Ομολογία ΥΕΘΑ: - Να μην κοροϊδευόμαστε ηΤουρκία μας απειλεί με πόλεμο. - Τι προτιμάμε "βούτυρο ή κανόνια";

 Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας συμμετείχε σήμερα, Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024, στο 4ο “OT Forum” του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» με κεντρικό τίτλο: «Ένα νέο Παραγωγικό Μοντέλο – “Ελλάδα 2030”».

Ο κ. Δένδιας συνομίλησε με τις δημοσιογράφους Αλεξάνδρα Φωτάκη και Ελένη Στεργίου στην ενότητα με τίτλο «Πολιτικές και Κίνητρα για την ανάπτυξη της Αμυντικής Βιομηχανίας».

Συγκεκριμένα διεξήχθη η εξής συζήτηση:

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Έχετε μιλήσει πολλές φορές για την ανάγκη η Ελλάδα να σταματήσει να αγοράζει από το ράφι. Πώς προχωράμε για να το πετύχουμε αυτό στα εξοπλιστικά;

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Προχωράμε με δύο διαφορετικούς τρόπους. Ο ένας έχει να κάνει με την προσπάθεια ανάδειξης των εγχώριων δυνατοτήτων, ιδίως σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας. Αναφέρομαι στην δημιουργία του ΕΛ.Κ.Α.Κ., του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας, το οποίο φτιάχτηκε κατά τα πρότυπα προηγμένων χωρών για να γεφυρώσει το κενό ανάμεσα στις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων και στις δυνατότητες του ελληνικού οικοσυστήματος.

Για να το πω με έναν απλό τρόπο, τα Επιτελεία κατηγοριοποιούν τις ανάγκες τους μέσω μιας νέας διεύθυνσης καινοτομίας η οποία δημιουργήθηκε, τις μεταφέρουν στο ΕΛ.Κ.Α.Κ. και αυτό διατυπώνει το ερώτημα στο οικοσύστημα: «Μπορείτε να μας δώσετε απάντηση στη συγκεκριμένη ανάγκη»; Εφόσον δοθεί απάντηση, η απάντηση μεταφέρεται πάλι στη Διεύθυνση Καινοτομίας και στα Επιτελεία, αξιολογείται και εφόσον κρίνεται επαρκής, δίδεται η εντολή δημιουργίας πρωτοτύπου.

Το πρωτότυπο ελέγχεται. Εάν το πρωτότυπο καλύπτει τις ανάγκες, δίδεται παραγγελία. Το λέω λίγο απλουστευμένα, αλλά αυτό είναι που λειτουργεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Αγγλία, στη Γαλλία, στο Ισραήλ, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Μεθαύριο μάλιστα, στις 12 και 13 Δεκεμβρίου έρχεται ο Γάλλος Υπουργός Άμυνας στην Αθήνα για να εγκαινιάσουμε ένα συνέδριο συνεργασίας των οικοσυστημάτων αμυντικής καινοτομίας Ελλάδας και Γαλλίας, με κύριο διοργανωτή το ΕΛ.Κ.Α.Κ.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Έχουμε και ιδιαίτερη συνεργασία με τη Γαλλία βέβαια.

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχουμε ιδιαίτερη συνεργασία με τη Γαλλία, ναι, κι έχουμε και μία αμυντική συμφωνία την οποία είχα την τιμή να υπογράψω.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Ως Υπουργός Εξωτερικών.

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Κι είναι τεράστιο πλεονέκτημα για τη χώρα. Τώρα έρχομαι στις μεγάλες πλατφόρμες. Στις μεγάλες πλατφόρμες αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να ζητάμε ελληνική συμμετοχή, με ένα δεδομένο ποσοστό – όταν είναι δυνατόν – της τάξης του 15-20%, περισσότερο και εγκατάσταση παραγωγής στην Ελλάδα, αλλά και μεταφορά τεχνογνωσίας, όπου αυτό είναι δυνατόν. Πάντως έχει υπάρξει έγγραφη εντολή στη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών, ώστε μία από τις παραμέτρους διαπραγμάτευσης να είναι η ελληνική συμμετοχή.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Επειδή υπάρχει έντονη κριτική σε αυτό για την ελληνική συμμετοχή, ότι είναι μικρή, ότι δεν υπήρχε και εντάξει λόγω της κρίσης ίσως να επιβλήθηκαν κάποια πράγματα να γίνουν πιο γρήγορα και να αποδεχτούμε και κάποιους όρους λίγο πιο σκληρούς, ας πούμε ή ας πούμε στο “Follow On Support”, δηλαδή στη Συντήρηση υπάρχει τρόπος να εμπλακεί περισσότερο η ελληνική αμυντική βιομηχανία, κρατική και ιδιωτικά;

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Και βέβαια υπάρχει τρόπος. Να πάμε στο παρελθόν της κρίσης. Σε εκείνα τα δέκα χρόνια δεν υπήρχε καμία αγορά αμυντικού υλικού, έτσι για να είμαστε και ειλικρινείς. Δεν υπήρχε σε μεγάλο βαθμό ούτε συντήρηση του υπάρχοντος υλικού -το πληρώνουμε τώρα- και κατά συνέπεια δεν υπήρχε κανένα θέμα μεταφοράς εργασίας στην ελληνική αμυντική βιομηχανία, αφού δεν υπήρχε εργασία.

Αυτό που συνέβη αμέσως μετά, επίσης έφερε τη χώρα σε σχετικά δύσκολη θέση. Ποιο ήταν αυτό; Η ξαφνική όξυνση των σχέσεων με την Τουρκία στις αρχές αυτής της δεκαετίας, που οδήγησε στην ανάγκη γρήγορων παραγγελιών πολεμικού υλικού, χωρίς το βάθος του χρόνου και τη δυνατότητα της διαπραγμάτευσης που θα επέτρεπε μία πιο ήρεμη περίοδο.

Εκεί που είμαστε τώρα, νομίζω έχουμε τη δυνατότητα να ξεκινήσουμε μια πιο σε βάθος διαπραγμάτευση για τα διάφορα οπλικά συστήματα που από δω και πέρα θα αποκτήσει η χώρα. Κι επίσης, επειδή η χώρα τις βασικές πλατφόρμες τις αγόρασε, δηλαδή παράγγειλε τις Belh@rra, παράγγειλε και πήρε τα Rafale, παράγγειλε τα F-35..

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Είστε ικανοποιημένος απ’ αυτό που πετύχαμε σε συμμετοχή;

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Σε ποσοστό όχι δεν είμαι, μα κανείς μας δεν είναι, περιττό να σας πω. Αλλά παραδείγματος χάρη στο πρόγραμμα των Belh@rra, αυτό που επιδιώκουμε εφόσον καταλήξουμε στη διαπραγμάτευση με την τέταρτη Belh@rra είναι η συνολική αύξηση της ελληνικής συμμετοχής στο πρόγραμμα.

Στην αρχική φάση η συμμετοχή αυτή ήταν πολύ λιγότερη από αυτό που θα θέλαμε. Φτιάχνονται ορισμένα τμήματα στην Ελλάδα πράγματι, αλλά δεν είναι αρκετό. Φτιάχνονται στη Σαλαμίνα. Δεν είναι αρκετό, θέλουμε παραπάνω. Είναι λογικό να θέλουμε παραπάνω.

ΕΛΕΝΗ ΣΤΕΡΓΙΟΥ: Να ανοίξω μια παρένθεση λίγο για το οικονομικό κομμάτι της συζήτησης, γιατί είμαστε εδώ και στο «Ελλάδα 2030». Υπάρχει μια κριτική ότι οι κρατικές δαπάνες προς την Άμυνα μπορούν και απορροφούν από άλλα κομμάτια που θα μπορούσε να δώσει το κράτος για το ΑΕΠ. Όπως δηλαδή στην Παιδεία ή σε άλλες δημόσιες και κοινωνικές παροχές. Πώς το βλέπετε αυτό;

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας πω, είναι πάρα πολύ παλιά αυτή η συζήτηση. Η συζήτηση αν τη θυμάστε είχε μια χαρακτηριστική έκφραση «βούτυρο ή κανόνια». Η πραγματικότητα είναι ότι εάν δεν έχεις δυνατότητα να υπερασπίσεις τον εαυτό σου δεν πρόκειται να φας βούτυρο. Δεν πρόκειται να φας οτιδήποτε. Η Ελλάδα δεν είναι στη γεωγραφική θέση του Λουξεμβούργου. Δεν έχει ένα ασφαλές περιβάλλον στο οποίο μπορεί να έχει αυτή την επιλογή που λέτε.

