Του Θάνου Τζήμερου
Κ. Μητσοτάκης (20/6/2024): "Προχωράμε στην έκτακτη φορολόγηση στα υπερκέρδη των διυλιστηρίων και για το 2023. Είναι μια κίνηση κοινωνικής δικαιοσύνης, αντίστοιχη με αυτή που κάναμε το 2022. Τα έσοδα θα κατευθυνθούν και για τη στήριξη ευάλωτων συμπολιτών μας, ειδικά συνταξιούχων".
Άκου Κυριάκο,
δεν ξέρω πού τα έμαθες αυτά τα οικονομικά, δεν ξέρω τι σου έχουν πει οι οικονομικοί σου σύμβουλοι, δεν ξέρω με ποια κριτήρια τους επέλεξες, αλλά κατάφερες με μία εξαγγελία να παραβείς βασικότατους κανόνες για τη λειτουργία της οικονομίας, τόσο βασικούς, που όσοι σε άκουσαν, εντός και εκτός της χώρας, και ξέρουν πέντε πράγματα από Οικονομία, τους έπεσε το σαγόνι. Θα προσπαθήσω λοιπόν να σου εξηγήσω γιατί αυτή η εξαγγελία συνιστά οικονομικό κακούργημα, που θα έπρεπε να τιμωρείται με ισόβιο αποκλεισμό από οποιοδήποτε δημόσιο αξίωμα.
Πρώτον: το φορολογικό πλαίσιο ανακοινώνεται ΠΡΙΝ την οικονομική δραστηριότητα, ποτέ μετά. Ο νέος φόρος με αναδρομική ισχύ είναι τόσο νόμιμος, όσο θα ήταν μια νέα διάταξη του ποινικού κώδικα με αναδρομική ισχύ. Πώς θα σου φαινόταν, ας πούμε, αν μια άλλη κυβέρνηση ψήφιζε νόμο που θα τιμωρούσε αναδρομικά την… επιβολή αναδρομικής φορολόγησης; Όταν θα σε οδηγούσαν στο δικαστήριο, δεν θα έλεγες "Μα, όταν το έκανα, δεν υπήρχε τέτοιο αδίκημα!"; Και θα είχες δίκιο, διότι μια θεμελιώδης αρχή του Δικαίου ορίζει ότι δεν υπάρχει αδίκημα χωρίς νόμο που να το περιγράφει. Το ίδιο ισχύει και με τη φορολόγηση. Δεν υφίσταται φόρος, αν δεν υπάρχει νόμος που να τον περιγράφει, πριν την έναρξη του οικονομικού έτους. Το φορολογικό σύστημα δεν είναι ένα κόλπο για να βρεις αυτά που σου λείπουν. Είναι οδηγός για τη μελλοντική οικονομική δραστηριότητα. Οι επιχειρήσεις συνυπολογίζουν το ύψος του φόρου στο business plan, οι επενδυτές στην αποτίμηση του επιχειρηματικού κλίματος, και αποφασίζουν τι θα κάνουν. Ιδιώτες και εταιρείες ρυθμίζουν την οικονομική τους συμπεριφορά, σταθμίζοντας, κάθε στιγμή, τη σχέση κόστους – αποτελέσματος, με την προσδοκία του κέρδους. Οι μέτοχοι των εταιρειών αγοράζουν ή πουλάν μετοχές ανάλογα με το διαφαινόμενο οικονομικό αποτέλεσμα και το αναμενόμενο μέρισμα. Οι εργαζόμενοι και τα στελέχη των εταιρειών κοπιάζουν και αμείβονται βάσει στόχων. Η αναδρομική φορολόγηση όλα αυτά τα τινάζει στον αέρα! Ουσιαστικά κλέβει χρήματα από μετόχους και εργαζόμενους, μόνο και μόνο επειδή μπορεί. Και μπορεί, επειδή στην Ελλάδα το κομματικό πελατειακό σύστημα κατάφερε να καταστήσει όλους τους θεσμούς, που κανονικά θα έπρεπε να ελέγχουν την εκτελεστική εξουσία, υποχείριά της.
