Η άμμος μουσκεύει από αίμα… - Σε ποιον ανήκει η Παλαιστίνη;
Σε ποιον ανήκει τελικά η Παλαιστίνη; Οφθαλμαπάτη το μωσαϊκό της Ιστορίας; Ασφαλώς, όχι κάτι ξεκάθαρο! Πάνε πολλά χρόνια που η Παλαιστίνηκαι τα προβλήματα του λαού που την κατοικεί είναι καθημερινό- στενάχωρο- κομμάτι των ειδήσεων. Θάνατος, οιμωγές, έρεβος και βρώμικα αδιέξοδα…
Τελικώς, όμως σε ποιον ανήκει η Παλαιστίνη; Η αρχαία ιστορία της Παλαιστίνης είναι πολύχρωμο χαλί υφασμένο με νήματα από πολέμους για εξουσία, μεταναστεύσεις λαών, πολιτισμικές και θρησκευτικές μεταβολές.
Από τις απαρχές του πολιτισμού, αυτό το κομμάτι γης, που βρίσκεται ανάμεσα στην Αφρική και την Ασία, έχει πατηθεί από σχεδόν όλες τις φυλές της Γης κι έχουν λατρευτεί στα χώματά της όλες οι μονοθεϊστικές θρησκείες. Κι αν το μέλλον της Παλαιστίνης προβάλλει μέσα από τους καπνούς των πολέμων δυσοίωνο, το παρελθόν της είναι τόσο αμφισβητούμενο και θολό όσο και το παρόν της. Ποιος, πραγματικά, κατείχε την αρχαία Παλαιστίνη; Η απάντηση είναι σύνθετη, εμπεριστατωμένη από αρχαιολογικές ανακαλύψεις και αμφισβητούμενες σύγχρονες ερμηνείες. Οι εύκολες απαντήσεις δεν ευδοκιμούν σε έναν τόπο άγονο για εύκολη ζωή.
Ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ είχε δηλώσε κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, στις 15 Δεκεμβρίου 1981: «Εμείς οι Παλαιστίνιοι καταγόμαστε από την Κρήτη· φύγαμε από την Κρήτη και πήγαμε στην Παλαιστίνη. Ξαναγυρίσαμε στην Κρήτη και ξαναφύγαμε από την Κρήτη και ξαναπήγαμε και εγκατασταθήκαμε μονίμως στην Παλαιστίνη…». Είναι έτσι, ή κάπως έτσι
Νατούφιοι: Οι πρώτοι άποικοι
Οι Νατούφιοι αναγνωρίζονται ως κάποιοι από τους πρώτους γνωστούς κατοίκους της αρχαίας Παλαιστίνης. Ζώντας μεταξύ 12.500 και 9.500 π.Χ., αυτοί οι ημι-μόνιμα εγκατεστημένοι στην περιοχή άρχισαν να σχηματίζουν οικισμούς κατοικώντας σε ημιυπόγειες κατοικίες, ανασκάπτοντας εν μέρει το χώμα και χτίζοντας το υπόλοιπο με πέτρες και ξύλο. Ο Νατούφιος Πολιτισμός καταλαμβάνει ειδική θέση στην εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών στην Εγγύς Ανατολή, ως σημείο έναρξης της εμφάνισης κοινοτήτων καλλιεργητών. Η μετάβαση από το κυνήγι και την τροφοσυλλογή στην γεωργική οικονομία, ήταν η λογική συνέχεια στον Νατούφιο Πολιτισμό.
Χαναναίοι: Εποχή του Χαλκού
Απαντώνται περίπου στο 3000-1200 π.Χ., οι Χαναναίοι, η κυρίαρχη δύναμη στην αρχαία Παλαιστίνη· ίδρυσαν ακμάζουσες πόλεις-κράτη όπως η Ιεριχώ και η Μεγιδδώ-κόμβοι εμπορίου και πολιτισμού. Η κοινωνία των Χαναναίων συνδύαζε επιρροές από την Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία. Η παρουσία τους στην περιοχή τεκμηριώνεται από αιγυπτιακά αρχεία, αλλά και από την εβραϊκή Βίβλο.
