Ανεπίδεκτοι μαθήσεως

Συνήθως αναρριχώνται στην πολιτική οι πλέον προικισμένοι υποκριτές – αυτοί που είναι σε τέτοιο βαθμό ανήθικοι, ώστε να προσβλέπουν μόνο σε ίδια οφέλη, αδιαφορώντας για τις ζημίες που προκαλούν στο λαό και στην πατρίδα τους.

Εάν παρομοιάσει κανείς την ελληνική οικονομία με ένα ασανσέρ, θα διαπιστώσει εύκολα πως από το ρετιρέ που βρισκόταν στα τέλη του 2007, έφτασε μέσα σε επτά χρόνια (2008-2014) στο υπόγειο – ενώ οι πρώτες φωνές τρόμου των επιβατών του ξεκίνησαν το 2010, με τις τότε διαδηλώσεις και σταμάτησαν το 2011, όπου επικράτησε μία εκκωφαντική, αφόρητη σιωπή των αμνών.

Εκεί που όμως νόμιζαν όλοι πως το ασανσέρ σταμάτησε επιτέλους, οπότε θα άρχιζε λογικά  να ανεβαίνει, ξεκίνησε μία νέα θανατηφόρα πτώση το 2015 – με ευθύνη του καινούργιου «οδηγού» που οι ίδιοι οι Έλληνες επέλεξαν πλειοψηφικά, έχοντας απογοητευθεί από τον προηγούμενο, κυρίως βέβαια επειδή τους υποσχέθηκε πως είναι καλύτερος.

Έτσι, μέσα σε έναν μόλις χρόνο έφτασε στο πέμπτο υπόγειο, με μία συνεχώς αυξανόμενη ταχύτητα, οπότε οι επιβάτες του ξύπνησαν από το βαθύ λήθαργο τους, αρχίζοντας ξανά να ουρλιάζουν τρομοκρατημένοι – με την εντύπωση πως έτσι θα ανακόψουν την ανεξέλεγκτη πορεία προς το χάος και αφού μόλις μερικούς μήνες πριν έδωσαν συγχωροχάρτι στην κυβέρνηση που τους εξαπάτησε επανειλημμένα. Η επόμενη ενέργεια τους θα είναι προφανώς η αλλαγή του οδηγού, όπως έχει άλλωστε συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν – χωρίς μέχρι στιγμής αποτέλεσμα.

Αντί λοιπόν να έχουν μάθει μετά από τόσα χρόνια τραυματικών εμπειριών ότι, το ασανσέρ έχει το πρόβλημα,πως εκεί πρέπει να αναζητήσουν τη σοβαρή βλάβη και όχι στους εκάστοτε οδηγούς του, επιμένουν στην ίδια ψευδαίσθηση – στον από μηχανής θεό που θα είναι τόσο δυνατός ώστε, χωρίς να χρειαστεί καν να τον βοηθήσουν οι ίδιοι, θα συγκρατήσει με τα γερά μπράτσα του το ασανσέρ, εμποδίζοντας την τελική καταστροφή.

Περαιτέρω, η ερώτηση που ακούει συχνότερα κανείς έχει σχέση με το πού οδηγείται η Ελλάδα – ενώ όλοι φαίνεται να γνωρίζουν πως είναι μία πολύ πλούσια χώρα, η οποία έχει ασφαλώς τη δυνατότητα να προσφέρει αξιοπρέπεια και ευημερία στους Πολίτες της, αντί το διεθνή εξευτελισμό και τη μιζέρια που «απολαμβάνουν».

Η δική μας απάντηση είναι ότι, εάν δεν αλλάξει ριζικά το σημερινό της πολίτευμα, έτσι ώστε να αποκατασταθεί η χαμένη, αμφίδρομη εμπιστοσύνη Πολιτών και Πολιτείας, δεν πρόκειται να ανακοπεί η ξέφρενη πορεία της προς το χάος – όπου ως τέτοιο θεωρούμε τη μετατροπή της σε μία άβουλη, λεηλατημένη αποικία, καθώς επίσης σε μία περιοχή χαμηλού εργατικού κόστους για τη διεθνή βιομηχανία και τον τουρισμό.

Η μοναδική σανίδα σωτηρία της είναι η Άμεση Δημοκρατία – όπου οι Πολίτες ψηφίζουν οι ίδιοι τους νόμους,επιλέγουν τον ικανότερο ως προς την εφαρμογή τους διαχειριστή, με κυλιόμενη θητεία (όπως στην Ελβετία), ενώ ελέγχουν αυστηρά την τήρηση τους. Σε ένα τέτοιο σύστημα οι Πολίτες καλούνται να βρουν τις λύσεις σε όλα τους τα προβλήματα, ενώ είναι οι ίδιοι απολύτως υπεύθυνοι για τη σωστή εφαρμογή τους – οπότε αναγκαστικά ωριμάζουν.

Αντίθετα, στο σημερινό σύστημα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας (το οποίο άλλωστε πεθαίνει, με πιθανότερο απόγονο του την ολιγαρχία, την κυριαρχία των εκλεκτών), οι Πολίτες είναι αντιμέτωποι με προβλήματα που δεν λύνονται – κυρίως επειδή η διαφθορά και η διαπλοκή έχουν πλέον εγκατασταθεί μόνιμα, λειτουργώντας όπως τα παράσιτα που δεν επιτρέπουν σε τίποτα να ανθίσει. Όποιος δεν το βλέπει, είτε στη σημερινή κυβέρνηση, είτε στις προηγούμενες, απλά εθελοτυφλεί – ενώ όποιος νομίζει πως δεν θα χαρακτηρίζει τις επόμενες, είτε είναι αιθεροβάμων, είτε νομίζει πως «μπορεί να εξορκίσει το κακό» με ευχολόγια.

Ειδικότερα, όπως σωστά παρατήρησε φίλος μας, στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία ο Πολίτης είναι υποχρεωμένος να δημιουργήσει και να αναλύσει το ψυχογράφημα ανθρώπων που υποκρίνονται – με απώτερο στόχο να γίνουν αρεστοί και να κερδίσουν τις εκλογές. Τελικά επιλέγει αυτόν που θεωρεί πως συγκριτικά είναι πιο ειλικρινής – κάτι που όμως δεν είναι σε θέση να καταφέρουν ούτε οι πιο έμπειροι ψυχολόγοι.

Ως εκ τούτου, συνήθως αναρριχώνται στην πολιτική οι πιο προικισμένοι υποκριτές – αυτοί που γνωρίζουν τι θέλει να ακούσει ο λαός, αδιαφορώντας εάν είναι σωστό ή εάν είναι σε θέση να το επιτύχουν με την ανικανότητα και ανεπάρκεια που συχνά τους διακρίνει. Τις περισσότερες φορές βέβαια δεν συνειδητοποιούν τις αδυναμίες τους, αφού το τελευταίο που διαθέτουν είναι το «γνώθι σαυτόν» – γεγονός που επεξηγεί το θράσος που τους χαρακτηρίζει.