Επιπλέον, στέλνει μήνυμα σε όλον τον κόσμο ότι η Ελλάδα δεν εφαρμόζει κανόνες δικαίου. Αν επενδύσετε στην Ελλάδα και έχετε κέρδη, λέει σε υποψήφιους επενδυτές, υπάρχει περίπτωση ένας λαϊκιστής, υπουργός ή πρωθυπουργός, να σας επιβάλει έκτακτη φορολόγηση, για να κάνει δήθεν "ανθρωπιστική" πολιτική, μοιράζοντας τα δικά σας λεφτά. Ουσιαστικά, για να εξαγοράσει ψήφους. Άρα, κανόνες στο οικονομικό παιχνίδι στην Ελλάδα δεν ισχύουν. Θεσπίζονται, ανάλογα με το πολιτικό συμφέρον του κυβερνώντος κόμματος και σας ανακοινώνονται εκ των υστέρων! Καλή σας τύχη.
Η Ελλάδα, Κυριάκο, είναι ουραγός στην κατάταξη των φιλικών προς το επιχειρείν χωρών, πίσω από πολλές χώρες της Αφρικής και από ΟΛΕΣ τις ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των βαλκάνιων γειτόνων μας. Ένας από τους λόγους είναι το φορολογικό αλαλούμ: εκατοντάδες νόμοι και διευκρινιστικές εγκύκλιοι, συχνά αλληλοαναιρούμενοι, που διώχνουν τους σοβαρούς επενδυτές. Μόνο όσοι έρχονται για "αρπαχτές" ή έχουν κυβερνητικές "πλάτες" ευδοκιμούν σε τέτοιο περιβάλλον. Τώρα, προστίθεται και η πατέντα της "έκτακτης φορολόγησης υπερκερδών". Πρώτη στην προσέλκυση επενδυτών, σταθερά, η Σιγκαπούρη, στην οποία ισχύει ακόμα ο φορολογικός νόμος του 1947! Πόσους έκτακτους φόρους επέβαλε η Σιγκαπούρη από το 1947; Κανέναν! Στις ΗΠΑ, που επίσης ανήκουν στην πρώτη τριάδα των επενδυτικών προορισμών, έχουν ψηφιστεί, από την ίδρυσή τους, 10 φορολογικά νομοσχέδια όλα κι όλα, ενώ στην Ελλάδα από το 1975 έως και το 2014, είχαν ψηφιστεί 3.450 νόμοι με φορολογικές διατάξεις και 250 αμιγώς φορολογικά νομοθετήματα! Οι διευκρινιστικές εγκύκλιοι και οι υπουργικές αποφάσεις για να εφαρμοστούν αυτοί οι νόμοι ξεπερνούν τις 10.000! Όμως, το 2022 η Σιγκαπούρη είχε $476 δισ. ΑΕΠ, ενώ η Ελλάδα λιγότερο από το μισό: $217 δισ.
