Το έχουμε δει σε τόσες ταινίες. Στην αρχή είναι μάλλον κάτι σαν παιχνίδι, απαγορευμένο και γι’ αυτό ελκυστικό, μέσα στα ασφαλή πλαίσια που προσφέρει η ψυχολογία της ομάδας. Το κακό απαιτεί γενναιότητα, κάν’ το, σπάσε τις εσωτερικές αντιστάσεις, πέρασε τις εξετάσεις και θα γίνεις ο ήρωάς μας.
Οι παραβατικοί ανήλικοι δεν δείχνουν να είναι σκληροί περιθωριακοί, είναι παιδιά της διπλανής πόρτας. Δεν κρύβουν μέσα τους έναν ψυχρό εγκληματία, επιζητούν τη βλάβη του άλλου επειδή αποτελεί γι’ αυτούς ανδραγάθημα. Κι ύστερα οι κλοπές και οι ξυλοδαρμοί γίνονται συνήθεια, μια άγρια ψυχαγωγία, που καθιστά αποδεκτά τα ωμά και τα ολέθρια· το υλικό όφελος και η απόλαυση της βίας αποβαίνουν οι κρίκοι στην αλυσίδα της συνέχειας.
Άγνωστο αν η συμμορία των οκτώ ανηλίκων στην Κηφισιά που μαχαίρωσαν και ξυλοκόπησαν άγρια 17χρονο είναι εξεγερμένα παιδιά του διαμερίσματος που διασκεδάζουν να επιτίθενται σε μοναχικούς συνομηλίκους, μικροί μάγκες που θα πλακωθούν στην πλατεία για την ομάδα, τη ράτσα, που θα βουτήξουν για πλάκα ή από φθόνο ένα πορτοφόλι, ένα κινητό… Πάντως οι δύο από τους έξι που ταυτοποίησε η αστυνομία είχαν και παλιότερα μαχαιρώσει και ληστέψει ανήλικο. Ομάδα εννέα εφήβων (έξι αγόρια, τρία κορίτσια) στον (επίσης, καθόλου υποβαθμισμένο) Αλιμο έκλεψαν το κινητό 14χρονου και τον μαχαίρωσαν πολλές φορές στα πλευρά. Ο ένας από αυτούς είχε συλληφθεί προ μηνών για ληστείες σε Ηλιούπολη και Γλυφάδα. Αρκετές οι πανομοιότυπες ιστορίες σε Νίκαια, Κοκκινιά, Καλλιθέα, Πειραιά…
Τι τους οδηγεί στο δρασκέλισμα της γραμμής; Η ένταση που γεννά η συμμετοχή σε ένα συνεκτικό εμείς ενάντια σε ένα οχληρό και μισητό εσείς; Η επίγνωση της ανυπαρξίας εκτός ομάδας; Η κυριαρχία πάνω στον άλλο, με κάθε τίμημα; Οι στενοί ορίζοντες, η βαρεμάρα, η αφασία, η ορμή των νιάτων που δεν βρίσκει άλλη διέξοδο από τη βία, την ολέθρια μηχανή παραγωγής συγκινήσεων χωρίς αισθήματα; Η ανέχεια;
Σίγουρα δεν είναι μόνο συνέπεια του χαμηλού εισοδήματος, της προβληματικής στέγασης, της ανεργίας ή απουσίας των γονιών, ενός οικείου κοινωνικού σύμπαντος σε αρρυθμία. Αλλά και άλλων παραγόντων, οι οποίοι συνδέονται με τη διάχυση της βίας στην κοινωνία, με την επιθετικότητα ως συνήθη ρυθμιστή των σχέσεων, με συνθήκες που καθιστούν απαγορευτική την καλλιέργεια θετικής ταυτότητας και αισθήματος ευθύνης. Πολύ σοβαρές συνθήκες για να μην ενταχθούν στα κατάστιχα των αγωνιών μας.