Οι υποκριτικοί αυτοί χαρακτήρες είναι άλλωστε οι μοναδικοί, οι οποίοι είναι σε θέση να δίνουν κενές υποσχέσεις, να παρουσιάζουν το σκοτάδι ως φως, να φάσκουν και να αντιφάσκουν, να μην τηρούν ποτέ το λόγο τους και να κάνουν κυβιστήσεις κατά το δοκούν, χωρίς να νοιώθουν καν πως εξευτελίζονται – ενώ είναι σε τέτοιο βαθμό ανήθικοι, ώστε να προσβλέπουν μόνο σε ίδια οφέλη, αδιαφορώντας για τις ζημίες που προκαλούν στο λαό και στην πατρίδα τους.

Ολοκληρώνοντας, έχουμε την εντύπωση πως ένας λαός που συνεχίζει να προτιμάει την ψευδαίσθηση από το ρεαλισμό και που δεν αποφασίζει να πάρει την τύχη του στα χέρια του, μετά από τόσες επώδυνες εμπειρίες, είναι ανεπίδεκτος μαθήσεως – οπότε είναι άξιος της μοίρας του, όσο και αν μας θλίβει κάτι τέτοιο. Επομένως, είναι εύκολη η απάντηση, σχετικά με το πού οδηγείται η Ελλάδα, εάν συνεχίσει να επιμένει στο ίδιο πολιτικό σύστημα – σε τέτοιο βαθμό αυτονόητη, ώστε είναι εντελώς περιττό να την αναφέρουμε.

πηγή:Αnalyst.gr

Το Άκρον Άωτο της ΑΝΟΗΣΙΑΣ

Οι κατασχέσεις που απελευθερώθηκαν χθες, αμέσως μετά το ξεπούλημα των τραπεζών και οι πλειστηριασμοί που θα ακολουθήσουν, είναι ένα μέρος της τιμωρίας μας για τις επιλογές μας, για τις οποίες είμαστε ασφαλώς υπεύθυνοι  

.

«Ορισμένες ενημερώσεις των ελληνικών αρχών θυμίζουν τις ειδήσεις του BBC στην κατοχή – επειδή μας ειδοποιούν έμμεσα για θέματα, κρυφά κατά κάποιον τρόπο από τον εκπρόσωπο της Τρόικας, από την κυβέρνηση δηλαδή. Προκαλεί πραγματικά μεγάλη εντύπωση» (BB).

.

Άρθρο

Τράπεζες και κυβέρνηση περιμένουν πως θα ξεχάσουμε τη μεγαλύτερη ληστεία που έγινε ποτέ στην παγκόσμια ιστορία. Το σκάνδαλο των σκανδάλων, με θλιβερά θύματα τους πολίτες ενός ολόκληρου κράτους. Την αποθράσυνση εκείνης της τράπεζας που μόλις πέρυσι πούλησε τη μία μετοχή της για 1,70 € στο δημόσιο, εκποιώντας την σήμερα για 0,03 €, με αποτέλεσμα να χαθούν 1,67 € από τα δικά μας χρήματα (πίνακας).

Έχουν λοιπόν την εντύπωση πως θα πάψουμε να ενδιαφερόμαστε για την ιδιωτικοποίηση του αιώνα, η οποία αποτελεί το άκρον άωτο της ηλιθιότητας. Πως θα μείνουμε ήσυχοι, όσον αφορά τις καταθέσεις μας. Πως θα εμπιστευτούμε ότι, δεν θα μας τις κλέψουν οι διαρρήκτες που μπήκαν με το φως της ημέρας μέσα στις τράπεζες, με τις ευλογίες της κυβέρνησης, ληστεύοντας τους μετόχους και το κράτος, όλους εμάς δηλαδή.

Δεν πρέπει να τους κάνουμε όμως τη χάρη, επειδή βρήκαν ένα «αδύναμο παιδί» για να οργανώσουν τη ληστεία τους. Έναν άνθρωπο που δεν είναι απλά ανεπαρκής για τη θέση που είχε το θράσος να διεκδικήσει, πουλώντας τόνους ψεμάτων, αλλά κάτι εντελώς διαφορετικό που δεν θα ήταν καθόλου ευγενικό να αναφέρω.

Η παρομοίωση πάντως που χρησιμοποίησε ένας φίλος μου, όταν συζητούσαμε το θέμα, ήταν πραγματικά αποκαλυπτική. Ξεκίνησε με κάποιον που ήθελε να πουλήσει το σπίτι του, έχοντας θεωρήσει σκόπιμο να το ανακαινίσει προηγουμένως. Έτσι λοιπόν πήρε ένα δάνειο 100.000 €, έκανε το σπίτι του ολοκαίνουργιο και αναζήτησε αγοραστή.

Επειδή όμως δεν μπορούσε να βρει, ενώ η τράπεζα απειλούσε να κατασχέσει το σπίτι του για να εισπράξει τα 100.000 € που του είχε δανείσει, το πούλησε τελικά για 5.000 €. Έμεινε λοιπόν χωρίς σπίτι, χρωστώντας επί πλέον 95.000 € στην τράπεζα, συν τους τόκους που φυσικά δεν θα μπορέσει ποτέ να πληρώσει. Το άκρον άωτο της ανοησίας επομένως που έγραψα στον τίτλο, αν και δεν είναι αρκετό για να περιγράψει σωστά το έγκλημα με τις ελληνικές τράπεζες.

Όσον αφορά την κυβέρνηση, η πώληση περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών αξίας 400 δις € έναντι 770 εκ. €, παράλληλα με την απώλεια των 40 δις € των αυξήσεων κεφαλαίου που έδωσαν οι φορολογούμενοι, δεν είναι καθόλου εύκολο να χαρακτηριστεί. Πρόκειται άλλωστε για κάτι που δεν μπορεί καν να θεωρηθεί προδοσία, με την έννοια πως δεν είναι δυνατόν να περιμένει κανείς ότι, ένα μωρό παιδί που του εμπιστεύεται κάποιος όλα του τα χρήματα, τα χάνει επίτηδες όταν του τα κλέβουν κάποιοι αλήτες στο δρόμο.

Αν θέλετε τώρα να δημιουργήσετε τη δική σας άποψη, σκεφτείτε πως απαγορεύτηκε στο δημόσιο η συμμετοχή του στην αύξηση κεφαλαίου, για να μειωθεί το μερίδιο του στις τράπεζες και αυτό το δέχτηκε, χωρίς καμία διαμαρτυρία! Απαγορεύτηκε επίσης η συμμετοχή των Ελλήνων μετόχων τους, για να χάσουν τα χρήματα τους, με τη συμφωνία της κυβέρνησης!

Σκεφτείτε επί πλέον πως θα μπορούσε να συμβεί κάτι ανάλογο με τις υπόλοιπες εταιρίες του δημοσίου. Για παράδειγμα, να πουληθεί η ΔΕΗ ή η ΕΥΔΑΠ σε κάποιους ξένους και το δημόσιο, αντί να εισπράξει κάποια χρήματα, να τους πληρώσει για τον κόπο τους!

Να πουληθούν τα αεροδρόμια για 1,2 δις €, αφού προηγουμένως τα ανακαινίσει η κυβέρνηση και αποζημιώσει όσους πρέπει (προσωπικό, καταστηματάρχες κα.), ξοδεύοντας 2 δις €! Να νοικιαστεί η Ακρόπολη μαζί με το Μουσείο της για τα επόμενα 100 χρόνια, με τη δικαιολογία πως οι υπάλληλοι δεν τα προσέχουν και δεν δουλεύουν όσες ώρες είναι απαραίτητο! Να δοθεί ο ΟΛΠ επί πιστώσει, με πενταετή περίοδο χάριτος και με εξόφληση από τα μελλοντικά του κέρδη!