Αιγύπτιοι: Οι επικυρίαρχοι
Κατά την εποχή του Νέου Βασιλείου (περίπου 1550-1070 π.Χ.), οι Αιγύπτιοι Φαραώ εδραίωσαν τον έλεγχο τους στην Παλαιστίνη, κυβερνώντας την ως υποτελή περιοχή· δημιούργησαν διοικητικά κέντρα, είχαν στρατιωτικές φρουρές και γενικά άφησαν πίσω τους ένα διαρκές αποτύπωμα στον τόπο και τη διακυβέρνηση του. Η αιγυπτιακή επιρροή είναι ακόμα ορατή στην σωζόμενη αρχιτεκτονική, αλλά και στις Επιστολές της Αμάρνα, τις 382 πήλινες πινακίδες σε βαβυλωνιακή σφηνοειδή γραφή.
Σε ποιον ανήκει τελικά η Παλαιστίνη; Οφθαλμαπάτη το μωσαϊκό της Ιστορίας; Ασφαλώς, όχι κάτι ξεκάθαρο! Πάνε πολλά χρόνια που η Παλαιστίνηκαι τα προβλήματα του λαού που την κατοικεί είναι καθημερινό- στενάχωρο- κομμάτι των ειδήσεων. Θάνατος, οιμωγές, έρεβος και βρώμικα αδιέξοδα…
Τελικώς, όμως σε ποιον ανήκει η Παλαιστίνη; Η αρχαία ιστορία της Παλαιστίνης είναι πολύχρωμο χαλί υφασμένο με νήματα από πολέμους για εξουσία, μεταναστεύσεις λαών, πολιτισμικές και θρησκευτικές μεταβολές.
Οι Νατούφιοι αναγνωρίζονται ως κάποιοι από τους πρώτους γνωστούς κατοίκους της αρχαίας Παλαιστίνης. Ζώντας μεταξύ 12.500 και 9.500 π.Χ., αυτοί οι ημι-μόνιμα εγκατεστημένοι στην περιοχή άρχισαν να σχηματίζουν οικισμούς κατοικώντας σε ημιυπόγειες κατοικίες, ανασκάπτοντας εν μέρει το χώμα και χτίζοντας το υπόλοιπο με πέτρες και ξύλο. Ο Νατούφιος Πολιτισμός καταλαμβάνει ειδική θέση στην εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών στην Εγγύς Ανατολή, ως σημείο έναρξης της εμφάνισης κοινοτήτων καλλιεργητών. Η μετάβαση από το κυνήγι και την τροφοσυλλογή στην γεωργική οικονομία, ήταν η λογική συνέχεια στον Νατούφιο Πολιτισμό.
Ισραηλίτες: Φυλετική Συνομοσπονδία
Γύρω στο 1200 π.Χ., εμφανίστηκαν οι Ισραηλίτες ως μια χαλαρή συνομοσπονδία φυλών στην περιοχή της αρχαίας Παλαιστίνης. Με την πάροδο του χρόνου, αυτές οι φυλές ενώθηκαν για να σχηματίσουν τα Βασίλεια του Ισραήλ και του Ιούδα, αφήνοντας πολιτισμικό αποτύπωμα στην ταυτότητα της περιοχής. Αρχαιολογικές ανακαλύψεις, όπως η Στήλη της Μερνεπτά- αιγυπτιακή επιγραφή, η παλαιότερη εξωβιβλική αναφορά του Ισραήλ- προσδιορίζει τους Ισραηλίτες ως ξεχωριστό λαό.
Φιλισταίοι: Λαοί της θάλασσας
Οι Φιλισταίοι εγκαταστάθηκαν κατά μήκος των νότιων ακτών της Παλαιστίνης γύρω στον 12ο αιώνα π.Χ., ιδρύοντας σημαντικές πόλεις όπως η Γάζακαι η Ασκαλόν. Ως εκπρόσωποι των μυστηριωδών «Λαών της Θάλασσας» (με τον όρο Λαοί της Θάλασσας χαρακτηρίζουν οι σύγχρονοι ιστορικοί εν γένει διάφορους αλλά συγκεκριμένους λαούς της εποχής του Νέου βασιλείου της Αρχαίας Αιγύπτου), εισήγαγαν έναν ξεχωριστό πολιτισμό, αναγνωρίσιμο από την κεραμική και την αρχιτεκτονική τους. Οι Φιλισταίοι είναι γνωστοί για τις επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις τους με τους Ισραηλίτες. Η πρώτη αναφορά για τους Φιλισταίους γίνεται στην εβραϊκή Βίβλο αλλά και στην Παλαιά Διαθήκη.
