Με την απόφαση 263/2018 το Α’ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου δικαίωσε 24 συνταξιούχους που είχαν καταθέσει αιτήσεις διακοπής της ΕΑΣ για την περίοδο 2017-2018, χωρίς δικαστικές προσφυγές, αλλά μόνον με τις αιτήσεις-ενστάσεις που είχαν υποβάλει στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ζητώντας να διακοπεί η κράτηση λόγω αντισυνταγματικότητας
Δεδομένου ότι για πρώτη φορά δικαιώνονται με αναδρομικά συνταξιούχοι με μία απλή απόφαση, αυτό είναι «πιλότος» για περίπου 380.000 συνταξιούχους του Δημοσίου που έχουν αξιώσεις αναδρομικών από την ΕΑΣ είτε με αίτηση είτε χωρίς.
Τα αναδρομικά της ΕΑΣ είναι στο τραπέζι της κυβέρνησης και η λύση που εξετάζεται είναι να επιστραφούν με δόσεις εντός 2 ή 3 ετών, ανάλογα με το ποσό που θα είναι διαθέσιμο για το σκοπό αυτό.
Η πλειονότητα των συνταξιούχων διεκδικεί αναδρομικά ως και 6.486 ευρώ.
Το Α’ Κλιμάκιο με την υπ’ αριθμόν 263/2018 πράξη του:
= Συντάσσεται κατά πλειοψηφία (πλην δύο μειοψηφούντων) με την απόφαση 244/2017 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία η κράτηση ΕΑΣ είχε κριθεί αντισυνταγματική για τις κύριες συντάξεις του Δημοσίου.
=
Εκρινε «ως λογική συνέπεια» ότι οι επιστροφές θα πρέπει να ξεκινούν από την ημερομηνία που νομοθετήθηκε η ΕΑΣ στις συντάξεις του Δημοσίου, δηλαδή από το 2010 (με το νόμο 3865/2010).
Ωστόσο, επειδή υπάρχει η μεταγενέστερη απόφαση 1975/2021 του Ελεγκτικού Συνεδρίου το διάστημα των αναδρομικών δεν θα είναι από το 2010 αλλά για τα έτη 2017 και 2018. Αν, όμως, υπάρχουν αγωγές συνταξιούχων πριν την απόφαση 244/ 2017, αυτοί δικαιούνται αναδρομικά 5ετίας.
Η ουσία είναι ότι για πρώτη φορά δικαιώνονται οι αιτήσεις των συνταξιούχων του Δημοσίου για αναδρομικά από την ΕΑΣ, που σημαίνει ότι το σκεπτικό του Α’ Κλιμακίου ισχύει και για όλες τις αιτήσεις-ενστάσεις που κατά δεκάδες χιλιάδες έστελναν οι συνταξιούχοι το 2017-2018 στο Γενικό Λογιστήριο ζητώντας διακοπή ΕΑΣ και αναδρομικά.
Ειδικά για την ΕΑΣ, μετά και το γεγονός ότι δικαιώνονται με αναδρομικά οι συνταξιούχοι που υπέβαλαν αιτήσεις, θεωρείται βέβαιη η οριστική ρύθμιση του ζητήματος, καθώς δεν υφίσταται καμία διάταξη νόμου που να αντικρούει την επιστροφή των κρατήσεων για τη διετία 2017-2018 στους συνταξιούχους του Δημοσίου.
Το ακριβές διάστημα των αναδρομικών είναι από Φεβρουάριο 2017 ως Δεκέμβριο 2018, δηλαδή για 23 μήνες, καθώς η πρώτη απόφαση με την οποία η ΕΑΣ κρίθηκε αντισυνταγματική ήταν η απόφαση 244/2017 που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2017 από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Η μεταγενέστερη απόφαση 1975/2021 ήρθε να ξεκαθαρίσει ότι για αυτό το διάστημα έχουν δικαίωμα επιστροφών οι συνταξιούχοι, κλείνοντας την πόρτα των αναδρομικών μιας 5ετίας, εκτός αν υπάρχουν δικαστικές προσφυγές που ασκήθηκαν την απόφαση 244/2017.