Με λίγα λόγια, αυτό που θέλω να πω είναι ότι δεν έχουμε να κάνουμε με προδότες ή με διεφθαρμένους, όπως ίσως ορισμένοι από αυτούς που μας κυβέρνησαν στο παρελθόν. Πρόκειται για κάτι πολύ χειρότερο, αφού οι ηλίθιοι, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι κατά πολύ πιο επικίνδυνοι από τους απατεώνες.

Για ανθρώπους που οι επιτήδειοι ξένοι μπορούν να τους κλέψουν ακόμη και τα παντελόνια, χωρίς να το πάρουν καν είδηση. Ειδικά οι κερδοσκόποι, οι οποίοι δεν είναι μόνο πανέξυπνοι, αλλά διαθέτουν τέτοια εμπειρία και γνώσεις που είναι αδύνατον ποτέ να φανταστούμε.

Έχουν δε τη δυνατότητα να σου παρουσιάζουν ένα πολύτιμο αντικείμενο σαν κάτι που πρέπει να πεταχτεί αμέσως στα σκουπίδια, επειδή είναι πολυδάπανη η συντήρηση του ή επειδή είσαι άχρηστος και δεν ξέρεις να το διαχειριστείς μόνος σου! Φυσικά φροντίζουν προηγουμένως να το απαξιώσουν όσο καλύτερα μπορούν, αφού διαφορετικά ακόμη και ένας ανόητος θα το καταλάβαινε.

Η επτάμηνη διαπραγμάτευση μίας συμφωνίας με αποτέλεσμα μία τρισχειρότερη, οι δημιουργικές ασάφειες ενός ανόητου που δεν γνώριζε πως είναι πάντοτε εις βάρος των αδυνάμων, το κλείσιμο των τραπεζών, το δημοψήφισμα που ανατράπηκε από την ίδια την κυβέρνηση που το οργάνωσε, οι έλεγχοι κεφαλαίων και όλα τα υπόλοιπα δεν αποδεικνύουν μόνο την απίστευτη «διανοητική αναπηρία» ορισμένων αλλά, επίσης, τη σκόπιμη απαξίωση όλων των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων, η οποία είναι ίσως πρωτοφανής στην παγκόσμια ιστορία.

Οι κατασχέσεις που απελευθερώθηκαν χθες, σχεδόν αμέσως δηλαδή μετά το ξεπούλημα των τραπεζών, οι πλειστηριασμοί που θα ακολουθήσουν, η κλοπή των περιουσιακών στοιχείων της συντριπτικής πλειοψηφίας του πληθυσμού, η φτώχεια, η εξαθλίωση, η αύξηση της εγκληματικότητας και των αυτοκτονιών, τα κλειστά νοσοκομεία και τα παρατημένα σχολεία είναι μερικά μόνο από τα δεινά που μας περιμένουν.

Ένα μικρό μόνο μέρος της τιμωρίας μας για τις επιλογές μας, για τις οποίες είμαστε ασφαλώς υπεύθυνοι. Ειδικά αφού δεν κάνουμε απολύτως τίποτα για να τις διορθώσουμε, περιμένοντας τον από μηχανής θεό για να μας σώσει.

.

ΥΓ: Ορισμένες τράπεζες ανακοίνωσαν εκ των υστέρων πως θα προβούν σε αύξηση κεφαλαίου, με την πώληση νέων μετοχών στους μικρομετόχους τους, τους οποίους προηγουμένως κατάκλεψαν! Δεν ξέρω ποιός θα μπορούσε να τις εμπιστευτεί ξανά, μετά από όσα έχουν συμβεί.

Σίγουρα όμως κάποιοι καινούργιοι που θα το θεωρήσουν ως μεγάλη ευκαιρία. Πιθανότατα χωρίς να κάνουν λάθος, αφού πια ανήκουν σε ξένους που δεν θα θελήσουν να χάσουν τα ψίχουλα, με τα οποία τις εξαγόρασαν. Εγώ πάντως νοιώθω τόσο αηδία και οργή από τη συμπεριφορά τους που δεν θα το έκανα, ακόμη και αν θα κέρδιζα πολλά εκατομμύρια. Ειδικά επειδή πιστεύω πως θα πατήσουν επί πτωμάτων, για να εισπράξουν τα κόκκινα δάνεια από τους δύστυχους οφειλέτες τους.

Οι Έλληνες τραπεζίτες βέβαια θα παριστάνουν τις αθώες περιστερές, ισχυριζόμενοι πως δεν είναι αυτοί που ενδιαφέρονται για τα σπίτια των φτωχών βιοπαλαιστών, αλλά τα ξένα funds που έχουν αγοράσει τα δάνεια τους στο 10% της αξίας τους. Έτσι νομίζουν πως δεν θα χάσουν τους πελάτες από τις τράπεζες τους,αποσιωπώντας πως κρύβονται ορισμένοι από αυτούς πίσω από τις ξένες κερδοσκοπικές συμμορίες που θα κυνηγούν τους πάντες.

Τελειώνοντας, ζητώ συγνώμη για την οργή και τις εκφράσεις μου, αλλά αφενός μεν είμαι πράγματι οργισμένος, αφετέρου πιστεύω πως μόνο έτσι θα ξυπνήσουν οι συμπολίτες μας. Ελπίζω πριν ακόμη χάσουν όλα τους τα υπάρχοντα και βρεθούν γυμνοί στο δρόμο, σε πολύ χειρότερη θέση από τους δύστυχους μετανάστες.

Ιάκωβος Ιωάννου, για το Analyst.gr

Τα συγκοινωνούντα δοχεία ανεργίας και κόκκινων δανείων

Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από την ανεργία. Όσοι την βιώνουν το γνωρίζουν καλά, όμως το πρόβλημα αγγίζει όλους είτε άμεσα είτε έμμεσα

.

Είναι κοινή πεποίθηση  ότι και η τέταρτη ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων συστημικών τραπεζών έχει την αχίλλειο πτέρνα της.

Όπως κοινή πεποίθηση είναι, ότι η πολιτική λιτότητας ενδέχεται να  δημιουργήσει νέα κεφαλαιακά προβλήματα στις τράπεζες.

Το επιδιωκόμενο της δημοσιονομικής προσαρμογής είναι  η όσο το δυνατόν πιο γρήγορη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων ώστε η χώρα να βγει ξανά στις αγορές αναχρηματοδοτώντας το δημόσιο χρέος της  χωρίς καμία στήριξη από την τρόικα.

Το επιδιωκόμενο όμως στηρίζεται στην πιο άγρια λιτότητα που έχει γνωρίσει δυτικό ανεπτυγμένο κράτος.

Η εσωτερική υποτίμηση και η απότομη μείωση των δαπανών έχει ως αποτέλεσμα την πιο βαθιά και  παρατεταμένη χρονικά ύφεση.

Με δεδομένο ότι το εθνικό προϊόν είναι το σύνολο των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται ως αποτέλεσμα της ζήτησης, κάθε πολιτική που περιορίζει την ενεργό ζήτηση περιορίζει και το εθνικό προϊόν.

