Νομοθετική παρέμβαση με μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο που θα "θεραπεύει" ανοιχτά ζητήματα προετοιμάζει για το Σεπτέμβριο το Υπουργείο εργασίας. Έως το τέλος Αυγούστου η ηγεσία του υπουργείου θα οριστικοποιήσει τις τελικές διατάξεις για να προχωρήσει στη συνέχεια στη δημόσια διαβούλευση και στην ψήφιση τους.
Υπό εξέταση βρίσκονται τα εξής ζητήματα:
ΕΙΣΦΟΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Αποτελεί δέσμευση του υφυπουργού εργασίας ότι τα παρατράγουδα με την εισφορά αλληλεγγύης και τις αυξήσεις των συντάξεων ΔΕΝ θα επαναληφθούν.
Ακριβώς επειδή η εισφορά επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ (μετά τα 1.400 για την κύρια και τα 300 για την επικουρική σύνταξη) παρατηρήθηκε το φαινόμενο χιλιάδες συνταξιούχοι είτε να παίρνουν πολύ μικρότερες αυξήσεις, είτε καθόλου, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έφτασαν να παίρνουν και λιγότερα από ότι πριν. Αυτό από το 2025 σταματάει με τον κ. Τσακλόγλου να ξεκαθαρίζει ότι στις περιπτώσεις αρνητικής διαφοράς – όταν δηλαδή η εισφορά αλληλεγγύης "τρώει" ένα κομμάτι της αύξησης ή προκαλεί μείωση της σύνταξης – ο ΕΦΚΑ θα την καλύπτει και ο συνταξιούχος θα απολαμβάνει ολόκληρη την αύξηση.
Από εκεί και πέρα εξετάζεται ο βέλτιστος τρόπος παρέμβασης στους συντελεστές με τα σενάρια να δίνουν και να παίρνουν. Κάποια αυτά προβλέπουν:
- = Μείωση των συντελεστών κατά 50%
- = Κατάργηση της εισφοράς για τις επικουρικές συντάξεις (με όφελος από 10 έως 71 ευρώ το μήνα
- = Επιβολή της όχι στο σύνολο της σύνταξης αλλά κλιμακωτά όπως συμβαίνει με τη φορολόγηση των εισοδημάτων
ΜΕΙΩΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ
Μεταξύ των εξαγγελιών του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ θα είναι και η μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 1 μονάδα. Η μείωση θα «σπάσει» σε μισή μονάδα το 2025 και άλλη μισή το 2027. Έτσι από το 2025 οι συνολικές εισφορές θα διαμορφωθούν στο 35,66% του εκάστοτε μισθού, από 36,16% που είναι σήμερα.
Εσχάτως διακινούνται και κάποια σενάρια για επιπλέον μειώσεις με βάση το γεγονός ότι το μέτρο για τη δήλωση των εργαζόμενων συνταξιούχων έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία "φουσκώνοντας" τα έσοδα του ΕΦΚΑ.
ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΧΗΡΕΙΑΣ
Υπάρχει ψηφισμένος νόμος ο οποίος προβλέπει για τους δικαιούχους συντάξεων χηρείας , τη μείωση των παροχών τους κατά 50% εφόσον μετά την τριετία από την έναρξη της χορήγησης εργάζονται ή λαμβάνει σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος.
Ο νόμος αυτός εφαρμόζεται από το 2020 σε Δημόσιο και ΟΓΑ αλλά λόγω τεχνικών ζητημάτων δεν έχει εφαρμοστεί στον ιδιωτικό τομέα και η ώρα να συμβεί αυτό έχει έρθει για περίπου 70.000 ασφαλισμένους.
Για να "απαλύνει" τον πόνο της περικοπής το υπουργείο εργασίας εξετάζει μεταξύ άλλων:
- = Ο δικαιούχος να μπορεί να επιλέξει μεταξύ των 2 συντάξεων που λαμβάνει ποια θα περικοπή οπότε θα διαλέγει και τη μικρότερη
- = Η περικοπή να αφορά μόνο την εθνική σύνταξη (426,17ευρώ) κι όχι το σύνολο της
Το ενδεχόμενο πάντως να μη ζητηθούν πίσω τα αναδρομικά από το 2021 ως αχρεωστήτως καταβληθέντα χάνει διαρκώς έδαφος. Κι εδώ βέβαια εξετάζονται τρόποι διευκόλυνσης των ασφαλισμένων με επιστροφή των χρωστούμενων σε δόσεις.
