Συνέντευξη ΑΝΥΕΘΑ Δημήτρη Βίτσα στον Τ/Σ της Βουλής των Ελλήνων και στους δημοσιογράφους Γιώργο Γαβαλά και Κέλλυ Κοντογεώργη
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας Δημήτρης Βίτσας, σε συνέντευξη που παραχώρησε σήμερα Τρίτη 14 Μαρτίου 2017, στον τηλεοπτικό σταθμό της Βουλής των Ελλήνων και στους δημοσιογράφους Γιώργο Γαβαλά και Κέλλυ Κοντογεώργη, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις μεταξύ άλλων ανέφερε:
Δημοσιογράφος: Το Σαββατοκύριακο είχαμε μια κλιμάκωση της κρίσης της Τουρκίας με την Ολλανδία. Επίσης οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο διέκοψαν τις ενταξιακές διαδικασίες με την Τουρκία. Μέχρι που μπορεί να φθάσει αυτή η σύγκρουση;
Δ. Βίτσας: Είναι αρκετά επικίνδυνο να κάνει κάποιος μια εκτίμηση για αυτά τα πράγματα, δηλαδή τι θα συμβεί. Δεν είναι προς το συμφέρον μας να εμπλακούμε σε αυτή την υπόθεση, η οποία χαρακτηρίζεται από τις εκλογικές διαδικασίες, στην Ολλανδία και το δημοψήφισμα στην Τουρκία. Από κει και πέρα όμως, θα έλεγε κανένας, έχει πάρει μια υπερβάλλουσα ρητορική που δείχνει που μπορεί να φθάσει η ρητορική της έντασης, κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες. Κουβέντες, όπως «ρατσιστές», «ναζί» κτλ, είναι πολύ βαριές και δεν ξέρω αν όλοι αυτοί που τις χρησιμοποιούν θεωρούν ότι αφού γίνουν οι εκλογές θα περάσουν, γιατί σε επίπεδο κοινωνικής συνείδησης, συνείδησης των λαών πάντα κάτι μένει. Αυτό δεν βοηθάει και στην ειρηνική συμβίωση. Με μια τέτοια ρητορική από τις πολιτικές ηγεσίες, αυτοί οι άνθρωποι που συμβιούν σε μια πόλη, δεν θα έχουν κάποιο πρόβλημα;
Εμείς θα πρέπει να ακολουθήσουμε την ευρωπαϊκή πολιτική και να μην εμπλακούμε. Για όσους θεωρούν ότι σε επίπεδο γεωπολιτικό το μέλλον της Τουρκίας βρίσκεται στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της, και αυτό είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας, προς το συμφέρον της Ελλάδας και προς το συμφέρον της γεωπολιτικής σταθερότητας, καταλαβαίνουν ότι μια τέτοια κατάσταση το πλήττει και δημιουργεί νέες συνθήκες, οι οποίες δεν ξεπερνιούνται από τη μια μέρα στην άλλη μετά. Άρα σε αυτό το επίπεδο πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί.
Δημοσιογράφος: Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας έχει απομακρυνθεί;
Δ. Βίτσας: Αν δει κάποιος πώς έχει απομακρυνθεί η Τουρκία, θα δει πολλά στοιχεία, που δεν είναι ανεύθυνη η ηγεσία της Τουρκίας. Πρώτα – πρώτα το Κυπριακό, γιατί η Κύπρος είναι ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ήταν το κεντρικό ζήτημα που ξεκινούσε κανένας τις αρνητικές εντυπώσεις. Επίσης μια σειρά στοιχεία που έχουν να κάνουν με τον τρόπο που διαχειρίστηκε η Τουρκία τις κρίσεις στα νότια και ανατολικά σύνορά της. Έχουμε πολλά τέτοια στοιχεία. Και στο βαθμό που μας επηρεάζει εμάς, μια ρητορική έντασης, η οποία δεν είναι μόνο ρητορική, έχει να κάνει και με τις παραβιάσεις, δηλαδή μια προκλητικότητα η οποία και λόγω της διαχείρισης των προσφυγικών ροών φαίνεται πολύ περισσότερο τώρα. Δεν εννοώ το προσφυγικό, η Τουρκία έχει ανταποκριθεί σε μεγάλο βαθμό στην κοινή δήλωση ΕΕ – Τουρκίας αλλά το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές ευρωπαϊκές δυνάμεις πια στο Αιγαίο, με επίσημο τρόπο, και έχουν μια πιο καθαρή εικόνα του τι γίνεται.