Η Ελλάδα δεν έχει επιλογή. Για να επιβιώσει είναι αναγκασμένη να έχει μια επαρκή αμυντική ικανότητα για να αποτρέψει -αποτρέψει (επαναλαμβάνω τη λέξη)- έναν συγκεκριμένο τουλάχιστον επιθετικό γείτονα, ο οποίος -μην κοροϊδευόμαστε- μας απειλεί με πόλεμο. Υπάρχει ισχύον casus belli. Δεν υπάρχει άλλη χώρα σε αυτό τον πλανήτη, ούτε μια άλλη χώρα σε αυτό τον πλανήτη που να υπάρχει εναντίον της απειλή πολέμου!

Λοιπόν, έχουμε πραγματικά αυτή την επιλογή; Ποιος δεν θα ήθελε τα χρήματα αυτά να διατίθενται σε αυξήσεις μισθών, σε νοσοκομεία, σε σχολεία; Αλλά όλα αυτά τα πράγματα χωρίς να μπορέσουμε να υπερασπίσουμε τον εαυτό μας δεν μπορούν να υπάρξουν.

Και μια τελευταία παρατήρηση: Όταν λέω να υπερασπίσουμε τον εαυτό μας, η χώρα οφείλει να μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό της και μόνη της. Δεν θα είμαστε μόνοι μας, εάν μπορούν να υπερασπίσουμε τον εαυτό μας και μόνοι μας.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Έχετε πει όμως ότι όταν θα γίνει η «στραβή», να το πω λαϊκά, πρέπει να υπολογίσουμε ότι θα είμαστε μόνοι μας καταρχήν…

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι! Έχω πει ότι πρέπει να μπορούμε να είμαστε και μόνοι μας. Έχω ακράδαντη πεποίθηση ότι δεν θα είμαστε μόνοι μας. Οι διάφορες Συμφωνίες φέρνουν την υπογραφή μου, την προσωπική μου υπογραφή.

Βεβαίως, για να είμαστε συνεννοημένοι, κυβερνητική πολιτική της Κυβέρνησης Μητσοτάκη εξέφρασα. Δεν υπέγραψα επειδή έτσι αποφάσισα μόνος μου, αλλά έχουν την υπογραφή μου. Οι Συμφωνίες αυτές δεν είναι κενές περιεχομένου. Αλλά για να σε σέβονται πρέπει να μπορείς να υπερασπίσεις τον εαυτό σου. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και νομίζω το ξέρει κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνας.

ΕΛΕΝΗ ΣΤΕΡΓΙΟΥ: Δηλαδή αχρείαστα να είναι, όπως λέμε…

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Αχρείαστα να είναι, αλλά θα είναι αχρείαστα, εάν είναι. Εάν δεν είναι, τότε θα μπλέξουμε.

ΕΛΕΝΗ ΣΤΕΡΓΙΟΥ: Να σας πω, σε όλο αυτό το πολεμικό κλίμα το οποίο βλέπουμε γύρω μας και το νιώθουμε αρκετά, πώς βλέπετε την κατάσταση; Μπορεί να μας επηρεάσει με κάποιον τρόπο;

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Μας επηρεάζει ήδη με πάρα πολλούς τρόπους. Όλα θα ήταν πολύ καλύτερα για εμάς…

ΕΛΕΝΗ ΣΤΕΡΓΙΟΥ: Εννοώ το κακό σενάριο που δεν θέλω ούτε καν να το σκέφτομαι.

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Ξέρετε, δεν εννοώ ότι θα εμπλακεί η Ελλάδα σε πολεμική σύρραξη. Δεν εννοώ αυτό για να είμαστε συνεννοημένοι. Αλλά ότι υπάρχουν συνέπειες…

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Έχουμε όμως μία φρεγάτα στην Ερυθρά Θάλασσα!

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Η ανάγκη της φρεγάτας στην Ερυθρά Θάλασσα είναι μία από τις συνέπειες της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή.

Από την άλλη, οι διάδρομοι πρόσβασης μέσω της θάλασσας στα λιμάνια μας, στη χώρα μας τελικά, δεν μπορεί να είναι στο έλεος οιοδήποτε τρίτου και να μη μας αφορά το ζήτημα. Δεν μπορεί δηλαδή εμμέσως οιοσδήποτε θέλει, για οιονδήποτε λόγο, να επιβάλλει ναυτικό αποκλεισμό.

Εμείς δεν είμαστε με κανένα τρόπο μέρος της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Άρα δεν μπορούμε να δεχόμαστε, είτε πλοία συμφερόντων μας, είτε πλοία με τη σημαία μας, είτε πλοία που κατευθύνονται στα λιμάνια μας, να είναι αντικείμενο στοχοποίησης από οποιονδήποτε για οποιονδήποτε λόγο κρίνει ότι πρέπει να εκβιάσει οιονδήποτε.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Σε αυτές τις συνθήκες οι δηλώσεις Γκιουλέρ, οι δηλώσεις Φιντάν που φαίνονται να γίνονται λίγο πιο επιθετικές το τελευταίο διάστημα σας ανησυχούν ή επιβεβαιώνουν ότι τα «ήρεμα νερά», δεν μπορούν να είναι για πολύ καιρό ήρεμα;

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Κυρία Φωτάκη, ξέρετε για πολύ καιρό τις απόψεις μου. Δεν έχω, δεν είχα και δεν έχω πειστεί ότι η Τουρκία έχει αποστεί των πάγιων επιδιώξεών της. Άρα η Τουρκία διατυπώνει, και μάλιστα με διευρυνόμενο εύρος, με αυξανόμενο εύρος, τις διεκδικήσεις της απέναντι στη χώρα. Αυτή είναι η πραγματικότητα.

Η ήρεμη επιφάνεια, δηλαδή οι μη παραβιάσεις, σε ένα βαθμό, του εναέριου χώρου, του FIR Αθηνών και η μη ανάγκη αναχαίτισης από ελληνικά αεροπλάνα έχει να κάνει με την ανάγκη της Τουρκίας στην ευρύτερη εικόνα της να φαίνεται σαν ένας καλός παίκτης στο διεθνές γίγνεσθαι. Δηλαδή να στερεί από εμάς το επιχείρημα να υπενθυμίζουμε το casus belli, να υπενθυμίζουμε τις διεκδικήσεις εναντίον του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, και τον κίνδυνο που μία τέτοια αναθεωρητική αντιμετώπιση από την πλευρά της Τουρκίας απειλεί την παγκόσμια τάξη πραγμάτων, αυτό που λέμε “rules based order”, το Διεθνές Δίκαιο στο τέλος της ημέρας.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Επειδή γίνεται μία μεγάλη συζήτηση και στην Ευρωπαϊκή Ένωση εν μέσω δύο πολέμων για τη στρατηγική αυτονομία, για τις αμυντικές δαπάνες, ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος της Ευρώπης όχι απέναντι στην Ελλάδα, που μέχρι πρόσφατα ήταν η μόνη που είχε πρόβλημα, αλλά απέναντι σε όλους.

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Ευρώπη οφείλει να έχει αμυντικό βραχίονα.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Είναι έτοιμη για κάτι τέτοιο;

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Αν είναι έτοιμη; Καθόλου έτοιμη δεν είναι. Για να χρησιμοποιήσω λαϊκή έκφραση «είναι αλλού για αλλού». Δεν υπάρχει για να σκεφτείτε το προφανές παράδειγμα, δεν υπάρχει επικοινωνία μεταξύ δύο αξόνων πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Από τη μία πλευρά η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση λέει: «Οφείλουμε να αυξήσουμε τις αμυντικές δαπάνες, οφείλουμε να έχουμε αμυντικό βραχίονα». Ένα τμήμα της Ένωσης μάλιστα λέει και «αυτόνομο αμυντικό βραχίονα», δηλαδή να μπορεί και να λειτουργήσει ανεξάρτητα από το ΝΑΤΟ.

Κι ένα άλλο κομμάτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης σου λέει, «εάν υπερβείς κατά ελάχιστο με τις αμυντικές δαπάνες το δημοσιονομικό όριο, μπαίνεις αμέσως υπό επιτήρηση και μετά θα εξετάσουμε εάν έπρεπε να κάνεις αμυντικές δαπάνες». Πείτε μου αυτές οι δυο πραγματικότητες πού επικοινωνούν; Δεν επικοινωνούν. Απλό είναι έτσι;

ΕΛΕΝΗ ΣΤΕΡΓΙΟΥ: Έχει δείξει η ιστορία Υπουργέ ότι η Ευρώπη παίρνει αποφάσεις κα δημιουργεί εργαλεία μετά από κρίσεις. Είδαμε από την οικονομική κρίση, μετά έφτιαξε εργαλεία. Είδαμε την ενεργειακή κρίση, μετά έφτιαξε τα εργαλεία, δηλαδή από την πανδημία έγινε το Ταμείο Ανάκαμψης. Ελπίζω να μη χρειαστεί μία νέα κρίση για να πάρουν αποφάσεις για το κομμάτι της Άμυνας.