Η συνέχιση επομένως μέτρων συρρίκνωσης των εισοδημάτων και των συντάξεων αλλά και δαπανών που έμμεσα αποτελούν εισόδημα για πολλούς πρέπει να θεωρείτε δεδομένο ότι θα συρρικνώσει περαιτέρω την οικονομική δραστηριότητα αυξάνοντας την ανεργία.

Ήδη η ανεργία στην χώρα μας είναι  η μεγαλύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σύμφωνα δε, με τις υποεκτιμημένες προβλέψεις του προϋπολογισμού 2016 η ανεργία αναμένεται να φτάσει την επόμενη χρονιά το 25,8% ενώ σύμφωνα με το ΔΝΤ η ανεργία θα ξεπεράσει το 27%.

Το εξίσου αρνητικό είναι ότι οι άνεργοι μαζί με τους οικονομικά μη ενεργούς πολίτες  ξεπερνούν κατά περίπου ένα εκατομμύριο τους απασχολούμενους.

Φυσικά η ανεργία δεν είναι ένα απλό στατιστικό στοιχείο, η αύξηση της συμπαρασύρει τα πάντα.

Μια από τις παράπλευρες απώλειες της είναι τα μη εξυπηρετούμενα τραπεζικά δάνεια.

Η απώλεια των θέσεων εργασίας και του σταθερού μηνιαίου εισοδήματος οδηγεί άμεσα στην αδυναμία αποπληρωμής των υποχρεώσεων προς τα τραπεζικά ιδρύματα.

Οι δανειακές υποχρεώσεις τίθενται ως είδος πολυτελείας εκτός του οικογενειακού προϋπολογισμού με αποτέλεσμα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να αυξάνονται με μαθηματική ακρίβεια.

Η εκτόξευση της ανεργίας κατά τα μνημονιακά χρόνια έχει αυξήσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε επίπεδα ρεκόρ.

Τα NPLs, δηλαδή τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των Ελληνικών τραπεζών υπολογίζεται ότι στα τέλη  του τρέχοντος έτους θα έχουν φθάσει στο 50% επί του συνόλου,  που σημαίνει περί τα 105 δις € σε απόλυτους αριθμούς, με το 52% αυτών δηλαδή περί τα 54,6 δις € να καλύπτονται από προβλέψεις που έχουν σχηματιστεί από τις τράπεζες.

Το αντίστοιχο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων  δανείων τον Δεκέμβριο του 2011 ήταν 16%.

Η συσχέτιση ανεργίας και μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχει αποτυπωθεί παγκοσμίως θέλει η κορύφωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων να ακολουθεί  με υστέρηση ενός περίπου εξαμήνου την κορύφωση της ανεργίας.

Εάν για παράδειγμα τα υψηλότερα επίπεδα ανεργίας καταγραφούν κατά το 2016 θα πρέπει να αναμένουμε κορύφωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2017.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα και δει της συνέχισης των οριζόντιων μέτρων μείωσης των εισοδημάτων πέρα του γεγονότος ότι ούτε την δημοσιονομική προσαρμογή  εξυπηρετούν θα αυξήσουν περαιτέρω και την ανεργία.

Πρέπει επομένως απαραίτητα να σπάσει ο φαύλος κύκλος ελλειμμάτων –ύφεσης –νέων μέτρων.

Πρέπει επιτέλους να μπει ένα τέλος στη πολιτική που απαξιώνει το ανθρώπινο δυναμικό και το πάγιο παραγωγικό δυναμικό.

Πρέπει  να βρεθεί ο πάτος του βαρελιού που έχει να κάνει με το κατά κεφαλήν εισόδημα και το βιοτικό επίπεδο.

Πρέπει να μην ξαναγίνουν τα λάθη του παρελθόντος αναφορικά με τον αντίκτυπο που έχει στις τράπεζες η δημοσιονομική παρακμή του ελληνικού δημοσίου.

Πολλοί Ευρωπαίοι πολιτικοί μιλούν ανοικτά για την αναγκαιότητα του σπασίματος του συνδετικού κρίκου μεταξύ κρατών και τραπεζών υπονοώντας την χρηματοδότηση των ελλειμμάτων από τις τράπεζες.

Στην περίπτωση της Ελλάδος το συγκεκριμένο ζητούμενο  μετά το PSI έχει ήδη πραγματοποιηθεί.

Οι τράπεζες πλέον δεν έχουν κρατικά ομόλογα.

Το αντίθετο όμως πως θα πραγματοποιηθεί;

Πως δηλαδή ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός ενός κράτους δεν θα συμπαρασύρει και τις τράπεζες.

.

.

Οι Ελληνικές τράπεζες χωρίς τοξικά στοιχεία ενεργητικού θα μπορούσαν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα να αντιμετωπίσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τους εάν δεν είχε μεσολαβήσει το PSI και εάν η οικονομία δεν βρίσκονταν σε ύφεση από το 2008.

Είναι επομένως άλλος ο δείκτης δυσκολίας όταν πριν την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων πρέπει να αναζητηθούν κεφάλαια για την αντιμετώπιση του PSI και των ακραίων υφεσιακών επιπτώσεων και άλλος  όταν τo δημόσιο δεν έχει επιβαρύνει με τα λάθη του και τις παραλείψεις του το εγχώριο πιστωτικό σύστημα.

Βέβαια το πρόβλημα της ύπαρξης υπόβαθρου περαιτέρω διόγκωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα υπάρχει και το 2016.

Η κατάσταση επιδεινώνεται αφού η δημοσιονομική προσαρμογή και οι αρνητικοί ρυθμοί ανάπτυξης συνεχίζονται.

Η ύφεση προκαλεί μεγάλη πτώση της απασχόλησης πόσο μάλλον όταν η ύφεση είναι μεγαλύτερη των προβλέψεων.

Οι συσταλτικές επιδράσεις της δημοσιονομικής προσαρμογής εδραιώνουν την ανεργία και ενισχύουν τα παραλυτικά φαινόμενα που ακολουθούν την αύξηση της.

Όταν ο δείκτης της ανεργίας αυξάνεται τα κοινωνικά δράματα κινούνται παράλληλα.

Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από την ανεργία.

Όσοι την βιώνουν το γνωρίζουν καλά, για τους υπόλοιπους απλά ο φόβος ότι ίσως βρεθούν σε ανάλογη θέση τους δημιουργεί ανησυχία, όμως το πρόβλημα αγγίζει όλους είτε άμεσα είτε έμμεσα.

Η απάντηση πρέπει να δοθεί μέσω πολιτικών   που δημιουργούν  ή που διευκολύνουν  νέες θέσεις εργασίας.

Κοινωνικές παροχές που δίδονται ελέω πολιτικοσυνδικαλιστικών δράσεων όπως τις ζήσαμε κατά το πρόσφατο παρελθόν απλά διογκώνουν τα ελλείμματα και αυξάνουν το λογαριασμό του χρέους που κάποια στιγμή, όπως συμβαίνει σήμερα, καλούμεθα να πληρώσουμε.

Η καλλίτερη και πιο αποδοτική κοινωνική παροχή είναι αυτή της εργασίας. Τα καλλίτερα και πιο ανθρωπιστικά προγράμματα είναι αυτά που οδηγούν στις αύξηση των θέσεων εργασίας.

