Γράφει ο
Υπτγος ε.α. Ιωάννης Δεβούρος
Πρόεδρος ΔΣ/Ε.Α.Α.Σ
Η μάχη για το αυτονόητο και το κόστος της ζωής
Η μάχη της καθημερινότητας έχει περιγραφεί πολλές φορές από την κυβέρνηση ως τη σημαντικότερη της περιόδου διακυβέρνησης της. Διαπιστώνεται ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου ότι αποτελεί και ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια, για τον απλό λόγο ότι δεν πρόκειται για κάτι γενικό και αόριστο, αλλά πρόκειται για πολύ συγκεκριμένες εκδηλώσεις, σε όλα τα σημαντικά πεδία. Από τα νοσοκομεία και τα σχολεία, έως την ασφάλεια, την κυκλοφορία στους δρόμους και τις συναλλαγές με το δημόσιο.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια «Λερναία Ύδρα» και οι προσδοκίες αντιμετώπισης της είναι πολλές και μεγάλες, δυστυχώς όμως χωρίς θεαματικά αποτελέσματα. Οι προσδοκίες παραμένουν προσδοκίες. Είναι δεδομένο ότι με γνώμονα την καθημερινότητα του μέσου πολίτη και τις πολλαπλές της εμφανίσεις, αξιολογείται τελικά η κάθε κυβέρνηση
Η ακρίβεια έχει πια εγκατασταθεί για τα καλά στην καθημερινότητα των Ελλήνων και αποτελεί πονοκέφαλο για μια όλο και μεγαλύτερη μερίδα πολιτών, μετατρέποντας ακόμα και τις πιο βασικές ανάγκες σε είδη πολυτελείας. Από το σούπερ μάρκετ και τον φούρνο της γειτονιάς, μέχρι τα τιμολόγια των παρόχων ενέργειας και τις τιμές στα καύσιμα, το κόστος ζωής διογκώνεται ανεξέλεγκτα. Όσο όμως κι αν η κυβέρνηση προσπαθεί να αποδώσει τις ευθύνες αποκλειστικά σε εξωγενείς παράγοντες, η αλήθεια είναι πιο βαθιά και πιο πολιτική.
Η ακρίβεια στην Ελλάδα επηρεάζεται και από πολιτικές επιλογές, ανοχής απέναντι στις πολύ μεγάλες εταιρείες και την υπάρχουσα αδυναμία ελέγχου της αγοράς.
Σε πολλούς τομείς, από τα βασικά είδη διατροφής μέχρι την ενέργεια και τις τηλεπικοινωνίες, η αγορά δεν λειτουργεί με υγιή ανταγωνισμό, αλλά κάτω από συνθήκες μονοπωλιακής ή ολιγοπωλιακής κυριαρχίας.
Κάποιες (λίγες) μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, συχνά με διασυνδέσεις και επιρροή, επιβάλλουν τιμές, ελέγχουν τη διανομή και διαμορφώνουν τις συνθήκες σύμφωνα με τα συμφέροντά τους, αδιαφορώντας για τον καταναλωτή και σε πολλές περιπτώσεις, διαθέτουν τα προϊόντα τους στην ελληνική αγορά, σε πολύ υψηλότερες τιμές, απ’ ότι διεθνώς.
Και το κράτος, απλός παρατηρητής…
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού υπολειτουργεί, οι έλεγχοι δεν επαρκούν και οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης, όταν υπάρχουν, είναι αποσπασματικές και επικοινωνιακού χαρακτήρα. Τα «καλάθια του νοικοκυριού» και οι «πλατφόρμες διαφάνειας τιμών» είναι ημίμετρα που δεν αγγίζουν το πυρήνα του προβλήματος. Πρόσφατα ο Υπουργός Ανάπτυξης κ Θεοδωρικάκος, δήλωσε ότι οι αυστηροί έλεγχοι για την εφαρμογή του κώδικα Δεοντολογίας, θα συνεχιστούν. Το εύχομαι.