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Ελπίζω όχι, διότι η Ευρωπαϊκή Ένωση τείνει να αντιμετωπίζει πρόβλημα αφ’ ης έχει επέλθει η ζημία και όχι προ. Δεν διαγιγνώσκει την κρίση. Έχει επέλθει η κρίση, έχει επέλθει η συνέπεια και μετά ως μαθητευόμενος μάγος προσπαθεί να το αντιμετωπίσει.

Και αυτό σας το λέω ως κριτική, χωρίς να σημαίνει ότι είμαι αντιευρωπαίος. Θεωρώ και το λέω πάντα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση το πιο περήφανο δημιούργημα στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους. Ένας χώρος προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της Δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ισονομίας, της ισοπολιτείας. Αλλά πρέπει ορισμένα πράγματα να γίνονται κατανοητά εν τόπω και χρόνω, όχι γενικά και αόριστα και αφού έχει επέλθει το ζημιογόνο συμβάν.

ΕΛΕΝΗ ΣΤΕΡΓΙΟΥ: Από τις συναντήσεις που έχετε με ευρωπαίους ομόλογούς σας, βλέπετε καμία διαφορά; Δηλαδή γεφυρώνονται οι απόψεις; Μπορούμε να συνεννοηθούμε; Γιατί μιλάμε για την Ελλάδα του 2030 και αυτό είναι και το Forum, η θεματική μας. Μπορούμε να είμαστε λίγο πιο αισιόδοξοι;

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Ξέρετε, εμείς κατ’ αρχήν, προσπαθούμε να φτιάξουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις του 2030. Άρα, συμπλέουμε τουλάχιστον χρονικά. Αν με ρωτάτε τώρα αν βρίσκω ευήκοα ώτα. Βεβαίως βρίσκω ευήκοα ώτα. Τουλάχιστον οι ομόλογοί μου, στο σύνολό τους έχουν αυτήν την ίδια αντιμετώπιση που προηγούμενα σας περιέγραψα. Με προεξάρχοντα τον Ιταλό και τον Γάλλο, τον Λεκορνύ και τον Κροσέττο. Αυτά είναι προφανή πράγματα.

Από τη στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες αυξάνουν συνεχώς το έλλειμά τους, ανεξαρτήτως Προέδρου, από τον Κλίντον και μετά, αυτό γίνεται. Ο Κλίντον παρέλαβε, το «μάζεψε» με κάμψη διάφορων άλλων κανόνων για τις τράπεζες, που τις πλήρωσε η ανθρωπότητα, αλλά δεν είναι να συζητάμε αυτό τώρα. Και μετά, από τότε και πέρα διευρύνονται. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, λοιπόν, διευρύνουν τα ελλείματά τους και η Ευρωπαϊκή Ένωση με πολύ χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης είναι οπαδός μιας «δημοσιονομικής ορθοδοξίας» η οποία είναι ανακόλουθη με τα υπόλοιπα προτάγματα της πολιτικής της.

Οι αντιφάσεις στη ζωή δεν σε πάνε μακριά.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Να κάνω και μία προβοκατόρικη ερώτηση;

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Οι άλλες που κάνατε μέχρι τώρα κυρία Φωτάκη ήταν σοβαρά αναμενόμενες, γιατί σοβαρές είναι πάντα. Ό,τι θέλετε.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Φαίνεται να δημιουργείται μία εικόνα ότι ίσως να είστε η μοναδική λύση που …

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Κυρία Φωτάκη προς Θεού! Ούτε το ερώτημα δεν μπορώ να υιοθετήσω. Αλίμονο στη χώρα αν εγώ ήμουν η μοναδική λύση για την Προεδρία της Δημοκρατίας..

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Είπα πως παρουσιάζεται ως μία μοναδική λύση συναίνεσης.

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Αλλά ούτως ή άλλως επί του θέματος της Προεδρίας με απόλυτο σεβασμό έχω απαντήσει ήδη δύο φορές. Δύο φορές, όχι μία!

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΦΩΤΑΚΗ: Γιατί ανακυκλώνεται αυτή η συζήτηση λοιπόν, θεωρείτε;

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Πώς μπορώ να σας το απαντήσω; Αυτό θα σας το απαντούσα αν το ανακύκλωνα εγώ.

ΕΛΕΝΗ ΣΤΕΡΓΙΟΥ: Μάλλον κάποιοι σας θέλουν αρκετά, γι’ αυτό. Μάλλον γι’ αυτό.

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν φέρω άποψη, απάντησα πάρα πολύ καθαρά. Ξέρετε πάντως στους πολιτικούς η λογική είναι «άφησε και μία πόρτα, κάνε κάτι και τα λοιπά να έχεις επιλογές». Δεν άφησα καμία επιλογή, με καθαρό τρόπο. Είπα αυτό που πιστεύω κι αυτό που νομίζω και για το θεσμό, διότι θεωρώ ότι και ο θεσμός βλάπτεται.

Εάν τέσσερις, πέντε – αυτό έχει ξεκινήσει από το καλοκαίρι – έξι μήνες πριν από τη λήξη της θητείας του εκάστοτε Προέδρου ξεκινά μια κουβέντα για τη διαδοχή του, η οποία μάλιστα σε μεγάλο βαθμό δεν τον περιλαμβάνει, δεν την περιλαμβάνει. Δεν είναι αυτό σεβασμός σε αυτόν το θεσμό.

ΕΛΕΝΗ ΣΤΕΡΓΙΟΥ: Ωραία, Υπουργέ ευχαριστούμε πάρα πολύ.

ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ.

Κυβερνητικός εκπρόσωπος; - Το διαψεύδω κατηγορηματικά. - Δεν θα δοθούν Patriot και S-300 στην Ουκρανία

 

Εισάγεται αύριο προς συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής το φορολογικό νομοσχέδιο με τίτλο «Μέτρα για την ενίσχυση του εισοδήματος, φορολογικά κίνητρα για την καινοτομία και τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις».

Στο φορολογικό νομοσχέδιο περιλαμβάνονται 12 μειώσεις φόρων και 12 μέτρα ενίσχυσης του εισοδήματος των πολιτών καθώς και διατάξεις για τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής νομοθεσίας και του διοικητικού μοντέλου που διέπει την ΑΑΔΕ με στόχο να καταστεί ακόμα πιο αποτελεσματικό. Επιπλέον, περιλαμβάνονται προβλέψεις για:
⦁ την παροχή κινήτρων για συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων, ενίσχυση της καινοτομίας και ενδυνάμωση των νεοφυών επιχειρήσεων,
⦁ την επέκταση των φορολογικών κινήτρων για την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα και την θέσπιση νέων ορίων δαπανών που εκπίπτουν για την ανάπτυξη και την καινοτομία των επιχειρήσεων και των επενδυτών,
⦁ τον εκσυγχρονισμό του,
⦁ τη θέσπιση αφορολόγητου για ποσά έως 300 ευρώ τον μήνα για τα φιλοδωρήματα και απαλλαγή –στο σύνολο τους- από ασφαλιστικές εισφορές,
⦁ την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Παράλληλα, οι πρόσθετες διατάξεις που εντάχθηκαν αφορούν σε:
⦁ Παράταση αναστολής ΦΠΑ για νέες οικοδομές έως τις 31.12.2025.
⦁ Μόνιμη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ των διατηρητέων κτιρίων αξίας έως 400.000 ευρώ.
⦁ Αύξηση των μισθολογικών απολαβών των σπουδαστών των Σχολών Ενόπλων Δυνάμεων προκειμένου να εξισωθούν με τις αντίστοιχες αποδοχές των σπουδαστών των Σχολών των Σωμάτων Ασφαλείας.
⦁ Απαλλαγή υπόχρεων νομικών προσώπων ή φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα από την καταβολή του ανάλογου φόρου εισοδήματος για εκείνες τις οφειλές που διεγράφησαν μερικώς ή ολικώς στο πλαίσιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού.
⦁ Δίνεται η δυνατότητα σε αλληλεγγύως ευθυνόμενα πρόσωπα (πχ μέλη ενός νομικού προσώπου με οφειλές) να εξυπηρετήσουν ρύθμιση οφειλής του νομικού προσώπου στο οποίο συμμετέχουν η οποία χάθηκε.
—-

Η κερδοσκοπία σε βάρος των πολιτών δεν θα γίνει ανεκτή σε καμία περίπτωση. Οι αρμόδιες υπηρεσίες και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί θα συνεχίσουν με συνέπεια τους ελέγχους και θα επιβάλλουν πρόστιμα όπου ορίζει ο νόμος χωρίς εξαιρέσεις.