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
Από το 2025 περνάμε σε έναν νέο τρόπο προσδιορισμού των συντάξιμων αποδοχών, οι οποίες καθορίζουν και το αναλογικό κομμάτι της σύνταξης. Αυτές σταματούν να αυξάνονται με βάση τον πληθωρισμό κι από του χρόνου θα αυξάνονται με τον δείκτη μισθών όλων των εργαζομένων. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του κ. Τσακλόγλου – κι εφόσον υποτεθεί ότι η παραγωγικότητα θα αυξάνεται με 0,7% ετησίως σύμφωνα με τις συντηρητικές προβλέψεις της Κομισιόν – τότε για έναν ασφαλισμένο που μπαίνει τώρα στην αγορά εργασίας, η σύνταξη που θα προκύψει σε 40 χρόνια θα είναι τουλάχιστον 30% υψηλότερη από αυτήν που θα προέκυπτε αν εξακολουθούσαμε να χρησιμοποιούμε ως βάση υπολογισμού τον πληθωρισμό.
Η αλλαγή αυτή διευκρινίζουν από το υπουργείο εργασίας αφορά τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων και όχι το ύψος της αύξησης τους κάθε χρόνο που θα εξακολουθεί να βασίζεται στην ακολουθία Ρυθμός Ανάπτυξης + Πληθωρισμός χ 50%
ΕΞΑΓΟΡΑ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Αφορά την επικουρική σύνταξη την οποία για να λάβει κάποιος πρέπει να έχει συμπληρώσει το ελάχιστο όριο των 15 ετών ασφάλισης. Μέχρι τώρα αν κάποιος δεν τα είχε συμπληρώσει, μπορούσε να εξαγοράσει μόνο τα χρόνια στρατού ή έως 200 ημέρες επιδοτούμενης ανεργίας αν ανήκουν στην τελευταία δεκαετία. Εξετάζεται να μπορεί να εξαγοράσει και έτη σπουδών, χρόνο εγκυμοσύνης ή κενά ασφάλισης με την προϋπόθεση να έχει συμπληρώσει 12 έτη επικουρικής ασφάλισης. Η εξόφληση θα μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ είτε με παρακράτηση από τη σύνταξη.
ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ
Στη θεωρία πρόκειται για μια από τις πιο σίγουρες ρυθμίσεις. Ο νόμος που ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο ήταν τόσο κακογραμμένος που υποχρέωνε τους συνταξιούχους με αναπηρία που επιθυμούσαν και μπορούσαν να εργαστούν, για να λάβουν την αναπηρική τους σύνταξη πρώτα να διακόψουν την εργασία τους και στη συνέχεια να επιστρέψουν. Το νομοσχέδιο θα τους προστατεύσει από αυτήν την ταλαιπωρία.
ΕΝΙΑΙΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ
Παρότι τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν ενοποιηθεί στον ΕΦΚΑ , παροχές όπως τα επιδόματα ασθένειας, μητρότητας, εργατικών ατυχημάτων, εξόδων κηδείας και κατασκήνωσης συνεχίζονται να δίνονται με βάση τους κανόνες του κάθε ταμείου.
Με τον ενιαίο κανονισμό επιχειρείται ομογενοποίηση και απαλείφονται αδικίες (στα έξοδα κηδείας για παράδειγμα ο ασφαλισμένος της ΔΕΗ παίρνει 3.000€ και αυτός του ΙΚΑ 800€) με στόχο οι παροχές να φτάσουν πιο κοντά σε αυτές του ΙΚΑ. Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι λιγότεροι θα χάσουν αρκετά και οι περισσότεροι θα κερδίσουν λίγα.
Σε κάθε περίπτωση, η ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας ξεκαθαρίζει ότι τα όρια συνταξιοδότησης δεν πρόκειται να αλλάξουν έως το 2027. Θα επανεξεταστούν στα τέλη του 2026 με βάση την πορεία των δημογραφικών δεικτών.