Δημοσιογράφος: Και εμείς δεν μένουμε έτσι.
Δ. Βίτσας: Το καθήκον των Ενόπλων Δυνάμεων και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας είναι να έχει σε ετοιμότητα την αποτρεπτική του δύναμη. Είναι ξεκάθαρο ότι οι πιθανές απειλές ή οι προκλήσεις, θα αντιμετωπίζονται με δυο τρόπους, ο ένας τρόπος είναι ο κεντρικός ο βασικός, ο διπλωματικός τρόπος και εκεί η κυβέρνηση και το υπουργείο Εξωτερικών έχει τον πρώτο λόγο και κάνει ό,τι περισσότερο μπορεί και κάνει πάρα πολλά, από την άλλη μεριά οι Ένοπλες Δυνάμεις, πρέπει να έχουν σενάρια και προετοιμάζονται στη βάση αυτών των σεναρίων. Πάντοτε κάναμε ασκήσεις, δεν είναι προϊόν της τελευταίας χρονιάς αλλά σε αυτή τη φάση πρέπει να είσαι ακόμα πιο έτοιμος.
Αυτό που είναι καθαρό για εμάς είναι ότι για την Ελλάδα δεν υπάρχουν «γκρίζες ζώνες» και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα είναι δεδομένα. Δεν έχουμε καμία διεκδίκηση προς την Τουρκία, δεν κάνουμε παραβιάσεις. Δεν λέμε γιατί κάποτε στους αρχαίους χρόνους κλπ. Σεβόμαστε τις συνθήκες. Έχουμε όμως πλάνα για τα πάντα.
Δημοσιογράφος: Και τις σημαίες δεν τις παίρνει ο αέρας.
Δ. Βίτσας: Έχουμε την εξής διαφορά σε σχέση με παλιότερα χρόνια. Εμείς κάτω από το δόγμα νηφαλιότητα, ψυχραιμία , αποφασιστικότητα, λέμε το εξής: ό,τι και να γίνεται, θα υπάρχει και η ελληνική απάντηση. Αυτό είναι το βασικό, επειδή θέλουμε να έχουμε καλή γειτονία, επειδή αγαπάμε τη χώρα μας, επειδή δεν θεωρούμε εχθρικές ούτε μισούμε τις άλλες χώρες, επειδή θέλουμε να ζούμε εν ειρήνη για αυτό το λόγο και προετοιμαζόμαστε.
Δημοσιογράφος: Μετά το δημοψήφισμα στην Τουρκία πιστεύετε ότι θα ξεμπλοκάρουν οι συνομιλίες για το Κυπριακό;
Δ. Βίτσας: Οι συνομιλίες για το Κυπριακό δεν έχουν να κάνουμε μόνο με το δημοψήφισμα, όπως και η ρητορική της έντασης δεν έχει να κάνει μόνο με το δημοψήφισμα. Ελπίζω να απαλύνουν, να κατευναστούν κάπως τα πράγματα, αλλά δεν είναι δική μας υπόθεση αυτή. Έχουν να κάνουν με τον τρόπο που αντιμετωπίζει ο καθένας, η κάθε χώρα, τη θέση της στο γεωστρατηγικό της περιβάλλον. Οι συνομιλίες για το Κυπριακό πρέπει να έχουν μια βάση, που είναι οι αποφάσεις του ΟΗΕ και το γεγονός βεβαίως ότι η Κύπρος σαν μέλος του ΟΗΕ, σαν ανεξάρτητο κράτος μέλος της ΕΕ έχει αρκετές εγγυήσεις στο να προχωρήσει σε αυτό που πρέπει να προχωρήσει.
Δημοσιογράφος: Υπάρχει μια πρόθεση από τη μεριά του Υπουργείoυ Εθνικής Άμυνας να αγοράσει αεροσκάφη F-35 και να εκσυγχρονιστούν και τα F-16, υπάρχει οικονομική άνεση για να δώσουμε τόσα λεφτά.