—.

Παρακαλώ για τις ερωτήσεις σας

Μ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΗΣ: Καλό μεσημέρι, κ. Εκπρόσωπε. Θέλω να σας ρωτήσω, με αφορμή την συνέντευξη του κ. Μητσοτάκη στον ΑΝΤ1 και στον Χατζηνικολάου, όπου εκεί ο Πρωθυπουργός είπε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη θητεία και θα είναι επικεφαλής της Ν.Δ. και το 2027, ακούσαμε κάποιες δηλώσεις από τον κ. Δουδωνή, ο οποίος κατηγόρησε τον Πρωθυπουργό ότι θεωρεί τον εαυτό του πιο σημαντικό από τον Τζορτζ Ουάσιγκτον. Θα ήθελα το σχόλιο της Κυβέρνησης. Ευχαριστώ.

Π. ΜΑΡΙΝΑΚΗΣ: Ναι, η αλήθεια είναι ότι είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και η συνέχεια της συνέντευξης αυτής, όταν έκανε ο δημοσιογράφος, ο κ. Οικονόμου, το αυτονόητο ερώτημα αν ήταν κακό που το ίδιο πράγμα έκανε και ο Ανδρέας Παπανδρέου, που διεκδίκησε και πήρε από τους πολίτες, κέρδισε, από την εμπιστοσύνη των πολιτών, τρίτη θητεία. Έχει έτσι ενδιαφέρον να δει ο κόσμος το βίντεο, την αμήχανη απάντηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ. Αυτό είναι το αστείο σκέλος αυτής της συζήτησης. Υπάρχει, όμως, και το σοβαρό. Εδώ έχουμε έναν βουλευτή του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, έστω και με τον τρόπο που έγινε το ΠΑΣΟΚ Αξιωματική Αντιπολίτευση, που, ουσιαστικά, κάνει υποδείξεις σε ένα άλλο κόμμα, στο κυβερνών κόμμα και, μάλιστα, είναι και μια έμμεση παρέμβαση θα πω εγώ, γιατί ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ο Πρωθυπουργός της χώρας μετά την ψήφο των πολιτών και ο Πρόεδρος της Ν.Δ.. Τι θέλει, δηλαδή, ο κ. Δουδωνής και το ΠΑΣΟΚ; Να κατέβει με άλλον Πρόεδρο η Ν.Δ. στις εκλογές; Έχει άποψη το ΠΑΣΟΚ για το ποιος πρέπει να είναι υποψήφιος Πρωθυπουργός, ενώ υπάρχει εν ενεργεία Πρωθυπουργός και εν ενεργεία Πρόεδρος της Ν.Δ.; Τον πειράζει η άποψη των πολιτών; Των μελών της Ν.Δ.; Η ετυμηγορία στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές; Εκείνοι δεν έλεγαν και σωστά να μην παρεμβαίνουμε στα εσωκομματικά τους; Εδώ που δεν υπάρχει και εσωκομματικό ζήτημα -είναι αυτονόητο- εκείνοι κάνουν μια έμμεση παρέμβαση. Και ας το πούμε λίγο πιο απλά: Λέει το ΠΑΣΟΚ ότι είμαστε μια κακή Κυβέρνηση -έτσι λέει το ΠΑΣΟΚ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ένας κακός Πρωθυπουργός, σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ. Άρα, αφού είναι τόσο κακή η Κυβέρνηση και τόσο κακός ο Πρωθυπουργός, όπως θεωρεί το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, γιατί δεν θέλει να αναμετρηθούν με έναν κακό, σύμφωνα με εκείνους, Πρωθυπουργό και με μία κακή, για εκείνους, Κυβέρνηση; Για να δικαιωθούν από τους πολίτες!

Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Κύριε Εκπρόσωπε, δεν είναι λίγο νωρίς να μιλάμε για εκλογές, από την στιγμή που η νέα Κυβέρνηση δεν έχει κλείσει ούτε τα δύο πρώτα χρόνια; Θα ήθελα να ρωτήσω, επειδή συζητάμε και με αφορμή τα όσα είπε ο Πρωθυπουργός, μιλάει σήμερα για πρόθεση συνεργασίας με άλλα κόμματα, σε περίπτωση που προκύψει, αλλά αυτή την στιγμή για εσάς το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ικανή Αντιπολίτευση, ο ΣΥΡΙΖΑ το ίδιο, τα κόμματα στα δεξιά το ίδιο. Με ποιον θα μπορούσε να συνεργαστεί η Ν.Δ.;

Π. ΜΑΡΙΝΑΚΗΣ: Συμφωνώ μαζί σας ότι είναι πάρα πολύ νωρίς να μιλάμε για εκλογές, αλλά, όπως ξέρετε, είστε δημοσιογράφος και με μεγάλη εμπειρία, οφείλουμε να απαντάμε στις ερωτήσεις που μας κάνετε. Ο Πρωθυπουργός ρωτήθηκε και απάντησε. Συμφωνώ ότι είναι πολύ πιο σημαντικές οι συζητήσεις για τα νομοσχέδια που ψηφίζονται, για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τα πολλά προβλήματα που ακόμα υπάρχουν στην καθημερινότητα των πολιτών, αλλά δεν φταίμε που απαντάμε σε αυτά τα οποία μας ρωτάτε και καλύτερα που δίνονται οι απαντήσεις, ούτως ώστε να μην επαναλαμβάνονται οι ερωτήσεις. Τώρα, ως προς τις συνεργασίες, νομίζω ότι αυτό και αν είναι πρόωρο να το συζητήσουμε. Έχουμε την πεποίθηση, οι πολίτες θα κρίνουν στο τέλος της ημέρας, ότι εφόσον εφαρμόσουμε στο ακέραιο το πρόγραμμά μας, στις επόμενες εκλογές το 2027, θα αξιολογηθεί αυτό από τους Έλληνες πολίτες θετικά, όπως αξιολογήθηκε και το 2023. Αλλά ας μην προεξοφλούμε. Έχουμε μπροστά μας δυόμισι χρόνια με σημαντικές παρεμβάσεις που έχουμε να κάνουμε. Στο τέλος της ημέρας, θα κριθούμε εμείς για τον απολογισμό του έργου μας και η Αντιπολίτευση, τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, για το πρόγραμμά τους που, πλέον, εδώ θα είναι και μια νέα προσθήκη, θα κοστολογηθεί επισήμως, οπότε δεν θα μπορούν να κοροϊδεύουν σε πανελλήνια μετάδοση τους πολίτες. Θα υπάρχει δίπλα ο λογαριασμός και θα μπορούμε να κάνουμε και τις συγκρίσεις, όχι επί των φαντασιακών, αλλά επί των πραγματικών δεδομένων.

Μ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΗΣ: Υπάρχει πρόθεση της Κυβέρνησης να δοθούν Patriot και S-300 στην Ουκρανία;

Π. ΜΑΡΙΝΑΚΗΣ: Απολύτως καμία περίπτωση. Το διαψεύδω κατηγορηματικά. Κατά καιρούς βλέπουμε τέτοια fake news να διακινούνται ξανά και ξανά, είναι όλα ψέματα, μεγάλα ψέματα.

Γ. ΣΑΚΚΟΥΛΑ: Ο Πρωθυπουργός, την περασμένη εβδομάδα, σε δύο συνεντεύξεις του, είπε ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει σε αλλαγή του εκλογικού νόμου. Σε μία, πάντως, είπε ότι δεν θα το έκανε τουλάχιστον με δική του πρωτοβουλία. Αυτό σημαίνει ότι, για παράδειγμα, σε περίπτωση που κάποιο άλλο κόμμα, π.χ. το ΠΑΣΟΚ, μιας και έχει και τη συνάντηση με τον κ. Ανδρουλάκη, έθετε το ζήτημα, θα το εξέταζε η Κυβέρνηση;

Π. ΜΑΡΙΝΑΚΗΣ: Αυτό είναι ένα υποθετικό ερώτημα, το οποίο δεν έχει νόημα νομίζω να το συζητήσουμε. Η δική μας η πρόθεση είναι ξεκάθαρη. Δεν θα αλλάξουμε τον εκλογικό νόμο, δεν θα αλλάξουμε τους κανόνες του παιχνιδιού, ειδικά ενόψει του γεγονότος ότι είμαστε στη μέση σχεδόν μιας κυβερνητικής θητείας. Το είπε και το έκανε και το 2023 ο Πρωθυπουργός. Νομίζω ότι -και αυτό είναι ένα μέρος αυτής της συζήτησης που κάνουμε περί εμπιστοσύνης, ο σεβασμός στους θεσμούς, στους κανόνες του παιχνιδιού- όταν έρθει η ώρα των εκλογών, οι πολίτες θα αποφασίσουν με τους κανόνες που έχουμε αυτή τη στιγμή. Τώρα, να απαντήσω σε μια υποθετική ερώτηση για κάτι το οποίο δεν έχει υποβληθεί καν από την Αντιπολίτευση, δεν έχει κανένα νόημα. Ας τοποθετηθεί η Αντιπολίτευση να δούμε τι έχει να πει, η Κυβέρνηση τοποθετήθηκε και εξέφρασε την ξεκάθαρη πρόθεση και βούλησή της, η οποία είναι αυτή και δεν θα αλλάξει.