Ενα δεύτερο σημείο που ξεκαθάρισε το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι ότι από το 2019 και μετά η ΕΑΣ είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και καλώς εξακολουθεί να επιβάλλεται, διότι νομοθετήθηκε με σκεπτικό τη δημιουργία αποθεματικού συντάξεων στο λογαριασμό ΑΚΑΓΕ με το νόμο 4387/2016 (Κατρούγκαλου) . Η διαφορά που εντόπισε το Ελεγκτικό Συνέδριο και έκρινε την ίδια κράτηση αντισυνταγματική πριν αλλάξει «χαρακτήρα» με το νόμο 4387/2016 ήταν ότι στο παρελθόν την πλήρωναν οι συνταξιούχοι του Δημοσίου για να καλύπτονται τα ελλείμματα άλλων Ταμείων.
Ποιοι ακριβώς είναι οι δικαιούχοι των αναδρομικών από την ΕΑΣ; Γιατί οι αποφάσεις αφορούν τους παλαιούς και όχι τους νέους, μετά το 2016, συνταξιούχους; Και γιατί μόνο το Δημόσιο;
Δικαιούχοι αναδρομικών από τις κρατήσεις ΕΑΣ για τα έτη 2017 και 2018 είναι οι παλαιοί συνταξιούχοι, όσοι βγήκαν δηλαδή στη σύνταξη πριν την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου (πριν τις 13/5/2016). Ο λόγος που τα αναδρομικά επιδικάστηκαν μόνον για τους παλαιούς είναι διότι η προσφυγή στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τη διακοπή της ΕΑΣ έγινε πριν το 2016 (άσχετα αν η απόφαση βγήκε το 2017) και αφορούσε τους παλαιούς συνταξιούχους.
Οι νέοι συνταξιούχοι, από τις 13/5/2016 και μετά, δεν περιλαμβάνονται στα αναδρομικά αφενός γιατί δεν έχει ασκηθεί προσφυγή, ή αν έχει ασκηθεί δεν έχει εκδοθεί απόφαση, και αφετέρου διότι η μεταγενέστερη απόφαση του Ελ. Συνεδρίου (1975/2021) ήρθε και νομιμοποίησε την κράτηση με βάση το νόμο Κατρούγκαλου στις νέες συντάξεις (μετά τον Μάιο του 2016) και στις παλιές, από το 2019 και μετά.
Δικαιούχοι είναι μόνον οι συνταξιούχοι του Δημοσίου και δεν περιλαμβάνονται συνταξιούχοι από Ταμεία ιδιωτικού τομέα επειδή το Ελεγκτικό Συνέδριο που έκρινε την ΕΑΣ αντισυνταγματική έχει δικαιοδοσία μόνον για τα συνταξιοδοτικά του Δημοσίου. Επιπλέον, το Συμβούλιο της Επικρατείας, που έχει δικαιοδοσία για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα, έκρινε νόμιμες τις περικοπές του πρώτου Μνημονίου (ν. 3645/2010) και κατ’ επέκταση την κράτηση ΕΑΣ που νομοθετήθηκε για τους συνταξιούχους των άλλων Ταμείων με τον ασφαλιστικό νόμο 3863/2010.
Τα αναδρομικά ΕΑΣ με παραδείγματα
Τα αναδρομικά ΕΑΣ που δικαιούνται οι συνταξιούχοι του Δημοσίου ανάλογα με το αρχικό ποσό κύριας σύνταξης διαμορφώνονται ως εξής:
= Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 2.815 ευρώ και 1.718 ευρώ σήμερα προ φόρου έχει κράτηση ΕΑΣ 282 ευρώ το μήνα και για 23 μήνες (Φεβρουάριο 2017-Δεκέμβριο 2018) δικαιούται αναδρομικά 6.486 ευρώ.
= Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 2.435 ευρώ και 1.540 ευρώ σήμερα προ φόρου έχει κράτηση ΕΑΣ 219 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 5.037 ευρώ.
= Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 1.990 ευρώ και 1.346 ευρώ σήμερα προ φόρου έχει κράτηση ΕΑΣ 119 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 2.737 ευρώ.
= Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 1.665 ευρώ και 1.273 ευρώ σήμερα προ φόρου έχει κράτηση ΕΑΣ 50 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 1.150 ευρώ.