Δ. Βίτσας: Γίνεται πολύ συζήτηση, όμως είναι ξεκάθαρο αυτό που έχουμε πει και εγώ και ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, πως ό,τι γίνει, θα γίνει εντός του δημοσιονομικού πλαισίου που έχουμε. Αυτή τη στιγμή έχουμε προχωρήσει στην ερώτηση, τι στοιχίζει, κάτω από ορισμένα σενάρια, το να αναβαθμίσουμε το στόλο των μαχητικών μας. Το δεύτερο, έχουμε προχωρήσει στην ερώτηση για το πώς μπορεί να γίνει μια μελέτη, αν στο μέλλον φτάσουμε στα νέας τεχνολογίας πολεμικά αεροσκάφη.
Με βάση και τις αναλύσεις μας η δυνατότητα να αναβαθμιστούν τα μαχητικά μας αεροπλάνα, αυτά που έχουμε τώρα και να γίνουν ακόμα πιο ικανά, είναι μέσα στις οικονομικές μας δυνατότητες, παίρνοντας υπόψιν βεβαίως ότι η εξόφληση όλων αυτών των πραγμάτων και όλο αυτό το πρότζεκτ, είναι πρότζεκτ δεκαετίας. Έχω πει συγχρόνως, και θυμίζω σε όλους ότι ο υπουργός Άμυνας δεν έχει μιλήσει ποτέ για αγορά. Ο καθένας θα ήθελα να έχει στελθ. Το θέμα είναι μπορείς να τα έχεις;
Απλά εγώ επισημαίνω ότι εμείς πλέον δεν πάμε να κάνουμε αγορές με βάση τις λογικές του παρελθόντος. Εμείς έχουμε επικεντρώσει στις επισκευές, στην αναβάθμιση και στις στοχευμένες αγορές στις οποίες υπολογίζουμε τα πάντα. Ένα οπλικό σύστημα δεν είναι πως το αγοράζεις από το κουτί και τελείωσες. Έχει ένα κύκλο ζωής. Για παράδειγμα στο σύνολο του στόλου των F-16, έχουν γίνει διάφορες αναβαθμίσεις, ένα από αυτά που μπορεί να έχει αγοραστεί με Χ ποσό ως τώρα, και για να αναβαθμιστεί μπορεί να έχουμε 4 Χ ή 3 Χ. Αυτά αν δεν τα μετράς τότε από οικονομική και από λειτουργική άποψη λες κουταμάρες, δεν ξέρεις δηλαδή τι κάνεις ή το κάνεις για άλλους λόγους.
Δημοσιογράφος: Το Σαββατοκύριακο είχαμε μια κλιμάκωση της κρίσης της Τουρκίας με την Ολλανδία. Επίσης οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο διέκοψαν τις ενταξιακές διαδικασίες με την Τουρκία. Μέχρι που μπορεί να φθάσει αυτή η σύγκρουση;
Δ. Βίτσας: Είναι αρκετά επικίνδυνο να κάνει κάποιος μια εκτίμηση για αυτά τα πράγματα, δηλαδή τι θα συμβεί. Δεν είναι προς το συμφέρον μας να εμπλακούμε σε αυτή την υπόθεση, η οποία χαρακτηρίζεται από τις εκλογικές διαδικασίες, στην Ολλανδία και το δημοψήφισμα στην Τουρκία. Από κει και πέρα όμως, θα έλεγε κανένας, έχει πάρει μια υπερβάλλουσα ρητορική που δείχνει που μπορεί να φθάσει η ρητορική της έντασης, κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες. Κουβέντες, όπως «ρατσιστές», «ναζί» κτλ, είναι πολύ βαριές και δεν ξέρω αν όλοι αυτοί που τις χρησιμοποιούν θεωρούν ότι αφού γίνουν οι εκλογές θα περάσουν, γιατί σε επίπεδο κοινωνικής συνείδησης, συνείδησης των λαών πάντα κάτι μένει. Αυτό δεν βοηθάει και στην ειρηνική συμβίωση. Με μια τέτοια ρητορική από τις πολιτικές ηγεσίες, αυτοί οι άνθρωποι που συμβιούν σε μια πόλη, δεν θα έχουν κάποιο πρόβλημα;
Εμείς θα πρέπει να ακολουθήσουμε την ευρωπαϊκή πολιτική και να μην εμπλακούμε. Για όσους θεωρούν ότι σε επίπεδο γεωπολιτικό το μέλλον της Τουρκίας βρίσκεται στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της, και αυτό είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας, προς το συμφέρον της Ελλάδας και προς το συμφέρον της γεωπολιτικής σταθερότητας, καταλαβαίνουν ότι μια τέτοια κατάσταση το πλήττει και δημιουργεί νέες συνθήκες, οι οποίες δεν ξεπερνιούνται από τη μια μέρα στην άλλη μετά. Άρα σε αυτό το επίπεδο πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί.