Αυτό πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό από όλους,  ένα θέλουμε να υπάρξει ουσιαστική μεταστροφή της υπάρχουσας άσχημης συγκυρίας.

Όλα επομένως οδηγούν στις επενδύσεις, όλα οδηγούν στην δημιουργία κλίματος που να ευνοεί τις επενδύσεις, όλα οδηγούν στη παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών από τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας μακράν των πατερναλιστικών πρακτικών που μας οδήγησαν στα σημερινά χάλια.

.

Σαράντος Λέκκας  (Economics)

E-mail: salekkas@gmail.com

Facebook: https://www.facebook.com/salekkas

Δημοκρατία κατ’ επίφαση: τεχνολογική αντεπανάσταση έναντι επανάστασης

Ας ευχόμαστε, οι νέες καινοτομίες, όπως το νέου τύπου αυτοκίνητο, να ρίξουν το βάρος προς την τεχνολογική επανάσταση και να μην χρειάζονται επιβολή, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

.

Εάν ο κόσμος μας ακόμα ισορροπεί με μια παραπαίουσα  δημοκρατία, θα πρέπει μάλλον να οφείλεται  στο γεγονός της συνύπαρξης της τεχνολογικής επανάστασης του i-phone και της αντεπανάστασης των ΑΠΕ.

Ορίζουμε ως επανάσταση αυτό που βελτιώνει τη ζωή των ανθρώπων και ως εκ τούτου το ακολουθούν οικειοθελώς και ως αντεπανάσταση αυτό που τους επιβάλλεται, χωρίς να βελτιώνει τη ζωή τους και χωρίς να το έχουν επιλέξει.

Με άλλα λόγια  για το πρώτο οι καταναλωτές κάνουν ουρές προκειμένου να το αποκτήσουν εκούσια, ενώ τα δεύτερα τους επιβάλλονται ακούσια. Αναντίρρητα, τεχνολογική  πρόοδος είναι η μεν, πρόοδος και η δε, με μια όμως ουσιώδη διαφορά, την προθυμία ή απροθυμία των καταναλωτών,  να υποστηρίξουν τις καινοτομίες αυτές με τη θέληση τους.

Άποψη μας είναι ότι μετά την παρατήρηση ενός φαινομένου, ακόμα και από τα πρώιμα δείγματα του, πρέπει να αναζητούμε τα οικονομικά αίτια- ειδικότερα δε να προστρέξουμε στο βαθμό απόδοσης και κερδοφορίας ενός συστήματος.

Αν παρατηρήσουμε εμπειρικά και δια της λογικής σκέψης, το βαθμό κερδοφορίας του κεφαλαίου την τελευταία 50 ετία όσον αφορά στα παραγόμενα αγαθά μαζικής χρήσης (commodities), θα πρέπει να ήταν πτωτικός και με διορθωτικές κινήσεις  να αναπληρώνονταν η κερδοφορία του κεφαλαίου συνολικά.  Αφήνουμε τους οικονομολόγους να το εκτιμήσουν.

Ο  Piketty υπολόγισε ότι το καθαρό ποσοστό κερδοφορίας του κεφαλαίου  υπήρξε στατικό στη διάρκεια των τελευταίων 200 χρόνων συνυπολογίζοντας στην κερδοφορία και την απόδοση της ακίνητης περιουσίας από ενοίκια, δηλαδή όχι μόνο των μέσων παραγωγής, κάτι που άλλοι οικονομολόγοι θεωρούν υπερβολή (πηγή).

Ας προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε τις λειτουργίες της τεχνολογίας, κατ΄επέκταση της οικονομίας και τις επιπτώσεις τους.

Οι βιομηχανίες λειτουργούν ως ηγετικοί τομείς της οικονομικής ανάπτυξης.

Κατά συνέπεια, ο βαθμός ανάπτυξης ή στασιμότητας σχετίζεται καθοριστικά με τις διαθέσιμες τεχνολογίες και τον βαθμό καινοτομίας ενός προϊόντος ή διαδικασίας ή υπηρεσίας.

Μετά τους δύο Π.Π σταδιακά βιομηχανοποιήθηκαν πολλές χώρες, οι τεχνολογίες παραγωγής των βασικών αγαθών έγιναν υπερώριμες και επομένως η προστιθέμενη αξία των προϊόντων έπεσε.

Ειδικότερα, οι τεχνολογίες έγιναν εύκολα αποκτήσιμες  (from –the- shelf) και υπερπαραγωγικές, τα συστήματα αυτοματισμού αναπτύχθηκαν με την αρωγή των Η/Υ. Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης ήταν ότι η παραγωγή αυξήθηκε και πολλές χώρες μπορούσαν να μοιραστούν την πίτα. Στα παρεχόμενα προϊόντα που κάλυπταν ανάγκες της καθημερινότητας σημειώθηκε και εξακολουθεί να σημειώνεται υπερπροσφορά, γεγονός που οδηγεί σε πτώση τιμών και μείωση κερδοφορίας π.χ  Κινέζικα ρούχα (εκτός αν με τον προστατευτισμό  ανεβαίνουν οι τιμές π.χ δασμοί στα εισαγόμενα φ/β πάνελς από την Κίνα στις ΗΠΑ).

Η πτώση της κερδοφορίας οδήγησε κατά το τέλος της δεκαετίας του ’80 τις μεγάλες επιχειρήσεις να μεταφέρουν την μαζική παραγωγή προϊόντων στις χώρες της Ασίας, με πολύ φθηνά εργατικά και χωρίς περιορισμούς στη ρύπανση.  Ταυτόχρονα, οι επιχειρήσεις μεγάλωσαν σε μέγεθος ούτως ώστε να χτυπήσουν τις μικρότερες και να τις κλείσουν. Πέτυχαν οικονομίες κλίμακας, δηλαδή τα κέρδη τους διασφαλίζονταν από την μεγάλη παραγωγή και τον διαμερισμό των εξόδων ανά παραγόμενο τεμάχιο. Έτσι αφού μειώθηκαν οι ανελαστικές δαπάνες της λειτουργίας μιας επιχείρησης, και διαμοιράστηκαν τα έξοδα αυξήθηκε ξανά η κερδοφορία.

Παράλληλα, αυξήθηκαν οι πωλήσεις, καθώς στο μεταξύ, ο πληθυσμός αυξήθηκε με ταχύτατους ρυθμούς. (από το 1804, όπου ο πληθυσμός ήταν 1 δις., το 1960 3 δις και το 2011 7 δις)

Αλλά, μάλλον δεν ήταν ικανές οι παραπάνω συνθήκες για την αναμενόμενη κερδοφορία. Γιατί από το κομμάτι της πίτας ευνοήθηκαν οι επιχειρήσεις και τα κράτη φιλοξενίας των επιχειρήσεων της Ασίας και ειδικότερα η Κίνα. Τότε, η αναπτυγμένη Δύση στράφηκε σε ένα συγκριτικό της πλεονέκτημα, το σχεδιασμό των προϊόντων και πέτυχε διαφοροποίηση μέσω των brand- επώνυμων προϊόντων. Στη συνέχεια, με την τεχνολογική υπεροχή της αναπτύχθηκαν τα συστήματα μεταφοράς και διανομής, logistics, ώστε να μειωθούν τα κόστη και να ανακτηθεί πάλι κάποιο ποσοστό κερδοφορίας .

