Τετάρτη 26 Ιουνίου 2024

Πρωθυπουργός: - Ο Λαός μας λέει ότι κάνουμε πολλά λάθη!! - Θα κάνουμε πράξη της προεκλογικές μας δεσμεύσεις, για τους μισθούς και τις συντάξεις!!

 


Καλημέρα σας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, προσβλέπω να έχουμε μία πολύ ουσιαστική και διαδραστική συζήτηση, όπως εξάλλου πάντα συμβαίνει στις Κοινοβουλευτικές μας Ομάδες.
 
Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης τοποθέτησής μου θα ανοίξει αμέσως ο κατάλογος των ομιλητών. Θα λάβουν τον λόγο όσες και όσοι συνάδελφοι το επιθυμούν και θα επιχειρήσω στο τέλος της συνεδρίασης να δώσω απαντήσεις σε αυτά τα οποία ακούστηκαν, αλλά και να συνοψίσω τα συμπεράσματα από τη συζήτηση την οποία θα έχουμε.
 
Ξεκινώ απ’ αυτό το οποίο είπε ο Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, ο φίλος Σταύρος Καλαφάτης, επισημαίνοντας ότι η σημερινή μας συνεδρίαση συμπίπτει ουσιαστικά με τη συμπλήρωση ενός έτους από τη μεγάλη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές του Ιουνίου του 2023. Αυτή την ηχηρή εντολή που μας έδωσαν οι πολίτες που μας εμπιστεύθηκαν να κάνουμε πράξη το σχέδιό μας, δίνοντάς μας μάλιστα κι ένα ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό από αυτό το οποίο μας είχαν δώσει στις εκλογές του 2019.
 
Μας έδωσαν μία εντολή: να εδραιώσουμε τις κατακτήσεις μας και παράλληλα να συνεχίσουμε αυτή την επίπονη προσπάθεια για μια Ελλάδα ισχυρή και παραγωγική, κοινωνικά δίκαιη και ψηφιακή.
 
Η εντολή αυτή ισχύει στο ακέραιο και μετά τις ευρωεκλογές. Το αποτέλεσμα σίγουρα δεν καταγράφει πλήρως τον στόχο τον οποίο είχαμε θέσει. Καταγράφει, όμως, την καθαρή ιδεολογική και πολιτική υπεροχή της παράταξής μας, της Νέας Δημοκρατίας.
 
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το δεύτερο και το τρίτο κόμμα δεν συμπληρώνουν τα ποσοστά μας, ακόμα και αν αθροίσουν το σύνολο των δικών τους.
 
Σε κάθε περίπτωση όμως, πρέπει να είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας και ειλικρινείς με τους πολίτες. Η αριθμητική της κάλπης κρύβει πολλά μηνύματα.  Μηνύματα τα οποία αξίζει να τα μελετήσουμε, να τα συζητήσουμε και κυρίως να τα αξιοποιήσουμε ως ένα σημείο δυναμικής επανεκκίνησης.
 
Να ερμηνεύσουμε σωστά τη στάση των ψηφοφόρων που επέλεξαν άλλες λύσεις, αλλά κυρίως όσων απείχαν. Απείχαν πολλοί για λόγους διαδικαστικούς, υπήρχαν και πολλοί, όμως, οι οποίοι απείχαν στο όνομα δικών μας αδυναμιών.
 
Εκτιμώντας όμως ταυτόχρονα και το γεγονός ότι και αυτοί οι συμπολίτες μας που επέλεξαν την αποχή, συνειδητά επέλεξαν να μην εμπιστευτούν κάποια άλλη πολιτική δύναμη.
 
Αναμφίβολα το πρώτο συμπέρασμα είναι αυτονόητο: οι πολίτες έχουν πολλές απαιτήσεις από εμάς. Μας ζητούν λιγότερα λάθη και περισσότερη προσπάθεια, μεγαλύτερη ταχύτητα και μικρότερη αδράνεια, χειροπιαστά αποτελέσματα αντί για ανέξοδα λόγια.
 
Όλα αυτά με σιγουριά και με αυτοπεποίθηση, πολύ περισσότερο όταν στην Ευρώπη αναμένονται σημαντικές αναταράξεις, ενώ στην ευρύτερη γειτονιά μας διαρκούν ακόμα πόλεμοι με αβέβαιη έκβαση.
 
Επιμένω σε αυτό γιατί πολλή συζήτηση έγινε όταν εμείς μιλούσαμε για την ανάγκη πολιτικής σταθερότητας ως διαμορφωτή της επόμενης μέρας. Γι’ αυτό και θα ήταν χρήσιμο, όσοι αμφισβήτησαν τότε τη σημασία αυτής της πολυπόθητης πολιτικής σταθερότητας που έχουμε πια κατακτήσει, να δούμε λίγο τι συμβαίνει σήμερα στη Γαλλία, να δούμε το ύψος του spread των γαλλικών ομολόγων.
 
Ή να αναλογιστούν τη σύνθετη κατάσταση που διαμορφώνεται στο κομματικό σκηνικό όχι μόνο της Γαλλίας αλλά και της Γερμανίας, των δύο πιο ισχυρών χωρών της ευρωζώνης, την ίδια στιγμή που η Ελλάδα έχει ανακτήσει την επενδυτική της βαθμίδα, παρουσιάζει από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρώπη και μειώνει διαρκώς το χρέος της.
 
Αυτές είναι κατακτήσεις που έρχονται να δικαιώσουν μία συνετή οικονομική πολιτική, η οποία μπορεί να οικοδομεί ένα καλύτερο παρόν χωρίς ταυτόχρονα να υπονομεύει το μέλλον.
 
Οι εξελίξεις αυτές επιβεβαιώνουν, όμως, και την πρόοδο η οποία συντελείται και στο επίπεδο των θεσμών.
 
Και τι δεν ακούσαμε -θέλω να θυμίσω- όλο αυτό το διάστημα από την αντιπολίτευση, που παρουσίαζαν την χώρα και την κυβέρνηση περίπου ως χούντα, για να δημοσιευτεί χθες η έκθεση του ΟΟΣΑ, σημειώνοντας ότι την τελευταία διετία είχαμε συνολικά τη μεγαλύτερη βελτίωση στην ποιότητα της διακυβέρνησης, κάτι το οποίο, κ. Πρόεδρε, οφείλεται και στον τρόπο με τον οποίο έχει λειτουργήσει η Βουλή και οι κοινοβουλευτικές διαδικασίες.
 
Στην ίδια πολύπλοκη συγκυρία ξεκινά, ουσιαστικά από αύριο, με την επιλογή των κορυφαίων θέσεων των ευρωπαϊκών θεσμών, ένας νέος πενταετής ευρωπαϊκός κύκλος, με επιλογές οι οποίες θα έχουν άμεσες εθνικές επιρροές.
 
Από μία πιο ευέλικτη Κοινή Αγροτική Πολιτική που θα δώσει τη δυνατότητα στους αγρότες μας, στους κτηνοτρόφους μας, στους αλιείς μας να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης, με έναν τρόπο που δεν θα υπονομεύσει τελικά την ίδια τη βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα, μέχρι τη διαχείριση του μεταναστευτικού και τους περισσότερους πόρους που θα χρειαστούμε ως Ευρώπη για τη διαχείριση της πρόκλησης της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης. Από την ενίσχυση των επιχειρήσεών μας και τα ζητήματα ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, μέχρι την οικοδόμηση μιας ενιαίας άμυνας για την ήπειρό μας.
 
Είναι θέματα τα οποία -θέλω να θυμίσω- μετ’ επιτάσεως θέταμε στον προεκλογικό διάλογο. Έλειψαν, όμως, συνολικά από την προεκλογική αντιπαράθεση των ευρωεκλογών.
 
Στα παραπάνω προσθέστε ακόμα και την ελληνική πρωτοβουλία εναντίον των αθέμιτων πρακτικών των πολυεθνικών επιχειρήσεων, ζήτημα για το οποίο θα επιμείνω και στη νέα σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
 
Όπως βέβαια και στην πρότασή μας, που συνυπέγραψα με τον Πολωνό Πρωθυπουργό Donald Tusk, για μία από κοινού προστασία του εναερίου χώρου όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όλων των κρατών-μελών της ευρωπαϊκής μας οικογένειας. Kάτι που, εφόσον μπορέσουμε να το πετύχουμε, σίγουρα θα ανακουφίσει σημαντικά και τον δικό μας Προϋπολογισμό από αμυντικές δαπάνες.
 
Το μέτωπο, συνεπώς, που ανοίγεται μπροστά μας είναι διπλό. Από τη μία πλευρά, οι νέοι ευρωβουλευτές μας, το επιτελείο μας στις Βρυξέλλες, σε συνεργασία με όλα τα Υπουργεία, να δυναμώσουν την εθνική φωνή στις Βρυξέλλες. Ενώ, από την άλλη, η κυβέρνηση, η Κοινοβουλευτική Ομάδα και σύσσωμη η παράταξη να απαντήσουν στο αίτημα των καιρών, που το περιγράφει πιστεύω μία μόνο λέξη και αυτή είναι η λέξη «αποτέλεσμα». Χειροπιαστό αποτέλεσμα που θα βελτιώνει τις ζωές των Ελληνίδων και των Ελλήνων.
 
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η επόμενη μέρα των ευρωεκλογών -όπως το είχαμε πει εξάλλου και προεκλογικά- δεν αλλάζει τους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς.
 
Η «γαλάζια» ομάδα μας των 158 θα εξακολουθήσει να υπηρετεί το πρόγραμμά μας και θα αγωνιζόμαστε όλοι μαζί για να κάνουμε πράξη τις κεντρικές προεκλογικές μας δεσμεύσεις, για τους μισθούς τους οποίους έχουμε προτάξει στο οικονομικό μας πρόγραμμα, τον κατώτατο μισθό στα 950 ευρώ και τον μέσο μισθό στα 1.500 ευρώ στο τέλος της τετραετίας, για την περαιτέρω αποκλιμάκωση των φόρων, για την ανάγκη να εξακολουθούμε να θωρακίζουμε την πατρίδα μας, με τον λόγο της χώρας να ακούγεται παντού και από όλους.
 