Δεν ήταν πάντα έτσι. Το 1974 είχαμε 5πλάσιο ΑΕΠ από τη Σιγκαπούρη: εμείς $25,35 δισ. κι αυτοί $5,22 δισ. Αλλά εμείς πήραμε τον σοσιαλιστικό δρόμο που τιμωρεί το κέρδος, ενώ αυτοί τον καπιταλιστικό που το επιβραβεύει. Τα φορολογικά έσοδα, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, ήταν, το 2022, στη Σιγκαπούρη, 12,1%. Στην Ελλάδα ήταν 41%! (Στοιχεία OECD) Το αποτέλεσμα; Αυτοί έγιναν πλούσιοι κι εμείς φτωχοί. Δεν φέρνουν λεφτά οι υψηλοί φόροι και το νομοθετικό κομφούζιο, Κυριάκο. Ξέρεις την έκταση της Σιγκαπούρης; 734 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Μικρότερη από την Κεφαλλονιά! Αλλά μας ρίχνει στο κεφάλι. Γιατί; Διότι το σταθερό οικονομικό περιβάλλον και η χαμηλή φορολογία προσελκύουν επενδύσεις, αυτές δημιουργούν πλούτο, ο πλούτος διαχέεται στο σύνολο της κοινωνίας, οπότε οι ευπαθείς και ευάλωτοι παύουν να είναι τέτοιοι, επειδή εργάζονται και αμείβονται καλά, όχι περιμένοντας το μπαξίσι στο τέλος του χρόνου από το φιλόστοργο κράτος-πατερούλη, που θα βάλει έκτακτο φόρο, για να βρει να τους τα δώσει. 1,9% ανεργία είχε η Σιγκαπούρη το 2023.
Μου έκανε εντύπωση, λέγοντας για τον έκτακτο φόρο, το ότι δεν ντράπηκες να αναφέρεις ότι τον επέβαλες και πέρυσι. Πόσο έκτακτος είναι ένας φόρος που μπαίνει δεύτερη συνεχόμενη χρονιά; Αν και του χρόνου τα διυλιστήρια συνεχίζουν να παρουσιάζουν σημαντικά κέρδη, τι θα σε εμποδίσει να τα κατάσχεις κι αυτά; Θα πάψουν μήπως να υπάρχουν ευπαθείς, ευάλωτοι και χαμηλοσυνταξιούχοι; Όχι μόνο θα υπάρχουν, αλλά θα αυξάνονται, όσο πολιτική σου είναι τα "επιδόματα". Και γιατί μόνο τα διυλιστήρια; Τόσες εταιρείες πήγαν καλά το 2023. Σου επιτρέπει η σοσιαλιστική σου συνείδηση να τις αφήσεις να απολαύσουν τον καρπό των κόπων τους; Χατζάρα και σ’ αυτές, εδώ και τώρα!
Πάμε όμως στο άλλο απίστευτο που επινόησες: τα "υπερκέρδη". Πού τη βρήκες αυτή την έννοια; Στο Χάρβαρντ, αποκλείεται. Μήπως την άκουσες από τους πολλούς αριστερούς που κάνεις παρέα, που την έμαθαν στα θρανία της ΚΝΕ; Λυπάμαι που θα σε στεναχωρήσω Κυριάκο, αλλά υπερκέρδος δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο κέδρος, που μπορεί να είναι θεμιτό ή αθέμιτο. Θεμιτό είναι όταν προκύπτει από νόμιμες δραστηριότητες, αθέμιτο όταν προκύπτει από παράνομες. Τίποτε άλλο! Η έννοια του υπερκέρδους δεν υφίσταται καν, διότι δεν υπάρχει κανόνας προσδιορισμού του φυσιολογικού κέρδους. Όπως δεν υπάρχει και "υποκέρδος". Κάποιες χρονιές τα κέρδη είναι λίγα, κάποιες άλλες μπορεί να υπάρξει ζημιά, και υπάρχουν χρονιές που τα κέρδη είναι ικανοποιητικά, μπορεί και πολλά. Και λοιπόν; Αποζημίωσες την εταιρεία στις περιόδους της ζημιάς για να την υπερφορολογείς στις "καλές χρονιές"; Μα, τα διυλιστήρια είχαν πάνω από ένα 1 δισ. κέρδη το 2023. Δεν είναι πολλά λεφτά; Πολλά λεφτά είναι. Πολλά κέρδη δεν είναι. Διότι το ετήσιο κέρδος μιας επιχείρησης σχετίζεται με δύο πράγματα: με τις επενδύσεις που έχει κάνει και με τον τζίρο της.