Ευχαριστώ πολύ.

Μήνυμα Πρωθυπουργού: - ΔΕΝ υπάρχει περίπτωση να φορολογήσουμε εκτάκτως τα κέρδη τραπεζών

 Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε στο Ελληνικό Επενδυτικό Συνέδριο που συνδιοργάνωσαν η Morgan Stanley και το Χρηματιστήριο Αθηνών στο Λονδίνο. Ακολουθούν αποσπάσματα από τη συζήτηση που είχε ο Πρωθυπουργός με τον Αντιπρόεδρο της Morgan Stanley Luigi Rizzo (σε ανεπίσημη μετάφραση από τα αγγλικά):

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, μιλώντας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, ο Πρωθυπουργός τόνισε:

Καταρχάς, σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση. Αυτό το συνέδριο έχει γίνει θεσμός και φαίνεται ότι φέρνει καλή τύχη σε μένα και στην ελληνική οικονομία. Θα συνεχίσω να έρχομαι όσο πάμε καλά και προσδοκώ ότι αυτή η τάση που περιγράψατε θα συνεχιστεί.

Η ερώτηση που θέτετε είναι ενδιαφέρουσα. Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω παραθέτοντας μια ενδιαφέρουσα στατιστική. Προτιμώ να συγκρίνω την Ελλάδα με χώρες παρόμοιου μεγέθους. Αν συγκρίνετε την Ελλάδα με την Ιρλανδία ή την Πορτογαλία, δύο χώρες παρόμοιου μεγέθους -που εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση περίπου την ίδια εποχή- είναι πολύ σαφές σε ό,τι με αφορά πως, παρά την πρόοδο που έχουμε κάνει, ξεκάθαρα υστερούμε. Η Ιρλανδία τα πήγε εντυπωσιακά καλά. Η Πορτογαλία τα κατάφερε πολύ καλύτερα από εμάς.

Προκειμένου να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε γιατί συνέβη αυτό, πιστεύω ότι πρέπει να εξετάσουμε και το πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα, την αδυναμία να διαμορφώσουμε την απαραίτητη συναίνεση για να γίνουν απτά βήματα για τον εκσυγχρονισμό της χώρας, το γεγονός ότι, ασφαλώς, υποφέραμε άσκοπα κατά τη διάρκεια της κρίσης λόγω πολιτικών επιλογών που έγιναν.

Θεωρώ ότι τώρα είμαστε σε θέση να αναπληρώσουμε το χαμένο έδαφος και να γίνουμε μια πραγματικά σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα που θα υπερβαίνει εαυτόν, που θα μπορεί να αναπληρώσει το χαμένο έδαφος αλλά και να ηγηθεί σε τομείς όπου θεωρούμε ότι έχουμε έμφυτο συγκριτικό πλεονέκτημα.

Αυτή η μάχη μεταξύ των δυνάμεων που θέλουν να πάνε την Ελλάδα μπροστά και εκείνων που στην πραγματικότητα αρκούνταν στη διατήρηση της ίδιας κατάστασης είναι συνεχής. Λαμβάνει χώρα και σε πολλές άλλες χώρες.

Αν ήθελα να περιγράψω το όραμά μου για την Ελλάδα, θα χρησιμοποιούσα το παράδειγμα του Μετρό της Θεσσαλονίκης, το οποίο εγκαινιάσαμε πριν από δύο ημέρες. Ένα εντυπωσιακό δημόσιο έργο που πέρασε μέσα από πολλές δυσκολίες γιατί υπήρξαν πολλές αντιστάσεις από κάθε είδους δυνάμεις που δεν ήθελαν να κατασκευαστεί. Είναι ένα υπερσύγχρονο Μετρό που προστατεύει την πολιτιστική μας κληρονομιά. Αυτό για μένα είναι μια εικόνα της Ελλάδας του μέλλοντος. Θα παραμείνουμε πλήρως προσηλωμένοι σε αυτή την πορεία.

Πιστεύω ότι έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο μέχρι στιγμής. Θεωρώ ότι είναι σημαντικό όχι μόνο να πείσουμε τη χρηματοοικονομική κοινότητα, τις μεγάλες εταιρείες, αλλά επίσης να διασφαλίσουμε ότι το ευρύτερο κοινό είναι στο πλευρό μας και ότι κατανοεί ότι θα ωφεληθεί και εκείνο από αυτή την διαδρομή ανάπτυξης. Αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη στον βαθμό που θα θέλαμε. Αφενός για έναν απλό λόγο, και αυτός είναι ο σωρευτικός πληθωρισμός, ο οποίος έχει ουσιαστικά υπονομεύσει τις σημαντικές αυξήσεις στους μισθούς και τη μείωση των φόρων.

Προσδοκώ, όμως, ότι τα επόμενα τρία χρόνια θα είναι αρκετά διαφορετικά, και είναι σημαντικό για τους πολίτες να καταλάβουν ότι είναι πραγματικά συμμέτοχοι σε αυτό, ώστε να μπορούν να γίνουν μέρος αυτής της ιστορίας μετασχηματισμού της χώρας, ότι δεν πρέπει να φοβούνται την αλλαγή και ότι σε αυτόν τον ταραχώδη και περίπλοκο κόσμο παρέχουμε την απαραίτητη σταθερότητα και την κατεύθυνση που χρειάζεται η χώρα.

Αναφερόμενος στις προτεραιότητες της Ελλάδας για τα επόμενα χρόνια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε:

Καταρχάς, ποιος θα πίστευε ότι θα υπήρχε κίνδυνος μετάδοσης οικονομικής πίεσης από τη Γαλλία στην Ελλάδα και όχι το αντίστροφο; Θέλω να πω, δεν θα το περίμεναν πολλοί αυτό πριν από τέσσερα ή πέντε χρόνια.

Οι προτεραιότητές μας είναι πολύ σαφείς. Η πρώτη είναι αδιαπραγμάτευτη, και αυτή είναι να διασφαλίσουμε ότι διατηρούμε τη δημοσιονομική σταθερότητα, να τηρήσουμε τις δημοσιονομικές μας δεσμεύσεις, να παραμείνουμε εντός των σημείων αναφοράς για τις δαπάνες όπως έχουν συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να διασφαλίσουμε ότι θα επικεντρωθούμε στο να πείσουμε τις κεφαλαιαγορές ότι η Ελλάδα έχει αφήσει οριστικά πίσω της τα δύσκολα χρόνια. Πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που οι αγορές κατανοούν και εκτιμούν. Αντανακλάται σε μεγάλο βαθμό στα spreads μας, αλλά γνωρίζουμε πολύ καλά ότι πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση διότι πάντα υπάρχει πίεση για περισσότερες δαπάνες.

Βρισκόμαστε τώρα σε ένα νέο δημοσιονομικό πλαίσιο και πρέπει να το εξηγήσουμε αυτό, και όχι μόνο στις αγορές. Θεωρώ ότι οι αγορές το καταλαβαίνουν, αλλά πρέπει να εξηγήσουμε και στους πολίτες ότι τα σημεία αναφοράς για τις δαπάνες είναι καθορισμένα. Συνεπώς, ακόμα και αν έχουμε πρόσθετα έσοδα, δεν μπορούμε να δαπανήσουμε αυτά τα έσοδα και να υπερβούμε το σημείο αναφοράς για τις δαπάνες. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να χρησιμοποιήσουμε διαρθρωτικές αλλαγές στο σκέλος της είσπραξης εσόδων ώστε να μειώσουμε τους φόρους.

Επομένως, αν συνεχίσουμε, και θα συνεχίσουμε, να αντιμετωπίζουμε με επιτυχία τη φοροδιαφυγή, αυτό είναι μια διαρθρωτική αλλαγή. Δεν πρόκειται για έναν εφάπαξ φόρο, πρόκειται για μια διαρθρωτική αλλαγή. Μπορώ να χρησιμοποιήσω το όποιο πλεόνασμα έχω για να πείσω την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι μπορώ να το χρησιμοποιήσω για να μειώσω περαιτέρω τους φόρους. Αυτή είναι η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα για εμένα.

