την μία άκρη έως την άλλη ήταν 80 μέτρα. Λέγεται ότι ειδικά τις μέρες της βαρυχειμωνιάς το πέρασμα της γέφυρας προκαλούσε φόβο και δέος.

Τη γέφυρα φρουρούσαν δυο Κούλιες, όπως ονομάζονταν τα τουρκικά φυλάκια, η μία από την πλευρά της Αργιθέας και η δεύτερη στην πλαγιά κάτω από τις Πηγές της Άρτας. Στις Κούλιες, που ήταν πέτρινα διώροφα κτίρια υπηρετούσαν τούρκοι φύλακες, που επόπτευαν το πέρασμα και το προστάτευαν από δολιοφθορά.

  Το μεράκι του Πρωτομάστορα δε βγήκε  μόνο από ψυχής στο γεφύρι αυτό αλλά και από τις ιδιαίτερες γνώσεις που είχε, δίνοντας απόλυτη μαθηματική και γεωμετρική συμμετρία στο δημιούργημά του σε σχέση με τον κατακόρυφο άξονα από την πέτρα-κλειδί, τον θολίτη, το κλειδί του γεφυριού, ως τα δυό ακρόβαθρα αλλά και στις γνώσεις του και την υψηλή του τεχνική και ακρίβεια. Συντέλεσε με το συνεργείο του ένα θαύμα. Δεν υπήρχε ψευτοκαμάρα - ανακουφιστικό τόξο σε κανένα από τα δύο άκρα του.Η θεία αρμονία, ο χρυσός κανόνας της απόλυτης ισορροπίας που οι μετέπειτα τον αγνόησαν και την πρόσβαλαν.

  Επιλέχθηκε το ιδανικότερο σημείο - εκεί που τα δυο πλαϊνά κάθετα βουνά με τους γρανιτένιους βράχους πλάτη στον ορμητικό Αχελώο έδιναν σιγουριά. Δεν δαμάστηκε το ποτάμι αλλά το γεφύρι ενσωματώθηκε στο τοπίο και στην τοπογραφία και γι΄αυτό επέζησε μέσα στις αντίξοες συνθήκες και φυσικές δοκιμασίες.

  
  Ήταν το πιο παράτολμο γεφύρι - έργο αφού έγινε μέσα σε ένα καλοκαίρι.

Η αισθητική του, η ομορφιά του και η πλαστικότητα του γεφυριού προκαλούσε δέος όχι μόνο στο πέρασμα του χειμώνα μα και το καλοκαίρι. Όσοι ζαλίζονταν ή φοβούνταν τους έδεναν τα μάτια και τους περνούσαν απέναντι.

Θύμα και αυτό πολλαπλό αν κρίνουμε από τις ιστορικές συγκυρίες και το παράτολμο έργο της εκτροπής του Αχελώου που κατέστρεψε και πλήγωσε το τοπίο και την φυσική ισορροπία και τροπή …..Ό άνθρωπος τεχνίτης και ταυτόχρονα καταστροφέας και δυστυχώς να λειτουργεί όχι πάντα με το μέτρο και τη χρυσή τομή του καλλιτέχνη.

  
  Όταν τελείωσε το έργο, όλα τα ξύλα που είχαν χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή πήραν φωτιά. Ο καπνός μαύρισε το γεφύρι και έτσι πήρε το όνομα.

Η τελευταία εκδοχή μιλάει για ένα κοράκι που κάθισε στο γεφύρι όταν τελείωσε ο αγιασμός. Το επεισόδιο το πήρε το δρόμο της λαϊκής δοξασίας και έγινε τραγούδι:

"Τ' έχεις καημένε κόρακα

και σκούζεις και φωνάζεις;

Μήνα διψάς για αίματα

για τούρκικα κεφάλια

Πέτα, ψηλά κατ' Άγραφα

στου Άσπρου το γεφύρι".

  Εκτός όμως από την οικονομική αξία των γεφυριών, υπάρχει παράλληλα η κοινωνική και συμβολική αξία τους η ιστορική τους διάσταση και σημειολογία- η πολιτισμική τους βαρύτητα. Ήταν το μεγαλύτερο συγκοινωνιακό τεχνικό έργο μέχρι την ανατίναξή του.

  Οι περιοχές Αργιθέας και Τετραφυλλίας και γενικότερα οι νομοί Καρδίτσας - Άρτας, αν και συνορεύουν, αποκόπηκαν ως το 1961, οπότε και κατασκευάσθηκε η σημερινή αμαξογέφυρα.


  Σίγουρα το μέλλον των γεφυριών θα κριθεί από τις ανάγκες της κοινωνίας. Ποιες είναι αυτές και πώς ιεραρχούνται είναι ένα θέμα που πρέπει και αυτό να μας προβληματίσει, η μοναξιά των πέτρινων γεφυριών μετατράπηκε σε αδιαφορία και εγκατάλειψη τους… και έτσι πέφτουν τα γεφύρια και έτσι εκδικούνται οι μύθοι και οι παραδόσεις. Πάντως οι κοινωνίες κρίνονται και με βάση αυτό το κριτήριο : πώς δηλαδή αξιολογούν, υλοποιούν και ικανοποιούν τις ανάγκες τους αλλά και ποια είναι τελικά η χαμένη αξία των γεφυριών μας; Μήπως είναι καιρός να την υπερασπιστούμε και να την διεκδικήσουμε; Μήπως είναι καιρός ν΄ αναζητήσουμε και να βρούμε έναν νέο Βησσαρίωνα;

  Για το γεφύρι της Πλάκας βρέθηκε ένα νέο παιδί επιχειρηματίας  να υπερασπιστεί την τιμή του ελπίζουμε σ΄ αυτό και μείς……

Ποιος θα προσφέρει στους δικούς μας χαλεπούς καιρούς το κουρασάνι του πολύπαθου γεφυριού; Υπάρχει ένας νέος Βησσαρίων; Ευχόμαστε να βρεθεί σύντομα και ν΄ αναστηλώσει  αυτό το μοναδικό σ΄όλα τα Βαλκάνια γεφύρι της ψυχής μας.

Σχισμένου Αικατερίνη, φιλόλογος.