Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2022

Παρέμβαση της ΕΑΑΣ στο προς ψήφιση Νομοσχέδιο του ΥΕΘΑ για: - ΝΙΜΤΣ, 13ου μερίσματος. Αναδρομικά μερισμάτων και ....


 


ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟΥ ΤΥΠΟΥ
 

Άρθρο 15

Επέκταση δικαιούχων νοσηλείας στο Ν.Ι.Μ.Τ.Σ. – Αντικατάσταση άρθρου 2 α.ν. 1137/1946

Το άρθρο 2 του α.ν. 1137/1946 (Α΄ 113) αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 2. Σκοπός – Δικαιούμενοι νοσηλείας στο Ν.Ι.Μ.Τ.Σ.

Η Ε.Α.Α.Σ. επιδιώκοντας την πληρέστερη και ακριβέστερη περιγραφή των δικαιούχων, διότι δεν νοείται υγειονομική περίθαλψη χωρίς επίσκεψη στα εξωτερικά ιατρεία ενός οποιουδήποτε Νοσοκομείου προτείνει  η παρ.2  του Άρθρου 2 να συμπληρωθεί όπως παρακάτω:

2. Τα πρόσωπα που δικαιούνται νοσηλείας και εξετάσεων στα εξωτερικά ιατρεία του Ν.Ι.Μ.Τ.Σ.

Επίσης, επειδή ο νομοθέτης ορθώς προέβλεψε και εφάρμοσε με την ΚΥΑ Φ.700/234/296821/Σ.321/25-07-2011 (ΦΕΚ Β’2093), την

“Παροχή δωρεάν νοσηλείας στα άγαμα και ανασφάλιστα τέκνα των εν ενεργεία και εν αποστρατεία Στρατιωτικών των τριών κλάδων των Ενόπλων δυνάμεων και των
Κοινών Σωμάτων, Των Δικαστικών Λειτουργειών του Δικαστικού Σώματος των
Ενόπλων Δυνάμεων καθώς και των Πολιτικών και Συνταξιούχων Υπαλλήλων του
Υπουργείου Εθνικής Άμυνας στα Στρατιωτικά Νοσοκομεία , που διαθέτουν πτέρυγες νοσηλείας τρίτων” και πιο συγκεκριμένα αναφέρει στο Άρθρο 1:

«Η νοσηλεία των τέκνων των εν ενεργεία και εν αποστρατεία Στρατιωτικών των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, των Κοινών Σωμάτων, Δικαστικών Λειτουργών του Δικαστικού Σώματος των Ενόπλων Δυνάμεων, των υπηρετούντων Πολιτικών και Συνταξιούχων υπαλλήλων καθώς και του υπηρετούντος με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου προσωπικού και συνταξιούχων της ίδιας κατηγορίας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας θα παρέχεται δωρεάν στα Στρατιωτικά Νοσοκομεία που διαθέτουν πτέρυγες νοσηλείας Τρίτων εφόσον αυτά συγκεντρώνουν σωρευτικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

 α) Είναι άγαμα.

 β) Είναι ανασφάλιστα.

2. Σε περίπτωση θανάτου ή αφάνειας των γονέων, διατηρείται το δικαίωμα νοσηλείας των τέκνων αυτών, υπό τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του παρόντος άρθρου.»

Μετά από τα παραπάνω εκτεθέντα και προκειμένου να μην εξαιρεθεί το Ν.Ι.Μ.Τ.Σ. ως Νοσοκομείο από την ανωτέρω διάταξη η Ε.Α.Α.Σ. προτείνει τη συμπλήρωση των δικαιούχων της παρ. 2, του Άρθρου 2 του προς ψήφιση νομοσχεδίου με την παρακάτω συμπλήρωση:

δε) Τα ανασφάλιστα τέκνα των εν ενεργεία και εν αποστρατεία δικαιούχων.

Άρθρο 16

Πόροι του ΝΙΜΤΣ

Στην παρ. α αναφέρεται: «Σε κάθε περίπτωση το ύψος της εισφοράς δεν δύναται να υπερβαίνει ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) επί των συνολικών………………. και επί της καταβαλλομένης μηνιαίας σύνταξης για τους εν αποστρατεία και τις ορφανικές οικογένειες αυτών»

Η Ε.Α.Α.Σ. αντιτίθεται στην πρόβλεψη του Νόμου για καταβολή εισφοράς ένα τοις εκατό (1%) επί της καταβαλλομένης μηνιαίας σύνταξης των ε.α μελών μας και των ορφανικών τους οικογενειών για τους παρακάτω λόγους.

  1. Η αύξηση κρίνεται ως υπερβολική αφού η κράτηση υπέρ Ν.Ι.Μ.Τ.Σ. σήμερα είναι ένα τοις εκατό (3%) επί του μερίσματος που λαμβάνει ο καθένας από το Μ.Τ.Σ.
  2. Η πλειονότητα των ε.α μελών μας δεν δύναται να χρησιμοποιήσει το Ν.Ι.Μ.Τ.Σ. λόγω γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων και μεγάλων αποστάσεων από την έδρα του με συνέπεια η ανωτέρω πρόβλεψη καταβολής εισφοράς να είναι άδικη, οριζόντια και καταχρηστική.
  3. Οι ε.α συνάδελφοι και οι ορφανικές αυτών οικογένειες καταβάλλουν ήδη υψηλότατες εισφορές υπέρ ΕΟΠΠΥ.

Πρόταση διόρθωσης : Αντί του «και επί της καταβαλλομένης μηνιαίας σύνταξης για τους εν αποστρατεία και τις ορφανικές οικογένειες αυτών» να γίνει « και επί του λαμβανομένου μηνιαίου μερίσματος από το Μ.Τ.Σ., όπως ισχύει μέχρι σήμερα, για τους εν αποστρατεία και τις ορφανικές οικογένειες αυτών»

Άρθρο 26

Ανακαλούμενοι στην ενέργεια αξιωματικοί για λόγους υγείας

Στην παρ. 6 αναφέρεται: « Οι ανωτέρω λαμβάνουν τη δικαιούμενη σύνταξη και δεν αποκτούν δικαίωμα απόληψης μισθού, παρά  μόνο δικαίωμα υγειονομικής περίθαλψης ως εν ενεργεία μόνιμοι από την εφεδρεία στρατιωτικοί»

Η Ε.Α.Α.Σ συμφωνεί με τη διατήρηση της ανάκλησης των ε.α. συναδέλφων όταν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας και της γενικότερης ευαισθησίας που επιδεικνύει το ΥΠΕΘΑ στην άσκηση της κοινωνικής του πολιτικής.

Επίσης συμφωνεί στην ανάγκη ύπαρξης ομοιογένειας και κοινής αντιμετώπισης του θέματος από όλα τα Επιτελεία.