Παρατηρούμε ότι πάντα το χαμένο ποσοστό αναπληρώνεται για την αποκατάσταση της απόδοσης του κεφαλαίου.

Ο Schumpeter αναφέρει ότι κάθε πτωτική τάση συνδέεται με την εξάντληση του κερδοφόρου δυναμικού μιας ομάδας τεχνολογικών καινοτομιών και κάθε ανοδική τάση με μια νέα ομάδα καινοτομιών, όχι αποκλειστικά τεχνολογικών, των οποίων το δυναμικό θα εξαντληθεί κι αυτό με τη σειρά του.

Αυτό συμβαίνει  γιατί τα οικονομικά στηρίζονται στις επιλογές. Οι  οικονομολόγοι υποθέτουν ότι οι άνθρωποι κάνουν τις επιλογές που θεωρούν ότι μεγιστοποιούν την αξία των χρημάτων που διαθέτουν (γι’ αυτό το i-phone γίνεται ανάρπαστο).

Η περίπτωση του i-phone αποτελεί τον ένα πόλο με ειδικό βάρος υπέρ της δημοκρατίας που συνίσταται στην ελεύθερη επιλογή.

Ας εξετάσουμε τώρα την ανάπτυξη του άλλου πόλου, των ΑΠΕ, η οποία στόχευσε στην παραγωγική εκμετάλλευση και υψηλή απόδοση κοιμισμένων κεφαλαίων, αρχίζοντας με μια σύντομη αναφορά για την υπερσυσσώρευση κεφαλαίου.

Σύμφωνα με τη θεωρία, η μεγιστοποίηση τω επιλογών ατόμων και επιχειρήσεων, κατευθύνει την κατανομή των πόρων στη μέγιστη απόδοση της οικονομίας εν συνόλω. Αλλά, εδώ υπάρχει ένα κρίσιμο σημείο να προσέξουμε, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η μεγιστοποίηση των επιλογών δεν οδηγεί πάντα στην κατανομή των πόρων  για την καλύτερη χρήση τους. Επί παραδείγματι, ας πούμε ότι θέλουμε να πάμε μια βόλτα με το αυτοκίνητο και η επιλογή αυτή μεγιστοποιεί την χρησιμότητα της, δηλαδή την ικανοποίηση που θα λάβουμε από την αγορά  αγαθών π.χ ψώνια και υπηρεσιών π.χ  διασκέδαση ή από τις δραστηριότητες π.χ αθλητικές.

Αν όμως υπεισέλθει ένας άλλος παράγοντας να προσμετρηθεί στην προβλεπόμενη ικανοποίηση, ο παράγοντας του περιβάλλοντος, δηλαδή ότι θα ρυπάνουμε τον αέρα με την οδήγηση, τότε ο πόρος αέρας που αναπνέουμε, θα οδηγήσει στη μικρότερη κατανομή του πόρου αυτοκίνητο, σαν αποτέλεσμα των μεγιστοποιημένων επιλογών.  Στο κόστος του καυσίμου θα προσμετρηθεί και το κόστος του περιβάλλοντος, θέτοντας όρια στην επιλογή, δηλαδή θα επιλεχθεί υποχρήση του διαθέσιμου πόρου- αυτοκίνητο. Η μη πλήρης χρήση ή υποκατανομή των πόρων, φαίνεται να προκύπτει από περιορισμούς παρεμβάσεων κυβερνητικών και της αγοράς (υψηλά επιτόκια, περιβαλλοντικά κ.α αντικίνητρα, περιορισμοί δόμησης κ.λ.π).

Με ανάλογο τρόπο, λόγω της μη αναμενόμενης κερδοφορίας σημειώθηκε η υποχρήση κεφαλαίων.

Γενικεύοντας, θα  μπορούσαμε, χωρίς υπολογισμούς με μαθηματικούς τύπους, να συνδέσουμε τα παραπάνω δεδομένα.

Ας φανταστούμε ότι μια δραστηριότητα δεν αποδίδει το αναμενόμενο κέρδος. Αν το  κεφάλαιο δεν μπορεί να πολλαπλασιαστεί, ελλείψει σημαντικών καινοτομιών ή/και κορεσμού των αγορών, η επένδυση δεν είναι λύση. Η μείωση της κερδοφορίας οδηγεί κατά συνέπεια τις αγορές αφενός στην υποεπένδυση κεφαλαίων και πόρων με αποτέλεσμα τη συσσώρευση του αποταμιευμένου κεφαλαίου. Αφετέρου δε στην αναδιανομή των πόρων : γη, ακίνητα και ευκαιρίες διαφοροποίησης με κίνδυνο (κεφάλαιο κινδύνου), ώστε να αυξηθεί η κερδοφορία (Πηγή).

Επειδή το κεφάλαιο δεν μπορεί να κοιμάται, οφείλει από τη φύση του αενάως να κερδοφορεί .

Από που αναμένεται τώρα η λύση; Μα ακριβώς από την αντιμετώπιση των αδύνατων σημείων. Δηλαδή, λύσεις ευκαιρίας με αύξηση καινοτομιών και παραγωγή νέων εμπορεύσιμων προϊόντων. Η παραγωγή των προϊόντων με σκοπό την κερδοφορία σχετίζεται περισσότερο με την εμπορική ωριμότητα των τεχνολογιών, παρά με την αποδοχή τους από τους καταναλωτές, ειδικά στην περίπτωση της γιγάντωσης των φορέων που κατέχουν τον παγκόσμιο πλούτο.

Ας αναφερθούμε στην περίπτωση των ΑΠΕ, όταν τα προϊόντα αυτά ξεκίνησαν να παράγονται.

Για την παραγωγή των νέων προϊόντων Φ/Β και ανεμογεννήτριες  χρειάστηκαν τεράστια κεφάλαια, αυτά εξασφαλίστηκαν από τους μεγάλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.

Για παράδειγμα, στην μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής Φ/Β πάνελς της Κίνας, πριν εισηχθεί στο χρηματιστήριο της Ν. Υόρκη, επένδυσε η Goldman  Sachs κ.α funds και οι αποδόσεις 10πλασιάστηκαν (πηγή).

Ωστόσο,  τα νέα προϊόντα, όπως οι ΑΠΕ είναι μη προβλέψιμης αποδοχής και αναμενόμενης κερδοφορίας, επομένως κάποιος χρειάζεται να αναλάβει το μεγάλο κομμάτι επιμερισμού του ρίσκου. Όπως γίνεται συνήθως, ο κίνδυνος κατανέμεται υποχρεωτικά στα κράτη (παραγωγούς και δορυφόρους), στους οργανισμούς του (περιφερειακή, τοπική αυτοδιοίκηση κλπ) και στους πολίτες.

Εδώ αρχίζει και το πρόβλημα. Γιατί, όπως προαναφέρθηκε ο καταναλωτής προσβλέπει στη μεγιστοποίηση του οφέλους του από  την επιλογή ενός προϊόντος.