Η δεύτερη προτεραιότητα είναι να διασφαλίσουμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε αυτή τη σταθερή δημοσιονομική θέση ως θεμέλιο για να συνεχίσουμε να εστιάζουμε στις παραγωγικές επενδύσεις. Εγχώριες επενδύσεις, ξένες επενδύσεις. Έχουμε πολλές σημαντικές ελληνικές εταιρείες εδώ. Τους έχουμε παράσχει σταθερότητα, πρόσβαση σε κεφάλαια, και μέσω των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και τις ευκαιρίες να επενδύσουν στη χώρα. Αν κοιτάξετε, για παράδειγμα, τον τομέα της μεταποίησης, έχει ενισχυθεί κατά 25% από το 2019. Είναι αρκετά αξιοσημείωτο σε σύγκριση με ό,τι έχει συμβεί στην Ευρώπη. Η ελληνική οικονομία δεν έχει μόνο ένα δυνατό χαρτί, δεν εξαρτάται μόνο από τον τουρισμό, κορυφαίες μεταποιητικές εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν στη χώρα καθώς η γεφύρωση του επενδυτικού κενού είναι κρίσιμη.

Η τρίτη, θεωρώ, πολύ σημαντική πρόκληση είναι η διαχείριση των δεξιοτήτων και της τεχνολογίας. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι είμαστε στην πρώτη γραμμή της επανάστασης της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτό δεν αφορά μόνο το κράτος. Θα συμμετάσχω σε ένα πολύ ενδιαφέρον τρίωρο workshop με τον Tony Blair και τον Demis Hassabis, τον νομπελίστα που εργάζεται για την Google, για να κατανοήσουμε καλύτερα πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη για τη βελτίωση των κυβερνητικών πολιτικών.

Αυτό, όμως, είναι επίσης πολύ σημαντικό και για τις εταιρείες. Για τις μεγάλες εταιρείες που μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη για να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους, για το οικοσύστημα startup στην Ελλάδα -και θα θέλαμε να δούμε και ελληνικές εταιρείες τεχνολογίας που ενδιαφέρονται να εισαχθούν στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Έχουμε μια μεγάλη ευκαιρία σε αυτόν τον τομέα.

Φυσικά, όσον αφορά στις δεξιότητες, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι έχουμε το κατάλληλο εργατικό δυναμικό για να προσφέρουμε στις εταιρείες που θέλουν να αναπτυχθούν το ταλέντο για να το κάνουν. Στο Άμστερνταμ έλαβε χώρα μια εξαιρετική εκδήλωση. Η Υπουργός Εργασίας μας ήταν εκεί πριν από λίγες ημέρες, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας μας για το Brain Regain. Είχαμε χίλιους Έλληνες στην ευρύτερη περιοχή της Μπενελούξ που ήρθαν, ελληνικές εταιρείες εκεί, που έκαναν προσλήψεις. Για τις ελληνικές εταιρείες, πρόκειται για μια τεράστια δεξαμενή ταλέντων, μέσω του να πείθουν Έλληνες να επιστρέψουν.

Ασφαλώς, υπάρχουν πολλές άλλες προτεραιότητες. Η υγειονομική περίθαλψη είναι, από κοινωνικής πλευράς, η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητά μου. Νομίζω ότι είμαστε πρωτοπόροι τώρα στο να βλέπουμε την υγεία όχι μόνο μέσα από την οπτική της θεραπείας της ασθένειας, αλλά μέσα από την πρόληψη. Οι πολιτικές πρόληψης που εφαρμόζουμε σήμερα στην Ελλάδα, όσον αφορά στον προκαταρκτικό έλεγχο, είναι πραγματικά πρωτοποριακές. Δεν υπάρχουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες που να κάνουν ό,τι κάνουμε εμείς σε αυτό το μέτωπο, και είμαστε πολύ περήφανοι γι’ αυτό.

Ερωτηθείς αν υπάρχει ενδεχόμενο έκτακτης φορολόγησης των κερδών των ελληνικών τραπεζών, ο Πρωθυπουργός επισήμανε:

Η απάντηση είναι ότι περιμένουμε πολλά πράγματα από τις τράπεζες, αλλά ένας έκτακτος φόρος δεν είναι στα σχέδιά μας.

Σχετικά με την κλιματική αλλαγή, την πράσινη μετάβαση και τον ρόλο της Ελλάδας, ο Πρωθυπουργός ανέφερε:

Καταρχάς, η Ελλάδα είναι πρωτοπόρος σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά στη μείωση των εκπομπών ρύπων. Από το 2005, έχουμε μειώσει τις εκπομπές μας κατά 45%. Ένα μεγάλο μέρος αυτού του ποσοστού σχετίζεται με την απαλλαγή από τον άνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή. Παράγουμε πάνω από το 50% της ηλεκτρικής μας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ελαφρώς περισσότερο αν συνυπολογίσουμε τις υδροηλεκτρικές μας δυνατότητες. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για περαιτέρω επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Θα συνεχίσουμε να είμαστε πρωτοπόροι σε αυτό το μέτωπο.

Αλλά πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην Ευρώπη σχετικα με το πώς διαχειριζόμαστε την πράσινη μετάβαση. Δεν μπορούμε να είμαστε ηγέτες στην πράσινη μετάβαση και την ίδια στιγμή να καταστρέψουμε τη βιομηχανία μας. Επομένως, η εξισορρόπηση της πράσινης μετάβασης με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς μας θα είναι απολύτως καίριας σημασίας. Αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υποχωρήσουμε λίγο όσον αφορά στην επίτευξη του φιλόδοξου στόχου μας, ας γίνει έτσι.

Η Ευρώπη αντιπροσωπεύει το 6% των παγκόσμιων εκπομπών. Δεν μπορούμε να πιστεύουμε ότι θα λύσουμε το πρόβλημα μόνοι μας. Πρέπει να εξετάσουμε τι μας λέει η βιομηχανία και να διασφαλίσουμε ότι η βιομηχανία παραμένει ανταγωνιστική, ιδίως σε εκείνους τους τομείς που είναι δύσκολο να μειωθούν οι εκπομπές, όπου είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι υπάρχουν μαγικές λύσεις που θα τους επιτρέψουν να απαλλαγούν από τον άνθρακα πολύ γρήγορα.

Αυτή η συζήτηση διεξάγεται στην Ευρώπη. Έχει επίσης επισημανθεί στην έκθεση Draghi. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Η πρώτη πιο σημαντική επένδυση που πρέπει να κάνουμε είναι στα δίκτυα μας. Δεν έχουμε, αυτή τη στιγμή, μια ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Πιστεύουμε ότι έχουμε, αλλά δεν έχουμε. Αν δείτε μόνο τις αποκλίσεις στις τιμές, η αγορά σαφώς δεν λειτουργεί για διαρθρωτικούς λόγους, για λόγους που σχετίζονται με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί στην πραγματικότητα το επιδιωκόμενο μοντέλο.

Πιστεύω ότι η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι να εξετάσει πώς θα μειώσει το ενεργειακό κόστος για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορούμε να εργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση.

Η άλλη πτυχή σε ό,τι αφορά το κλίμα, την πράσινη μετάβαση, η οποία δεν λαμβάνει αρκετή προσοχή, είναι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Έχουμε στρέψει όλες μας τις προσπάθειες στον μετριασμό των συνεπειών, θέτοντας πολύ φιλόδοξους στόχους. Όταν εξετάζουμε τι συμβαίνει σήμερα όσον αφορά στην κλιματική κρίση, είναι σαφές ότι πρέπει να είμαστε πιο ανθεκτικοί και πρέπει να δίνουμε έμφαση στο σκέλος της πρόληψης, αλλά και να διασφαλίσουμε ότι θα μπορέσουμε να ανοικοδομήσουμε κάτι ώστε να είναι ακόμα καλύτερο σε περίπτωση φυσικών καταστροφών. Όλες οι χώρες έχουν υποδομές που δεν είναι κατάλληλες για τον σκοπό που υπηρετούν.

Στη Ρόδο, χθες, δεχθήκαμε το 80% της βροχής που δέχθηκε η Βαλένθια. Το 80% της βροχής που έπεσε στη Βαλένθια. Στη Ρόδο, κανένα μοντέλο καιρού δεν το προέβλεψε. Και δεν είχαμε κανένα θύμα. Γιατί; Επειδή έχουμε ένα πολύ καλά δοκιμασμένο, πιστεύω, σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών για το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση φυσικών καταστροφών.