Η ακρίβεια δεν είναι τυχαίο γεγονός, είναι σε μεγάλο ποσοστό πολιτικά επιτρεπτή. Η κυβέρνηση φαίνεται να έχει αποδεχθεί ως «αναπόφευκτο» το κύμα ακρίβειας, προτιμώντας να μοιράζει επιδόματα και κουπόνια αντί να συγκρουστεί με τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.
Θεωρώ ότι είναι εύκολο να καλλιεργείς την ψευδαίσθηση της στήριξης με προσωρινά βοηθήματα εξάλλου, το αφήγημα της «αγοράς που αυτορυθμίζεται» βολεύει όσους δεν επιθυμούν να την ελέγξουν.
Η κοινωνία όμως δεν αντέχει άλλο. Οι πολίτες που έχουν μικρή και μεσαία οικονομική επιφάνεια δεν ζητούν ελεημοσύνη. Ζητούν δικαιοσύνη στην αγορά. Ζητούν ένα κράτος που δεν είναι διεκπεραιωτής των συμφερόντων, αλλά θεσμικός ρυθμιστής και εγγυητής της ισότητας και της ισονομίας.
Τι γίνεται όμως στην πολύπαθη Ελληνική κοινωνία;
Όση αισιοδοξία και αν διαθέτει κανείς είναι δύσκολο να ονειρευτεί καλύτερες μέρες στο μέλλον ... Όχι ο Πρωθυπουργός ... Ο Θεός ο ίδιος να κατέβει για να βάλει ένα χεράκι στο τόπο αυτό, θα τα βρεί σκούρα ... Ο κλέφτης θα κάνει χρόνια να μάθει ότι το σπορ στο οποίο επιδίδεται, αποτελεί παρανομία ...
Η δικαιοσύνη θα περάσουν δεκαετίες να απογαλακτιστεί από την πολιτική και την γραφειοκρατία ....
Οι δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας το 2024 ήταν καλές και ο οίκος MOODY’S, αναβάθμισε την πιστοληπτική της ικανότητα.
Ε, και ... Όλα καλά αυτά, για την προοπτική της ελληνικής οικονομίας, θα γίνουν επενδύσεις, αφού οι επενδυτές δε φοβούνται ότι θα χάσουν τα χρήματά τους και έχουν εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία.
Εμείς, ο απλός πολίτης, η μεσαία τάξη και ακόμα χειρότερα οι φτωχότεροι, τι διαφορά θα δούμε στο πορτοφόλι μας άμεσα;
Μία από τα ίδια!
Στις 15 του μήνα έχουμε μείνει το πολύ με ένα κατοστάρικο. Ποιοι; Οι «προνομιούχοι» συνταξιούχοι που με δύο συντάξεις συγκεντρώνουν 2.000 ευρώ τον μήνα και στο τέλος του μήνα δεν έχουν μία και παίρνουν με πίστωση, χρεώνοντας την πιστωτική κάρτα.
Φανταστείτε τώρα αυτόν που παίρνει 800-900 ευρώ μισθό με παιδιά. Τι να πρωτοπληρώσει; Το ενοίκιο, το τηλέφωνο, το δάνειο αν έχει, το ρεύμα που έτσι κι αλλιώς ήταν ακριβό, με νέες ανατιμήσεις από 10% μέχρι και 40% αυξήσεις να έχουν ανακοινωθεί. «Οι μεγάλες ανατιμήσεις έχουν να κάνουν με το κλίμα αβεβαιότητας που έχει προκληθεί στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας, από τα πολεμικά γεγονότα στη Μέση Ανατολή. Το αποτέλεσμα ήταν να ανέβει η τιμή του φυσικού αερίου TTF κατά 40% στο διάστημα των προηγούμενων μηνών».