Για να συμβεί αυτό, ωστόσο, έχουμε ένα χρέος να χαράξουμε έναν καθαρό ορίζοντα και να μείνουμε μακριά από σύννεφα τα οποία θολώνουν το τοπίο. Όπως διάφορα ψευτοδιλήμματα, περί δήθεν στροφής προς το κέντρο, προς τα δεξιά, προς τα αριστερά. Θέλω να επαναλάβω: ο δικός μας δρόμος οδηγεί μόνο μπροστά και είμαστε μακριά από κάποιες ξεπερασμένες ταμπέλες που -πραγματικά το πιστεύω- στην εποχή μας μάλλον έχουν εξαντλήσει τη σημασία τους.
 
Θα έλεγα ότι είναι και η ίδια θέση που απαντά στα κάποια εύκολα λόγια για μία δήθεν ανάγκη επιστροφής στις ρίζες. Γιατί ποτέ δεν αρνηθήκαμε τις ρίζες μας. Αν όμως το δέντρο δεν ψηλώνει και δεν απλώνεται, τότε σημαίνει μάλλον ότι οι ρίζες του έχουν ξεραθεί, ενώ, αντίθετα, όταν τα κλαδιά του μεγαλώνουν, τότε μάλλον και οι ρίζες δικαιώνουν τον ρόλο τους. Οι ρίζες δεν υπάρχουν για τον εαυτό τους. Υπάρχουν για να κρατούν τελικά το δέντρο γερό και ακμαίο.
 
Αυτός είναι και ο λόγος που τελικά δεν εγκλωβιζόμαστε σε απλοϊκούς χαρακτηρισμούς συντηρητικού κόμματος. Ξέρουμε πολύ καλά ότι η παράδοση για εμάς στη Νέα Δημοκρατία αποτελεί στοιχείο της εξέλιξης. Δεν υπάρχει πρόοδος χωρίς εξέλιξη.
 
Και βαδίζουμε, λοιπόν, στον χρόνο, ανανεώνοντας τις σκέψεις μας και το δυναμικό μας. Είναι στον ίδιο δρόμο της Ιδρυτικής μας Διακήρυξης. Θα το ξαναπώ: λέμε «όχι» σε αυτούς οι οποίοι θέλουν μία μικρή και φοβική Νέα Δημοκρατία.
 
Αυτό, εξάλλου, δείχνει και η ιστορία μας. Όταν διευρυνθήκαμε, όταν ανοίξαμε τις πόρτες μας, όταν μεγαλώσαμε, νικήσαμε. Με ενότητα, με διεύρυνση, με ανανέωση. Θέλω να θυμίσω ότι αυτό υποσχέθηκα όταν με εμπιστεύτηκαν οι πολίτες και ανέλαβα την τιμή της ηγεσίας του κόμματός μας.
 
Από τότε ακολούθησαν πέντε εκλογικές αναμετρήσεις που έφεραν τη Νέα Δημοκρατία στην κορυφή και τους αντιπάλους μας στο περιθώριο, με ποσοστά στις εθνικές εκλογές τα οποία έμοιαζαν απρόσιτα για πολλούς. Και αυτά έχουν πια καταστεί χαρακτηριστικά, είναι κεκτημένα πια, της δράσης μας, αλλά και της φυσιογνωμίας της Νέας Δημοκρατίας.
 
Υπάρχει όμως και κάτι τελευταίο, το οποίο θα μπορούσα να αναφέρω και ως πρώτο: δεν δέχομαι κουβέντα για τον κοινωνικό και πατριωτικό χαρακτήρα της παράταξής μας, της Νέας Δημοκρατίας.
 
Εμείς απαντήσαμε με πράξεις στους «εμπόρους του εθνικού αισθήματος», απαντήσαμε με τον φράχτη στον Έβρο, απαντήσαμε με τα Rafale, με τα αναβαθμισμένα F-16, με τις φρεγάτες Belh@rra, με τα νέα μας ελικόπτερα, με τις ισχυρές συμμαχίες τις οποίες έχουμε διαμορφώσει.
 
Όσο γι’ αυτούς οι οποίοι, και σήμερα ακόμα, σε διάφορες ημερίδες και συνέδρια, εξακολουθούν να υμνούν μία συμφωνία με πολλά προβλήματα, ας δουν στη σημερινή συμπεριφορά των Σκοπίων τα δικά τους προβληματικά πειράματα. Είναι παγίδες για τις οποίες από αυτό εδώ το βήμα είχαμε προειδοποιήσει.
 
Όπως  προειδοποιούμε τώρα και τους βόρειους γείτονές μας, με λόγια απλά και καθαρά: δεν ξεκινήσατε καλά, παραβιάζοντας και το Διεθνές Δίκαιο και τις υποχρεώσεις σας, που απορρέουν από διεθνείς συμφωνίες. Πάψτε να λογαριάζετε χωρίς τον ξενοδόχο.
 
Είναι κάτι το οποίο ισχύει και για την Αλβανία, καθώς και η χθεσινή απόφαση για τον Φρέντι Μπελέρη φέρνει ουσιαστικά την Αλβανία αντιμέτωπη με το Ευρωκοινοβούλιο συνολικά. Ο Φρέντι Μπελέρης πρέπει να αναλάβει τα καθήκοντά του ως εκλεγμένος ευρωβουλευτής και να μην εμποδιστεί, όπως συνέβη όταν εκλέχτηκε Δήμαρχος.
 
Εύχομαι και ελπίζω ότι αυτό θα συμβεί, διότι νομίζω ότι γνωρίζουν και τα Τίρανα ότι οτιδήποτε άλλο θα δυσχεράνει ακόμα περισσότερο τον ευρωπαϊκό δρόμο της Αλβανίας.
 
Τέλος, όσοι στον εσωτερικό πολιτικό διάλογο παπαγαλίζουν διάφορα «τσιτάτα» περί εξυπηρέτηση συμφερόντων, ας ακούσουν επιτέλους την ίδια τη φωνή των γεγονότων.
 
Από τις πραγματικές αυξήσεις των μισθών και των συντάξεων που μόνο αυτή η κυβέρνηση έχει πετύχει, την κατάργηση 50 και πλέον παραπάνω φόρων που επίσης αυτή η κυβέρνηση έκανε πράξη, αλλά και από τη φορολόγηση των υπερκερδών των διυλιστηρίων, που πάλι μόνο αυτή η κυβέρνηση επέβαλε.
 
Πρόκειται για πόρους που για τρίτη φορά, το τονίζω, μετατρέπονται και σε μια έκτακτη εισφορά προς την κοινωνία, προς τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας απέναντι στην ακρίβεια, για να κρατήσουν επίσης μόνιμα χαμηλά τον ΦΠΑ στον καφέ μέσω delivery και take away αλλά και στα ταξί.
 
Και παράλληλα, όπως είχαμε δεσμευτεί προεκλογικά, να ενισχύσουμε τους πιο ευάλωτους συνταξιούχους οι οποίοι αδικούνται ακόμη από την προσωπική διαφορά του νόμου Κατρούγκαλου.
 
Να, λοιπόν, ποια συμφέροντα υπηρετούμε εμείς: υπηρετούμε τα συμφέροντα των πολιτών και ειδικά των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας.
 
Με αυτή, λοιπόν, την πολιτική ταυτότητα η Νέα Δημοκρατία δυνάμωσε, για να είναι σήμερα το ευρύ ενωτικό κοινοτικό ρεύμα του υπεύθυνου πατριωτισμού και του δημιουργικού εκσυγχρονισμού. Συνέχεια του κινήματος «Μένουμε Ευρώπη», που στις μέρες μας διεκδικεί να γίνουμε πρωταγωνιστές στην Ευρώπη, παραμένοντας πάντα το πιο σταθερό, το πιο σίγουρο, το πιο στιβαρό ανάχωμα σε κάθε απόπειρα επιστροφής στην εποχή του λαϊκισμού.
 
Είναι ένας κίνδυνος που, όπως έχετε διαπιστώσει, δεν έχει εκλείψει. Το διαπιστώσαμε πρόσφατα και με την αναβίωση ακοστολόγητων υποσχέσεων από ανύπαρκτα «λεφτόδεντρα».
 
Το είδαμε στις ανήθικες και στις τοξικές επιθέσεις των αντιπάλων μας. Το καταγράφουν όμως και οι τρέχουσες εξελίξεις στην αντιπολίτευση. Εκεί που γίνονται πλέον εμφανείς οι αναταράξεις, από την έλλειψη όχι τόσο ηγεσίας, όσο πολιτικών, ρεαλιστικών θέσεων αλλά και αξιοπιστίας.
 
Προφανώς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν μας ενδιαφέρει το τι συμβαίνει στα άλλα κόμματα. Η διαχείριση των αδιεξόδων τους ή των αρχηγικών φιλοδοξιών κάποιων είναι τελικά δική τους υπόθεση.
 
Δικό μας χρέος είναι να είμαστε σε επιφυλακή, ειδικά σε μία περίοδο που η χώρα δεν χρειάζεται ούτε άλλη δημαγωγία ούτε άλλες κραυγές, που τελικά έναν στόχο έχουν μόνο: να αποδυναμώσουν την κυβέρνηση και την παράταξή μας.
 
Έχουμε μία τριετία μπροστά μας. Έχουμε μία τριετία, που αποτελεί αρκετό πολιτικό χρόνο. Είναι μία τριετία που μας επιτρέπει και να διορθώσουμε λάθη, αλλά και να ξεδιπλώσουμε πιο αποφασιστικά το κυβερνητικό μας έργο.
 
Ειδικά σε μία συγκυρία όπου οι πολίτες, πιεζόμενοι από τις ανάγκες του σήμερα, ξεχνούν ίσως -και είναι λογικό αυτό- τις πολλές δυσκολίες τις οποίες ξεπεράσαμε μαζί.
 
Οι πολίτες ζητούν άμεσα αποτελέσματα. Μερικές φορές στον έναν χρόνο προβάλλουν τις προσδοκίες τους και τις φιλοδοξίες τους για αυτά τα οποία μπορούν να γίνουν μόνο σε ορίζοντα τετραετίας.
 
