Του Άγη Βερούτη
Το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα στον κόσμο, αυτό της Φινλανδίας, επιτρέπει στον εκπαιδευτικό να προσαρμόσει ο ίδιος το μάθημα του και την τάξη του στις πραγματικές ανάγκες των μαθητών του.
Κάθε Δάσκαλος έχει την δική του τάξη. Τα παιδιά έρχονται στην τάξη του, την οποία διαμορφώνει όπως εκείνος θέλει, αντί να εναλλάσσονται οι δάσκαλοι σε μια στείρα αίθουσα όπου δεν έχει κανείς την επιμέλειά της.
Το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα της υφηλίου βάζει τον Δάσκαλο με κεφαλαίο "Δ" στη θέση του οδηγού, του δίνει ευθύνη για την επιλογή του τρόπου διδασκαλίας, την επιλογή των βιβλίων, την επιμέλεια του ιερού χώρου της τάξης και την "ιδιοκτησία" της επιτυχίας ή της αποτυχίας των μαθητών του.
Εμείς εδώ τα τελευταία σαράντα χρόνια προσπαθούμε να κάνουμε micro-management των σχολείων μας, μεταφέροντας όλες τις αποφάσεις σε κεντρικό επίπεδο και μετατρέποντας τους δασκάλους σε μαριονέτες που απλά εκτελούν τις κινήσεις που αποφασίζει η κεντρική εξουσία.
Και να το αποτέλεσμα:
- Το ελληνικό σχολείο είναι ουραγός,
- παράγει ημι-αναλφάβητους με έφεση στην αποστήθιση,
- όποιος θέλει να σπουδάσει υποχρεούται σε αιμορραγία χιλιάδων ευρώ για φροντιστήρια προκειμένου να ανταποκριθεί σε εξετάσεις θεμάτων που δεν έχουν διδαχθεί στα σχολεία και συχνά ούτε στα φροντιστήρια.
Γι' αυτούς τους λόγους φέτος περισσότεροι από τους μισούς διαγωνιζόμενους απέτυχαν να πιάσουν τη βάση στα μαθηματικά και σχεδόν οι μισοί στην έκθεση.
Δεν είναι όμως οι μισοί έφηβοι της χώρας τεμπέληδες, ούτε βλάκες!
Όταν αποτυγχάνουν να πιάσουν τη βάση οι μισοί μαθητές της χώρας σε ένα μάθημα, αυτό δεν αποτελεί αποτυχία των μαθητών. Είναι αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος, αποτυχία κυρίως εκείνων που επιλέγουν τα θέματα της εξέτασης (ποιοι είναι αυτοί άραγε;) αποτυχία των εκπαιδευτικών, αποτυχία των βαθμολογητών, αποτυχία των θεσμών κεντρικής διοίκησης του εκπαιδευτικού μηχανισμού και αποτυχία της χώρας!
Δεν δικαιούμαστε να παραπονιόμαστε ως χώρα για το brain-drain, ούτε για τα "τούβλα" που βγάζει το ελληνικό σχολείο! Εμείς φταίμε για αυτό. Εμείς είμαστε οι βλάκες! Εμείς είμαστε τα τούβλα! Όχι τα παιδιά!
(Αφήστε που φημολογείται ότι η φετινή επιλογή των θεμάτων έγινε με στόχο να εκθέσουν την Υπουργό Νίκη Κεραμέως και να την τιμωρήσουν (!) που όρισε ως ελάχιστη προϋπόθεση για εισαγωγή στα πανεπιστήμια να πιάσουν οι υποψήφιοι τη βάση. Αυτό πρέπει να ερευνηθεί από τη Δικαιοσύνη: ποιοι και γιατί ταλαιπώρησαν 100.000 Έλληνες εφήβους, για να επιτεθούν σε μια Υπουργό...)
Όμως αυτές τις ημέρες το Υπουργείο Παιδείας διαβουλεύεται σχέδιο νόμου με πλήθος διατάξεων και θεμάτων. Στην Ελλάδα δεν θυμάμαι πόσα νομοσχέδια έχουν ψηφιστεί τα τελευταία δεκαετία για την παιδεία. Όλα φιλοδοξούν να δημιουργήσουν κάτι σημαντικά διαφορετικό.