Ενδεικτικά αναφέρω ότι σημαντική παράμετρος της καθημερινότητας του συνταξιούχου είναι το πολύ υψηλό κόστος ζωής, το οποίο είναι σχεδόν ευθυγραμμισμένο με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες όμως οι επαγγελματικές ευκαιρίες και οι μισθοί - συντάξεις είναι σαφώς υψηλότεροι
Το υψηλό κόστος ζωής επιδρά άμεσα και σε πολλά επίπεδα στην καθημερινότητα του απόστρατου συνταξιούχου, δεδομένου ότι το εισόδημά του είναι κατά βάση σταθερό και περιορισμένο (σύνταξη, μερίσματα), χωρίς προοπτική ουσιαστικής αύξησης. Ειδικότερα:
1. Οικονομική πίεση
Μειωμένη αγοραστική δύναμη: Οι συνεχείς αυξήσεις σε τρόφιμα, ενέργεια, ενοίκια/λογαριασμούς και καύσιμα απορροφούν μεγάλο μέρος της σύνταξης. Δυσκολία κάλυψης βασικών αναγκών: Οι επιλογές περιορίζονται σε είδη πρώτης ανάγκης, με συχνές περικοπές σε κοινωνικές δραστηριότητες, ταξίδια ή πολιτισμό. Επιβάρυνση από φόρους/κρατήσεις: Η φορολογία και οι εισφορές εντείνουν την αίσθηση οικονομικής ασφυξίας.
2. Υγειονομική διάσταση
Πρόσβαση στην υγεία: Αν και υπάρχει το ΝΙΜΤΣ, το οποίο όμως παρουσιάζει προβλήματα τεχνικού εξοπλισμού και κτιριακών υποδομών, τα οποία πρέπει να αντιμετωπισθούν άμεσα, καθώς και οι στρατιωτικές δομές, συχνά απαιτούνται ιδιωτικές εξετάσεις/ φάρμακα με επιπλέον κόστος. Φάρμακα και θεραπείες: Η συμμετοχή στα φάρμακα και οι μη καλυπτόμενες θεραπείες αυξάνουν τα έξοδα, ειδικά σε προχωρημένη ηλικία όπου οι ανάγκες είναι μεγαλύτερες.
3. Ψυχολογική - κοινωνική διάσταση
Άγχος και ανασφάλεια: Η αβεβαιότητα για το αν θα επαρκέσουν τα χρήματα κάθε μήνα δημιουργεί πίεση. Κοινωνική απομόνωση: Ο περιορισμός εξόδων οδηγεί σε λιγότερη συμμετοχή σε κοινωνικές/συλλογικές δραστηριότητες. Υποβάθμιση ποιότητας ζωής: Η αίσθηση ότι «οι κόποι μιας ζωής δεν ανταμείβονται» μειώνει την ψυχολογική ευεξία.
4. Οικογενειακή διάσταση
Στήριξη παιδιών/εγγονιών: Συχνά οι απόστρατοι βοηθούν οικονομικά τα παιδιά τους (π.χ. σπουδές, στέγαση), κάτι που γίνεται δυσκολότερο με το αυξημένο κόστος ζωής. Περιορισμός μεταβίβασης πόρων: Οι οικονομικές δυσκολίες συρρικνώνουν τη δυνατότητα αποταμίευσης ή στήριξης οικογένειας.
Να κάνω και τον δικηγόρο του διαβόλου. Τι να πρωτοπρολάβει να καλύψει η κυβέρνηση, τις φυσικές καταστροφές, την παγκόσμια ακρίβεια, δεν ξέρω, πάντως καθήκον της είναι να βρεις λύσεις, να διευκολύνει τη ζωή των πολιτών. Εξάλλου ο ορισμός της πολιτικής είναι «το σύνολο των δράσεων και των ιδεών που σχετίζονται με τα δημόσια πράγματα, τη διακυβέρνηση μιας πόλης, ενός κράτους».
Το γεγονός είναι ότι περνάμε μια πολύ δύσκολη περίοδο, από όποια άποψη και να τη δεις.
Ο φοροκλέφτης θα κάνει δεκαετίες να αποτινάξει από την συνείδηση του την πίστη ότι η φοροκλοπή δεν αποτελεί εθνικό σπορ ... και τέλος ο απλός πολίτης θέλει πολύ δουλειά και τεράστια εκπαίδευση για να αποκτήσει την δυνατότητα της σωστής κρίσης με βάση όχι την κομματική του, αλλά την εθνική του συνείδηση ....
