Την εξαιρετικά χαμηλή εμπιστοσύνη που έχουν οι πολίτες συνολικά προς τους θεσμούς του Κράτους Δικαίου και ειδικά προς τη Δικαιοσύνη, κατέδειξε η πανελλαδική έρευνα της Metron Analysis για το Κράτος Δικαίου που παρουσίασαν οι Στράτος Φαναράς και Γιάννης Μπαλαμπανίδης στην ημερίδα που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα με θέμα «Κράτος Δικαίου, Δημοκρατία και Δικαιοσύνη», στις 6 Φεβρουαρίου στο Ωδείο Αθηνών.
Αντικείμενο της έρευνας ήταν το πώς αξιολογούν οι πολίτες το σύστημα απονομής δικαιοσύνης στη χώρα μας γενικότερα, αλλά και ειδικά σε σχέση με σημαντικές υποθέσεις που απασχολούν τη δημόσια σφαίρα, όπως η τραγωδία των Τεμπών και η υπόθεση των υποκλοπών.
Η έρευνα της Metron Analysis κατέδειξε ότι πάνω από 7 στους 10 θεωρούν ότι η Δικαιοσύνη δεν χειρίζεται με επάρκεια σημαντικές υποθέσεις που απασχολούν την κοινή γνώμη.
Πάνω από 7 στους 10 υιοθετούν την άποψη ότι υπάρχει προσπάθεια για συγκάλυψη των ευθυνών στην υπόθεση των Τεμπών.
Και πάνω από 7 στους 10 ενστερνίζονται την ίδια άποψη για την υπόθεση των υποκλοπών.
Όσον αφορά στην εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς, οι μόνοι που παρουσιάζουν θετικό ισοζύγιο είναι η οικογένεια, οι ένοπλες δυνάμεις και τα πανεπιστήμια. Αντίθετο αρνητικό ισοζύγιο ως προς τον δείκτη εμπιστοσύνης έχουν η κυβέρνηση ( -54) οι τράπεζες (-50) το Κοινοβούλιο( -52 ), τα ΜΜΕ (-66), τα συνδικάτα ( -65 ) και συνολικά τα πολιτικά κόμματα (-71).
Από τις βασικές διαστάσεις του Κράτους Δικαίου, καμία δεν εμφανίζει θετικό ισοζύγιο απαντήσεων στο ερώτημα εάν διασφαλίζεται στη χώρα μας σήμερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι υψηλό αρνητικό ισοζύγιο (-59) έχει ο έλεγχος της εξουσίας και λογοδοσία στους πολίτες, η ισότητα ευκαιριών για όλους (-47) και η αντικειμενικότητα και αμεροληψία της δικαιοσύνης (-46).
Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης συγκεντρώνει επίσης χαμηλές αξιολογήσεις ως προς την αντιλαμβανόμενη αποτελεσματικότητα αλλά και την αμεροληψία του, στο πλαίσιο της χαμηλής εμπιστοσύνης προς Θεσμούς και Κράτος Δικαίου. Οι πολίτες που συμμετείχαν στην έρευνα χαρακτηρίζουν με υψηλά ποσοστά τη Δικαιοσύνη ως αργή και πολιτικά ελεγχόμενη ανεπαρκή στην οργάνωση, νομικά δαιδαλώδη, κοινωνικά άδικη και οικονομικά ελεγχόμενη ενώ μόνο ένα 27% θεωρεί ότι είναι πολύ και αρκετά ανεξάρτητη.
Άκρως ενδεικτικό της αντίληψης που έχουν οι πολίτες για την ελληνική Δικαιοσύνη είναι και το γεγονός ότι, σχεδόν 9 στους 10 θεωρούν ότι το θεσμικό πλαίσιο που τη διέπει χρειάζεται σοβαρές αλλαγές.
Μία από αυτές είναι η αλλαγή του τρόπου επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, καθώς ο ορισμός της από την Εκτελεστική Εξουσία θεωρείται ότι θίγει τη ζητούμενη ανεξαρτησία της. Σε ποσοστό 84% οι πολίτες απάντησαν ότι ο διορισμός της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από την κυβέρνηση είναι λανθασμένη και μόνο το 14% ότι είναι η ορθή διαδικασία.
Όσον αφορά στις εναλλακτικές επιλογές για την ηγεσία της Δικαιοσύνης η πλειοψηφία προκρίνει τον ορισμό της από ανεξάρτητο σώμα με το 56% να προσδιορίζει αυτό το σώμα ότι θα πρέπει να συγκροτείται από δικαστές, δικηγόρους και εκπροσώπους κοινωνικών φορέων.
Στην έρευνα της Metron Analysis οι πολίτες κλήθηκαν να αξιολογήσουν και τα πρώτα δείγματα γραφής του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, όσον αφορά στη λειτουργία του Κράτους Δικαίου και τα δικαιώματα των πολιτών, με το 29% των ερωτηθέντων να απαντά ότι είναι πολύ/μάλλον θετικά και το 42% πολύ/μάλλον αρνητικά.