Το Βασίλειο του Ισραήλ
Η εποχή της μοναρχίας, με ηγέτες τον Σαούλ, τον Δαβίδ και τον Σολομώντα (περίπου 1020-922 π.Χ.), σηματοδότησε τη χρυσή εποχή στην αρχαία Παλαιστίνη. Μετά τη βασιλεία του Σολομώντα, το βασίλειο χωρίστηκε σε Ισραήλ στο βορρά και στο βασίλειο του Ιούδα (Ιουδαία) στο νότο. Και τα δύο βασίλεια βίωσαν κύκλους ευημερίας και συγκρούσεων, διαμορφώνοντας την ιστορία και την ταυτότητα της περιοχής.
Ασσυριακή Αυτοκρατορία
Το 722 π.Χ., η Ασσυριακή Αυτοκρατορία σάρωσε το βόρειο Βασίλειο του Ισραήλ, κατακτώντας τις πόλεις του και εκτοπίζοντας μεγάλο μέρος του πληθυσμού του. Ο τόπος καλύφθηκε από το τεράστιο ασσυριακό «τσουνάμι» αναδιαμορφώνοντας νέο πολιτικό και πολιτιστικό τοπίο.
Βαβυλωνιακή Αυτοκρατορία
Το 586 π.Χ., η Βαβυλωνιακή Αυτοκρατορία κατέκτησε την Ιουδαία, με αποκορύφωμα την καταστροφή της Ιερουσαλήμ. Πολλοί κάτοικοι εξορίστηκαν βίαια, γεγονός που επηρέασε βαθιά την εβραϊκή ταυτότητα, την πίστη και την παράδοση. Οι Βαβυλώνιοι κατέστρεψαν τον Ναό του Σολομώντα, σημαντικό θρησκευτικό κέντρο για τους Ιουδαίους.
Περσική Αυτοκρατορία
Με την κατάκτηση της Βαβυλώνας από τον Κύρο τον Μέγα το 539 π.Χ., η Περσική Αυτοκρατορία εγκαινίασε νέα εποχή για την αρχαία Παλαιστίνη. Στους εξόριστους εβραίους επετράπη να επιστρέψουν και να ανοικοδομήσουν την Ιερουσαλήμ, συμπεριλαμβανομένου του ιερού ναού τους. Υπό την περσική κυριαρχία, η περιοχή ενσωματώθηκε στο σύστημα της σατραπείας, αλλά απολάμβανε προνόμια τοπικής αυτονομίας. Εκείνη η περίοδος έθεσε τις βάσεις για θρησκευτική και πολιτιστική ανανέωση.
Ελληνιστική Κυριαρχία
Το 332 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος εισέβαλε στην Παλαιστίνη, εισάγοντας τον ελληνικό πολιτισμό και τη γλώσσα. Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, η περιοχή έγινε πεδίο αντιπαλότητας μεταξύ της δυναστείας των Πτολεμαίων της Αιγύπτου και της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών της Συρίας. Τότε διενεργήθηκε η συγχώνευση ελληνικών και τοπικών παραδόσεων, αλλά πυροδότησε επίσης εντάσεις, με πιο γνωστή την Επανάσταση των Μακκαβαίων. Η ελληνιστική κληρονομιά επηρέασε βαθιά την κοινωνία της περιοχής.
Δυναστεία των Ασμοναίων
Μετά την Επανάσταση των Μακκαβαίων (167-160 π.Χ.) κατά της κυριαρχίας των Σελευκιδών, η δυναστεία των Ασμοναίων ίδρυσε ανεξάρτητο εβραϊκό βασίλειο στην Παλαιστίνη. Εκείνη η εποχή σημαδεύτηκε από την επέκταση των εδαφικών ορίων και την επιβολή τοπικού ελέγχου στη θρησκευτική, πολιτική και κοινωνική ζωή. Οι Ασμοναίοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της εβραϊκής ταυτότητας και διακυβέρνησης, θέτοντας θεμέλια για μελλοντική αυτοδιοίκηση.