Επομένως, εστιάζουμε περισσότερο στην έξυπνη προσαρμογή, ειδικά όταν πρόκειται για θέματα όπως η διαχείριση του νερού, προηγμένα μοντέλα πρόγνωσης καιρού. Αυτός είναι ένας τομέας όπου η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί πραγματικά να κάνει θαύματα. Πιστεύω ότι είμαστε πολύ κοντά στο να έχουμε παγκόσμια μοντέλα πρόγνωσης του καιρού με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης που είναι πιθανώς πολύ καλύτερα από ό,τι είχαμε ποτέ. Και αυτό είναι απολύτως καίριας σημασίας όσον αφορά τουλάχιστον την προστασία της ανθρώπινης ζωής, διότι υπάρχουν όρια στο τι είναι εφικτό.

Αν ο κόσμος πιστεύει ότι μπορεί κανείς να κατασκευάσει υποδομές για να αντιμετωπίσει αυτή την ποσότητα νερού, συγγνώμη αλλά αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να υλοποιήσει κανείς σε ένα ή δύο χρόνια. Πρέπει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι και να βεβαιωθούμε ότι εστιάζουμε στην υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα, που είναι η προστασία των ανθρώπινων ζωών. Και αυτό, μετά την καταστροφή στη Βαλένθια, έγινε ξεκάθαρο με οδυνηρό τρόπο.

Για τη θέση της Ελλάδας στο γεωπολιτικό πεδίο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε:

Έχουμε εισέλθει σε μια εποχή μεγάλης γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Έχουμε έναν πόλεμο στην Ουκρανία που σαφώς δεν εξελίσσεται προς την κατεύθυνση που ελπίζουμε. Έχουμε μια κρίση στη Μέση Ανατολή, όπου πριν από τρεις ημέρες ήμασταν πιο αισιόδοξοι μετά την κατάπαυση του πυρός, και τώρα έχουμε μια νέα κρίση στη Συρία και πρέπει να δούμε πώς θα εξελιχθεί. Διότι, φυσικά, είμαστε πάντα πολύ ανήσυχοι όχι μόνο για την κατάσταση της χώρας -είναι φρικτά αυτά που έχουν συμβεί στη Συρία- αλλά και για τις πιθανές προσφυγικές ροές.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα που μπορεί να λειτουργήσει ως πυλώνας σταθερότητας σε μια σχετικά ταραχώδη περιοχή του κόσμου. Φυσικά, αυτό μας δίνει πολιτική και γεωπολιτική επιρροή. Έχουμε μια ισχυρή διμερή εταιρική σχέση με τις ΗΠΑ. Αναμένω ότι αυτή όχι απλώς θα διατηρηθεί, αλλά θα ενισχυθεί με τη νέα κυβέρνηση Trump. Είχα την ευκαιρία να μιλήσω με τον Πρόεδρο Trump. Έχω συνεργαστεί μαζί του. Γνωρίζουμε πολύ καλά το επιτελείο εξωτερικής πολιτικής του. Πιστεύω ότι αναγνωρίζεται ότι έχουμε ρόλο να διαδραματίσουμε στην περιοχή.

Και, φυσικά, αυτό ενδεχομένως ανοίγει επίσης νέες οικονομικές ευκαιρίες. Είμαστε αρκετά φιλόδοξοι ώστε να κοιτάξουμε πέρα από τις συγκρούσεις και να προετοιμαστούμε για εκείνη την ημέρα; Για παράδειγμα, φιλοδοξούμε να διαδραματίσουμε ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας; Θα έπρεπε. Όπως είπα, μπορούμε ήδη να παρέχουμε στην Ουκρανία φυσικό αέριο. Δείτε τις νέες εμπορικές ροές, τη σύνδεση με την Ινδία, τον διάδρομο IMEC.

Προσδοκώ ότι κάποια στιγμή θα δούμε τη δυνατότητα για μια μεγάλη συμφωνία για την επίλυση της κρίσης στη Μέση Ανατολή, παρά τα όσα έχουν συμβεί. Νομίζω ότι η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, αν παίξει έξυπνα τα χαρτιά της, μπορεί να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό θα φέρει μεγάλες αλλαγές.

Η σταθερότητα στην περιοχή, η σύνδεση με την Ινδία, και η Ελλάδα ως η πλησιέστερη ηπειρωτική χώρα σε αυτό. Νομίζω ότι η χώρα που προσφέρει τις περισσότερες δυνατότητες όσον αφορά τις διασυνδέσεις με την Ελλάδα, αυτή είναι η Ινδία. Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με το ότι λειτουργούμε ως έμπιστος εταίρος όταν πρόκειται για γεωπολιτική, διότι μιλάμε με όλους και όλοι μας σέβονται. Πρόκειται επίσης για τις πιθανές ευκαιρίες που μπορούν να προκύψουν αν κοιτάξουμε πέρα από την τρέχουσα κρίση. Πρέπει να προετοιμαστούμε και για τα χειρότερα, αλλά και για τις πιθανές ευκαιρίες που μπορεί να προκύψουν.

Αναφερόμενος στην ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, ο Πρωθυπουργός σημείωσε:

Να εφαρμόσουμε την έκθεση Draghi. Για όσους από εσάς δεν την έχετε διαβάσει, είναι ένα σπουδαίο κείμενο και αναδεικνύει τόσο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, όσο και τις ευκαιρίες που πρέπει να αδράξουμε. Το πρόβλημα στην Ευρώπη είναι διττό. Από τη μία πλευρά, είναι ένα πρόβλημα υπερβολικής ρύθμισης. Εκτιμώ πως πρόκειται για κάτι που αναγνωρίζεται, δεν διευκολύνει τις εταιρείες να δραστηριοποιηθούν στην Ευρώπη. Αν είστε μια νεοφυής επιχείρηση τεχνολογίας, για παράδειγμα, έχετε πραγματικά πρόσβαση στην ενιαία αγορά; Όχι, διότι έχετε 27 διαφορετικά καθεστώτα. Επομένως, η ιδέα αυτού του 28ου ευρωπαϊκού καθεστώτος για τις νεοφυείς επιχειρήσεις είναι, πιστεύω, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Είναι περίπλοκη ως προς την εφαρμογή της, αλλά πολύ ενδιαφέρουσα. Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι νεοφυείς επιχειρήσεις μετακόμισαν στις ΗΠΑ.

Ένωση Κεφαλαιαγορών. Θέλει κάποια επιχείρηση πραγματικά να εισαχθεί στο χρηματιστήριο αν είναι αναπτυσσόμενη και νεοφυής; Θέλω να πω, αυτή τη στιγμή, είτε θα μετακομίσεις στις ΗΠΑ είτε θα πάρεις επιχειρηματικά κεφάλαια από τις ΗΠΑ, τα οποία βασίζονται κυρίως σε χρήματα που στέλνουν οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι στις ΗΠΑ για να τα επανεπενδύσουν στην Ευρώπη. Επομένως, η Ένωση Κεφαλαιαγορών, για μένα, είναι απολύτως κρίσιμη. Μιλάμε γι’ αυτό εδώ και δέκα χρόνια. Τώρα είναι η ευκαιρία να το κάνουμε πράξη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ξεπεραστούν οι αντιρρήσεις κάποιων, συγκεκριμένων κρατών μελών.

Αναφέρθηκα στην ενέργεια και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών δημόσιων αγαθών. Και βέβαια, η άμυνα είναι ένα μεγάλο ζήτημα και η Ελλάδα αναλαμβάνει το μερίδιο που της αναλογεί. Ξοδεύουμε πάνω από το 3% του ΑΕΠ για την άμυνα. Θα μπορέσουμε όμως να κινητοποιήσουμε ευρωπαϊκά κονδύλια για την άμυνα; Είναι ενδιαφέρον ότι είδα σήμερα το πρωί ότι η Πρωθυπουργός της Δανίας -η Δανία είναι μια παραδοσιακά «φειδωλή» χώρα, οπότε παραδοσιακά ήταν μάλλον αντίθετη στο κοινό χρέος- είπε «ναι» στον κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό για αμυντικούς σκοπούς.

Αυτή τη στιγμή, εφόσον γινόταν σοβαρά αυτή η συζήτηση, θα λέγαμε: «Εντάξει, διαθέσαμε 750 δισεκατομμύρια για την ανάκαμψη του COVID, γιατί δεν μπορούμε να διαθέσουμε 100 δισεκατομμύρια για ένα ταμείο αφιερωμένο στην άμυνα που θα εστιάζει επίσης στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής τεχνολογίας;». Έχουμε τεχνολογία στην Ευρώπη. Καταλήγουμε να αγοράζουμε συστήματα από το εξωτερικό. Είναι αδιανόητο για μένα να μην μπορούμε να αναπτύξουμε την ευρωπαϊκή τεχνολογία για την αντιπυραυλική άμυνα, η οποία έχει αποδειχθεί απολύτως καίριας σημασίας. Θα ενισχύσει το ΝΑΤΟ, αλλά πρέπει να διασφαλίσουμε ότι μια τέτοια επένδυση θα έχει επίσης περισσότερο ευρωπαϊκό περιεχόμενο. Αυτές είναι μερικές από τις τολμηρές αποφάσεις που πρέπει να λάβουμε.

