Οι μύθοι στην αρχαία Ελλάδα, με την έννοια της μυθολογίας, δεν λειτούργησαν ως μήτρα ή ως αιτία για τη γέννηση του θεάτρου και της φιλοσοφίας. Λειτούργησαν ως γλώσσα. Δηλαδή ήταν αυτό που λέει ο Σεφέρης «Κι αν σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές είναι γιατί τ’ ακούς γλυκότερα».
Οι αρχαίοι τραγωδοί είπαν κάτι καινούργιο με τη βοήθεια ενός παλιού πράγματος, εισήγαγαν νέες ιδέες με όχημα τις αφηγήσεις γνωστών τότε ιστοριών, χρησιμοποιώντας οικεία σύμβολα. Στην πραγματικότητα κάτι αντίστοιχο γίνεται σε διάφορους σταθμούς στην πορεία της ανθρωπότητας.
Ας πούμε έγινε στην περίπτωση του ΕΑΜ που μιλούσε για τον πατριωτισμό, βάζοντας ταυτόχρονα στο τραπέζι το ζήτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης. Λέμε καινούργια πράγματα με παλιούς όρους για να επικοινωνήσουμε με τους ανθρώπους. Κάποιοι μύθοι μπορούν σε συγκεκριμένες στιγμές να έχουν μια προωθητική ισχύ και να αφήσουν ένα προοδευτικό αποτύπωμα.
Η περίοδος της Επανάστασης του ’21 «σηκώνει» περισσότερο τους μύθους, γιατί προφανώς είναι η πιο σημαντική για την εθνική μας ιδιοπροσωπεία. Είναι αυτή η περίοδος που συγκροτεί κυρίαρχα το εθνικό μας αφήγημα, το οποίο συγκροτείται από φορείς της εξουσίας και, από ένα σημείο και μετά, το εθνικό μας αφήγημα συγκροτεί και τους ίδιους τους φορείς. Με άλλα λόγια, η εξουσία φτιάχνει στο τέλος την επίσημη Ιστορία και η επίσημη Ιστορία ευνοεί αλλά και καλουπώνει, περιορίζει την εξουσία μετά, ως προς το τι μπορεί να κάνει. Τουλάχιστον μέχρι να αποφασίσει η εξουσία να την ξεκαλουπώσει, να αρχίσει να αλλάζει το αφήγημα.
● Οι ανάγκες δημιουργούν τους μύθους ή οι μύθοι τις ανάγκες;
Οι ανάγκες δημιουργούν τους μύθους. Η ανάγκη να λειτουργήσει η Εκκλησία μετά τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους ως ένας από τους βασικούς του πυλώνες δημιούργησε την αφήγηση σχετικά με το κρυφό σχολειό και με την 25η Μαρτίου. Είναι εντυπωσιακή η αντίφαση.
Στην Επανάσταση έχουμε απέναντι το Πατριαρχείο. Έχουμε τον Κολοκοτρώνη στην περίφημη ομιλία του στην Πνύκα να λέει ότι όλοι οι Πατριάρχες και ο λοιπός κλήρος έκαναν ότι τους έλεγε ο σουλτάνος. Και μετά από λίγο έχουμε μια κίνηση αγκαλιάσματος της Εκκλησίας –που βέβαια στο μεταξύ είχε γίνει αυτοκέφαλη και ελλαδική, λόγω και της στάσης του Πατριαρχείου– από την κρατική εξουσία.
Έχουμε θέσπιση της 25ης Μαρτίου ως επέτειο για την Επανάσταση, για να συνδεθεί με το μήνυμα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, αλλά και η Επανάσταση με την Εκκλησία. Αρα οι ανάγκες που προκύπτουν από τους πολιτικούς στόχους γεννάνε τους μύθους. Είναι το αντίθετο από αυτό που λέει ο Αλκης Αλκαίος, ότι «η Ιστορία γίνεται σιωπή». Σε αυτά τα ζητήματα η Ιστορία γίνεται κραυγή. Υπάρχει πολλή κραυγή, πολλή τσιρίδα στην επίσημη Ιστορία και χάνεται η δυνατότητα να ακούσεις και κάτι άλλο. Υπάρχουν κάποιοι –θεσμοί, δημόσιοι φορείς και άνθρωποι– που φωνασκούν για να καλύψουν κάθε άλλη φωνή.
πηγή:https://www.efsyn.gr/nisides/426988_kryfo-sholeio-einai-lamprotero-petradi-ton-ethnikon-mas-mython