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Το 63 π.Χ., η Ρώμη προσάρτησε την Παλαιστίνη , εγκαινιάζοντας νέα φάση ξένης κυριαρχίας. Αρχικά κυβερνώμενη από βασιλείς-υποτελείς της εποχής του Ηρώδη, η περιοχή σύντομα τέθηκε υπό άμεση αυτοκρατορική διοίκηση. Η ρωμαϊκή επιρροή άφησε το στίγμα της στην αρχιτεκτονική, το δίκαιο και την κοινωνία. Η καταστροφή του Δεύτερου Ναού το 70 μ.Χ. ήταν ένα βαθύ σημείο καμπής για την περιοχή και τον λαό της
Με τη διαίρεση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η βυζαντινή κυριαρχία επικράτησε στην Παλαιστίνη από τον 4ο έως τον 7ο αιώνα μ.Χ. Αυτή η εποχή σημαδεύτηκε από την ευρεία προώθηση του Χριστιανισμού ως κυρίαρχη πίστη, μεταμορφώνοντας το πνευματικό τοπίο της περιοχής. Κατασκευάστηκαν εμβληματικές εκκλησίες όπως η Εκκλησία της Γέννησης του Χριστού και η Εκκλησία του Παναγίου Τάφου, προσελκύοντας προσκυνητές από όλη την αυτοκρατορία. Η βυζαντινή Παλαιστίνη έγινε κέντρο θρησκευτικής και αρχιτεκτονικής καινοτομίας.
Σασσανίδες Πέρσες
Στις αρχές του 7ου αιώνα μ.Χ., οι στρατιωτικές δυνάμεις των Σασσανιδών Περσών κατέλαβαν την Παλαιστίνη εν μέσω σφοδρών πολέμων με τους Βυζαντινούς Αυτοκράτορες· η κυριαρχία τους διήρκεσε λιγότερο από δύο δεκαετίες, αλλά αυτές ήταν αρκετές για να προκληθούν σημαντικές θρησκευτικές και κοινωνικές αναταραχές στην περιοχή. Οι Βυζαντινοί σύντομα ανέκτησαν τον έλεγχο, τερματίζοντας την παρένθεση στην ιστορία της Παλαιστίνης.
Πρώιμα Αραβικά Χαλιφάτα
Μεταξύ 636 και 638 μ.Χ., το Χαλιφάτο Ρασιντούν κατέκτησε την Παλαιστίνη, εγκαινιάζοντας νέα εποχή, καθώς η περιοχή έγινε μέρος του αναπτυσσόμενου ισλαμικού κόσμου. Υπό τους Ρασιντούν, και στη συνέχεια με τους Ομεϋαδές και τους Αββασίδες, η Παλαιστίνη γνώρισε σαρωτικές αλλαγές: ιδρύθηκαν νέες πόλεις, κατασκευάστηκαν τζαμιά και καθιερώθηκε ένα ξεχωριστό ισλαμικό διοικητικό σύστημα.
Κατεβαίνουν οι Σταυροφόροι
Το 1099 μ.Χ., οι Σταυροφόροι ίδρυσαν το Βασίλειο της Ιερουσαλήμ, σηματοδοτώντας δραματικές αλλαγές στην ιστορία της Παλαιστίνης· η κυριαρχία τους, που διήρκεσε μέχρι το 1291 μ.Χ., καθορίστηκε από την κατασκευή επιβλητικών κάστρων, μεγαλοπρεπών εκκλησιών και την εισροή νέων εποίκων. Η παρουσία των Σταυροφόρων αμφισβητήθηκε έντονα από τις γύρω μουσουλμανικές δυνάμεις, σημαδεύοντας την εποχή από συνεχείς σφοδρές συγκρούσεις και μεταβαλλόμενες συμμαχίες.