Επειδή όμως το ζήτημα αφορά εξαιρετικά μικρό αριθμό συναδέλφων οι οποίοι όταν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγειονομικής φύσεως προσφεύγουν στην Υπηρεσία και επειδή όταν ένας συνάδελφος ασθενεί βαριά, απαιτείται η κάλυψη επιπλέον οικονομικών υποχρεώσεων που δημιουργούνται μη δυναμένων να καλυφθούν από την ήδη πολλαπλώς  περικοπείσα σύνταξη , η Ε.Α.Α.Σ. προτείνει η παρ. 6 του άρθρου 26 να τροποποιηθεί όπως κατωτέρω:

« Οι ανωτέρω λαμβάνουν το δικαιούμενο εκ του βαθμού ανάκλησής τους μισθό των αντιστοίχων ε.ε συναδέλφων τους με δικαίωμα υγειονομικής περίθαλψης ως εν ενεργεία μόνιμοι από την εφεδρεία στρατιωτικοί, χωρίς αυτό να δημιουργεί επιπλέον συνταξιοδοτικά δικαιώματα ή οποιαδήποτε προσαύξηση στις συντάξιμες αποδοχές που ελάμβανε ο αιτούμενος προ της ανακλήσεως του στην ενέργεια »

Άρθρο 31

Καταβολή εκτάκτου μερίσματος στους μερισματούχους του Μετοχικού Ταμείου Στρατού.

Το “πολυνομοσχέδιο” καθυστέρησε υπερβολικά να κατατεθεί, το ΜΤΣ έχει προϋπολογίσει το απαιτούμενο ποσό για την καταβολή 13ου μερίσματος και θα ήταν άδικο για τους μερισματούχους του Ταμείου να χάσουν αυτή την οικονομική βοήθεια για άλλη μια χρονιά από υπαιτιότητα άλλων. Γι’ αυτό χρειάζεται η νομοθετική ρύθμιση, ώστε το ΔΣ του ΜΤΣ να δύναται να εγκρίνει την εν λόγω καταβολή.

Η Ε.Α.Α.Σ. προτείνει για την εύρυθμη και σύννομη οικονομική λειτουργία του ΜΤΣ η παρ. 3 να συμπληρωθεί όπως κατωτέρω :

«Ειδικότερα και για το έτος 2022 το Διοικητικό Συμβούλιο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού δύναται κατόπιν εγκρίσεως του Υπουργού Εθνικής Άμυνας να καταβάλλει αναδρομικά έκτακτο μέρισμα εντός του 2023»

Άρθρο 35

Κατάργηση μειώσεων ν.4093/2012 για τα Μετοχικά Ταμεία Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας και τους οικείους Ειδικούς Κλάδους.

«Από την 1/1/2022 καταργούνται……………….»

Η Ε.Α.Α.Σ συμφωνεί απολύτως με τα όσα αναφέρονται στην Έκθεση Συνεπειών που συνοδεύει το συγκεκριμένο άρθρο στο προς ψήφιση Νομοσχέδιο πλην όμως διαπιστώνει ότι το υπόψη άρθρο δεν συνάδει ουδόλως με τις αιτιολογικές σκέψεις της Έκθεσης καθόσον αναγνωρίζεται μεν η αδικία καθορίζονται όμως αναδρομικά με την έναρξη του χρόνου εφαρμογής της κατάργησης από 1/1/2022.

Επισημαίνεται, όπως αναφέρει και η έκθεση συνεπειών ότι με τις αποφάσεις 2287-2288/2015 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) οι παραπάνω μειώσεις κρίθηκαν οριστικά και τελεσίδικα αντισυνταγματικές και εξ αυτού  θα περίμενε κανείς ότι η αναδρομικότητα χορήγησης θα ξεκινούσε από 1/1/2013 όταν και επιβλήθηκαν.

Αυτό είναι το ηθικά, λογικά και νομικά παραδεκτό.

Με δεδομένο ότι η συνέχιση των παραπάνω μειώσεων συνεχιζόταν παρανόμως από το 2015 και μετά, από τα Μετοχικά Ταμεία Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, λόγω ελλείψεως ανάλογης νομοθετικής πρόβλεψης η Ε.Α.Α.Σ. υποστηρίζει ότι η εφαρμογή της κατάργησης θα πρέπει να είναι από 1/1/2013 και η καταβολή των αναδρομικών θα πρέπει να γίνει από 1/1/2013, το δε σύνολο του αναγκαίου ποσού να καλυφθεί από τον τακτικό προϋπολογισμό, καθόσον η δημιουργηθείσα ατασθαλία δεν οφείλεται στα Μετοχικά Ταμεία των Κλάδων, (ΜΤΣ, ΜΤΝ, ΜΤΑ) αλλά σε αβελτηρία του Κράτους και ότι το Κράτος Δικαίου υπάρχει και λειτουργεί αναγνωρίζοντας τα λάθη του και έχοντας συνέπεια και συνέχεια.

Σε κάθε άλλη περίπτωση και προκειμένου να μη δημιουργηθούν προβλήματα στην εκτέλεση του τακτικού προϋπολογισμού του έτους 2023 εισηγούμαστε η καταβολή του συνόλου των αναδρομικών να γίνει από το Κράτος προς τα Μετοχικά Ταμεία εν είδει Κρατικής επιχορήγησης και σε τρεις (3) δόσεις, τα τρία (3) επόμενα έτη, ήτοι 2023, 2024 και 2025 άπαξ, και στο τέλος κάθε έτους, τα δε ταμεία να προβούν σε ανάλογες καταβολές με αντίστοιχη νομοθετική πρόβλεψη.

Μετά τα παραπάνω η Ε.Α.Α.Σ. προτείνει την παρακάτω τροποποίηση συμπλήρωση του Άρθρου 35 :

  1. « Από 1/1/2013 καταργούνται οι  μειώσεις που επιβάλλονται, σύμφωνα με την υποπαρ. 8.3 της παρ. Β του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α’ 222)…………………….στους μερισματούχους τους από τα Μετοχικά Ταμεία Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας και οι Ειδικοί Κλάδοι Οικονομικής Ενίσχυσης Μερισματούχων Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας.»
  2. «Η ρύθμιση έχει αναδρομική ισχύ από της ενάρξεως εφαρμογής των παραπάνω μειώσεων ήτοι από 1/1/2013 και το μεν κόστος θα καλυφθεί από τον τακτικό προϋπολογισμό του Κράτους με ΚΥΑ των συναρμοδίων Υπουργών Άμυνας και Οικονομικών, τα δε αναδρομικά που θα καταβληθούν στους δικαιούχους θα φορολογηθούν αυτοτελώς και στην πηγή τους με ανώτατο ποσοστό φορολόγησης το 20% αναλόγως των δημοσιονομικών δυνατοτήτων»

Άρθρο 41

Σύνθεση Διοικητικού Συμβουλίου Μετοχικού Ταμείου Στρατού – Τροποποίηση άρθρου 1

Η Ε.Α.Α.Σ. δεν συμφωνεί στην τροποποίηση του άρθρου σε ότι αφορά την παράγραφο (δ) διότι καίτοι οι συνάδελφοι μέτοχοι της τέως Χωροφυλακής και ΕΛ.ΑΣ. αθροιστικά είναι περισσότεροι από αυτούς του Στρατού Ξηράς το σύνολο των εισφορών τους στο Μετοχικό Ταμείο Στρατού υπολείπεται κατά πολύ των αντιστοίχων εισφορών των ε.ε στελεχών του Στρατού Ξηράς.