Δημοσιογράφος: Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας έχει απομακρυνθεί;
Δ. Βίτσας: Αν δει κάποιος πώς έχει απομακρυνθεί η Τουρκία, θα δει πολλά στοιχεία, που δεν είναι ανεύθυνη η ηγεσία της Τουρκίας. Πρώτα – πρώτα το Κυπριακό, γιατί η Κύπρος είναι ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ήταν το κεντρικό ζήτημα που ξεκινούσε κανένας τις αρνητικές εντυπώσεις. Επίσης μια σειρά στοιχεία που έχουν να κάνουν με τον τρόπο που διαχειρίστηκε η Τουρκία τις κρίσεις στα νότια και ανατολικά σύνορά της. Έχουμε πολλά τέτοια στοιχεία. Και στο βαθμό που μας επηρεάζει εμάς, μια ρητορική έντασης, η οποία δεν είναι μόνο ρητορική, έχει να κάνει και με τις παραβιάσεις, δηλαδή μια προκλητικότητα η οποία και λόγω της διαχείρισης των προσφυγικών ροών φαίνεται πολύ περισσότερο τώρα. Δεν εννοώ το προσφυγικό, η Τουρκία έχει ανταποκριθεί σε μεγάλο βαθμό στην κοινή δήλωση ΕΕ – Τουρκίας αλλά το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές ευρωπαϊκές δυνάμεις πια στο Αιγαίο, με επίσημο τρόπο, και έχουν μια πιο καθαρή εικόνα του τι γίνεται.
Δημοσιογράφος: Και εμείς δεν μένουμε έτσι.
Δ. Βίτσας: Το καθήκον των Ενόπλων Δυνάμεων και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας είναι να έχει σε ετοιμότητα την αποτρεπτική του δύναμη. Είναι ξεκάθαρο ότι οι πιθανές απειλές ή οι προκλήσεις, θα αντιμετωπίζονται με δυο τρόπους, ο ένας τρόπος είναι ο κεντρικός ο βασικός, ο διπλωματικός τρόπος και εκεί η κυβέρνηση και το υπουργείο Εξωτερικών έχει τον πρώτο λόγο και κάνει ό,τι περισσότερο μπορεί και κάνει πάρα πολλά, από την άλλη μεριά οι Ένοπλες Δυνάμεις, πρέπει να έχουν σενάρια και προετοιμάζονται στη βάση αυτών των σεναρίων. Πάντοτε κάναμε ασκήσεις, δεν είναι προϊόν της τελευταίας χρονιάς αλλά σε αυτή τη φάση πρέπει να είσαι ακόμα πιο έτοιμος.
Αυτό που είναι καθαρό για εμάς είναι ότι για την Ελλάδα δεν υπάρχουν «γκρίζες ζώνες» και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα είναι δεδομένα. Δεν έχουμε καμία διεκδίκηση προς την Τουρκία, δεν κάνουμε παραβιάσεις. Δεν λέμε γιατί κάποτε στους αρχαίους χρόνους κλπ. Σεβόμαστε τις συνθήκες. Έχουμε όμως πλάνα για τα πάντα.
Δημοσιογράφος: Και τις σημαίες δεν τις παίρνει ο αέρας.
Δ. Βίτσας: Έχουμε την εξής διαφορά σε σχέση με παλιότερα χρόνια. Εμείς κάτω από το δόγμα νηφαλιότητα, ψυχραιμία , αποφασιστικότητα, λέμε το εξής: ό,τι και να γίνεται, θα υπάρχει και η ελληνική απάντηση. Αυτό είναι το βασικό, επειδή θέλουμε να έχουμε καλή γειτονία, επειδή αγαπάμε τη χώρα μας, επειδή δεν θεωρούμε εχθρικές ούτε μισούμε τις άλλες χώρες, επειδή θέλουμε να ζούμε εν ειρήνη για αυτό το λόγο και προετοιμαζόμαστε.