Όμως, η επιλογή της επένδυσης σε καινοτομίες που αφορούν σε νέους τρόπους παραγωγής ενέργειας, δεν εκτιμώνται  από τους ορθολογικούς καταναλωτές ως μεγιστοποίηση χρησιμότητας των χρημάτων που δαπανούν. Αυτό συμβαίνει  γιατί οι άνθρωποι δεν χρειάζονται ανανεώσιμες, χρειάζονται απλά ενέργεια, κάτι που το δεδομένο σύστημα ήδη τους παρείχε και μάλιστα φθηνά.

Γι’ αυτό, η προώθηση των νέων προϊόντων επιχειρήθηκε αφενός με προσπάθειες εξαιρετικά αδύναμης αποδοχής από το κοινό (εν ονόματι του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής), αφετέρου δε διαμέσου υποχρεωτικών κανονισμών και εφαρμογής νέων νομοθετήσεων καθώς και μηχανισμών της αγοράς- αύξηση της τιμής του ρεύματος.

Η επιβολή τεχνολογιών συνιστά το δεύτερο πόλο στον αντίποδα της δημοκρατίας.

Έτσι, το παγκόσμιο σύστημα διακυβέρνησης υπό τις περιγραφείσες συνθήκες προτιμά  ένα απολυταρχικό σύστημα διακυβέρνησης και αγορών.

Για να δανειστούν τα κράτη προκειμένου να προωθηθούν οι νέες μη ελκυστικές τεχνολογίες.

Ο νέος  τύπος διακυβέρνησης, δηλαδή επίφαση δημοκρατίας, εξυπηρετεί τόσο την εθελούσια επιλογή όσο και την επιβολή νέων προϊόντων  και ισορροπεί, όπως η τραμπάλα, όπου εμφανής είναι η πτώση του βάρους υπέρ του ελλείμματος δημοκρατίας .

Οι παραπάνω διαδικασίες έχουμε την αίσθηση ότι περιγράφουν την πρόσφατη δεκαπενταετία που διανύουμε.

Για να τροφοδοτήσουμε τη σκέψη μας και να κατανοήσουμε καλύτερα το οικονομικό, τεχνικό και γεωπολιτικό περιβάλλον  που ζούμε σήμερα, στη βάση των σκέψεων που αναφέρθηκαν παραπάνω σχετικά με την σύνδεση τεχνολογικών καινοτομιών και δημοκρατίας, θα αναφερθούμε στα τεχνολογικά επιτεύγματα που άλλαξαν τον κόσμο μας τα τελευταία 300 χρόνια.

Στην πρώτη  και σπουδαιότερη βιομηχανική επανάσταση (περίπου 1760-1840) η ατμομηχανή της οικονομικής ανάπτυξης ήταν η Αγγλία (και εν συνεχεία οι ΗΠΑ)  με την εφεύρεση στην κυριολεξία της ατμομηχανής   (1712) που έδωσε φτερά στη βιομηχανική επανάσταση στις μηχανές και στην κίνηση, τραίνα, πλοία. Ακολούθησαν, η μηχανή νηματοποίησης  βαμβακιού που έδωσε ώθηση στην παραγωγή υφασμάτων,  το τσιμέντο στις δομικές κατασκευές, ο τηλέγραφος  που βοήθησε στις επικοινωνίες, η ραπτομηχανή που οδήγησε στη μαζική παραγωγή ενδυμάτων, οι σιδηρόδρομοι από το 1840 και μετά, το ασανσέρ διευκόλυνε τη δόμηση καθ’ ύψος, το ατσάλι που ώθησε τις κατασκευές και την επέκταση των πόλεων, ο δυναμίτης για τη διάνοιξη δρόμων, τούνελ και σιδηροδρομικών οδεύσεων μέσα από τα βουνά, η μεγάλης κλίμακας παραγωγή θειικού οξέως βοήθησε στην κατεργασία ορυκτών, στη λεύκανση υφασμάτων, στη διύλιση πετρελαίου, στην κατασκευή λιπασμάτων και η παραγωγή μεγάλης κλίμακας αλκαλίων  σε μια σειρά άλλων εφευρέσεων στην παραγωγή γυαλιού, κατεργασία υφασμάτων, παραγωγή σαπουνιού και στην βιομηχανία χαρτιού (πηγή).

Τα επιτεύγματα της  πρώτης βιομηχανικής επανάστασης συμπίπτουν χρονικά με την παγκόσμια ηγεμονία της Βρετανικής αυτοκρατορίας και την θαλάσσια κυριαρχία της (1714-1837) καθώς και με την κορύφωση της αποικιοκρατίας- το 1867 η βασίλισσα Βικτώρια στέφθηκε αυτοκράτειρα της Ινδίας.

Συμπίπτουν όμως και με τις δύσκολες προσπάθειες δημοκρατικοποίησης στην Αγγλία, που ξεκίνησαν από το 1707, στις ΗΠΑ, σύνταγμα το 1787, στη Γαλλία, επανάσταση το 1789.

Όπως παρατηρούμε όλες οι εφευρέσεις  βελτίωναν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων.

Περίπου από το1840 έως το 1870, κατά την δεύτερη βιομηχανική επανάσταση και μέχρι το 1913 διακρίθηκαν κυρίως οι ΗΠΑ και η Γερμανία .

Χημεία, ηλεκτρισμός, μηχανή εσωτερικής καύσης, ποδήλατο, κινηματογράφος, ηλεκτρική σκούπα, η ασπιρίνη, οι ακτίνες –Χ, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, διανομή με πίστωση, εμβόλια, το τηλέφωνο, ο λαμπτήρας, το αυτοκίνητο με μηχανή εσωτερικής καύσης και καύσιμο βενζίνη, η πρώτη μεγάλη γέφυρα του Brooklyn, το πρώτο μηχανοκίνητο αεροπλάνο και το πρώτο μαζικά παραγόμενο αυτοκίνητο της  Ford ήταν κάποιες από τις καινοτομίες αυτής της εποχής.

Αυτή η νέα φάση περισσότερο ενίσχυε την παλιά παρά την υποκαθιστούσε και κατά τη διάρκεια της η δημιουργία μονοπωλιακών επιχειρήσεων, οδήγησε στη υπαναχώρηση της ελεύθερης ανταγωνιστικής αγοράς. Επίσης, σημειώθηκε έντονη αύξηση του τριτογενούς τομέα, εμπόριο- γραφεία.

Στην Belle Époque, μέχρι τις παραμονές του 1^ου Π.Π, η ευημερία και οι ανθηρές οικονομικές δραστηριότητες του δυτικού κόσμου, στηρίζονταν σε μεγάλο βαθμό  στις ταχύτατα αυξανόμενες  εκβιομηχανιζόμενες χώρες που ήταν ταυτόχρονα και παραγωγοί και αγορές.

Αξίζει να  κάνουμε μια αναφορά στο γεγονός ότι μεταξύ 1873 και 1896 σημειώθηκε στην Ευρώπη ταχύρρυθμη ανάπτυξη των ημερομισθίων, γεγονός που υποβοήθησε την απορρόφηση της νέας παραγωγής αγαθών.

Και η δεύτερη περίοδος  της βιομηχανικής επανάστασης, όπως είδαμε, παρήγε αγαθά πολύ ελκυστικά για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ανθρώπων.