Αυτή είναι μία ευθύνη η οποία προκύπτει από το ύψος του πήχη που εμείς οι ίδιοι έχουμε θέσει. Αυτό το ύψος δεν θα μετριαστεί, δεν πρόκειται να κατεβάσουμε τον πήχη των φιλοδοξιών μας, έστω κι αν αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα γίνεται συχνά αλεξικέραυνο για την όποια αδυναμία της καθημερινής ζωής. Μερικές φορές και άδικα, καθώς αντιπαλεύουμε παθογένειες δεκαετιών.
 
Πάρτε, για παράδειγμα, αυτό το οποίο έγινε με τους καθαρισμούς των οικοπέδων, για πρώτη φορά στη χώρα μας σε τόσο μεγάλη έκταση. Έγιναν όλα τέλεια; Όχι. Διαπιστώθηκαν αδυναμίες, στηρίχθηκαν οι Δήμοι για να μαζέψουν τα ξερά χόρτα τα οποία είχαν μαζευτεί. Είναι όμως μια σημαντική πρόοδος σε σχέση με αυτό το οποίο συνέβαινε πέρυσι.
 
Αυτό το κόστος, λοιπόν, οφείλουμε και πρέπει να το αναλάβουμε. Είμαστε, εξάλλου, η μόνη υπεύθυνη παράταξη σήμερα με πρόταση διακυβέρνησης και το αναλαμβάνουμε αυτό το κόστος.
 
Όπως ξέρετε, τις τελευταίες μέρες έχω ήδη συναντηθεί με τις ηγεσίες των Υπουργείων Εσωτερικών, Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης, Μετανάστευσης -ακολουθεί άμεσα το Υπουργείο Υγείας- αναδεικνύοντας και τις πρώτες, τις πιο άμεσες, θα έλεγα, στοχεύσεις μας.
 
Όχι απλά την τιθάσευση της ακρίβειας, πια, αλλά την αποκλιμάκωση των τιμών, σε συνέχεια της μεγάλης προσπάθειας που ήδη έχει γίνει στον τομέα αυτό. Ένα πιο λειτουργικό, αποτελεσματικό κράτος, φροντίδα για τον αγροτικό κόσμο της περιφέρειας και, βέβαια, δομικές παρεμβάσεις στον τρόπο λειτουργίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Είναι μια μάχη, βέβαια, που γίνεται με παράλληλες δράσεις σε όλα τα επίπεδα, δεν θέλω να αδικήσω το σημαντικό έργο κανενός Υπουργείου.
 
Πάρτε, για παράδειγμα, αυτά τα οποία συμβαίνουν στην παιδεία: ψηφιακό σχολείο, το ψηφιακό φροντιστήριο, μία σημαντική παρέμβαση την οποία δρομολογούμε για να ξαναδούμε προβλήματα στις υποδομές των σχολείων μας σε ολόκληρη τη χώρα.
 
Σημαντική δουλειά η οποία γίνεται στον τομέα της ασφάλειας, όπου πρέπει να δώσουμε συνέχεια στις επιτυχίες μας. Γήπεδα χωρίς χούλιγκαν, για πρώτη φορά είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι μπορούμε να το πετύχουμε.
 
Ειδικό βάρος στην προστασία των παιδιών από το bullying, των γυναικών. Από τον αριθμό των καταγγελιών οι οποίες γίνονται σήμερα, αποκαλύπτεται ότι με το που σηκώθηκε αυτό το πέπλο της σιωπής βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μια κοινωνική πραγματικότητα η οποία νομίζω μας συγκλόνισε όλους ως προς την έκτασή της.
 
Υπάρχει όμως και η άλλη όψη. Οι γυναίκες σήμερα αισθάνονται ασφάλεια να πηγαίνουν στην Αστυνομία, να καταγγέλλουν αυτά τα περιστατικά και να γνωρίζουν ότι το κράτος θα σταθεί δίπλα τους. Θα συνεχίσουμε σε αυτή την προσπάθεια με ακόμα μεγαλύτερη συστηματικότητα.
 
Όπως θα συνεχίσουμε σε όλα τα ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τον εκσυγχρονισμό του κράτους, με την επόμενη μέρα μετά το gov.gr. Με τις σημαντικές πρωτοβουλίες και επιτυχίες που έχουμε πετύχει στο μέτωπο της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, παρά τις αντιδράσεις.
 
Θα υπάρχουν αντιδράσεις, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όταν πολεμούμε τη φοροδιαφυγή. Αλλά σε αυτούς οι οποίοι μας ασκούν κριτική γι’ αυτές μας τις πρωτοβουλίες, θέλω να θυμίσω ότι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής αποτέλεσε κεντρικό πυρήνα των προεκλογικών δεσμεύσεων. Με αυτή την ατζέντα εκλεγήκαμε από τους πολίτες και δεν πρόκειται να υποχωρήσουμε από αυτές τις πρωτοβουλίες. Σύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές. Πόσες φορές είχαμε ακούσει «αυτά δεν γίνονται». Κι όμως, έγιναν.
 
Πρωτοβουλίες οι οποίες έχουν να κάνουν με την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος της στέγης, ειδικά για τα νέα ζευγάρια τα οποία βρίσκονται στο ενοίκιο και δυσκολεύονται πάρα πολύ σήμερα να αποκτήσουν ένα δικό τους σπίτι. Το πρόγραμμα «Σπίτι μου» ήταν μία πολύ μεγάλη επιτυχία και αγωνιζόμαστε αυτή τη στιγμή να εξασφαλίσουμε πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης για να το διευρύνουμε ακόμα περισσότερο και να διευρύνουμε και τα ηλικιακά κριτήρια.
 
Βλέπετε, λοιπόν, και αυτά είναι λίγες μόνο ενδεικτικές εκφάνσεις των προτεραιοτήτων μας για την επόμενη τριετία, πόσο πυκνά καθήκοντα μας περιμένουν όλους, με ένα πρόσθετο χρέος: πρέπει να μεταφράσουμε σε συγκεκριμένο έργο αυτόν τον γενικό τίτλο των μεταρρυθμίσεων, τις οποίες ο πολίτης έχει ακούσει πολλές φορές, αλλά τελικά πρέπει να τις δει να μετουσιώνονται σε κάτι απτό για τη δική του πραγματικότητα. Όπως, παραδείγματος χάρη, τα ηλεκτρικά λεωφορεία, τα οποία ήδη κινούνται στους δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και πρέπει να αυξηθούν σημαντικά.
 
Ναι, σημαντική μεταρρύθμιση και κατάκτηση για την ποιότητα της δημοκρατίας μας ήταν η επιστολική ψήφος. Μόνοι μας την ψηφίσαμε και δικαιωθήκαμε γι’ αυτή μας την επιλογή. Σημαντικές μεταρρυθμίσεις για τη δυνατότητα λειτουργίας μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων. Σημαντικότατες πρωτοβουλίες για τις προληπτικές εξετάσεις τις οποίες κάνουμε.
 
Παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν στον τρόπο λειτουργίας του ΑΣΕΠ, έτσι ώστε να μην υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση από τη στιγμή που θα επιλεγεί κάποιος να υπηρετήσει στο Δημόσιο μέχρι να καθίσει στη θέση του και να αναλάβει καθήκοντα. Μεσολαβεί πολύς χρόνος. Θα το διορθώσουμε. Έχουμε εντοπίσει πια τις δομικές αδυναμίες οι οποίες υπάρχουν σε έναν μηχανισμό ο οποίος αναμφισβήτητα είναι αξιοκρατικός, όμως μπορεί να απλοποιηθεί και να τον απαλλάξουμε από το βάρος μιας αφόρητης γραφειοκρατίας.
 
Σημαντικές παρεμβάσεις που γίνονται στον πολεοδομικό σχεδιασμό, με ένα κτηματολόγιο το οποίο επιτέλους ολοκληρώνεται. Με Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια σε ολόκληρη τη χώρα, ώστε να γνωρίζουμε πού μπορούμε να χτίζουμε, τι μπορούμε να χτίζουμε, ποιες είναι οι πραγματικές δυνατότητες κάθε περιοχής, κάθε γωνιάς της χώρας, για να μπορέσουμε να ισορροπήσουμε ανάμεσα σε αυτή τη διπλή πρόκληση: από τη μία να ενθαρρύνουμε τις επενδύσεις, ειδικά στον τουρισμό μας, από την άλλη να προστατεύσουμε ειδικά τα πιο ευαίσθητα οικοσυστήματα, πρωτίστως τα νησιά μας, από την υπερανάπτυξη.
 
Αυτά τα οποία κάνουμε για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, των ευάλωτων  συμπολιτών μας. Τα σημαντικά έργα τα οποία εξακολουθούν να ξεδιπλώνονται σε ολόκληρη τη χώρα, από το Μετρό της Θεσσαλονίκης, το οποίο θα εγκαινιάσουμε τον Νοέμβριο, το Μετρό της Αθήνας το οποίο απλώνεται, τους σημαντικούς δρόμους οι οποίοι κατασκευάζονται.
 
Όλα αυτά με τον τρόπο τους συνθέτουν ένα παζλ μικρών και μεγάλων μεταρρυθμίσεων που, τελικά, ποιος είναι ο σκοπός, όπως έχουμε πει πολλές φορές; Να συγκλίνουμε ολοένα και περισσότερο με το επίπεδο ζωής των πιο προηγμένων χωρών της Ευρώπης.
 
Με μια ανάπτυξη δίκαιη, η οποία θα παράγει δημόσιο πλούτο, αλλά ένα μέρος της θα επιστρέφει πάντα στην κοινωνία, με μόνιμες αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, οι οποίες θα παραμείνουν και μετά το πέρασμα του πληθωρισμού και θα στηρίζουν σε διαρκή βάση, σε σταθερή βάση, το διαθέσιμο εισόδημα.
 
Λίγες εβδομάδες, λοιπόν, μετά τις ευρωεκλογές, ενώ η αντιπολίτευση βυθίζεται ολοένα και πιο βαθιά στη δική της κρίση, εμείς οφείλουμε να αντικρίσουμε κατάματα τα μηνύματα των πολιτών.
 
Γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε, θεωρώ ότι διαθέτουμε -και το εννοώ αυτό- την προωθητική δύναμη της αυτοκριτικής. Δεν νομίζω ότι πρέπει η αυτοκριτική να είναι αφορμή για μια αδιέξοδη εσωστρέφεια, ούτε πρέπει να είναι εμμονή σε προσωπικές επιδιώξεις. Η αυτοκριτική είναι πάντα έναυσμα και καινούργια ορμή στο έργο μας.
 
Σε αυτό το κλίμα θα συζητήσουμε σήμερα τα καινούργια δεδομένα, τα οποία πράγματι είναι πολλά. Από τη μια πλευρά, η κούραση των πολιτών ύστερα από πολλές διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις, η ενδεχόμενη απογοήτευση από την αντιπαράθεση στο επίπεδο της κομματικής σύγκρουσης, η ενδεχόμενη αδιαφορία τους -δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα- για το τι πραγματικά γίνεται στην Ευρώπη και πώς η Ευρώπη επηρεάζει τελικά τις ζωές τους.
 
Ενώ, από την άλλη δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η επίμονη ακρίβεια έκανε ζημιά στην κυβέρνηση, όπως έκανε ζημιά σε όλες τις κυβερνήσεις παντού στον κόσμο.
 
Και στη στροφή προς την αποχή συνέτειναν και άλλοι λόγοι. Έγιναν επιλογές που ενόχλησαν παραδοσιακούς μας ψηφοφόρους. Ναι, είχαμε και ενίοτε άστοχες δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών που μπορεί να απομάκρυναν κάποιους νέους φίλους μας.
 
Είχαμε και ανεπάρκειες και αδυναμίες και μερικές φορές αφωνία για ζητήματα για τα οποία θα έπρεπε να μιλήσουμε πιο έντονα, τα οποία επέτρεψαν να μεγεθυνθεί μία μεθοδική προπαγάνδα της αντιπολίτευσης.
 
Όλα αυτά πιστεύω ότι τελικά διαμόρφωσαν στην κοινωνία, σε αυτούς τους συμπολίτες μας οι οποίοι δεν μας ψήφισαν σε αυτές τις εκλογές αλλά μας είχαν επιλέξει το 2023, ένα κλίμα, θα έλεγα, ηχηρής αναμονής. Την ονομάζω έτσι γιατί το περιεχόμενό της δίνει και το μέτρο της προσπάθειας προκειμένου να συναντηθούμε ξανά με εκείνους οι οποίοι έμειναν μακριά από εμάς την 9η Ιουνίου.
 
Να ανατρέψουμε τα μίζερα ψέματα και την καταστροφολογία των άλλων δυνάμεων, αυτό θα έλεγα ότι είναι ίσως το πιο απλό κομμάτι της δουλειάς μας. Το πιο δύσκολο είναι να προχωρήσουμε δυναμικά στη βελτίωση των δικών μας αδυναμιών και να χαράσσουμε πορεία χωρίς να αναζητούμε ενόχους, αποδιοπομπαίους τράγους, αλλά κυρίως να αναζητούμε λύσεις.
 
Θα ασχοληθούμε και με τον οργανωτικό απολογισμό της εκστρατείας μας, για να αναλύσουμε τη διαφορά των ποσοστών που παρατηρήθηκαν από περιοχή σε περιοχή. Να ξαναζυγίσουμε όλοι μας, με ειλικρινή διάθεση αυτοκριτικής, τις δράσεις Υπουργών και βουλευτών σε συνθήκες που δεν προϋπέθεταν αυτή τη φορά το κυνήγι του σταυρού. Και να καταλήξουμε τελικά σε παρεμβάσεις που τι θα πετύχουν; Την πιο ουσιαστική επανασύνδεσή μας με την κοινωνία.
 
Φτάνω έτσι στο κεφάλαιο που αφορά και τη δική μας κατεύθυνση, καθώς η Κοινοβουλευτική μας Ομάδα ήταν, είναι και παραμένει το πρώτο όπλο της Νέας Δημοκρατίας. Οι βουλευτές που σήμερα εκπροσωπούνται στην αίθουσα, αυτή η άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία είναι το κοινοβουλευτικό αποτύπωμα του εκλογικού ποσοστού που πήραμε στις εκλογές του Ιουνίου του 2023.
 
Και 12 μήνες τώρα έχετε δουλέψει σκληρά και θέλω να σας ευχαριστήσω γι’ αυτό. Έχουμε ψηφίσει 70 νομοσχέδια στην Ολομέλεια, μέτρησα παραπάνω από 1.620 ομιλίες που έχουν γίνει από βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας αυτούς τους 12 μήνες.
 
Κανένα άλλο κόμμα δεν έχει να επιδείξει τέτοια κοινοβουλευτική συνέπεια, τιμώντας τον ρόλο του βουλευτή, κάνοντας κοινοβουλευτικό έλεγχο, όπως αρμόζει στις υποχρεώσεις σας. Με τους Υπουργούς να είναι εδώ, υποχρεωμένοι να απαντούν στις ερωτήσεις σας, όπως επιβάλλει ο Κανονισμός της Βουλής. Και αυτό συμβαίνει. Είναι μία εντολή την οποία έχω δώσει, από την οποία δεν πρόκειται να ξεφύγουμε και να αποκλίνουμε.
 
Εσείς εκπροσωπείτε την κυβέρνηση στη Βουλή, αλλά εκπροσωπείτε ταυτόχρονα και τις εκλογικές σας Περιφέρειες, κάθε πόλη, κάθε χωριό, κάθε γειτονιά.
 
Είστε και εσείς με τον τρόπο σας πρωταγωνιστές, όχι μόνο στις νομοθετικές υποχρεώσεις αλλά και στις επαφές με την κοινωνία. Έχω φροντίσει -το είδατε εξάλλου κι εσείς- να κάνω πιο αισθητή την παρουσία των βουλευτών στο κυβερνητικό σχήμα.
 
Απαντώ έτσι και στις εύλογες προσδοκίες ορισμένων να επωμιστούν βαρύτερα καθήκοντα. Η κυβερνητική διάταξη ορίζεται κάθε φορά με βάση τις ανάγκες. Νομίζω ότι όλοι σας το ξέρετε, ότι πρέπει να είστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή για οποιαδήποτε θέση, για να προσφέρετε στην κοινή μας αποστολή. Νομίζω το έχω αποδείξει, ότι αυτό το λέω και το εννοώ.
 
Όπως έχω αποδείξει -και το ξέρετε καλά- ότι η πόρτα μου είναι ανοιχτή σε εσάς. Θα ακούσουμε και σήμερα, φαντάζομαι, παράπονα και επισημάνσεις για κλειστές πόρτες Υπουργών, Γενικών Γραμματέων και εν πολλοίς αυτά τα οποία θα ακούσουμε θα είναι δικαιολογημένα. Θέλουμε να τα γνωρίζουμε στη λεπτομέρειά τους, ώστε να φροντίζουμε να παρεμβαίνουμε. Γιατί όταν κάποιοι επιλέγουν να μένουν μακριά από τα αιτήματα των εκλεγμένων βουλευτών, τότε μένουν ουσιαστικά μακριά και από τα προβλήματα των ιδίων των πολιτών.
 
Απλότητα, λοιπόν, αξιοπιστία, αποτελεσματικότητα. Αυτές είναι οι λέξεις που μας καθοδηγούν. Να εξηγήσουμε με πειθώ τα πολλά τα οποία συμβαίνουν στην πατρίδα μας, στον περίπλοκο κόσμο γύρω μας.
 
Ακούμε τη φωνή της κοινωνίας. Νομίζω ότι το αποδείξαμε αυτό και μέσα από αυτή τη γόνιμη διαδικασία αυτοκριτικής την οποία κάνουμε. Το κάνουμε χωρίς έπαρση, το κάνουμε πάντα με επιχειρήματα, το κάνουμε με λόγο ενωτικό. Ναι, το κάνουμε χωρίς προσωπικές ατζέντες. Εστιασμένοι είμαστε στους συλλογικούς μας στόχους.
 
Και πιστεύω ότι, παρά τις δυσκολίες, ναι, τα μηνύματα με τον τρόπο τους είναι πιο αισιόδοξα. Έχουμε κάποιες ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός για πρώτη φορά αρχίζει πράγματι να υποχωρεί, έχουμε για πρώτη φορά και ενδείξεις όχι απλά για υποχώρηση του πληθωρισμού αλλά για αποκλιμάκωση των τιμών, που είναι ο επόμενος μετρήσιμος στόχος μας.
 
Τα σημαντικά μέτρα απέναντι στις ανατιμήσεις επεκτάθηκαν για ακόμα έξι μήνες. Ο τουρισμός μας, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα κάνει φέτος ακόμα ένα ρεκόρ. Τα δημόσια έσοδα πηγαίνουν ευτυχώς καλά και νομίζω ότι και το καλοκαίρι αυτό προσφέρεται για ένα πραγματικό άνοιγμα στους πολίτες.
 
Και νομίζω ότι σε αυτή την προσπάθεια θα ωφελήσει και η σημερινή μας συζήτηση, αποκρυσταλλώνοντας συμπεράσματα που τελικά θα κάνουν καλύτερες τις επιδόσεις μας σε όλους τους τομείς. Μας περιμένουν πολλές μάχες προχωρώντας προς την ολοκλήρωση της τετραετίας, πολλά ανοιχτά στοιχήματα τα οποία πρέπει να κερδίσουμε.
 
Και να κλείσω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πριν δώσουμε τον λόγο στους συναδέλφους που θέλουν να λάβουν το λόγο, με την εξής επισήμανση: κάθε σταθμός, κάθε εκλογική μάχη, είναι πάντα μια αφορμή για να δούμε πού θέλουμε να πάμε. Αλλά ναι, δεν θα κουραστώ να το λέω, είναι και μία ευκαιρία να δούμε από πού ξεκινήσαμε.
 