Τονίζεται ότι το μείζον των μερισματούχων του Μετοχικού Ταμείου εκπροσωπείται από την Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών του Στρατού Ξηράς και με βάση τα παραπάνω εκτεθέντα η Ένωση προτείνει την παρακάτω τροποποίηση του άρθρου 1:

Να απαλειφθεί η παράγραφος (δ) ή εναλλακτικά να συμπληρωθεί η παρ. (στ) ως εξής :

«Δύο (2) μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού (ΕΑΑΣ) που προτείνονται από την ΕΑΑΣ και έναν (1) αναπληρωματικό.

 

Εκ του ΔΣ/ΕΑΑΣ

Ε.Α.Α.Σ για το ΒΟΕΑ: - Ποιοι είναι οι υπεύθυνοι για την δραματική μείωση βοηθήματος - Οι ενέργειες και τρόποι αντίδρασης της Ε.Α.Α.Σ


 

                                                 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΑΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΟΕΑ

Μετά τη δημοσίευση της ΚΥΑ- με την οποία καθιερώνεται από 1/1/23 νέος τρόπος υπολογισμού του ΒΟΕΑ, που καθιστά τα τέκνα των μελών μας ως «παιδιά ενός κατώτερου θεού» έναντι των τέκνων των ε.ε. συναδέλφων μας- και λόγω του σάλου που προκλήθηκε από αυτήν, σας ενημερώνουμε για τα κάτωθι πραγματικά περιστατικά:

α. Στην τακτική συνεδρίαση του ΔΣ/ΕΑΑΣ της 14/12/22, το μέλος της κ. Βασίλειος Νικολόπουλος έφερε εις γνώση μας ότι η επίμαχη ΚΥΑ είχε προωθηθεί προς υπογραφήν από τους συναρμοδίους υπουργούς. Επειδή το θέμα ήταν εξαιρετικά σοβαρό, αφού δεν είχαμε προηγούμενη ενημέρωση από τον εκπρόσωπό μας στο ΔΣ/ΜΤΣ, εισήχθη ως έκτακτο θέμα προς συζήτηση στην ημερησία διάταξη της συνεδριάσεως του ΔΣ/ΕΑΑΣ.

β. Κατά την εξέταση του θέματος διαπιστώθηκε ότι ο εκπρόσωπος της ΕΑΑΣ στο ΔΣ/ΜΤΣ είχε συμμετάσχει σε συνεδρίαση του ΔΣ/ΜΤΣ, που πραγματοποιήθηκε στις 19/8/22 και στην οποία υπερψήφισε για το νέο τρόπο υπολογισμού του ΒΟΕΑ, που μειώνει δραματικά τα ποσά του ΒΟΕΑ των τέκνων των μελών μας.

γ. Για τη συγκεκριμένη συνεδρίαση καθώς και για τα θέματα της ημερησίας διατάξεως ουδόλως είχαμε ενημερωθεί από τον εκπρόσωπό μας στο ΔΣ/ΜΤΣ, αλλά ούτε και μας ενημέρωσε στη συνέχεια για τις ληφθείσες, υπό του ΔΣ/ΜΤΣ, αποφάσεις.

δ. Αντιθέτως στις 31/1/22- όταν επρόκειτο να συζητηθεί το ίδιο θέμα στην πρώτη συνεδρίαση του ΔΣ/ΜΤΣ του μηνός Φεβρουαρίου 22- ο εκπρόσωπός μας, κατά πάγια υποχρέωσή του, μας είχε αποστείλει με ηλεκτρονικό μήνυμα τα προς συζήτηση θέματα, ζητώντας το σχολιασμό μας. Πράγματι την ίδια ημέρα ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΑΑΣ κ. Χρήστος Χρηστίδης είχε απαντήσει στον εκπρόσωπό μας, μεταξύ άλλων, ως εξής:

«Για το θέμα του Β.Ο.Ε.Α

  • Θεωρώ ότι πάσχει νομικά από τη στιγμή που ο Μέτοχος μετατρέπεται σε Μερισματούχο όχι με δική του βούληση αλλά με απόφαση της Υπηρεσίας όταν αποστρατεύεται. 
  • Οι αποστρατευόμενοι οικεία βουλήσει που έχουν όμως συμπληρώσει τα συντάξιμα λόγω διπλών εξαμήνων θα κατακρεουργηθούν μερισματικά αφού η μία σχέση μετόχου θα είναι π.χ. 25ετής ενώ αυτή του μερισματούχου π.χ. 35ετής και άρα τα μερίδια υπολογισμού του ΒΟΕΑ θα είναι εις βάρος του.
  • Η εισφορά των ε.ε. καταργήθηκε και το ΜΤΣ έχασε τεράστια έσοδα, όμως οι ε.ε. και μέτοχοι δεν ενημερώθηκαν ποτέ  για το πόσα θα χάσουν όταν θα καταστούν ε.α. και μερισματούχοι. Μήπως επανερχόμενη η εισφορά των ε.ε. βοηθούσε τα πράγματα;»

Από τα ανωτέρω εκτεθέντα, αβίαστα προκύπτουν τα ακόλουθα αναμφισβήτητα  δεδομένα:

α. Ότι ο εκπρόσωπος της ΕΑΑΣ, στη συνεδρίαση του ΔΣ/ΜΤΣ της 19/8/22 εξέφρασε αποκλειστικά την προσωπική του άποψη, αφού ουδόλως έλαβε υπ΄όψιν του τα από 31/1/22 σχόλια του Διευθύνοντος Συμβούλου και αφού δεν είχε ενημερώσει το ΔΣ/ΕΑΑΣ για τα θέματα της συγκεκριμένης συνεδρίασης, όπως είχε υποχρέωση.

β. Ουδεμία απόφαση υπάρχει από το παρόν ΔΣ/ΕΑΑΣ υπέρ του νέου υπολογισμού του ΒΟΕΑ.