Δύο παρατηρήσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συμφωνήσει και το κλίμα στο Συμβούλιο αλλάζει.Από την άλλη πλευρά, οι αντιξοότητες είναι σημαντικές, αλλά η απειλή της σταδιακής διολίσθησης προς τη γεωπολιτική ασημαντότητα είναι υπαρκτή. Πιστεύω ότι αυτό έχει τουλάχιστον γίνει αποδεκτό από τους συναδέλφους μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Για το ζήτημα της μετανάστευσης, ο Πρωθυπουργός ανέφερε:

Η μεγαλύτερη επιτυχία μας ήταν να μετακινήσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που είχε στο μεταναστευτικό. Γιατί, έχετε δίκιο, το 2020, όταν βρεθήκαμε αντιμέτωποι με την πρώτη περίπτωση εργαλειοποίησης των μαζικών μεταναστευτικών ροών, ήμασταν πολύ αυστηροί και κάναμε το σωστό. Η Πολωνία αντιμετωπίζει μια πολύ παρόμοια κατάσταση τώρα, στα σύνορά της με τη Λευκορωσία, και το ίδιο μπορεί να συμβεί και στη Φινλανδία ή στις χώρες της Βαλτικής. Η προστασία των συνόρων σας και η διασφάλιση ότι εσύ αποφασίζεις ποιος έρχεται στη χώρα και όχι οι διακινητές, είναι ζωτικής σημασίας. Εάν έχεις θαλάσσια σύνορα, είναι πιο δύσκολο. Πρέπει πάντα να είσαι πολύ προσεκτικός και έχουμε σώσει χιλιάδες ανθρώπους.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι διευκολύνουμε τις βάρκες να παραβιάσουν τα χωρικά μας ύδατα. Θα δυσκολέψουμε τους διακινητές και αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να «σπάσει» το μοντέλο. Αν κάποιος πληρώνει προκαταβολικά και δεν μπορεί να περάσει, τότε θα δυσκολευτούν να στρατολογήσουν νέους πελάτες.

Αλλά αυτό είναι μόνο ένα μέρος της υπόθεσης. Χρειαζόμαστε επιστροφές. Οι επιστροφές είναι κάτι δεν έχει γίνει ακόμη. Εκείνοι των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται καταλήγουν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, να μένουν στην Ευρώπη, και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα.

Αυτό θα πρέπει να είναι ένα ευρωπαϊκό εγχείρημα. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την μόχλευση ευρωπαϊκών πόρων. Δεν μπορούμε να έχουμε, για παράδειγμα, προτιμησιακές ρυθμίσεις με χώρες και να μην χρησιμοποιούμε τη μόχλευση που διαθέτουμε για να τους πούμε ότι πρέπει να δεχτούν επιστροφές.

Και βέβαια, χρειαζόμαστε επίσης μια σωστή και πιο φιλόδοξη, πιστεύω, ατζέντα όσον αφορά τη νόμιμη μετανάστευση. Το κάνουμε αυτό με χώρες όπως η Αίγυπτος, για εργάτες οικοδομών ή εργάτες γης, με την Ινδία, τις Φιλιππίνες. Υπάρχουν ήδη ελλείψεις εργατικού δυναμικού και πρέπει να είμαστε πιο ανοιχτοί όσον αφορά την προσφορά της δυνατότητας εργασίας στην Ελλάδα, αλλά με τους δικούς μας όρους, και να διασφαλίσουμε τη νόμιμη και ασφαλή μετάβαση.

Για τις δράσεις της Ελλάδας στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε:

Μόλις δημοσιεύσαμε τη στρατηγική μας για την τεχνητή νοημοσύνη. Για όσους ενδιαφέρονται, είναι ένα κείμενο που αξίζει να διαβάσετε, γιατί έχει συνταχθεί από μια εξαιρετική ομάδα Ελλήνων εμπειρογνωμόνων ΤΝ από το εξωτερικό, και είναι πραγματικά πολύ μελετημένο και πολύ ρεαλιστικό όσον αφορά στο τι κάνουμε. Τι μπορεί να προσφέρει η Ελλάδα;

Καταρχάς, ποια είναι τα πλεονεκτήματα που έχουμε όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη; Έχουμε έναν μεγάλο αριθμό επιστημόνων ΤΝ στο εξωτερικό που κάνουν πρωτοποριακή δουλειά όσον αφορά την ΤΝ, οι οποίοι θα ήθελαν με κάποιο τρόπο να εμπλακούν με αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα. Έχουμε ένα αναδυόμενο οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα που επικεντρώνεται στην ΤΝ. Έχουμε μια κυβέρνηση που κατανοεί ότι η θέσπιση ενός κατάλληλου και ελκυστικού ρυθμιστικού πλαισίου στα πλαίσια του νόμου για την ΤΝ θα μπορούσε να αποτελέσει συγκριτικό πλεονέκτημα. Έχουμε κεντρική διαχείριση των δεδομένων, επειδή έχουμε ένα Υπουργείο Ψηφιακού Μετασχηματισμού το οποίο επιβλέπει την πολιτική μας για τα δεδομένα, και τα δεδομένα είναι κρίσιμα όταν πρόκειται για την τεχνητή νοημοσύνη. Επομένως, τα δεδομένα για την υγειονομική περίθαλψη ή τα δεδομένα για το κλίμα, αυτά είναι σύνολα δεδομένων τα οποία, αν συγκεντρωθούν σωστά, μπορούν πραγματικά να είναι πολύ χρήσιμα.

Διεκδικούμε να γίνουμε ένα από τα επτά «AI factories». Έχουν προκηρυχθεί οι διαγωνισμοί, οι οποίοι θα μας δώσουν πρόσβαση σε σημαντική ευρωπαϊκή χρηματοδότηση όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη. Κατασκευάζουμε τον πρώτο ελληνικό υπερυπολογιστή και αποτελούμε ελκυστικό προορισμό για κέντρα δεδομένων. Πολλά από αυτά βρίσκονται ήδη στο στάδιο της κατασκευής. Και βέβαια, θα χρειαστούμε επίσης ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για να τους παράσχουμε ενέργεια.

Πιστεύω ότι από την πλευρά της πιο ήπιας πολιτικής -αλλά και πάλι πολύ σημαντική, δεδομένης της κληρονομιάς μας-, θα πρέπει να είμαστε ηγέτες στο χώρο που γεφυρώνει την ηθική και την τεχνητή νοημοσύνη. Έχουμε αυτό το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι μπορούμε να γίνουμε το κεντρικό σημείο εστίασης για αυτές τις συζητήσεις που είναι απίστευτα ενδιαφέρουσες, όχι μόνο σε πνευματικό επίπεδο, αλλά κάποια στιγμή θα οδηγήσουν και σε ρύθμιση όσον αφορά την προστασία μας από τις αρνητικές πτυχές της ΤΝ. Πιστεύω ότι αυτά απαρτίζουν ένα πολύ καλό σύνολο στοιχείων, συνθέτουν το προφίλ μιας χώρας που έχει σκεφτεί το ζήτημα και μπορεί ενδεχομένως να υπερβεί εαυτόν όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη.

Ασφαλώς, έχουμε πολλές εταιρείες, πρέπει να το επισημάνω αυτό, μεγάλες εταιρείες, τις οποίες θα θέλαμε να βοηθήσουμε επίσης με την πρόσβαση σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο όσον αφορά τη χρήση της ΤΝ για τη βελτίωση των διαδικασιών, και μια κυβέρνηση που είναι έτοιμη να το κάνει αυτό. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούμε ήδη τεχνητή νοημοσύνη για τη σάρωση συμβολαίων. Είναι απίστευτο πόσο χρόνο μπορεί πραγματικά να εξοικονομήσει κανείς.

Σκεφτείτε, λοιπόν, ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι το ποιος αναπτύσσει την τεχνολογία. Δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι θα ανταγωνιστεί τους Αμερικανούς οι οποίοι κλιμακώνουν συνεχώς τις δυνατότητες. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο θα εφαρμόσουμε την ΤΝ είναι καίριας σημασίας. Το πώς θα χρησιμοποιηθεί η ΤΝ για τη βελτίωση της παραγωγικότητας είναι κάτι που θα πρέπει να απασχολήσει, σίγουρα τις εταιρείες που είναι παρούσες εδώ.