Πολλά από αυτά τα οποία σήμερα τα θεωρούμε δεδομένα, ήταν σχέδια το 2019, ήταν προσδοκίες το 2019. Μία Ελλάδα χρεωμένη, λυγισμένη από τους φόρους και από την ανεργία, μία Ελλάδα έρμαιο των μεταναστευτικών ροών, μία Ελλάδα στο περιθώριο της Ευρώπης.
 
Δεν είναι, πια, αυτή η Ελλάδα του 2024, είναι μία πολύ καλύτερη χώρα. Μία χώρα η οποία αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς, που έριξε την ανεργία στο 10% και πολύ σύντομα θα πέσει κάτω από αυτό, που έβαλε σε τάξη τα δημόσια οικονομικά.
 
Μία χώρα που όταν πολλές ευρωπαϊκές χώρες μπαίνουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, στέκεται όρθια, με σταθερά δημόσια οικονομικά, επιβεβαιώνοντας στην πράξη ότι δεν είμαστε πια το «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης.
 
Όλα αυτά δεν ήταν εύκολα, ούτε αυτονόητα. Απέναντι σε αυτά θα στεκόμαστε με αυτοπεποίθηση, απέναντι σε μία αντιπολίτευση που δεν νομίζω ότι θα αλλάξει τροπάριο. Θα διαλαλούν πάλι ακοστολόγητες υποσχέσεις που οδηγούν ξανά τη χώρα στην χρεοκοπία.
 
Αλλά και κάποιοι που εξακολουθούν να αυτοπροσδιορίζονται ως δήθεν προοδευτικοί, αυτοί οι οποίοι δεν ψήφισαν καμία σημαντική μεταρρύθμιση: την επιστολική ψήφο, τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια, τον νέο δικαστικό χάρτη -κρίσιμη μεταρρύθμιση για την επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης-, την καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης.
 
Στο ίδιο λοιπόν διάστημα, φίλες και φίλοι, η δική μας παράταξη μεγάλωσε, σφυρηλάτησε τους δεσμούς της με την κοινωνία. Εμπλουτίστηκε, όμως, με ιδέες και με μηνύματα από μια νέα εποχή.
 
Απέκτησε έτσι υποστηρικτές σε όλες τις παρυφές του πολιτικού φάσματος. Μπορεί να μην ταυτίζονται όλοι απόλυτα ιδεολογικά μαζί μας, βλέπουν όμως σε εμάς ένα πρόγραμμα και μια αποφασιστικότητα να πάμε τη χώρα μπροστά, ως η μόνη προωθητική δύναμη εκσυγχρονισμού της πατρίδας.
 
Και ναι, ας το κρατήσουμε αυτό: πετύχαμε εκλογικά ποσοστά τα οποία ήταν πρωτοφανή για τα δεδομένα της Νέας Δημοκρατίας εδώ και μια εικοσαετία.
 
Αυτή την πατριωτική και κομματική παρακαταθήκη έχουμε χρέος να την τιμήσουμε, αλλά να της δώσουμε μια νέα προοπτική. Να παραμερίσουμε τις όποιες άγονες τριβές, να προτάξουμε το καλό της Νέας Δημοκρατίας, να ενθαρρύνουμε τον γόνιμο διάλογο.
 
Ο γόνιμος διάλογος δεν είναι εσωστρέφεια. Εμείς οι παλαιότεροι θυμόμαστε τι σημαίνει δραματικές εποχές εσωστρέφειας. Δεν είμαστε καθόλου σε αυτή τη φάση. Θα ενθαρρύνουμε πάντα την καλόπιστη κριτική και τον γόνιμο διάλογο, αλλά θα κρατήσουμε το βλέμμα χαμηλά.
 
Η βελτίωση της καθημερινότητας είναι ο πρώτος μας στόχος. Οι στόχοι μας, όμως, παραμένουν πάντα ψηλοί. Είναι μια διαδρομή την οποία πρέπει, όπως είπα, να τη βαδίσουμε όλοι μαζί. Εκλογές θα έχουμε πάλι το 2027. Και αυτή η νίκη θα είναι μια νίκη όλων μας.
 
Δύο δεδομένα θα ήθελα να συνοδεύουν αυτό το νέο μας ξεκίνημα. Το πρώτο είναι ότι απέναντί μας, σε αντίθεση ίσως με την πρώτη τετραετία, όπου κληθήκαμε να διαχειριστούμε πολλές έκτακτες κρίσεις -και πιστεύω ότι τα καταφέραμε καλά-, έχουμε αυτή τη φορά να αντιμετωπίσουμε παθογένειες ριζωμένες για δεκαετίες.
 
Για να κερδηθεί αυτή η μάχη χρειάζεται επιμονή, χρειάζεται συνέπεια, χρειάζεται όμως και χρόνος. Για να το πω διαφορετικά: το να επιβάλεις μια έκτακτη φορολόγηση στα διυλιστήρια είναι μια απόφαση την οποία μπορείς να την υλοποιήσεις σε μία μέρα. Δεν μπορείς, όμως, σε μία μέρα να αλλάξεις το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Χρειάζεται χρόνος και πολλή προσπάθεια.
 
Το δεύτερο στοιχείο μάς το θυμίζει η πραγματικότητα: καμία ψήφος δεν είναι δεδομένη, κανένας πολίτης δεν είναι δεδομένος, κανένα ποσοστό αυτοδυναμίας δεν έχει μόνιμο ιδιοκτήτη και δεν έχει σταθερή διάρκεια.
 
Αντίθετα, η εμπιστοσύνη των πολιτών διεκδικείται, κερδίζεται ή χάνεται, κάθε μέρα, με τη δική μας δράση, ημέρα με την ημέρα, στις Περιφέρειες, στις πόλεις, στα χωριά, στις γειτονιές, στους χώρους εργασίας, εδώ στη Βουλή, από τον τρόπο με τον οποίο εμείς οι ίδιοι πολιτευόμαστε.
 
Έχω μεγάλη πίστη στις δυνατότητες της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας και της παράταξής μας. Ξέρετε πολύ καλά ότι αξιολογούμαστε όλοι, εσείς για το έργο σας και εμείς για τις κυβερνητικές μας επιδόσεις. Πρώτα και πάνω απ’ όλα μάς αξιολογούν οι ίδιοι οι πολίτες.
 
Αυτή την αυστηρότητα, αυτή τη διαρκή επιθυμία να γινόμαστε καλύτεροι, πιστεύω ότι είναι κάτι που πρώτα και πάνω από όλα το χρωστάμε στο κόμμα μας, το οποίο θα γιορτάσει σε λίγο τα 50 του χρόνια και νομίζω ότι θα είναι το δικό μας δώρο στην παράταξή μας, με πράξεις που δικαιώνουν την ιστορική του πορεία εδώ και μισό αιώνα.
 
Κλείνω, λοιπόν, εδώ τη δική μου εισαγωγή, περιμένοντας να ακούσω τις απόψεις των συναδέλφων μας, επαναλαμβάνοντας ότι σήμερα η μεγάλη μας δύναμη είναι η ενότητά μας, το χαρακτηριστικό μας είναι η ανοιχτή σκέψη, η αλήθεια είναι πάντα η ασπίδα μας και βέβαια το δόρυ μας το ισχυρό είναι η συλλογική μας δράση. Τα διδάγματα του χθες θα γίνουν αυριανά άλματα, όχι μόνο για την παράταξη αλλά, πρώτα και πάνω από όλα, για την πατρίδα μας.

Διοικητής Τράπεζας της Ελλάδος στον Πρωθυπουργό: ΠΡΟΣΕΧΕ - Θα κάνεις μικρές αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις το 2025!! - Tο δημόσιο χρέος εξακολουθεί να είναι το υψηλότερο της Ευρωπαϊκής Ένωσης


 

Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2023-2024

26/06/2024 - Δελτία Τύπου

Υποβλήθηκε σήμερα στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων και το Υπουργικό Συμβούλιο η Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2023-2024, σύμφωνα με όσα προβλέπει το Καταστατικό της.

Διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής, υποχώρηση του πληθωρισμού, αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ

Η παγκόσμια οικονομία το 2023 αποδείχθηκε ανθεκτικότερη των προσδοκιών, παρά την αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής για την καταπολέμηση του υψηλού πληθωρισμού και τη σταδιακή απόσυρση των έκτακτων δημοσιονομικών μέτρων στήριξης των εισοδημάτων. Μεταξύ των προηγμένων οικονομιών οι εξελίξεις υπήρξαν αποκλίνουσες το 2023 και στις αρχές του 2024. Η αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής ως προς την επίτευξη του στόχου για τον πληθωρισμό και η ταχεία ανάκαμψη της συνολικής προσφοράς μετά την πανδημική και την ενεργειακή κρίση επέτρεψαν την υποχώρηση του πληθωρισμού από τα μέσα περίπου του 2022 και έπειτα. Η οικονομία της ευρωζώνης ανέκαμψε το α΄ τρίμηνο του 2024 μετά από την αρνητική επίδοση του δ΄ τριμήνου του 2023. Ο γενικός πληθωρισμός και ο πυρήνας του πληθωρισμού εξακολούθησαν κατά τους πρώτους μήνες του 2024 να αποκλιμακώνονται, ενώ οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό έχουν μειωθεί σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Ως εκ τούτου, τον Ιούνιο του 2024 το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) αποφάσισε να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια πολιτικής κατά 25 μονάδες βάσης. Ωστόσο, επισήμανε ότι θα διατηρήσει τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.

Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται και στη διάρκεια του 2024 με ικανοποιητικό ρυθμό. Ο γενικός πληθωρισμός εξακολουθεί να επιβραδύνεται, ενώ η αγορά εργασίας διατηρεί τη δυναμική της και τα δημοσιονομικά μεγέθη βελτιώνονται.

Πραγματική οικονομία: Συνεχίζεται η αναπτυξιακή δυναμική, παρά την εξασθένηση του εξωτερικού τομέα

Το α΄ τρίμηνο του 2024, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2023,  ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας ήταν 2,1%. Βασικές συνιστώσες της ανάπτυξης ήταν η ιδιωτική κατανάλωση και σε μικρότερο βαθμό οι επενδύσεις, ενώ η δημόσια κατανάλωση κατέγραψε σημαντική μείωση. Ο εξωτερικός τομέας είχε αρνητική συμβολή στη μεταβολή του ΑΕΠ, καθώς υποχώρησαν σημαντικά οι εξαγωγές αγαθών και ταυτόχρονα αυξήθηκαν οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών.