Σουλτανάτο των Αγιουβιδών
Το 1187, ο Σαλαντίν- ο Ιππότης της Ημισελήνου- ηγήθηκε των δυνάμεων των Αγιουβιδών για να ανακαταλάβουν την Ιερουσαλήμ, τερματίζοντας ουσιαστικά το μεγαλύτερο μέρος του ελέγχου των Σταυροφόρων στην Παλαιστίνη. Υπό την κυριαρχία των Αγιουβιδών, πόλεις ανοικοδομήθηκαν και οχυρώθηκαν, ενώ αποκαταστάθηκε η σταθερότητα και η ισλαμική διακυβέρνηση στην περιοχή. Η νίκη του Σαλαντίν θεωρείται κομβική και συμβολική για την ενότητα και την ανθεκτικότητα του μουσουλμανικού κόσμου.
Σουλτανάτο των Μαμελούκων
Από το 1250 έως το 1517, το Σουλτανάτο των Μαμελούκων κυβέρνησε την Παλαιστίνη αφού νίκησε τους μογγόλους εισβολείς και τα απομεινάρια των Σταυροφόρων. Οι Μαμελούκοι εγκαθίδρυσαν ισχυρή στρατιωτική διοίκηση και έχτισαν σχολεία, τζαμιά, ενώ κατασκεύασαν έργα υποδομής. Οι Μαμελούκοι άφησαν ξεχωριστή αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά που καθρεφτίζεται ακόμα και σήμερα στις πόλεις της περιοχής.
Οθωμανική κυριαρχία επί 400 χρόνια!Οθωμανική Αυτοκρατορία
Από το 1517 έως το 1917 (400 χρόνια δηλαδή), κράτησε η οθωμανική κυριαρχία στην Παλαιστίνη. Οι Οθωμανοί ανέχτηκαν τη θρησκευτική ποικιλομορφία μεταξύ Μουσουλμάνων, Χριστιανών και Εβραίων και επένδυσαν στην αστική ανανέωση και ανάπτυξη. Η διακυβέρνησή τους, άφησε διαχρονική αρχιτεκτονική κληρονομιά- τζαμιά, αγορές και τείχη πόλεων- που εξακολουθεί να διαμορφώνει το τοπίο σήμερα. Η οθωμανική εποχή παρείχε σχετική σταθερότητα, αλλά έθεσε τις βάσεις για σύγχρονους (ασταθείς) μετασχηματισμούς.
Τοπικοί Αραβικοί Πληθυσμοί
Κατά τη διάρκεια αιώνων αυτοκρατορικής κυριαρχίας, οι τοπικές αραβικές κοινότητες παρέμειναν ο «πνεύμονας» της αγροτικής και αστικής ζωής της Παλαιστίνης. Οι άραβες αγρότες καλλιεργούσαν χωράφια, φρόντιζαν οπωρώνες και διαμόρφωναν τα έθιμα και τις παραδόσεις της περιοχής. Η διαρκής παρουσία τους τεκμηριώνεται σε οθωμανικά φορολογικά μητρώα και στις καταγραφές των ταξιδιωτών.
Εβραϊκές και Χριστιανικές κοινότητες
Μέσα σε αιώνες μεταβαλλόμενης κυριαρχίας, οι εβραϊκές κοινότητες παρέμειναν ισχυρό κομμάτι του αστικού τοπίου της Παλαιστίνης. Πόλεις όπως η Ιερουσαλήμ, η Σαφέντ και η Τιβεριάδα, φιλοξένησαν πολυπληθείς εβραϊκούς πληθυσμούς που διατήρησαν τις θρησκευτικές και πολιτιστικές παραδόσεις από γενιά σε γενιά. Η διαρκής παρουσία τους καταγράφεται σε οθωμανικά έγγραφα απογραφής και περιγράφεται από ευρωπαίους περιηγητές.
Οι χριστιανικές κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των Ελληνορθόδοξων, των Αρμενίων και άλλων, έχουν συνεχή παρουσία στην Παλαιστίνη από τη ρωμαϊκή και βυζαντινή εποχή. Εκείνες οι ομάδες έχτισαν και συντήρησαν εκκλησίες, μοναστήρια και ιερούς τόπους, καθιστώντας την περιοχή το κέντρο του χριστιανικού προσκυνήματος. Οι παραδόσεις, οι τελετουργίες και οι θεσμοί τους αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του ποικίλου πολιτιστικού τοπίου της Παλαιστίνης.