Αν επενδύσεις 54.000 ευρώ σε ένα μαγαζί, κάνεις τζίρο 128.000 και σου μείνει στο τέλος της χρονιάς, καθαρό κέρδος 5.000 ευρώ, είναι μάλλον χαμηλή απόδοση, δεν συμφωνείς; Αυτό συνέβη και με τα διυλιστήρια. Τα EΛΠΕ με σύνολο ενεργητικού 5,4 δισ. ευρώ και τζίρο 12,8 δισ. για το 2023, είχαν καθαρά κέρδη 501.409.000 ευρώ. Η Motor Oil τα πήγε λίγο καλύτερα: με 7,2 δισ. ενεργητικό και τζίρο 9,3 δισ. είχε 786.588.000 ευρώ καθαρά κέρδη. Σαν να έριξες 72.000 στο μαγαζί, είχες τζίρο 93.000 και κέρδος 7.860. Πολλά δεν τα λες. Μάλιστα, τα περισσότερα από αυτά προήλθαν από εξαγωγές, καθώς οι δύο όμιλοι εξάγουν περίπου το 60% των προϊόντων τους. Υπάρχουν 3 βασικοί αριθμοδείκτες αποδοτικότητας που μετράνε την απόδοση μιας επένδυσης, Κυριάκο: ως ποσοστό επί των ιδίων κεφαλαίων (ROE - Return On Equity), επί των συνολικών κεφαλαίων (ROA - Return On Assets), επί επενδεδυμένων κεφαλαίων (ROIC, Return On Invested Capital) και αρκετοί άλλοι λεπτομερέστεροι, που μάλλον δεν τους έχεις ακούσει ποτέ, κι αν δεν τους έχεις μάθει μέχρι τώρα, δεν πρόκειται να τους μάθεις με ένα άρθρο. Θα έπρεπε να τους ξέρουν οι οικονομικοί σύμβουλοί σου και να σε ενημερώνουν για να μην εκτίθεσαι, αλλά, απ’ ό,τι βλέπω, ασχολούνται λιγότερο με την πολυπλοκότητα της Οικονομίας και περισσότερο με την πολυχρωμία της κοινωνίας. Είναι και κουρασμένοι από τις συνεχείς παρελάσεις. Όμως, όποια αποτελέσματα κι αν φέρει μια εταιρεία, αυτά αφορούν την ίδια και την αγορά, όχι το κράτος. Όσο κέρδος κι αν πέτυχε, αν το κατάφερε νόμιμα, είναι δικό της! Κάτω τα αρπακτικά, κρατικά χέρια σου, Κυριάκο, από την ιδιωτική παραγωγή!
Βέβαια, οι διαπρεπείς οικονομολόγοι που μάζεψες στο επιτελείο σου κάπως έπρεπε να ορίσουν το υπερκέρδος. Και το βρήκαν, με τη βοήθεια της Ε.Ε.: Το υπερκέρδος ξεκινάει αν σε μια χρονιά έχεις κερδίσει 20% περισσότερο από τον μέσο όρο των προηγούμενων 4 ετών! Μπορεί τα 4 προηγούμενα χρόνια να είχες χασούρα, να ήσουν ίσα βάρκα - ίσα νερά ή να είχες κέρδος 0,5%. Δεν έχει σημασία. Κέρδισες τον άλλον χρόνο 0,61%; Το 0,01% είναι υπερκέρδος! Πηγή έμπνευσής τους είναι ο Κανονισμός 2022/1854, που εξέδωσε στις 6 Οκτωβρίου 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να αντιμετωπίσει, υποτίθεται, τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης, χωρίς να ψηφιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθ’ υπέρβαση της κυριαρχίας των κρατών-μελών και με κατάχρηση της ρήτρας έκτακτης ανάγκης του άρθρου 122 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (TFEU). Είναι προφανές ότι μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, όλο αυτό το αποτυχημένο ιδεολογικό σύστημα μετακόμισε στις Βρυξέλλες και παίζει