Ο πληθωρισμός, όπως μετρείται από τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), κατέγραψε μέσο ετήσιο ρυθμό 4,2% το 2023, έναντι 9,3% το 2022. Η έντονη αποκλιμάκωση αποδίδεται αποκλειστικά και μόνο στην ενεργειακή συνιστώσα. Σε αντίθεση με το γενικό πληθωρισμό, ο πυρήνας του πληθωρισμού (ΕνΔΤΚ χωρίς τα μη επεξεργασμένα είδη διατροφής και την ενέργεια) ενισχύθηκε στο 6,2% το 2023 από 5,7% το 2022.  Κατά το διαθέσιμο πεντάμηνο του 2024 υπάρχει σημαντική αποκλιμάκωση του πληθωρισμού των ειδών διατροφής, των μη ενεργειακών βιομηχανικών αγαθών και των υπηρεσιών σε σύγκριση με τα αντίστοιχα μεγέθη του 2023. Επιπλέον, τα ενεργειακά αγαθά διατηρούνται σε αρνητικό έδαφος.

Χρηματοπιστωτικές εξελίξεις: Βελτίωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών

Παρατηρείται σημαντική βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης του Ελληνικού Δημοσίου και των τραπεζών από τις διεθνείς αγορές ομολόγων, καθώς και σημαντική άνοδος των τιμών των μετοχών. Σε αυτό έχει συμβάλει η επίδραση των προσδοκιών για περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων νομισματικής πολιτικής εντός του 2024, αλλά και η αναβάθμιση της κρατικής πιστοληπτικής αξιολόγησης στην επενδυτική κατηγορία. Επισημαίνεται σχετικά ότι οι εν λόγω αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής αξιολόγησης έχουν συμβάλει στην ακόμη μεγαλύτερη αναλογικά μείωση των αποδόσεων των ελληνικών κρατικών ομολόγων. Ταυτόχρονα, λόγω της βελτίωσης του αξιόχρεου της ελληνικής οικονομίας, αλλά και των θετικών προοπτικών της, παρατηρείται σημαντικά αυξημένη συμμετοχή των επενδυτών στις νέες εκδόσεις ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, γεγονός που επιφέρει συμπίεση του κόστους δανεισμού.

Παράλληλα, οι προοπτικές των πιστοληπτικών αξιολογήσεων των τραπεζών είναι θετικές, ενώ πραγματοποιήθηκαν ήδη οι πρώτες αναβαθμίσεις συστημικών τραπεζών στην επενδυτική κατηγορία. Έτσι, μειώνεται το κόστος δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από τις διεθνείς αγορές, με σημαντικά οφέλη για τα καθαρά επιτοκιακά τους έσοδα. Οι αποδόσεις των ομολόγων των ελληνικών μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων δεν παρουσίασαν σημαντικές μεταβολές το 2023, καθώς τα οφέλη από τις διαδοχικές θετικές εξελίξεις στην πιστοληπτική αξιολόγηση των ελληνικών κρατικών ομολόγων αντιστάθμισαν σε μεγάλο βαθμό τις ανοδικές πιέσεις που άσκησαν οι αυξήσεις των βασικών επιτοκίων.

Τραπεζικός τομέας: Σταθεροποίηση των επιτοκίων, υποχώρηση των καταθέσεων και ενίσχυση της πιστωτικής επέκτασης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις

Τα επιτόκια καταθέσεων προθεσμίας από το δ΄ τρίμηνο του 2023 σταμάτησαν να αυξάνονται και παρέμειναν κατ’ ουσίαν αμετάβλητα κατά το πρώτο τετράμηνο του 2024. Μετά από συνολική ετήσια αύξηση κατά 5,8 δισεκ. ευρώ το 2023,  τους τέσσερις πρώτους μήνες του 2024 το υπόλοιπο των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα κατέγραψε σωρευτική υποχώρηση κατά 4,2 δισεκ. ευρώ, η οποία ήταν εντονότερη σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, και διαμορφώθηκε σε 190,7 δισεκ. ευρώ τον Απρίλιο του 2024.

To μεσοσταθμικό κόστος τραπεζικού δανεισμού των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (ΜΧΕ) έχει σταθεροποιηθεί σε ιστορικά υψηλά επίπεδα δεκαετίας, με διαφοροποιήσεις μεταξύ των επιμέρους κατηγοριών δανείων, καθώς σε κάποιες κατηγορίες δανείων έχουν παρατηρηθεί μειώσεις (π.χ. στα επιχειρηματικά δάνεια ύψους έως 250.000 ευρώ). To μεσοσταθμικό κόστος τραπεζικού δανεισμού των νοικοκυριών παρουσίασε άνοδο κατά το 2023, αλλά μετά τις αρχές του τρέχοντος έτους υποχώρησε ελαφρά.

Ο ετήσιος ρυθμός ανόδου των τραπεζικών πιστώσεων προς τις ΜΧΕ, παρά την επιβράδυνση που εμφάνισε, διατηρήθηκε αρκετά υψηλός μέχρι το τέλος του 2023 και ενισχύθηκε το πρώτο τετράμηνο του 2024. Οι εκταμιεύσεις επιχειρηματικών δανείων που συνδέονται με τα χρηματοδοτικά εργαλεία του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ) αλλά και με το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) αντιπροσωπεύουν το 20% περίπου των νέων δανείων καθορισμένης διάρκειας  προς ΜΧΕ για το πρώτο τετράμηνο του 2024.

Τραπεζικό σύστημα: Βελτίωση της κερδοφορίας, αύξηση της κεφαλαιακής επάρκειας και άνοδος των μη εξυπηρετούμενων δανείων

Η καλή επίδοση της ελληνικής οικονομίας και η αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδος στην επενδυτική κατηγορία το 2023 είχαν θετικές επιδράσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ήδη φέτος πραγματοποιήθηκαν δύο αναβαθμίσεις ελληνικών συστημικών τραπεζών στην επενδυτική κατηγορία. Αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες αναβαθμίσεις, καθώς οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης έχουν μεταβάλει σε θετικές τις προοπτικές των ελληνικών συστημικών τραπεζών. Στο ευνοϊκό αυτό περιβάλλον, ο ελληνικός τραπεζικός τομέας το 2023 και το α΄ τρίμηνο του 2024 ενίσχυσε τους δείκτες κερδοφορίας, ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας, εν μέσω υψηλών βασικών επιτοκίων και ευνοϊκών εγχώριων οικονομικών συνθηκών.

Η κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών βελτιώθηκε, λόγω αύξησης της οργανικής κερδοφορίας, με το σύνολο των καθαρών εσόδων από τόκους και προμήθειες να ενισχύεται σημαντικά, ενώ η αύξηση των λειτουργικών εξόδων ήταν πιο ήπια και οι προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο δεν παρουσίασαν ουσιαστικές μεταβολές. Οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών αυξήθηκαν το Δεκέμβριο του 2023 σε σχέση με το τέλος του 2022 καθώς και το α΄ τρίμηνο του 2024, κυρίως λόγω αύξησης της οργανικής κερδοφορίας και έκδοσης τίτλων που προσμετρούνται στην κεφαλαιακή επάρκεια. Το α΄ τρίμηνο του 2024 η ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου των ελληνικών τραπεζών επιδεινώθηκε, κυρίως εξαιτίας της αναγνώρισης ως μη εξυπηρετούμενων δανείων που είχαν την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.

Προβλέψεις: Θετικές προοπτικές για την οικονομική δραστηριότητα, τον πληθωρισμό και τα δημοσιονομικά μεγέθη

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος, η αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια. Ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας αναμένεται να διαμορφωθεί σε 2,2% το 2024, να επιταχυνθεί σε 2,5% το 2025 και να υποχωρήσει ελαφρά σε 2,3% το 2026. Βασικές κινητήριες δυνάμεις της οικονομικής δραστηριότητας τα επόμενα έτη θα συνεχίσουν να είναι οι επενδύσεις, η ιδιωτική κατανάλωση και οι εξαγωγές, ενώ η συμβολή της δημόσιας κατανάλωσης αναμένεται οριακά αρνητική.

Ο πληθωρισμός, βάσει του ΕνΔΤΚ, αναμένεται να μειωθεί σημαντικά τα επόμενα έτη. Το 2024 αναμένεται να διαμορφωθεί σε 3,0%, από 4,2% το 2023, αντανακλώντας τη μεγάλη μείωση των τιμών των ενεργειακών αγαθών και την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού των ειδών διατροφής. Μεσοπρόθεσμα ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα συγκλίνει προς το στόχο της ΕΚΤ για 2%, αλλά θα παραμείνει ελαφρώς πάνω από αυτόν. Ο πληθωρισμός των υπηρεσιών αναμένεται να είναι ο πιο επίμονος σε σχέση με τον πληθωρισμό των λοιπών συνιστωσών, αντανακλώντας κυρίως τις αναμενόμενες αυξήσεις στις αμοιβές εργασίας. Ο πυρήνας του πληθωρισμού αναμένεται να μειωθεί σημαντικά σε 3,3% το 2024, και σε 2,4% το 2025, ως αποτέλεσμα της αποκλιμάκωσης κυρίως του πληθωρισμού των μη ενεργειακών βιομηχανικών αγαθών.

Κίνδυνοι και αβεβαιότητες: Αυξημένοι εγχώριοι και διεθνείς κίνδυνοι

Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος για την ανάπτυξη είναι κυρίως καθοδικοί. Αναλυτικότερα, κινδύνους για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας αποτελούν: (α) τυχόν επιδείνωση της γεωπολιτικής κρίσης στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή και οι συνεπαγόμενες επιπτώσεις στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, (β) ο χαμηλότερος του αναμενόμενου ρυθμός απορρόφησης και εκταμίευσης των κονδυλίων του RRF, (γ) ενδεχόμενες φυσικές καταστροφές που συνδέονται με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, (δ) η εντεινόμενη στενότητα στην αγορά εργασίας και (ε) η καθυστέρηση υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων, που θα επιβράδυνε τη διαδικασία ενίσχυσης της παραγωγικότητας της οικονομίας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Η ελληνική οικονομία θα επηρεαστεί θετικά σε περίπτωση που τα έσοδα από τον τουρισμό υπερβούν και πάλι  τις προσδοκίες.

