Του Δ. Κατσαγάνη
Την "πόρτα" του επανυπολογισμού σε 4.300.000 συντάξεων άνοιξε το Συμβούλιο της Επικρατείας με τις αποφάσεις του περί αντισυνταγματικότητας του νόμου Κατρούγκαλου.
Αν και οι αποφάσεις του ΣτΕ δεν έχουν αναδρομική ισχύ δηλαδή ισχύουν από την 4η Οκτωβρίου (σ.σ. ημερομηνία δημοσίευσης της περίληψης τους), στην κυβέρνηση –σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr από υψηλόβαθμα αρμόδια στελέχη της- φαίνεται πλέον να έχει "κλειδώσει" η απόφαση του υπολογισμoύ όλων, ανεξαιρέτως, των κύριων αλλά και των επικουρικών συντάξεων με βάση τις διατάξεις τις οποίες θα προβλέπει νομοσχέδιο το οποίο αναμένεται στη Βουλή τον επόμενο μήνα.
Αυτό σημαίνει πως οι κυοφορούμενες διατάξεις θα αφορούν τόσο τις "παλιές", όσο και τις "νέες" κύριες αλλά και τις επικουρικές συντάξεις, είτε αυτές έχουν ήδη καταβληθεί, είτε βρίσκονται σε εκκρεμότητα.
Πιο συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά στις κύριες συντάξεις, το Υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται διατάξεις οι οποίες –στο "πνεύμα" των αποφάσεων του ΣτΕ- θα οδηγούν σε αύξηση των ποσοστών αναπλήρωσης σε εκείνους που έχουν κλείσει γύρω στα 40 χρόνια ασφάλισης και πάνω. Ωστόσο, υπάρχουν εισηγήσεις για αύξηση, έστω και πολύ μικρή, των ποσοστών αναπλήρωσης και για όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης.
Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε αύξηση των συντάξιμων αποδοχών της συγκεκριμένης κατηγορίας των συντάξεων. Ο υπολογισμός με τα σχεδιαζόμενα ποσοστά αναπλήρωσης θα αφορά :
>· Εκείνους που ανήκουν στην κατηγορία των 2.670.000 "παλιών" συνταξιούχων δηλαδή εκείνων που η σύνταξη τους είχε καταβληθεί έως και την 12η Μαΐου 2016 –δηλαδή πριν την έναρξη ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου- ή την είχαν αιτηθεί έως τότε. Η σύνταξη τους θα επανυπολογισθεί. Για όσους προκύψει θετική "προσωπική διαφορά", θα καταβληθεί. Για όσους προκύψει αρνητική "προσωπική διαφορά" θα καλυφθεί, έτσι ώστε να μην μειωθούν οι σημερινές αποδοχές τους.
>· Εκείνους που ανήκουν στους 130.000 "νέους" συνταξιούχους, δηλαδή όσους "βγήκαν" στη σύνταξη από την 13η Μάιου 2016 (σ.σ. έναρξη ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου) και έπειτα.
>· Τους συνταξιούχους εκείνους η σύνταξη των οποίων εκκρεμεί. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, συνολικά οι εκκρεμείς αιτήσεις για κύρια σύνταξη ανέρχονται σε 140.000, εκ των οποίων οι 80.000 είναι ληξιπρόθεσμες.
Όσον αφορά τις επικουρικές συντάξεις, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα υπάρξει επανυπολογισμός τους, αλλά δεν είναι ακόμα ξεκάθαρη η "αρχιτεκτονική" του. Θα προηγηθεί η σύνταξη αναλογιστικής μελέτης. Στη βάση των συμπερασμάτων της μελέτης αυτής θα επανυπολογισθούν :
>· Οι "παλιές" επικουρικές συντάξεις, δηλαδή εκείνες οι οποίες είχαν καταβληθεί έως και την 31η Δεκεμβρίου 2014, αλλά και οι "νέες" επικουρικές συντάξεις, δηλαδή εκείνες που τις αιτήθηκαν συνταξιούχοι από την 1η Ιανουαρίου 2015 και έπειτα.
>· Οι εκκρεμούσες επικουρικές συντάξεις. Τα τελευταία στοιχεία αναφέρουν πως συνολικά ανέρχονται σε 75.000, εκ των οποίων οι 45.000 είναι ληξιπρόθεσμες.
Το "κλίμα" πάντως που μεταδίδουν αρμόδια στελέχη με εικόνα των πρώτων στοιχείων της σχεδιαζόμενης αναλογιστικής μελέτης για το επικουρικό είναι πως είναι μάλλον ακραίο το σενάριο της επιστροφής των 250.000 επικουρικών συντάξεων που μειώθηκαν τον Ιούνιο του 2016 στο επίπεδο που ήταν το Μάιο του 2016. Το μόνο το οποίο έχουν ξεκαθαρίσει αρμόδια στελέχη της κυβέρνησης είναι πως δεν θα υπάρχουν νέες μειώσεις στις επικουρικές.
H ισχύς όλων των παραπάνω αλλαγών στις κύριες και στις επικουρικές συντάξεις θα ξεκινήσει από τον τρέχοντα μήνα, δηλαδή από τον Οκτώβριο του 2019, τονίζουν οι ίδιες πηγές.
Αυτό σημαίνει πως ακόμα και αν ο νόμος, τον οποίο επεξεργάζεται το Υπουργείο Εργασίας, ψηφισθεί τον ερχόμενο Δεκέμβριο, οι αυξήσεις οι οποίες θα δοθούν σε ορισμένες κύριες και επικουρικές συντάξεις (πχ στις κύριες όσων έχουν πάνω από 40 χρόνια ασφάλισης) θα ισχύσουν από τον Οκτώβριο του 2019).
Έτσι, ναι μεν οι σχεδιαζόμενες αυξήσεις θα δοθούν για πρώτη φορά ενδεχομένως από τον Ιανουάριο του 2020, αλλά έπειτα –ίσως σε 3 έως 5 μηνιαίες δόσεις ή και "εφάπαξ" θα δοθούν αναδρομικά οι αυξήσεις του δ' τριμήνου του 2019.
Ο ρυθμός της εξόφλησης των αναδρομικών του Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2019, θα κριθεί από το συνολικό δημοσιονομικό κόστος της όλης σχεδιαζόμενης παρέμβασης στο Ασφαλιστικό. Μέλημα της κυβέρνησης –όπως υπαγορεύει το "κλίμα" των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς – φέρεται να είναι να μην ανατρέψει προς το χειρότερο τις προβολές τις οποίες είχαν, μέχρι πρότινος, συμφωνηθεί σε σχέση , τουλάχιστον, με τη μεσοπρόθεσμη εξέλιξη του προϋπολογισμού των ταμείων.
Δεδομένου ότι αναμένεται μία ορισμένη αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης, το "μπαλάκι" για τη διατήρηση των στόχων του "κοινωνικού προϋπολογισμού'' πετιέται στη ροή της εξόφλησης των εκκρεμών συντάξεων και προπαντός στα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές.