γ. Ο εκπρόσωπός μας είχε τη δυνατότητα να ζητήσει αναβολή του θέματος για να έχει στα χέρια του σχετική απόφαση του ΔΣ/ΕΑΑΣ, με δεδομένο ότι στο ΔΣ/ΜΤΣ πρέπει να καταθέτει την επίσημη θέση του ΔΣ/ΕΑΑΣ, που όμως είχε άγνοια των θεμάτων της συγκεκριμένης συνεδρίασης του ΔΣ/ΜΤΣ.

δ. Το παρόν ΔΣ/ΕΑΑΣ έλαβε γνώση της αποφάσεως του ΔΣ/ΜΤΣ «κατόπιν εορτής» και μόλις στις 14/12/22, δηλαδή πολύ αργά για να μπορέσει να αντιδράσει.

Από την άλλη πρέπει να τεθεί εις γνώσιν των μελών μας ότι ο εκπρόσωπος της ΕΑΑΣ στο ΔΣ/ΜΤΣ, κ. Σταύρος Κουτρής, κατά τη συνεδρίαση του ΔΣ/ΕΑΑΣ της 14/12/22 δήλωσε ότι αναλαμβάνει την ευθύνη.

Αμέσως μετά τις εορτές το παρόν ΔΣ θα εξετάσει τρόπους αντίδρασης κατά της ΚΥΑ. Ενδεικτικά:

  α. Προσβολή της ΚΥΑ με ένδικα μέσα

β. Διοργάνωση συλλαλητηρίου διαμαρτυρίας

           

Καλούμε τα μέλη μας σε:

           

α. Καθολική συμμετοχή στις εκλογές της ΕΑΑΣ της 19/2/23 προς ανάδειξη νέου ΔΣ

β. Ετοιμότητα για μαζική συμμετοχή σε συλλαλητήριο, σε χρόνο και τόπο που θα καθορισθεί.

 

Εκ του ΔΣ/ΕΑΑΣ

Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2022

2022: Η πλάνη του Πούτιν σε τρεις λέξεις


  Οι Financial Times επέλεξαν τον πουτινικό ευφημισμό «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» για να περιγράψουν σύντομα και περιεκτικά τη χρονιά που πέρασε για τον ρώσο πρόεδρο. Πώς φτάσαμε από τις προσδοκίες για μια επιχείρηση-αστραπή στο σημερινό αδιέξοδο και την επίσημη παραδοχή του πολέμου 

Το τέλος κάθε χρονιάς φέρνει και την καθιερωμένη ανασκόπηση των σημαντικότερων γεγονότων. Το δύσκολο σε αυτές τις περιπτώσεις, ιδίως όταν πρόκειται για μεγάλα γεγονότα με πολύπλευρες επιπτώσεις, είναι η συμπύκνωση του νοήματος. 

Αυτό επιχείρησαν να κάνουν οι Financial Times για τον πόλεμο στην Ουκρανία, επιλέγοντας ως άξονα τις λέξεις «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», την καθησυχαστική ταμπέλα που έβαλε ο ίδιος ο Πούτιν στην εισβολή, έτσι ώστε να μηνύσει προς τους ρώσους πολίτες ότι αυτό που συμβαίνει είναι κάτι σαν business as usual – δεν είναι πόλεμος και θα τελειώσει γρήγορα, με νίκη της Ρωσίας. Τα πράγματα εξελίχθηκαν πολύ διαφορετικά 

Οταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε την εισβολή στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο, ο πρόεδρος της Ρωσίας δεν κήρυξε τον πόλεμο στο Κίεβο. Αντίθετα, είπε στους ρώσους πολίτες ότι είχε αποφασίσει «να διεξαγάγει μια ειδική στρατιωτική επιχείρηση», επιλέγοντας μια φράση που περνούσε στο συλλογικό υποσυνείδητο το μήνυμα ότι όλα θα πήγαιναν καλά: άλλη μια επιχείρηση-αστραπή και η νίκη θα ήταν ζήτημα (ακόμη και) ημερών.

 Η διατύπωση αυτή είχε ως στόχο να διαβεβαιώσει τους Ρώσους ότι η ζωή θα συνεχιζόταν κανονικά. Παρέπεμπε, άλλωστε, σε προηγούμενες μακρινές συγκρούσεις ή σε γρήγορους, νικηφόρους πολέμους, όπως η εισβολή της Ρωσίας στη Γεωργία το 2008, που κρίθηκε σε πέντε ημέρες. 

Στη συνέχεια, το Κρεμλίνο «αστυνόμευσε» –όπως πάντοτε κάνουν τα αυταρχικά καθεστώτα– τη χρήση του όρου. Η Βουλή ενέκρινε νομοσχέδιο που τιμωρούσε με φυλάκιση έως και 15 ετών την «απαξίωση των ενόπλων δυνάμεων». Τι σήμαινε αυτό; Οτι οποιαδήποτε απόκλιση από το επίσημο αφήγημα και τις λέξεις που διάλεξε το καθεστώς του Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των λέξεων «πόλεμος» ή «εισβολή», επέφερε συνέπειες. 

Διαδηλωτές συνελήφθησαν επειδή κρατούσαν πλακάτ στα οποία η λέξη «πόλεμος» ήταν καλυμμένη από έναν αστερίσκο, ακόμη και επειδή κρατούσαν στα χέρια τους το «Πόλεμος και Ειρήνη» του Τολστόι, το κορυφαίο μυθιστόρημα που πρωτοκυκλοφόρησε το 1869 και αποτελεί μια ανατομία της ρωσικής ψυχής. 

Σύμφωνα με τους FT, ο ίδιος ο όρος «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» είναι κομβικός για την κατανόηση της αποτυχίας επίτευξης μιας αστραπιαίας νίκης, την οποία ανέμενε ο Πούτιν. Τα σχέδια για την εισβολή ήταν τόσο μυστικά ώστε το μεγαλύτερο μέρος της ελίτ του Κρεμλίνου και του στρατιωτικού κατεστημένου της Ρωσίας κρατήθηκαν στο σκοτάδι. 

Σχεδόν έναν χρόνο αργότερα, το Κρεμλίνο δεν έχει διευκρινίσει ποιο μέρος της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι έχει προσαρτήσει ο Πούτιν τον Σεπτέμβριο ή τι εννοεί με την «αποναζιστικοποίηση» του Κιέβου.

 Ωστόσο, παρά την προπαγάνδα και τους νόμους που πέρασε, το Κρεμλίνο δεν δύναται πλέον να προσποιείται ότι η Ρωσία δεν διεξάγει πόλεμο. Αποδείχθηκε δύσκολο ακόμη και για τον Πούτιν, ο οποίος δήλωσε στα τέλη Δεκεμβρίου ότι θα συνεχίσει να προσπαθεί να τερματίσει «αυτόν τον πόλεμο». 