Προκλήσεις

Η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού: Η συνέχιση της αποκλιμάκωσης του γενικού πληθωρισμού και ιδιαίτερα του πληθωρισμού των ειδών διατροφής είναι βασική πρόκληση για την οικονομία και προϋποθέτει ενίσχυση των συνθηκών ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων. Οι διαρκώς αυξανόμενες, αν και με επιβραδυνόμενο ρυθμό, τιμές των τροφίμων έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο εισόδημα των νοικοκυριών, αφού τα τρόφιμα κατατάσσονται στα αγαθά πρώτης ανάγκης, με ιδιαίτερα χαμηλή ελαστικότητα ζήτησης.

Υψηλό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ: Tο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ κινείται καθοδικά τα τελευταία χρόνια, ωστόσο εξακολουθεί να είναι το υψηλότερο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Οι ευνοϊκοί όροι αποπληρωμής των υποχρεώσεων προς τον επίσημο τομέα παρέχουν μόνο ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας προκειμένου το δημόσιο χρέος να συνεχίσει να μειώνεται με ταχύ ρυθμό, κατά την περίοδο σταδιακής αναχρηματοδότησης των δανείων που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων προσαρμογής, με νέο δανεισμό σε όρους αγοράς.

Περαιτέρω βελτίωση των θεμελιωδών μεγεθών του τραπεζικού συστήματος και υψηλό ιδιωτικό χρέος: Παρά τη βελτίωση της κερδοφορίας και της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις που συνδέονται με τη δυνατότητα διατηρήσιμης κερδοφορίας μέσω αύξησης της χρηματοδότησης της οικονομίας όταν θα συνεχιστεί η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Παράλληλα, το μερίδιο των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων στο κεφάλαιο των τραπεζών εξακολουθεί να είναι υψηλό. Επιπρόσθετα, το συνολικό απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων εντός και εκτός του τραπεζικού συστήματος παραμένει σε υψηλά επίπεδα και επηρεάζει αρνητικά τη δυνατότητα νέου δανεισμού.

Μεγάλο επενδυτικό κενό: To χαμηλό επίπεδο συσσώρευσης παραγωγικού κεφαλαίου αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην αύξηση της παραγωγικότητας και τη σύγκλιση με το μέσο όρο της ΕΕ. Ειδικότερα, από την κρίση δημόσιου χρέους και έπειτα οι επενδύσεις στην Ελλάδα ως ποσοστό του ΑΕΠ παρουσιάζουν σημαντική απόκλιση από το μέσο όρο της ΕΕ (14,3%, έναντι 22,0% στην ΕΕ το 2023). Με βάση πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για το 2023, οι πιο σημαντικοί παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για  τις χαμηλές επενδύσεις στην Ελλάδα ήταν η αβεβαιότητα για το μέλλον, το υψηλό ενεργειακό κόστος, η μη διαθεσιμότητα εξειδικευμένου προσωπικού, οι υπερβολικοί ρυθμιστικοί κανόνες και το υψηλό κόστος εξωτερικής χρηματοδότησης.

Χρόνιες αδυναμίες στην αγορά εργασίας: Παρά την αισθητή μείωση της ανεργίας, το συνολικό  ποσοστό ανεργίας αλλά και τα ποσοστά ανεργίας των γυναικών και των νέων παραμένουν σημαντικά υψηλότερα του μέσου όρου της ΕΕ. Επιπλέον, παρατηρείται αναντιστοιχία μεταξύ ζητούμενων και προσφερόμενων θέσεων εργασίας, καθώς οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν κατάλληλους εργαζόμενους για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Ταυτόχρονα, το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, παρά την αύξηση των τελευταίων ετών, παραμένει χαμηλό σε σχέση με το μέσο όρο της ΕΕ, ιδίως στις ομάδες των γυναικών, των νέων και των ατόμων με αναπηρία (ΑμεΑ). Το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη στην περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, καθώς και στην κοινωνική συνοχή.

Αρνητικό εξωτερικό ισοζύγιο και υψηλή αρνητική διεθνής επενδυτική θέση: Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, παρότι υποχώρησε το 2023, αναμένεται να παραμείνει σε επίπεδα άνω του 5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, κυρίως εξαιτίας των αυξημένων εισαγωγών που συνδέονται με την υλοποίηση των επενδύσεων που σχετίζονται με τον RRF. Ως αποτέλεσμα, η καθαρή διεθνής επενδυτική θέση (ΔΕΘ) της χώρας, δηλαδή το συσσωρευμένο χρέος της προς το εξωτερικό, είναι αρνητική (περίπου στο -141% του ΑΕΠ), σε αντίθεση με άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ με υψηλό δημόσιο χρέος οι οποίες στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σε εγχώριο δανεισμό.

Στενότητα στην αγορά κατοικίας: Η σημαντική και συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών των ακινήτων, η οποία οδηγεί και σε άνοδο των ενοικίων, αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για το μέσο νοικοκυριό, καθώς καθιστά απαγορευτική την απόκτηση  κατοικίας και αυξάνει σημαντικά το κόστος στέγασης, ειδικά για τα νέα ζευγάρια. Αυτό επιτείνει την κοινωνική ανισότητα, ενώ έχει αρνητικές προεκτάσεις και στον οικογενειακό προγραμματισμό, δυνητικά επηρεάζοντας δυσμενώς και το ποσοστό γεννήσεων.

Χαμηλή διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα: Σε όρους διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας, η κατάταξη της Ελλάδος σε σύνθετους δείκτες παρουσιάζει βελτίωση το 2024, αλλά το επιχειρηματικό περιβάλλον εξακολουθεί να είναι λιγότερο ελκυστικό από ό,τι στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Ειδικότερα, η ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης, η γραφειοκρατία και η αναποτελεσματικότητα σε ορισμένους τομείς της δημόσιας διοίκησης (π.χ. στις μεταβιβάσεις ακινήτων, στην εκπόνηση χωροταξικών σχεδίων, στην ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου) παραμένουν σε χειρότερο επίπεδο συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ.

Μεσομακροπρόθεσμες προκλήσεις: Τέλος, σημαντικές μεσομακροπρόθεσμες προκλήσεις αποτελούν η γήρανση του πληθυσμού, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η ενεργειακή μετάβαση.

Προτάσεις πολιτικής

Λαμβάνοντας υπόψη τις αβεβαιότητες και τους κινδύνους που συνδέονται με το διεθνές οικονομικό περιβάλλον, τις προϋπάρχουσες αλλά και τις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, όπως η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, η κλιματική κρίση και η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, είναι απαραίτητο η οικονομική πολιτική να μείνει προσηλωμένη στην υλοποίηση των αλλαγών που θα διασφαλίσουν την επιτάχυνση της οικονομικής μεγέθυνσης και την κοινωνική συνοχή.

Για το σκοπό αυτό, προτείνονται οι παρακάτω δράσεις:

1ον Η υλοποίηση πολιτικών που διασφαλίζουν τη διατηρήσιμη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, και ειδικά του πληθωρισμού των ειδών διατροφής και των υπηρεσιών, ο οποίος, παρότι ακολουθεί πλέον καθοδική τροχιά, παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Στο πλαίσιο αυτό, η εγχώρια οικονομική πολιτική θα πρέπει να ασκείται με τρόπο που να υποστηρίζει την κοινή νομισματική πολιτική και να μην οδηγεί σε πληθωριστικές πιέσεις. Παράλληλα, τόσο οι αυξήσεις των τιμών των αγαθών και των υπηρεσιών όσο και οι μισθολογικές αυξήσεις θα πρέπει να είναι συνεπείς με το μεσοπρόθεσμο στόχο του πληθωρισμού. Bραχυπρόθεσμα θα πρέπει να ενταθούν οι έλεγχοι των αρμόδιων ελεγκτικών οργάνων ώστε να διασφαλιστεί η τήρηση του ανταγωνισμού και, όπου χρειάζεται, να επιβληθούν οι κατάλληλες διοικητικές κυρώσεις. Μεσοπρόθεσμα, απαιτείται η άρση των πάσης φύσεως εμποδίων στον ανταγωνισμό στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών με κατάλληλες εθνικές και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες.

2ον Η έγκαιρη απορρόφηση και εκταμίευση των πόρων του RRF προς τον ιδιωτικό τομέα είναι καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη των προβλεπόμενων ρυθμών αύξησης των ακαθάριστων επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου κατά την περίοδο 2024-2026.

3ον Η εφαρμογή, κατά προτεραιότητα, των μεταρρυθμίσεων που αποσκοπούν στην εξάλειψη διαρθρωτικών αδυναμιών, όπως οι καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης, η γραφειοκρατία στη δημόσια διοίκηση και το έλλειμμα ψηφιακών δεξιοτήτων.

4ον Η επίτευξη διατηρήσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων μέσω μιας φιλικής προς την ανάπτυξη δημοσιονομικής πολιτικής. Προκειμένου να επιτευχθεί η απαιτούμενη αποκλιμάκωση του λόγου δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ, είναι απαραίτητη η διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων, σε κυκλικά διορθωμένους όρους, ύψους 2% του ΑΕΠ ετησίως. Ωστόσο, βασική προϋπόθεση για αυτό είναι η αύξηση της αποτελεσματικότητας των δημόσιων δαπανών, μέσω καλύτερης στόχευσης των κοινωνικών δαπανών, ώστε να αυξηθούν οι δημόσιες επενδύσεις και οι δαπάνες εκπαίδευσης και υγείας, οι οποίες έχουν ιδιαίτερα θετικές επιδράσεις στη μεσομακροπρόθεσμη αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, μέσω της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.

