Ένας τρόπος που δημιουργείται νέο χρήμα σε μια οικονομία είναι με πιστωτική επέκταση. Όταν δηλαδή μια τράπεζα, που μπορεί και δίνει ως και εννέα φορές τα ταμειακά της αποθέματα σε δάνεια, αποφασίζει να δώσει νέα δάνεια, τότε επιτρέπει νέες επενδύσεις που θα παράγουν νέες υπεραξίες και θα ενισχύσουν το ΑΕΠ, τις θέσεις εργασίας, τους φόρους και τα εισοδήματα.
Όταν μια οικονομία έχει υπερθερμανθεί και η υπερβολική ανάπτυξη και ρευστότητα παράγουν υψηλό πληθωρισμό, τότε η Κεντρική Τράπεζα ανεβάζει το επιτόκιο δανεισμού. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να είναι λιγότερες οι επενδύσεις με επαρκή απόδοση που να μπορούν να υποστηρίξουν το υψηλότερο το κόστος δανεισμού, και έτσι δίνονται λιγότερα νέα δάνεια από όσα αποπληρώνονται, αφαιρώντας χρήμα από την οικονομία που έτσι αποφεύγει την υπερθέρμανση και καλπάζοντα πληθωρισμό. Το νέο δάνειο δημιουργεί χρήμα ενώ η αποπληρωμή του καταστρέφει χρήμα από την οικονομία.
Όταν ένα κράτος αποπληρώνει μέρος χρέους του από έσοδα αντί ανακύκλωσης των δανείων με χαμηλότερο επιτόκιο, τότε ουσιαστικά αφαιρεί το χρήμα αυτό από την οικονομία. Αν αποπληρώσει €10 δισ. από έσοδα τότε αφαιρεί €10 δισ. από την οικονομία, ή 4,2% του ΑΕΠ αν είσαι η Ελλάδα του 2025.
Αυτό είναι η βασική οικονομική έννοια, αντίθετη από εκείνη της ποσοτικής χαλάρωσης.
Επίσης, αν έχουμε έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (ξένες επενδύσεις + πλεόνασμα υπηρεσιών - εμπορικό έλλειμμα) ίσο με το 6,9% του ΑΕΠ όπως είχε η Ελλάδα το 2024, τότε φεύγουν από την οικονομία άλλα €16,5 δισ. Ευρώ περίπου.
Δηλαδή, αν δεν δανειστεί από κάπου αυτό το χρήμα που αποπληρώνει μια οικονομία (κρατικά ή ιδιωτικά) τότε αυτό αφαιρείται από την οικονομία και παύει να είναι διαθέσιμο για επενδύσεις, κατανάλωση και αποταμίευση.
Όμως ξέρουμε ότι η Ελλάδα ΔΕΝ θέλει να αυξήσει τον δανεισμό της καθώς μειώνει το κρατικό χρέος. Επίσης είναι γνωστή η απροθυμία ή αδυναμία των Ελληνικών Τραπεζών να δώσουν δάνεια, πλην στο κράτος, σε πολύ μεγάλες εταιρείες για έργα υποδομής και στεγαστικά με εμπράγματες εγγυήσεις.
Έτσι καταλαβαίνουμε ότι με €10 δισ. πρώιμη αποπληρωμή χρέους και €16,5 δισ. έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών του 2024, η Ελληνική οικονομία το 2025 μπαίνει με τουλάχιστον €26,5 δισ. λιγότερο διαθέσιμο χρήμα.
Όταν είχαμε ανεπίσημη οικονομία 20%-25% το 2013 με €50 δισ. Μ1 μετρητά σε σεντούκια, έλεγαν, "δεν πειράζει, θα βγουν από τη μαύρη οικονομία λεφτά στην αγορά, θα γυρίσουν 2-3 φορές, και ο κόσμος δεν θα πεινάσει!”
Τώρα όμως με €4 δισ. μετρητά Μ1 να κυκλοφορούν στην οικονομία, πόση να είναι αυτή η βλογημένη η φοροδιαφυγή; Τρία γυρίσματα το χρόνο; Τέσσερα; Δύσκολα παραπάνω.
Με σταθερό χρέος, πέρυσι αφαιρέθηκαν από την οικονομία €26,5 δισ. ευρώ ανάμεσα σε αποπληρωμή χρέους και έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, αν τελικά αποφασιστεί να αποπληρωθεί κρατικό χρέος €10 δισ. από υπερ-έσοδα του 2024.
Δεν είμαι σίγουρος αν στο έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών συμπεριλαμβάνονται οι θετικές μεταβιβάσεις από την ΕΕ, αλλά ακόμα και αν δεν περιλαμβάνονται, πάλι αρνητικοί θα ήμασταν
Θυμίζω ότι το υπερπλεόνασμα θα συνεχίζει να είναι κάτι κακό για την οικονομία, και το 2025!
Το κράτος αφαιρεί από την οικονομία παραπάνω χρήματα από όσα χρειάζεται για τις υποχρεώσεις του, μειώνοντας την ανάπτυξη ή προκαλώντας ισόποση ύφεση και φτώχεια.
Άρα, οποιαδήποτε καθυστέρηση μείωσης των συντελεστών φορολογίας για το 2026, ώσπου να αποφασίσει και να ανακοινώσει η Κυβέρνηση στη ΔΕΘ τι μειώσεις θα πραγματοποιήσει, κινδυνεύει να αφαιρέσει άλλα €10 δισ. ή και παραπάνω από την ελληνική αγορά ως υπερπλεόνασμα του 2025.
Αν προσθέσουμε και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών του 2025 που θα είναι άλλα €15 δισ. ή 6,5% του ΑΕΠ, βλέπουμε ότι στη διετία 2024-25 κινδυνεύουν να αφαιρεθούν από την ελληνική οικονομία περίπου €50 δισ. Ευρώ.
Φυσικά, αν κάποιοι έχουν σταθερό και εγγυημένο εισόδημα, δηλαδή δημόσιου υπαλλήλου ή συνταξιούχου, δεν θα δουν διαφορά. Αν όμως όποιος δραστηριοποιείται στην παραγωγική οικονομία, θα νιώσει πως τον στύβουν σαν λεμόνι για δεύτερη χρονιά...
Ακόμα και αν στην προσωπική ζωή η αποπληρωμή χρεών είναι δείγμα του Νοικοκύρη, στα κρατικά οικονομικά είναι αντιαναπτυξιακό και επικίνδυνο.
Το έχει φυσικά ήδη πει ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το 2018, όταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ-Μεγαλοοικονόμου-Παπακώστα διαπραγματεύονταν με την Τρόικα τα πλεονάσματα: "Είναι ένα τέταρτο μνημόνιο που περιλαμβάνει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% μέχρι το...". Συμφωνώ μέχρι κεραίας!
Προσοχή, κανένας από το οικονομικό επιτελείο δεν πρέπει να πέσει στην παγίδα να νομίσει ότι τα €11,4 δισ. ή παραπάνω που θα διαχειριστεί η κυβέρνηση το 2025 είναι διαχείριση πλούτου!
Τα υπερ-πλεονάσματα 4,8% για το 2024 είναι καταστροφή!
Για το 2025 είναι πυρηνική βόμβα!
Εκτός, φυσικά, και αν η κυβέρνηση γνωρίζει κάποια άλλα πράγματα ακόμα πιο επικίνδυνα στα διεθνή, τα οποία να μην μπορεί να μας πει.
πηγή:https://www.capital.gr/o-agis-beroutis-grafei/3913796/i-pagida-tis-apopliromis-dimosiou-xreous/