Δημοσιογράφος: Μετά το δημοψήφισμα στην Τουρκία πιστεύετε ότι θα ξεμπλοκάρουν οι συνομιλίες για το Κυπριακό;
Δ. Βίτσας: Οι συνομιλίες για το Κυπριακό δεν έχουν να κάνουμε μόνο με το δημοψήφισμα, όπως και η ρητορική της έντασης δεν έχει να κάνει μόνο με το δημοψήφισμα. Ελπίζω να απαλύνουν, να κατευναστούν κάπως τα πράγματα, αλλά δεν είναι δική μας υπόθεση αυτή. Έχουν να κάνουν με τον τρόπο που αντιμετωπίζει ο καθένας, η κάθε χώρα, τη θέση της στο γεωστρατηγικό της περιβάλλον. Οι συνομιλίες για το Κυπριακό πρέπει να έχουν μια βάση, που είναι οι αποφάσεις του ΟΗΕ και το γεγονός βεβαίως ότι η Κύπρος σαν μέλος του ΟΗΕ, σαν ανεξάρτητο κράτος μέλος της ΕΕ έχει αρκετές εγγυήσεις στο να προχωρήσει σε αυτό που πρέπει να προχωρήσει.
Δημοσιογράφος: Υπάρχει μια πρόθεση από τη μεριά του Υπουργείoυ Εθνικής Άμυνας να αγοράσει αεροσκάφη F-35 και να εκσυγχρονιστούν και τα F-16, υπάρχει οικονομική άνεση για να δώσουμε τόσα λεφτά.
Δ. Βίτσας: Γίνεται πολύ συζήτηση, όμως είναι ξεκάθαρο αυτό που έχουμε πει και εγώ και ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, πως ό,τι γίνει, θα γίνει εντός του δημοσιονομικού πλαισίου που έχουμε. Αυτή τη στιγμή έχουμε προχωρήσει στην ερώτηση, τι στοιχίζει, κάτω από ορισμένα σενάρια, το να αναβαθμίσουμε το στόλο των μαχητικών μας. Το δεύτερο, έχουμε προχωρήσει στην ερώτηση για το πώς μπορεί να γίνει μια μελέτη, αν στο μέλλον φτάσουμε στα νέας τεχνολογίας πολεμικά αεροσκάφη.
Με βάση και τις αναλύσεις μας η δυνατότητα να αναβαθμιστούν τα μαχητικά μας αεροπλάνα, αυτά που έχουμε τώρα και να γίνουν ακόμα πιο ικανά, είναι μέσα στις οικονομικές μας δυνατότητες, παίρνοντας υπόψιν βεβαίως ότι η εξόφληση όλων αυτών των πραγμάτων και όλο αυτό το πρότζεκτ, είναι πρότζεκτ δεκαετίας. Έχω πει συγχρόνως, και θυμίζω σε όλους ότι ο υπουργός Άμυνας δεν έχει μιλήσει ποτέ για αγορά. Ο καθένας θα ήθελα να έχει στελθ. Το θέμα είναι μπορείς να τα έχεις;
Απλά εγώ επισημαίνω ότι εμείς πλέον δεν πάμε να κάνουμε αγορές με βάση τις λογικές του παρελθόντος. Εμείς έχουμε επικεντρώσει στις επισκευές, στην αναβάθμιση και στις στοχευμένες αγορές στις οποίες υπολογίζουμε τα πάντα. Ένα οπλικό σύστημα δεν είναι πως το αγοράζεις από το κουτί και τελείωσες. Έχει ένα κύκλο ζωής. Για παράδειγμα στο σύνολο του στόλου των F-16, έχουν γίνει διάφορες αναβαθμίσεις, ένα από αυτά που μπορεί να έχει αγοραστεί με Χ ποσό ως τώρα, και για να αναβαθμιστεί μπορεί να έχουμε 4 Χ ή 3 Χ. Αυτά αν δεν τα μετράς τότε από οικονομική και από λειτουργική άποψη λες κουταμάρες, δεν ξέρεις δηλαδή τι κάνεις ή το κάνεις για άλλους λόγους.