Πέρασαν και οι Βεδουίνοι.Σαμαρείτες: Η αρχαία μειονότητα
Οι Σαμαρείτες είναι αρχαία εθνοθρησκευτική κοινότητα με ρίζες στην πρώιμη ιστορία του Ισραήλ. Με επίκεντρο το Όρος Γαριζίν , διατήρησαν θρησκευτικές παραδόσεις και ξεχωριστή ταυτότητα κατά τη διάρκεια αιώνων εναλλασσόμενης κυριαρχίας. Παρά τον μικρό τους αριθμό, οι Σαμαρείτες έχουν επιβιώσει και έχουν διατηρήσει την παρουσία τους στην περιοχή.
Φυλές Βεδουίνων και νομάδων: Οι φυλές των Βεδουίνων διασχίζουν τις ερήμους και τις στέπες της Παλαιστίνης εδώ και αιώνες, προσφέροντας ψηφίδες πολιτισμού στο πλούσιο μωσαϊκό της περιοχής. Η προσαρμοστικότητα και η ανθεκτικότητα των Βεδουίνων τους επέτρεψαν να διατηρήσουν τον ξεχωριστό τρόπο ζωής τους εν μέσω συνεχώς μεταβαλλόμενων πολιτικών τοπίων. Δρούζοι και άλλες μειονότητες: Οι Δρούζοι , μαζί με τους Κιρκάσιους και άλλες μειονοτικές ομάδες, ίδρυσαν μικρές αλλά επιδραστικές κοινότητες εντός και γύρω από την Παλαιστίνη, ιδιαίτερα κατά την οθωμανική περίοδο. Αυτές οι ομάδες συνέβαλαν στον ποικιλόμορφο κοινωνικό ιστό της περιοχής, συμμετέχοντας στην τοπική πολιτική, το εμπόριο και τα εμπορικά δίκτυα. Η διαρκής παρουσία τους αναδεικνύει το μωσαϊκό των λαών που έχουν διαμορφώσει την ιστορία της Παλαιστίνης.
Οι Ευρωπαϊκές Δυνάμεις
Αρκετές ευρωπαϊκές δυνάμεις , με πιο αξιοσημείωτη τη Γαλλία του Ναπολέοντα, εξαπέλυσαν στρατιωτικές αποστολές ή και επιδρομές στην Παλαιστίνη, ιδιαίτερα στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα. Ενώ οι κατακτήσεις εκείνες ήταν βραχύβιες, άφησαν ανεξίτηλο χνάρι στην ιστορία του τόπου και στο ευρύτερο γεωπολιτικό τοπίο.
Τοπικές Δυναστείες και Πόλεις-Κράτη: Ανά τους αιώνες, οι τοπικές δυναστείες και οι πόλεις-κράτη έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διακυβέρνηση της Παλαιστίνης. Αξιοσημείωτη ανάμεσά τους ήταν η Jund Filastin κατά την πρώιμη ισλαμική εποχή, η οποία ασκούσε σημαντική περιφερειακή εξουσία. Αυτές οι τοπικές δυνάμεις διαμόρφωσαν τις διοικητικές πρακτικές και συνέβαλαν στη μοναδική ταυτότητα και τις δομές διακυβέρνησης της περιοχής.