Κλείνοντας το κείμενό του, ο Μαξ Σέντον, επικεφαλής του γραφείου των Financial Times στη Μόσχα, σχολίασε ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» μπορεί να μη χαρακτηρίζει όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία, αλλά συμβολίζει κάτι άλλο: την υπαρξιακού χαρακτήρα αναμέτρηση  του Πούτιν με τη Δύση, καθώς κινητοποιεί τους εφέδρους και απειλεί με πυρηνικό χτύπημα.

 «Για τον πρώην κατάσκοπο, αυτή είναι η αποστολή της ζωής του», συμπέρανε ο δημοσιογράφος των FT που κάλυψε νύχτα-μέρα τον πόλεμο στην Ουκρανία το 2022. 


Πηγή: Protagon.gr






Πηγή: Protagon.gr

2022: Eνα ταξίδι στην κόλαση των κακών ειδήσεων


 

 Η ενεργειακή κρίση μετατρέπει τη Γηραιά Ηπειρο σε παγωμένη κατοικία μποέμικων Ευρωπαίων τυλιγμένων σε κουβέρτες. Αγγελάκια-λομπίστες τραγουδάνε εγκωμιαστικούς ύμνους για τα καθεστώτα του Μαρόκου, του Κατάρ και της Μαυριτανίας. Γύρω από τη φάτνη συνωστίζονται πάνοπλοι ρώσοι στρατιώτες. Οχι, δεν πρόκειται για την Κόλαση του Δάντη, γιατί εκεί καίγονται μόνο οι κακοί...

Αννα Αθανασιάδου

Το τέλος του 2022 δεν φαίνεται να τελειώνει καλύτερα από ό,τι άρχισε. Οι πρόσφατες ειδήσεις σε όλα τα μίντια μας αποδείχνουν πως ατυχήσαμε. Ο κόσμος μας παραδέρνει στην μόνιμη πια δίνη απανωτών κρίσεων. Οι ζωές μας ρυθμίζονται εντελώς παράλογα από μια τύχη που ευνοεί κυρίως τους πιο αδίστακτους, τους αμοραλιστές. Ειδήσεις κυρίως κακές, ανακατεμένες με άλλες, διεγερτικά πλαστές και ελκυστικά ασήμαντες, μας φανερώνουν πως τα πράγματα δεν πάνε από το κακό στο καλύτερο, πως οι κακοί δεν τα καταφέρνουν και άσχημα, όπως θέλαμε να πιστεύουμε.  

Ο πόλεμος μετατρέπει την Ουκρανία σε  απέραντο θανατοπεδίο. Η πανδημία μπορεί να εξελιχθεί σε «πολυδημία», πλαισιωμένη και με νέες επιδημίες, όπως της οστρακιάς. Τα  ισοπεδωτικά καθεστώτα Ιράν και Κίνας συνθλίβουν όσους τολμούν να τα αμφισβητήσουν. Η ενεργειακή κρίση μετατρέπει τη Γηραιά Ηπειρο σε παγωμένη κατοικία μποέμικων Ευρωπαίων τυλιγμένων σε κουβέρτες. Η περιβαλλοντική κρίση θυματοποιεί τους πιο ευάλωτους. Το Qatargate φανερώνει την ορθάνοιχτη πύλη της διαφθοράς μέσα στην Ευρωβουλή. Ο Ερντογάν ωρύεται για τις μελλοντικές πυραυλικές επιθέσεις του εναντίον της Αθήνας. Σε ντουέτο μαζί του, ο Πούτιν επαναλαμβάνει κάτι για τα πυρηνικά του και τη συντέλεια του κόσμου. Παρακολουθήσεις ελλήνων πολιτικών από κακόβουλο λογισμικό ενορχηστρώνονται από Μεγάλους Αδελφούς-φαντάσματα. Ο πληθωρισμός και η ακρίβεια μετατρέπουν τους πάντες σε νοικοκυρές που αναζητούν φτηνά καλάθια για οτιδήποτε στο σουπερμάρκετ της ζωής… 

Ολες αυτές οι απειλητικές ειδήσεις του 2022 σου υποβάλλουν υπνωτιστικά την ίδια πρόβλεψη, που καταντά βεβαιότητα: πως ο νέος χρόνος θα είναι χειρότερος από τον περσινό, μπορεί να σε κάνουν να σκεφτείς πάνω στις συμφορές και τα εγκλήματα που σε κυκλώνουν σαν φρίκες στην Κόλαση του Δάντη. Και αν αφήσεις τη μουδιασμένη φαντασία σου να προεκτείνει αυτά τα κακά σενάρια, τα βλέπεις να πραγματοποιούνται. Μόνο που ο Δάντης μπαίνει στην Κόλαση αναζητώντας τη Βεατρίκη, ενώ εσύ αναζητάς να αντιμετωπίσεις την ίδια την Κόλαση. Κι έτσι, μόλις βραδιάζει, περπατάς μέχρι το Σύνταγμα.  

Eνα ταξίδι στην κόλαση των κακών ειδήσεων 

Ο κολλητός σου δεν σε ακολουθεί. Προτίμησε να πάει σε σπα, μια από τις λίγες παραδεισένιες γωνιές που έχουν ξεμείνει στη Γη, πριν το γιορταστικό πάρτι. Τον αποκαλείς ειρωνικά «καλο-νέο-λάτρη» επειδή απεχθάνεται τα κακά νέα. Μόνο τις καλές ειδήσεις μαθαίνει, ενώ φροντίζει να μην πέφτουν ποτέ οι κακές στην αντίληψή του. Εκείνος σε αποκαλεί από αντίδραση «κακο-νεο-λάτρη», επειδή δεν το κρύβεις: απολαμβάνεις τα κακά νέα. Συχνά, αυτός σε διαβεβαιώνει πως άδικα χολοσκάς. Πάντα υπήρχαν καταστροφές, διαφθορά και βία, αλλά στο τέλος η ανθρωπότητα βγαίνει καθαρή σαν αγγελάκι από το κοσμικό πλυντήριο. Η γελοία (στα μάτια σου) αισιοδοξία του πηγάζει από τις απόψεις του Στίβεν Πίνκερ (Steven Pinker), που τον έχει επηρεάσει τόσο ώστε να τα βλέπει όλα ρόδινα. Η μεγάλη εικόνα είναι καλή, πιστεύει, έχοντας δει τα ελπιδοφόρα διαγράμματα του Πίνκερ για ένα αίσιο πανανθρώπινο μέλλον. Βαδίζουμε ολοταχώς προς τον Παράδεισο της παγκόσμιας ειρήνης και ευημερίας, έχοντας για όπλο τον ορθολογισμό και οδηγό τις αξίες του Διαφωτισμού. 