Στο διάστημα αυτό οι διαδικασίες δημοκρατικοποίησης συνεχίζονταν, όπως στις ΗΠΑ 1898-1918. Ανεξάρτητα κράτη άρχισαν να ιδρύονται προκειμένου να καρπωθούν τα οικονομικά οφέλη των τεχνολογικών εξελίξεων, π.χ  Γερμανική αυτοκρατορία, 1871-1918, Ιταλία, 1861.

Τα τελευταία τουλάχιστον 50 χρόνια, η τεχνολογική πρόοδος οφείλεται κυρίως στους Η/Υ και στην προσπάθεια εξάντλησης του δυναμικού τους με τεχνολογικές εφαρμογές, σημαντική συνεισφορά κι αυτή για την βελτίωση της καθημερινής ζωής.

Από το μηχανικό αναλογικό υπολογιστή  που χρησιμοποιήθηκε για πολεμικούς σκοπούς στο 2^ο Π.Π η τεχνολογία έφθασε σε δυσθεώρητα ύψη του ηλεκτρονικού ψηφιακού προγραμματιζόμενου υπολογιστή. Κι αυτή η τεχνολογική περίοδος προσέφερε και προσφέρει πολλά στον άνθρωπο, στους τομείς της υγείας, της διασκέδασης (TV, MP3, κινητά) κ.α Έφθασαν όμως σε ένα σημείο υπερβολής τέτοιο, που να μην είναι τόσο αναγκαία ή ελκτική η χρησιμότητα τους, όπως π.χ τα Smart συστήματα διαχείρισης ηλεκτρισμού στο σπίτι κ.α

Όπως προαναφέρθηκε, κάθε δυναμικό εξαντλείται βαθμιαία. Ίσως έχει σημάνει η εξάντληση κι αυτού του δυναμικού , δηλαδή της μεγαλύτερης απόδοσης της κερδοφορίας του κεφαλαίου, από αυτό τον πόρο.  Απλά, ροκανίζεται ο χρόνος με βελτιώσεις μέχρι τη νέα μεγάλη εμπορική εφαρμογή νέας επιστημονικής ανακάλυψης. Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι ο επόμενος αιώνας θα είναι  ο αιώνας της φωτονικής (που έχει ξεκινήσει με τις οπτικές ίνες, Laser), όπως ο προηγούμενος ήταν ο αιώνας της ηλεκτρονικής. Οι νέες προβλεπόμενες καινοτομίες προφανώς τώρα αναπτύσσονται, αλλά δεν έχουν φθάσει ακόμα στο  στάδιο ευρέων εμπορικών εφαρμογών για να κινήσουν ξανά την αγορά, μέσω προϊόντων ελκυστικών στους ανθρώπους.

Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι  οι τεχνολογικές εξελίξεις δεν έχουν μια καθορισμένη χρονική αλληλουχία, αλλά αλληλοεπικαλύπτονται και βρίσκονται σε συνεχή εξάρτηση από την πρωτογενή έρευνα και επιστήμη.

Στο μεταξύ, αναπτύχθηκαν, εφαρμόστηκαν και βελτιώνονται οι ΑΠΕ για την αναπλήρωση του χαμένου κέρδους.

Ας  εξετάσουμε το υπολειπόμενο δυναμικό των  Φ/Β και των αιολικών . Έτσι, θα κατανοήσουμε το γιατί τώρα αναπτύσσονται άλλες ΑΠΕ όπως η γεωθερμία, η ενέργεια των κυμάτων και βελτιώνονται παλαιότερες  τεχνολογίες ΑΠΕ, χωρίς μεγάλο ειδικό βάρος στην παραγόμενη ενέργεια (πηγή).

Επιπρόσθετα, κυρίως  ανατέλλουσα είναι η μπλέ ανάπτυξη -Blue Growth-εκμετάλλευση των πόρων των θαλασσών, φύκια, ιχθυοκαλλιέργειες, θαλάσσια βιοτεχνολογία κλπ  (αν σκεφτεί κάποιος ότι σήμερα 16 Οκτωβρίου 2015 παρουσιάζεται στη Βενετία η «Πρωτοβουλία Blue Med- μπλέ ανάπτυξη και δουλειές στη Μεσόγειο»,  υπ’ αυτό το πρίσμα ίσως δίνεται μια διαφορετική ερμηνεία στην πρόσφατη Πρωτοβουλία της Γερμανίας για κοινές περιπολίες στο Αιγαίο, κι αυτό γιατί  οι επιχειρήσεις θέλουν σταθερότητα).

Σύμφωνα με την αναλύτρια Jacqueline Lilinshtein, του Bloomberg New Energy Finance στις 14/10/2014 προβλέπονταν ότι από την πλευρά των ηλιακών θα συνεχίσει η πίεση των περιθωρίων κέρδους προς τα κάτω, από την πλευρά των αιολικών ο ανταγωνισμός με το αέριο θα ασκήσει ιδιαίτερες πιέσεις (πηγή).

 Ένα χρόνο αργότερα, 14/10/2015  τα  κόστη στις ΑΠΕ πέφτουν περίπου στα επίπεδα των ορυκτών καυσίμων, καθώς πτωτικό είναι και το κόστος εξόρυξης του shale gas, όπως φαίνεται στα παρακάτω διαγράμματα.

.

Πηγή: Bloomberg

.

Οι τρείς τάσεις που διαμορφώνονται κατά τον αναλυτή είναι οι ακόλουθες:

1. Τα φθηνά ορυκτά καύσιμα θα είναι παρόντα γιατί τα κόστη παραγωγής τους θα μειώνονται.
2. Οι ΑΠΕ διαλείποντος έργου θα κυριαρχήσουν στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος μέχρι το 2040, αλλά με τεράστια προβλήματα για τους διαχειριστές δικτύων.
3. Η ζήτηση της ενέργειας ομαλοποιείται χάνοντας τους δεσμούς της με την οικονομική ανάπτυξη.

.

.

Στο μεταξύ, η εκμετάλλευση του shale gas ξεκινάει και στην Ευρώπη, που παρουσιάζει ανεκμετάλλευτο ακόμα δυναμικό.

.

(Πηγή)

.

Ενδιαφέρουσα είναι η τελευταία παρατήρηση του αναλυτή του Bloomberg, που μας δίνει το κίνητρο να θέσουμε το ερώτημα:

Αφού η ζήτηση ενέργειας από φ/β και αιολικά δεν θα συνδέεται με την οικονομική ανάπτυξη δηλαδή την κερδοφορία,  τότε περιμένουμε την εφαρμογή νέων τεχνολογιών για να καλύψουν την κερδοφορία του κεφαλαίου.

Ας ευχόμαστε, οι νέες καινοτομίες, όπως το νέου τύπου αυτοκίνητο, να ρίξουν το βάρος προς την τεχνολογική επανάσταση και να μην χρειάζονται επιβολή, όπως οι ΑΠΕ.

Μόνο έτσι οι τεχνολογικές καινοτομίες θα  λειτουργήσουν προς  όφελος της δημοκρατίας και θα σταθεροποιηθεί το σύστημα, γιατί εκτός από την οικονομία θα έχει να κερδίσει και η κοινωνία. Δυστυχώς, όμως κάτι τέτοιο δεν διαβλέπουμε στο εγγύς μέλλον.

Κατερίνα Μπερλή, Χημικός Μηχ/κός- Περιβαλλοντολόγος

πηγή:Αnalyst.gr,