Στο δρόμο από την Ιερουσαλήμ προς την Ιεριχώ. /copyright Ap PhotosΑρχαιολογικά Στοιχεία και αμφισβητούμενοι Ισχυρισμοί
Τα αρχαιολογικά ευρήματα και τα αρχαία κείμενα παρουσιάζουν συχνά αντικρουόμενα στοιχεία σχετικά με το ποιος έλεγχε την αρχαία Παλαιστίνη. Αυτές οι αποκλίσεις τροφοδοτούν συνεχείς συζητήσεις και διαμάχες σχετικά με την ιστορική ιδιοκτησία, τόσο σε ακαδημαϊκούς κύκλους όσο και στον δημόσιο διάλογο. Οι συνεχείς ανασκαφές και οι νέες ανακαλύψεις αμφισβητούν συνεχώς μακροχρόνιες υποθέσεις, προσφέροντας νέες προοπτικές και- μερικές φορές- περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Το σύγχρονο αφήγημα: Οι Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι, στις μέρες μας, στρέφονται στην αρχαία ιστορία για να νομιμοποιήσουν τις σημερινές τους αξιώσεις επί του τόπου. Κάθε κοινότητα αναδεικνύει συγκεκριμένες εποχές και προγονικές παρουσίες για να ενισχύσει την εθνική ταυτότητα και τα πολιτικά της επιχειρήματα. Αυτή η επιλεκτική έμφαση επηρεάζει βαθιά τον δημόσιο διάλογο και την πολιτική, τροφοδοτώντας τις συνεχιζόμενες συζητήσεις και διαμορφώνοντας τις διεθνείς αντιλήψεις. Η ιστορική πολυπλοκότητα: Το ερώτημα σχετικά με το ποιος πραγματικά κατείχε την αρχαία Παλαιστίνη παραμένει μια από τις πιο αμφιλεγόμενες και περίπλοκες συζητήσεις στην Ιστορία που δεν οδηγούν παρά σε αντιπαραθέσεις. Ιστορικοί, αρχαιολόγοι και τοπικές κοινότητες συχνά καταλήγουν σε διαφορετικά συμπεράσματα, το καθένα από τα οποία διαμορφώνεται από ξεχωριστές οπτικές και στοιχεία. Το πολυδαίδαλο παρελθόν της περιοχής- από τις αρχαίες αυτοκρατορίες μέχρι τους φανατικούς τοπικούς πληθυσμούς- αψηφά τις εύκολες απαντήσεις και αντιστέκεται στην αναγωγή σε μια ενιαία αφήγηση. Η συνεχής έρευνα και τα στοιχεία που διαρκώς κατατίθενται αντί να ξεκαθαρίζουν, προσθέτουν νέες διαστάσεις σε αυτό το διαρκές μυστήριο.
Δύο άνδρες περπατούν προς τη χαμηλή είσοδο μπροστά από την Εκκλησία της Γέννησης στη Βηθλεέμ. /copyright Ap PhotosΜωσαϊκό συνεχώς μεταβαλλόμενο
Συμπερασματικά: η ιστορία της αρχαίας Παλαιστίνης είναι ένα μωσαϊκό μεταβαλλόμενων λαών, αυτοκρατοριών και πεποιθήσεων και όχι μια συμπαγής ιστορία αποκλειστικής ιδιοκτησίας. Από τους Νατούφιους μέχρι τους Οθωμανούς και από τους ντόπιους αγρότες μέχρι τις ισχυρές δυναστείες, κάθε εποχή άφησε το στίγμα της. Η εκτίμηση αυτής της πολυπλοκότητας είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της διαχρονικής κληρονομιάς της περιοχής. Μόνο αν αποδεχτούμε το πολυεπίπεδο παρελθόν της περιοχής, μπορούμε να καλλιεργήσουμε τον βαθύτερο διάλογο, τον σεβασμό και μια πιο ξεκάθαρη άποψη για αυτό το μοναδικό σταυροδρόμι πολιτισμών και αντιπαραθέσεων!
Οι ποιητές της Παλαιστίνης είναι ανένδοτοι: «Μένω εδώ και υπερασπίζομαι την κάθε σπιθαμή απ’ το χώμα της πατρίδας μου με τα δόντια». Και μαχητές: «Εγώ δεν μισώ τους ανθρώπους κανέναν δεν κλέβω μα αν πεινάσω τρώω τη σάρκα του σφετεριστή μου. Φυλάξου. Από την πείνα μου φυλάξου κι απ’ την οργή μου». Και η απάντηση του Ισραηλινού Γεχούντα Αμιχάι: «Όπως το αποτύπωμα των κορμιών μας/ Ούτε σημάδι δεν θ’ απομείνει πως βρεθήκαμε σ’ αυτό τον τόπο. Ο κόσμος κλείνει πίσω μας/ Η άμμος ξαναστρώνεται». Για την ώρα η άμμος μουσκεύει από αίμα…