Προτιμάς να αντιμετωπίσεις τη σκληρή αλήθεια κατάματα, αντί να αυτοπαρηγορηθείς με τέτοιες φιλοσοφίες. Στη στολισμένη πλατεία Συντάγματος απολαμβάνεις με τα μάτια, τα αυτιά και όλες τις αισθήσεις σου τα στολίδια, τα φώτα, τη μουσική, τις μυρωδιές, τις γεύσεις, τις ανέμελες φωνές και τα γέλια των περαστικών και γενικά το γιορτινό και πολυσύχναστο τοπίο στην καρδιά της πρωτεύουσας.  

Έξαφνα, μια αταίριαστη λεπτομέρεια τραβά την προσοχή σου. Η φάτνη του νεογέννητου Χριστού βρίσκεται καταχωνιασμένη ανάμεσα σε δυο αγκαθωτούς θάμνους, αντί να δεσπόζει κάτω από το αυθεντικό χριστουγεννιάτικο δέντρο. Πλησιάζεις διστακτικά. Οι μορφές του θείου γονεϊκού ζεύγος σου κόβουν την ανάσα. Στον Ιωσήφ-πατέρα  αναγνωρίζεις τον πατερούλη Στάλιν. Η Παναγία –μια μητρική Μεγάλη Αικατερίνη– κρατά τον Μεσσιάκη στην αγκαλιά της και τον θηλάζει γάλα με αυτοκρατορικά συστατικά. 

Αναγνωρίζεις ακαριαία το προσωπάκι του Χριστού – ένας μικρούλης Πούτιν σου χαμογελά με νόημα. Αυτός διαβάζει τις ενοχές σου, που δεν υποστήριξες την «ειδική επιχείρησή του στην Ουκρανία» και σου το φυλάει. Με το χεράκι του κραδαίνει μια πυρηνική κεφαλή, μέχρι να ανορθωθούν μία-μία οι τρίχες της κεφαλής σου. Σε διαβεβαιώνει πως δεν θα αστοχήσει. Ολοι εσείς οι εχθροί του θα πάτε ολοταχώς στην Κόλαση. Δεν αμφιβάλλεις καθόλου γι’ αυτό. Σε αυτόν τον χαοτικό κόσμο, όπως και στις νέες σειρές του Netflix, οι κακοί έχουν ίσες, αν όχι περισσότερες, πιθανότητες με τους καλούς να νικήσουν στον πόλεμο για την παγκόσμια κυριαρχία. Τουλάχιστον έτσι δεν βαριέσαι, όπως όσοι αναζητούν την ασφάλεια και το αίσιο τέλος του κάθε δράματος. 

Σε κυριεύει μια διεστραμμένη απόλαυση καθώς βυθίζεσαι στην αγωνία και το άγχος για το σκοτεινό μέλλον. Σε επηρεάζει διεγερτικά και ο μακάβριος διάκοσμος. Γύρω από τη φάτνη συνωστίζονται πολεμικά οχήματα και πάνοπλοι ρώσοι στρατιώτες. Το υπόβαθρο: βομβαρδισμένες ουκρανικές πολυκατοικίες, κάτι μίζερα γεροντάκια και κλαψομάνες με μωρά και παιδάκια τυλιγμένα με κουβέρτες μασουλάνε χιόνι, ενώ πάνω από το κεφάλι τους πετούν αμέτρητα ντρόουνς, σε φλεγόμενο ορίζοντα. Οι φλόγες ζεσταίνουν το ζωηρό μεσσιανικό κορμάκι, όπως και το δικό σου. Εξάπτεσαι, και με το δίκιο σου.  

Αποτραβιέσαι από τη φάτνη με ηδονική αποστροφή. Κοιτάς γύρω και παγώνεις μαζοχιστικά. Το Σύνταγμα έχει μεταμορφωθεί σε κρυσταλλιασμένο σιβηρικό τοπίο. Εκεί παρελαύνει μια στρατιά οπλοφόρων από πάγο: Ρώσοι στρατιώτες… Τι φριχτή και συνάμα υπέροχη ανατριχίλα. Ούτε ζόμπι να συναντούσες. Σε πιάνει ταχυπαλμία. 

Ευτυχώς για την ψυχική ισορροπία σου, παρεμβαίνει ένας Αγιος Βασίλης, κάπως μελαψός, που σου χαμογελά συνωμοτικά. Εγκαταλείποντας τη φάτνη, τον ακολουθείς στη διαδρομή του με το έλκηθρο, ελπίζοντας σε πιο έντονες συγκινήσεις.  

Προσγειώνεστε σε ένα μοντέρνο σπίτι με τη φωτεινή επιγραφή «Ευρωβουλόσπιτο». Εκείνος βιάζεται. Φορτωμένος με έναν σάκο δώρα ορμά μέσα κι εσύ τον ακολουθείς στους σκοτεινούς διαδρόμους. Μια χορωδία σάς πλαισιώνει πετώντας πάνω από τα κεφάλια σας, αγγελάκια με ουράνιες φωνούλες. Αγγελάκια-λομπίστες τραγουδάνε εγκωμιαστικούς ύμνους για τα προστατευτικά καθεστώτα του Μαρόκου, του Κατάρ και της Μαυριτανίας. Σου έρχεται να ξεράσεις με τα γλοιώδη προσωπάκια και τα κολακευτικά στιχάκια τους. Η αναστάτωση σε ταρακουνά, σε μεθά σχεδόν ευχάριστα. 

Ο Αγιος Βασίλης είναι μυημένος στα κατατόπια. Προσπερνά αμέτρητες πόρτες και ανοίγει μόνο μία. Εντυπωσιάζεσαι που κάνει διακρίσεις. Τον υποδέχονται αγουροξυπνημένα παιδικά μουτράκια με τεράστια χαμόγελα. Στα κρεβατάκια τους εκείνος αφήνει κάποια φουσκωτά πακέτα με τη μορφή του αποτυπωμένη στο περιτύλιγμα. Από περιέργεια παραμερίζεις το χαρτί  και τι αντικρίζεις; Δεσμίδες με ευρώ! Τι διεστραμμένο παιχνίδι για τέτοια λαμπερά παιδάκια… Θυμάσαι τον Φρόιντ και τις απόψεις του για πολύμορφα διεστραμμένα βρέφη και τα ανελέητα, εγωιστικά παιδιά. Σου έρχεται να εκραγείς και να τινάξεις το σπίτι της διαφθοράς στον αέρα, εντελώς τρομοκρατικά. 