Δυστυχώς όμως, ποτέ δεν έχει υπάρξει νομοσχέδιο που να άντεξε στο χρόνο και να άφησε το στίγμα του. Η φιλελευθεροποίηση και ποιοτική αναβάθμιση της παιδείας είναι ένα διαρκές ζητούμενο και ένα στοίχημα που χάνει η χώρα χρόνο με το χρόνο.
Στο νομοσχέδιο Κεραμέως, την περίληψη του οποίου διάβασα από ενδιαφέρον για το θέμα που πραγματεύεται (Αναβάθμιση Σχολείου), επικεντρώνω σε μια τομή που θεωρώ ότι θα αντέξει στο χρόνο και θα αφήσει το στίγμα της στην παιδεία:
Η ελεύθερη επιλογή βιβλίου.
Μου έλεγε φίλος μου ότι η σημαντικότερη διαφορά που ένιωσε ως φοιτητής στο μεταπτυχιακό του στο εξωτερικό σε σύγκριση με το πανεπιστήμιο στην Ελλάδα ήταν ότι δεν υπήρχε βιβλίο στο οποίο εξεταζόσουν, αλλά ύλη.
Οι καθηγητές στη Βρετανία παρέδιδαν σημειώσεις και μετά μια λίστα με βιβλία για το αντικείμενο που ανέπτυσσαν. Ήθελες να διαβάσεις 1, ήθελες να διαβάσεις 2 βιβλία, ήθελες να διαβάσεις 100, όπως και να έχει εξεταζόσουν σε ύλη. Όχι σε βιβλίο. Όχι σε παπαγαλία.
Έτσι ακριβώς δημιουργείται η κριτική σκέψη. Μαθαίνεις να προσεγγίζεις πολύπλευρα ένα ζήτημα και μπορείς να διαβάσεις διάφορες απόψεις επ’ αυτού. Αυτό ποτέ δεν ίσχυσε στην Ελλάδα και ήταν ιδιαιτέρως προβληματικό, αφού καμία αλήθεια δεν είναι απόλυτη για να διδάσκεται η νεολαία ένα βιβλίο και μια άποψη για την πραγματικότητα!
Μου άρεσε ο υπότιτλος αυτής της μεταρρύθμισης όπως την παρουσιάζει η Κεραμέως.
Ελεύθερη επιλογή βιβλίου στα σχολεία (πολλαπλό βιβλίο).
Περνάμε από την μηχανιστική μάθηση στην κριτική σκέψη.
[σ.σ. Αμήν!]
Δεν ξέρω ποια βιβλία θα επιλεγούν για κάθε μάθημα, αλλά σε τελική ανάλυση αυτό είναι αδιάφορο. Τα βιβλία θα αλλάζουν, κάποια θα προστίθενται, κάποια θα αφαιρούνται.
Αυτό που μετράει είναι ότι τα παιδιά θα μάθουν να προσεγγίζουν ένα ζήτημα από διαφορετικά βιβλία. Θα μάθουν να διαβάζουν για το ίδιο ζήτημα διαφορετικές απόψεις και οπτικές.
Προσπερνώ λοιπόν όλες τις άλλες αξιόλογες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Νίκης.
Ξέρω ότι η ελεύθερη επιλογή βιβλίου είναι επαναστατική τομή για την Ελλάδα.
Επιτέλους!
Ονειρεύομαι κάποτε στο μέλλον, όταν μιλώ με νέα παιδιά για ένα ζήτημα, εκείνα να μου λένε: "Όποια άποψη και να στηρίζεις, αυτό που λες στέκει μεν, αλλά έχει και αντίλογο! Αυτοί το υποστηρίζουν, εκείνοι έχουν διαφορετική προσέγγιση και εμείς τελικά πιστεύουμε ότι το καλύτερο είναι το Χ ή το Ψ μεταξύ αυτών ή κάτι διαφορετικό".
Αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ελεύθερους πολίτες στην Ελλάδα πρέπει να ξεκινήσουμε από τα σχολεία.
Από την ολοκληρωτική νοοτροπία του Ενός Βιβλίου και της Μοναδικής Αλήθειας στα πολλά βιβλία, στις πολλές απόψεις, στις διαφορετικές προσεγγίσεις και στον καμβά της πολυδιάστατης πραγματικότητας.
Είναι σίγουρο ότι έτσι τα παιδιά στο μέλλον θα έχουν πιο ανοιχτά μυαλά από εμάς και θα τα καταφέρουν καλύτερα.
πηγή:https://www.capital.gr/arthra/3560046/den-einai-oi-misoi-efiboi-tis-xoras-blakes