φουλ σοσιαλισμό, χωρίς αντίπαλο. Όμως, ακόμα και στις Βρυξέλλες κατάλαβαν ότι αυτό που σοφίστηκαν ήταν εκτός κάθε οικονομικής λογικής. Και έθεσαν πλήθος προϋποθέσεων ώστε η εφαρμογή του Κανονισμού να μην δημιουργήσει υπερβολικές στρεβλώσεις στην αγορά ενέργειας (άρθρο 48): "Οι δημόσιες παρεμβάσεις στον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας συνιστούν κατά βάση μέτρο που στρεβλώνει την αγορά. Ως εκ τούτου, οι παρεμβάσεις αυτές μπορούν να πραγματοποιούνται μόνον ως υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας και θα πρέπει να υπόκεινται σε ειδικούς όρους." Ο Κανονισμός 2022/1854 τονίζει (άρθρο 13) ότι η αναδρομική φορολόγηση "θα πρέπει να είναι έκτακτη και αυστηρά προσωρινή" και δεν καθιστά υποχρεωτική την επιβολή της για δεύτερο έτος (2023). Τουναντίον, ουσιαστικά την αποτρέπει, συστήνοντας πολλούς τρόπους για εξοικονόμηση ενέργειας και εξορθολογισμό της αγοράς ενέργειας (που εκεί έχουμε πολλά να πούμε, Κυριάκο, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας σήμερα). Επιπλέον, δεσμεύει, τις κυβερνήσεις των χωρών-μελών να διαθέσουν τα έσοδα του έκτακτου φόρου σε όσους πλήττονται από την άνοδο της τιμής της ενέργειας, νοικοκυριά και ΕΝΕΡΓΟΒΟΡΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ. Αναφέρει μάλιστα και παράδειγμα: τη βιομηχανία λιπασμάτων. Όταν ανεβαίνει η ενέργεια, ακριβαίνουν τα λιπάσματα, άρα και το κόστος της κτηνοτροφίας, άρα και το γάλα, άρα και το τυρί. Φυσικά, πουθενά δεν χρησιμοποιεί τη λέξη "υπερκέρδη".
Εσύ, όμως, είδες τον Κανονισμό και ενθουσιάστηκες! Έκτακτος φόρος και να τον αφήσουμε έτσι; Θα τον βάλουμε και μια και δύο χρονιές, και όσο πάει! Ο σοσιαλιστικός σου οίστρος ξεπέρασε και τις προθέσεις του πολίτμπιρο των Βρυξελλών: δείτε πώς δεν διστάζουμε να βάλουμε χέρι στα υπερκέρδη του μεγάλου κεφαλαίου για να βοηθήσουμε τους ευάλωτους - ευπαθείς και τους συνταξιούχους! Κι ας μην επηρεάζονται καθόλου οι "ευάλωτοι και ευπαθείς" από την αύξηση των τιμών του ρεύματος διότι, κατά κανόνα, το κλέβουν! 400 εκατομμύρια ευρώ ρευματοκλοπή γίνεται κάθε χρόνο, Κυριάκο, από συγκεκριμένους "ευάλωτους και ευπαθείς", που έχεις αφήσει ασύδοτους, την οποία πληρώνουν οι συνεπείς καταναλωτές. 100 εκατομμύρια περισσότερα από τα 300 εκατ. που υπολογίζεις να εισπράξεις με το έκτακτο, για δεύτερη χρονιά, φορογιουρούσι.
Βέβαια, στις Βρυξέλλες, έχουν μια συνήθεια που δεν την έχετε στην "κυβέρνηση των αρίστων": κάνουν στο τέλος λογαριασμό. Έτσι, πριν να κλείσει χρονιά από την εφαρμογή του Κανονισμού έγραψαν τις εντυπώσεις τους και το τι προτείνουν για τη συνέχεια.
Τις μεταφέρω αυτολεξεί:
- Ο Κανονισμός εφαρμόστηκε με πολύ ετερογενή τρόπο στα κράτη μέλη.