Ο Αγιος αποφεύγει τις εξηγήσεις. Σε πληροφορεί πως βιάζεται να επιστρέψει στην πατρίδα του, το φιλάνθρωπο και ευρώφιλο Κατάρ. Σε αφήνει και φεύγει με τεράστια ταχύτητα. Τρέχεις πίσω του διαπιστώνοντας πως πετά πακέτα με χαρτονομίσματα στους διαδρόμους. Ολες οι πόρτες ανοίγουν και άλλα, αμέτρητα παιδάκια ορμάνε και μαζεύουν τα ευρωχαρτονομίσματα γεμίζοντας τις αγκαλιές τους, ενώ τα αγγελάκια-λομπίστες συνεχίζουν τους εγκωμιαστικούς ύμνους προς τους χρηματοδότες τους. Αγανακτείς με όλα τα διεστραμμένα ευρωβουλόπαιδα, γίνεσαι νέα έκδοση του Ηρώδη. Αυτό σε ανάβει όσο τίποτα.   

Ανοιγοκλείνεις τα μάτια και το Ευρωβουλόσπιτο μετατρέπεται σε χιονισμένο τοπίο. Καθώς το χιόνι πέφτει στο πρόσωπό σου, γαργαλά τα ρουθούνια σου και το σνιφάρεις. Εκστασιάζεσαι. Οχι, δεν είναι νιφάδες, αλλά κόκα από τις συμμορίες της πόλης. Η κόκα το στρώνει στο Σύνταγμα, ενώ οι μαφίες κυριεύουν την πόλη, πυροβολώντας από κάθε γωνία. Παρέες νονών βολτάρουν ατιμώρητα με πούρα στο στόμα και τις κάνες των όπλων να σημαδεύουν τα θύματα. Τα στοχευμένα πτώματα και εκείνα των αθώων από τις παράπλευρες απώλειες σχηματίζουν σωματολοφίσκους που βάφουν κόκκινη με το αίμα τους τη χιονο-κόκα. Κοντεύεις να λιποθυμήσεις από την ταραχή και αναζητάς διέξοδο στρέφοντας το βλέμμα στο βάθος.

 Πίσω από τα κλαδιά μορφοποιείται η εξαγριωμένη φάτσα του Ερντογάν. Ανοιγοκλείνει το στόμα του μανιασμένα και κουνά ρυθμικά τα δάχτυλα, καθώς μετρά αντίστροφα για την εκτόξευση ενός Ταϊφούν πυραύλου, που θα κάνει σε λίγα δευτερόλεπτα κάρβουνο την Αθήνα. Ηδη το κακό έγινε. 

Το τοπίο γύρω σου αναφλέγεται. Πριν καταλαγιάσουν οι φλόγες και καταρρεύσουν όλα τα κτίρια, καταφθάνουν με σατανικά σφυρίγματα οι πυρηνικοί πύραυλοι του Πούτιν. Τη φωτιά του Ταϊφούν τη χρησιμοποίησε ο πονηρούλης για προσάναμμα. Στο μεταξύ, το Θείο Βρέφος έχει εγκαταλείψει τη φλεγόμενη φάτνη. Τώρα σε κοιτά από ψηλά, από  το αεροσκάφος-πυρηνικό καταφύγιο. Από εκεί, σαν συμπαντικός νονός, επιθεωρεί το παγκόσμιο ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Το πρώτο του παιχνιδάκι εξολόθρευσε αστραπιαία το δυσώδες σπίτι του, την Ευρώπη.    

Σιγά-σιγά η έξαψή σου καταλαγιάζει. Ηρεμείς, καθώς συμφιλιώνεσαι με την ιδέα πως η κατάληξη κάπως έτσι θα είναι, μακάρι και αγριότερη. Τώρα αντικρίζεις γαλήνια τη φλογισμένη Κόλαση.  Οχι, δεν πρόκειται για την Κόλαση του Δάντη, γιατί εκεί καίγονται μόνο οι κακοί. Εδώ, αντίθετα, καίγονται πρώτα απ’ όλους όσοι κοντράρουν τους κακούς και μετά όσοι ανάβουν επικίνδυνες θερμαντικές συσκευές ή καίνε τα έπιπλα για να ζεσταθούν κάπως αυτόν τον παγωμένο χειμώνα, επειδή δεν έχουν να πληρώσουν τον ενεργειακό λογαριασμό. Το κολασμένο τοπίο το διασχίζουν και τα παιδάκια του Ευρωβουλόσπιτου με την προστατευτική συνοδεία μιας ΜΚΟ «κατά της Ατιμωρησίας», που τα φυγαδεύει την τελευταία στιγμή.  

Αυτά, μαζί με άλλα, πιο άτυχα, χωρίς φορτία με χαρτονομίσματα, μπαίνουν σε ένα σκάφος διακινητών και διασχίζουν τη Μεσόγειο. Τα νερά φουρτουνιάζουν, το σκάφος μπάζει νερά, τα παιδιά βυθίζονται. Σαν να πνίγεσαι κι εσύ, αλλά τελικά επιπλέεις και βγαίνεις στην παραλία. Δεν κρυώνεις, ούτε ζεσταίνεσαι. Κοινώς, έχεις γίνει παχύδερμο. Η απάθεια σε τυλίγει σαν αντιανεμικό, αδιάβροχο πανωφόρι. Ναι, απάθεια, σαν να πήρες ηρεμιστικό. Το καρδιοχτύπι σου καταλαγιάζει, ενώ σε κυριεύει η απογοήτευση. Και λίγα έγιναν, σκέφτεσαι. Με βάση τις μιντιακές προγνώσεις περίμενες σοβαρότερες εξελίξεις, φριχτές συμφορές, καταχθόνια εγκλήματα και, κυρίως, πολύ συντομότερα. Κάτι πιο ριζικό, την υπέρτατη καταστροφή, όχι μισοκαταστάσεις. 

Ξαφνιάζεσαι κάπως καθώς αντικρίζεις τη φωτεινή οθόνη του κινητού σου. Συνειδητοποιείς πως άθελά σου χαζεύεις τις τελευταίες, φυσικά κακές, ειδήσεις –ως «κακο-νεο-λάτρης»– και δεν παύεις να ρίχνεις λάδι στη φωτιά τους στέλνοντας μαύρα σχόλια, απαντώντας σε εξίσου μακάβρια σχόλια φίλων στα Κοινωνικά Μέσα. Παραδέχεσαι πως υπέκυψες στη σκοτεινή γοητεία των κακών ειδήσεων. Δεν έχεις φτάσει καν στο Σύνταγμα, αφού δεν ξεμύτησες από το γραφειόσπιτό σου. Την πλατεία και το δέντρο τα είδες σε βίντεο. Αφού όμως τα θεώρησες πραγματικά, ποια είναι η διαφορά; 

 Είναι τα κακά νέα καλά νέα; 

Φυσικά, τα  δυσάρεστα συμβάντα του 2022 δεν θα μπορούσαν να κουκουλωθούν. Μόνο σε απολυταρχικά καθεστώτα δεν υπάρχουν κακές ειδήσεις, παρά μόνο σχετικά με  τους αντιφρονούντες. Εκεί, η προπαγάνδα φροντίζει να ωραιοποιείται ή να αποκρύβεται οτιδήποτε απειλητικό για το κατεστημένο. Ετσι συνηθίζεται σε Ρωσία, Τουρκία, Κίνα και σε παρόμοια καθεστώτα.  

