Τρεις σημαντικές παρεμβάσεις για τους συνταξιούχους σχεδιάζει η κυβέρνηση στο επόμενο διάστημα. Πρόκειται για την καταβολή των αναδρομικών που αφορούν τα δώρα και το επίδομα αδείας των συνταξιούχων για την περίοδο 2013-2018 – σε 370.000 δικαιούχους οι οποίοι είχαν προσφύγει στα δικαστήρια (αναμένεται η θετική απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου – ΑΕΔ) –, τη λύση στον γρίφο με τις συντάξεις χηρείας καθώς και την αναμόρφωση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ). Ειδικότερα:

Αναδρομικά σε 370.000 συνταξιούχους με ποσά έως 4.800 ευρώ (δώρα και επίδομα αδείας για την περίοδο 2013-2018) θα δοθούν, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, με την αναμενόμενη θετική απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ), η οποία θα εκδοθεί τον επόμενο μήνα. Το συνολικό κόστος ανέρχεται στα 400-500 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι όσοι έχουν προσφύγει με αγωγές στα δικαστήρια θα πάρουν τα αναδρομικά που διεκδικούν. Αν η απόφαση του ΑΕΔ δικαιώσει (όπως αναμένεται) τους συνταξιούχους, τότε η κυβέρνηση θα πρέπει να φέρει νομοθετική ρύθμιση για να επισπεύσει τις πληρωμές σε όσους έχουν αγωγές. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα έχουν κανένα κέρδος οι 900.000 συνταξιούχοι που δεν προσέφυγαν στα δικαστήρια επειδή εκτίμησαν ότι θα πάρουν πίσω τις μειώσεις που κρίθηκαν παράνομες με τις αποφάσεις του ΣτΕ.

Η συζήτηση της υπόθεσης στο ΑΕΔ έγινε στις 17 Απριλίου 2024 και η σχετική απόφαση αναμένεται να εκδοθεί μέσα στο καλοκαίρι. Αν η απόφαση του ΑΕΔ εκδοθεί υπέρ των συνταξιούχων, θα επαναβεβαιώσει τις τρεις αποφάσεις που έχει εκδώσει το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) του 2015, του 2019 και του 2021, με τις οποίες έχει κριθεί ότι οι συνταξιούχοι δικαιούνται επιστροφές από τις περικοπές που τους επιβλήθηκαν στο 11μηνο μεταξύ Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016 σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, καθώς και στα δώρα. Η υπόθεση δεν αφορά τις μειώσεις που επιβλήθηκαν στις επικουρικές συντάξεις, που σημαίνει ότι ακόμη και αν το ΑΕΔ απορρίψει την επιστροφή των δώρων, οι συνταξιούχοι έχουν να πάρουν τα αναδρομικά για τις επικουρικές τους.

Συντάξεις χηρείας. Δύο λύσεις για την άμβλυνση των επιπτώσεων εξετάζει το υπουργείο Εργασίας για το καυτό θέμα των περικοπών στις συντάξεις χηρείας. Οι δικαιούχοι συντάξεων χηρείας μετά την τριετία – σύμφωνα με τον νόμο – θα χάνουν τη μισή παροχή σε περίπτωση ανάληψης εργασίας ή συνταξιοδότησης (από το 70% της σύνταξης του άμεσα ασφαλισμένου στο 35%). Η εν λόγω περικοπή εφαρμόζεται ήδη για τους συνταξιούχους του Δημοσίου και του ΟΓΑ και ακόμη δεν έχει επεκταθεί στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα. Σύμφωνα με νομικούς, η κυβέρνηση θα κληθεί να καταθέσει τη ρύθμιση, καθώς αν προσφύγουν οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι αγρότες δικαστικά θα πρέπει να τους επιστρέψει αναδρομικά τα ποσά της παρακράτησης. Για την άμβλυνση των επιπτώσεων το υπουργείο Εργασίας εξετάζει δύο λύσεις:

  • Πρώτον, ο δικαιούχος να επιλέγει τη σύνταξη που θα περικοπεί κατά 50% μετά την πάροδο της τριετίας. Ετσι θα μπορεί να επιλέξει τη μείωση της μικρότερης σύνταξης.
  • Δεύτερον, συζητείται το ενδεχόμενο η περικοπή να αφορά μόνο την εθνική σύνταξη (426,17 ευρώ) και όχι την αναλογική σύνταξη. Στην πράξη, οι αποδοχές θα περιορίζονται στο 35% της σύνταξης του θανόντος, καθώς η περικοπή του 50% που ορίζει ο νόμος αναφέρεται στο 70% της σύνταξης του άμεσα ασφαλισμένου που λαμβάνει ο/η χήρος/α. Βάσει του αρχικού σχεδιασμού, η περικοπή θα πρέπει να επιβληθεί σε όλες τις συντάξεις χηρείας (ανδρών και γυναικών) που δόθηκαν πριν από την 1η Οκτωβρίου 2020 και σήμερα ο δικαιούχος εργάζεται ή συνταξιοδοτείται.

Αναμόρφωση Εισφοράς Αλληλεγγύης (ΕΑΣ). Σήμερα μικρότερες ή μηδενικές αυξήσεις στις συντάξεις παίρνουν χιλιάδες συνταξιούχοι με συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ, χωρίς να έχουν προσωπική διαφορά, λόγω της Εισφοράς Αλληλεγγύης (ΕΑΣ), ένα ιδιότυπο αδικαιολόγητο φορολογικό «χαράτσι». Αφορά όσους έχουν κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων μεγαλύτερο των 1.400 ευρώ. Στόχος των παρεμβάσεων (το φθινόπωρο) θα αποτελέσει, σύμφωνα με τον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνο Τσακλόγλου, η εκ νέου αναμόρφωση των κλάσεων που έχουν θεσπιστεί από το 2010 και να γίνουν δικαιότερες και πιο αναλογικές σε σχέση με το εισόδημα των συνταξιούχων. Ειδικότερα για τις κύριες συντάξεις στο νέο σύστημα θα προβλεφθεί πλαφόν κρατήσεων, ώστε κανείς συνταξιούχος να μην πληρώνει περισσότερα, αλλά αντιθέτως να έχει ελάφρυνση από την κράτηση.