-Οδηγεί, τελικά, σε παράδοξες καταστάσεις όπου ο παραγωγός μπορεί να αναγκαστεί να πουλήσει ηλεκτρική ενέργεια με ζημία, άρα ενδέχεται να μειώσει την παραγωγή του.
- Μια πιθανή παράταση του μέτρου θα παρεμπόδιζε έναν από τους στόχους που καθορίζονται στην πρόταση σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα τιμών στον αγοραστή και την απαραίτητη βεβαιότητα στον παραγωγό για να λάβει την επενδυτική απόφαση.
- Οι διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους τα κράτη μέλη εφάρμοσαν τον Κανονισμό έχουν δημιουργήσει σημαντική κανονιστική αβεβαιότητα, η οποία ενέχει κινδύνους για την ανάπτυξη νέων επενδύσεων, ιδίως σε ανανεώσιμες πηγές, οι οποίοι ενδέχεται να υπονομεύσουν τη δημιουργία ενός ελκυστικού επενδυτικού περιβάλλοντος για παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
- Ο Κανονισμός είναι δύσκολο να εφαρμοστεί και το διοικητικό του κόστος είναι υψηλό σε σύγκριση με τα οφέλη του.
- Η προστασία των καταναλωτών μπορεί να εξασφαλιστεί χωρίς η Ε.Ε. να παρεμβαίνει στον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω της υιοθέτησης στοχευμένων κοινωνικών πολιτικών.
- Οι ρυθμιζόμενες τιμές υπονομεύουν τον ανταγωνισμό εις βάρος των καταναλωτών μακροπρόθεσμα. Ο Κανονισμός παρεκκλίνει από την Οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια 2019/944.
- Η Επιτροπή δεν βλέπει ανάγκη παράτασης του μέτρου σε αυτό το στάδιο.
Κοντολογίς, σε απλά Ελληνικά: "κάναμε χοντρή πατάτα, παιδιά, να το μαζέψουμε, πριν να γίνουν όλα εντελώς μπάχαλο."
Το διάβασες αυτό το report, Κυριάκο; Το διάβασαν οι οικονομικοί σου σύμβουλοι; Βρέθηκε κάποιος από την παρέα σου, να το διαβάσει στεντορείως στη Βουλή και να κολλήσει στον τοίχο τον ΣΥΡΙΖΑ που σε έσυρε σ΄ αυτό το επαίσχυντο γαϊτανάκι λαϊκισμού; Όχι μόνο δεν βρέθηκε, αλλά έκανες αυτό ακριβώς που ζητούσαν ο Φάμελλος και ο Ανδρουλάκης. Κατάντησες και ουρά και χλεύη των ηττημένων, αφού τους έδωσες την ευκαιρία να σε ειρωνευτούν που δεν εφάρμοσες συντελεστή φορολόγησης 90%, όπως είχες εξαγγείλει σε στιγμές λαϊκιστικής έξαψης.
Δεν έχει τέλος ο σοσιαλιστικός κατήφορος, Κυριάκο. Πάρ’ το αλλιώς, και στα Οικονομικά και στα κοινωνικά, και στα εθνικά, γιατί το 2027, το 28% των ευρωεκλογών θα μοιάζει όνειρο. Ο πολίτης θα το θεωρήσει υπερποσοστό και θα το φορολογήσει με συντελεστή μεγαλύτερο από 33% που είναι το έκτακτο χαράτσι σου. Και μια που θα εισαχθούν τα Οικονομικά από την Α’ Λυκείου, βρες έναν καλό δάσκαλο να σου μάθει τα στοιχειώδη. Κατά προτίμηση από τη Σιγκαπούρη.
* Ο Θάνος Τζήμερος είναι επιχειρηματίας, πρώην πρόεδρος της "Δημιουργίας Ξανά"
πηγή:https://www.capital.gr/arthra/3823144/pou-ta-emathes-auta-ta-oikonomika-kuriako/