Ωστόσο, πολλά μίντια σε δημοκρατικές χώρες –και φυσικά στη δική μας– ακολουθούν την κυνική άποψη «Τα κακά νέα είναι καλά νέα». Γνωρίζοντας , δηλαδή, πως το κοινό τους αντιδρά έντονα και άμεσα στις δυσάρεστες και, κυρίως, απειλητικές ειδήσεις, του προσφέρουν άφθονες τέτοιες για κατανάλωση.  

Βέβαια, η προτίμηση του κοινού για αρνητικές ειδήσεις δεν αποτελεί παραλογισμό, αλλά βασίζεται στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η ανθρώπινη αντίληψη. Πολλές σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι φιλτράρουμε απορριπτικά τα ασήμαντα, αλλά και επιλέγουμε τα σημαντικότερα ερεθίσματα από το περιβάλλον μας, σύμφωνα με την προσωπική ιστορία της μάθησής μας, τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά μας.  

Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό επικοινωνιολόγο Πέτερ Βίτουχ (Peter Vitouch) στο κείμενό του «Angst und Medien» («Αγχος και Μίντια»), «η αντίληψη λειτουργεί ως μια προγραμματισμένη μηχανή αναζήτησης  και γι’ αυτό είναι επιλεκτική και ατομικά υποκειμενική». Αυτή η λειτουργία της αντίληψης είναι σημαντική για τις ζωές μας, ιδίως όταν δεχόμαστε άπειρες πληροφορίες, από τις οποίες πρέπει να επιλέξουμε ταχύτατα όσες μας αφορούν, και μάλιστα κρίσιμα.  

Η σημασία της έγκαιρης αντίδρασης σε απειλητικά συμβάντα επιβεβαιώνεται και από την εξελικτική ψυχολογία. Οτιδήποτε πραγματικό απειλητικό για την ύπαρξή μας γίνεται αντιληπτό, αντί να απορρίπτεται από φίλτρα προσοχής. Αναπόφευκτα, λοιπόν, η πληροφορία δεν μπορεί να διαχωριστεί από το άγχος και την απειλή. Αυτό το πληροφοριακό άγχος, όμως, δεν το διαχειρίζονται όλοι με τον ίδιο τρόπο. 

Ο Vitouch διευρύνει τις διαπιστώσεις τονίζοντας τη σημασία του λεγόμενου «εννοιακού επιπέδου». Δηλαδή, οι έννοιες τις οποίες διαμορφώνουμε όταν επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες για τον κόσμο μπορεί να έχουν διαφορετική ποιότητα. Αλλοτε είναι ιδιαίτερα επεξεργασμένες και πολύπλοκες και άλλοτε ανεπεξέργαστες και υπερβολικά απλές. Στη δεύτερη περίπτωση, η αντίληψη του κοινού σχετικά με τον κόσμο βασίζεται σε χαμηλό εννοιακό επίπεδο, δηλαδή είναι απλοϊκή, βασισμένη σε ανεπεξέργαστες πληροφορίες. Αυτές χαρακτηρίζουν την ακατάλληλη αντιμετώπιση του πληροφοριακού άγχους.  

Σε τρεις περιπτώσεις το κοινό των ειδήσεων ενημερώνεται σε χαμηλό εννοιακό επίπεδο. 

Στο ένα άκρο ανήκουν οι «καταστολείς», όσοι δηλαδή εξιδανικεύουν τον κόσμο και προτιμούν τις διασκεδαστικές ειδήσεις, ενώ αποστρέφονται οποιαδήποτε κακή είδηση. Ετσι, καταστέλλουν από την αντίληψή τους οτιδήποτε απειλητικό, με μοιραίες, συχνά, επιπτώσεις για τη ζωή τους. 

Στο άλλο άκρο υπάρχουν «οι αναζητητές συγκινήσεων», που προτιμούν εθιστικά τα αγχογόνα ερεθίσματα και, βέβαια, τις κακές ειδήσεις. Ετσι, φτάνουν σε μια αλλόκοτη συναισθηματική ανισορροπία, ένα είδος απάθειας, ώστε να μην ξαφνιάζονται από κακές ειδήσεις.  

Και σε μια τρίτη κατηγορία τοποθετούνται όσοι δεν έχουν ανοχή απέναντι σε οτιδήποτε αντιφατικό, αμφίσημο, πολυσήμαντο. Οι τελευταίοι προτιμούν να ταξινομούν τα πάντα σε «μαύρο» και «άσπρο». Δεν είναι τυχαίο που ο λαϊκισμός ρίχνει αποτελεσματικά τα δίχτυα του σε αυτούς.   

Αυτό που χρειάζεται, τελικά, ώστε να βρει το κοινό μια ισορροπία μεταξύ καλών και κακών ειδήσεων, αλλά και τα θεσμοποιημένα μίντια να λειτουργούν πιο  δημοκρατικά, δεν είναι η απόκρυψη ή η ωραιοποίηση των κακών ειδήσεων, ούτε το φούσκωμα των καλών. Πιο αποτελεσματικόή θα ήταν η αντιμετώπιση του άγχους από τις κακές ειδήσεις με την «άνοδο του εννοιακού επιπέδου». Αντί, δηλαδή, να δίνονται απλουστευτικές απαντήσεις, να τονίζεται ο πολύπλοκος και πολυσήμαντος χαρακτήρας των γεγονότων, με βαθύτερη επεξεργασία των πληροφοριών. 

Ετσι προκύπτουν πιο σύνθετες έννοιες, μέσα από τις οποίες μπορεί κανείς να κατανοήσει καλύτερα τον εξαιρετικά σύνθετο κόσμο όπου ζούμε και κυρίως τις κρίσεις που αντιμετωπίζουμε όλο και συχνότερα  

Το 2023, λοιπόν, σίγουρα θα είναι πολύπλοκο και με πολλά προβλήματα, κι αυτό δεν σημαίνει τρομακτικό ούτε χειρότερο. 


Πηγή: Protagon.gr