5ον Η περαιτέρω ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τραπεζικού τομέα. Aπαιτείται περαιτέρω ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τραπεζικού συστήματος, μεταξύ άλλων με την ποσοτική και ποιοτική βελτίωση της κεφαλαιακής βάσης των ελληνικών τραπεζών και την περαιτέρω μείωση των ΜΕΔ εντός και εκτός του τραπεζικού συστήματος. Εξάλλου, η αύξηση του ανταγωνισμού στο εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα με την ενδυνάμωση των μη συστημικών και συνεταιριστικών τραπεζών θα μπορούσε να βελτιώσει τις συνθήκες χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας.

 6ον Η αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων στην αγορά εργασίας. Σημαντικό ρόλο στη σύζευξη των αναγκών της αγοράς εργασίας με τις δεξιότητες των εργαζομένων έχει η εκπαίδευση, και ιδιαίτερα η τεχνική εκπαίδευση και η διά βίου μάθηση. Για να καλυφθεί το καίριο κενό εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων στην εγχώρια αγορά εργασίας, είναι σημαντική η ενσωμάτωση μεταναστών καθώς και η θέσπιση κινήτρων για την αντιστροφή  της εκροής προς το εξωτερικό εξειδικευμένων ατόμων(brain drain) και για την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών, των νέων, των ατόμων με αναπηρία (ΑμεΑ) και των ατόμων της τρίτης ηλικίας και των συνταξιούχων στο εργατικό δυναμικό.

7ον Υλοποίηση πολιτικών που αποσκοπούν στην αύξηση της αποταμίευσης των νοικοκυριών. Αυτές περιλαμβάνουν: (α) την ανάπτυξη της αγοράς κεφαλαίων, (β) την παροχή στοχευμένων φορολογικών κινήτρων έτσι ώστε να τονωθεί η αποταμίευση σε προϊόντα της κεφαλαιαγοράς, σε συνδυασμό με μέτρα για την προαγωγή του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, (γ) την ενίσχυση του κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα του πρώτου πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος (κοινωνική ασφάλιση) και (δ) την ενίσχυση του τρίτου πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος (ιδιωτική ασφάλιση).

8ον  Η προσέλκυση ξένων επενδυτικών κεφαλαίων. H υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που βελτιώνουν το επιχειρηματικό περιβάλλον και τη λειτουργία του δημόσιου τομέα θα ενθαρρύνει την εισροή ξένων επενδυτικών κεφαλαίων. Τα κεφάλαια αυτά, εφόσον αφορούν ξένες άμεσες επενδύσεις και κατευθύνονται σε παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, θα μπορούν όχι μόνο να χρηματοδοτήσουν την απόκλιση εγχώριων αποταμιεύσεων-επενδύσεων, αλλά και να βοηθήσουν στην αναβάθμιση του παραγωγικού δυναμικού της χώρας και στη διάχυση νέων τεχνολογιών και μορφών οργάνωσης της παραγωγής, με θετικές μεσομακροπρόθεσμες επιδράσεις στην ελληνική οικονομία.

9ον Η διασφάλιση της πρόσβασης των πολιτών σε στέγαση με αποδεκτούς όρους. Κρίνεται αναγκαία η λήψη μέτρων για τη διευκόλυνση της απόκτησης κατοικίας και την ενίσχυση της προσφοράς προσιτής κατοικίας, ιδίως στα μεγάλα αστικά κέντρα με υψηλή πληθυσμιακή συγκέντρωση.

10ον Προώθηση όλων των διαθέσιμων μορφών ιδιωτικής χρηματοδότησης των επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης πρόσβασης στις κεφαλαιαγορές για την κάλυψη των επενδυτικών αναγκών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ιδίως των νεοφυών και καινοτόμων, που δεν διαθέτουν επαρκή πάγια στοιχεία ενεργητικού ως εξασφαλίσεις για τη λήψη τραπεζικών δανείων και για την υλοποίηση των επενδυτικών τους προγραμμάτων.

***

Η ελληνική οικονομία έχει σημειώσει αξιόλογη πρόοδο την τελευταία δεκαπενταετία, παρά τις διαρθρωτικές αδυναμίες που εξακολουθούν να υπάρχουν. Η πρόοδος αυτή αλλά και οι θετικές προοπτικές της οικονομίας για τα επόμενα χρόνια αντικατοπτρίζονται στην αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του Ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική κατηγορία. Ωστόσο, σε ένα διεθνές περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από νέες αβεβαιότητες και γεωπολιτικές εντάσεις, καθώς και τεχνολογικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις, δεν υπάρχει περιθώριο εφησυχασμού. Η οικονομική πολιτική θα πρέπει να συνεχίσει στον ίδιο δρόμο των μεταρρυθμίσεων, της αποτελεσματικής χρήσης των διαθέσιμων εγχώριων και ευρωπαϊκών πόρων για την αύξηση των επενδύσεων, και της δημοσιονομικής υπευθυνότητας. Η σημασία της δημοσιονομικής υπευθυνότητας αναδεικνύεται ακόμη περισσότερο μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην αγορά κεφαλαίων και κρατικών ομολόγων της ζώνης του ευρώ, με τα περιθώρια (spreads) να αυξάνονται σημαντικά ακόμη και για κρατικά ομόλογα χωρών-μελών πολύ υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης, επειδή οι αγορές τιμολογούν υψηλότερα τον κίνδυνο παραβίασης του ευρωπαϊκού δημοσιονομικού πλαισίου λήψης αποφάσεων.

Συνολικά, η υλοποίηση των παραπάνω προτάσεων θα συμβάλει στην ενίσχυση του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης, στη μετάβαση της οικονομίας σε ένα βιώσιμο, ανταγωνιστικό και εξωστρεφές παραγωγικό υπόδειγμα, καθώς και σε περαιτέρω αναβαθμίσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων.

Το πλήρες κείμενο της Έκθεσης είναι διαθέσιμο εδώ.

​​ 

Εορτασμός του Αγίου Πνεύματος στις Κεραμάτες Άρτας


Την Δευτέρα 24 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε, με την δέουσα λαμπρότητα,  στις Κεραμάτες Άρτας ο Εορτασμός του Αγίου Πνεύματος. 

Το πλήθος των πιστών, ήταν πολύ μεγάλο, τόσο στην δοξολογία όσο και στην περιφορά της Άγιας εικόνας   







 





Η Ελλάδα αποκτά έναν από τους ισχυρότερους υπερ-υπολογιστές στην Ευρώπη

 



Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης με στόχο την αναβάθμιση των Δημόσιων ψηφιακών υποδομών της χώρας, ανακοίνωσε την προκήρυξη Ανοικτού Διεθνή Διαγωνισμού για το έργο «Ανάπτυξη νέου υπολογιστικού συστήματος υψηλών επιδόσεων», του υπέρ-υπολογιστή «ΔΑΙΔΑΛΟΣ (DAEDALUS)».

  • Το έργο χρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, καθώς και από τον ευρωπαϊκό οργανισμό European High Performance Computing Joint Undertaking – EuroHPC JU, με συνολικό προϋπολογισμό 41,9 εκατ. ευρώ € (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.).
  • Ο Διαγωνισμός έχει καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών την 02.09.2024 και θα διεξαχθεί ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος «Προμηθεύς» του ΕΣΗΔΗΣ στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.promitheus.gov.gr, με κωδικό Διαγωνισμού: 352893. Την ευθύνη για την ανάπτυξη και λειτουργία του υπερ-υπολογιστή ΔΑΙΔΑΛΟΣ έχει το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET), φορέας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νέος εθνικός υπερ-υπολογιστής ΔΑΙΔΑΛΟΣ θα είναι ο μεγαλύτερος στη χώρα, και από τους ισχυρότερους στην Ευρώπη, ενώ αναμένεται να συμπεριληφθεί στην λίστα των κορυφαίων 500 συστημάτων παγκοσμίως σε επιδόσεις (ΤΟP500) και αποδοτικής χρήσης ενέργειας (GREEN500).

  • Η αρχιτεκτονική του νέου υπερ-υπολογιστή είναι ιδανική για να φιλοξενήσει τις μεγαλύτερες και πιο ετερογενείς εφαρμογές, συνδυάζοντας υπολογιστικές εφαρμογές υψηλής απόδοσης με την Τεχνητή Νοημοσύνη, την μηχανική μάθηση και την ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων. Αναμένεται να έχει κεντρικό ρόλο, μεταξύ άλλων, στην έρευνα για την ανάπτυξη νέων πιο αποτελεσματικών και αξιόπιστων υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των πολιτών μέσω αιτημάτων σε φυσική γλώσσα, για την εξατομικευμένη ιατρική, την πυροπροστασία, τον χωροταξικό σχεδιασμό, αλλά και για την έξυπνη κινητικότητα και τα αυτόνομα οχήματα.
  • Επισημαίνεται ότι ο ΔΑΙΔΑΛΟΣ, θα τροφοδοτείται από συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα γίνεται χρήση σύγχρονων συστημάτων ψύξης, ώστε να υπάρχει χαμηλό ενεργειακό κόστος και ελάχιστη περιβαλλοντική επιβάρυνση. Αναμένεται να έχει ισχύ >60 Petaflops και θα είναι 120 φορές ισχυρότερος από τον υφιστάμενο υπέρ-υπολογιστή ARIS, εκτελώντας εξήντα εκατομμύρια δισεκατομμύρια (δηλαδή εξήντα τετράκις εκατομμύρια - 60.000.000.000.000.000) πράξεις κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο. Επιπλέον θα είναι υβριδικός, διαθέτοντας τόσο κεντρικές μονάδες επεξεργασίας (CPUs) υψηλής πυκνότητας, όσο και μονάδες επιταχυντών.
  • Ο σχεδιασμός της εγκατάστασης του υπερ-υπολογιστή θα γίνει στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου, σε χώρο που παραχωρεί η Εταιρεία Αξιοποιήσεως και Διαχειρίσεως της Περιουσίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΑΔΙΠ-ΕΜΠ).

Το έργο αποτελεί μέρος της στρατηγικής ενίσχυσης των Δημόσιων ψηφιακών υποδομών της χώρας, δράση της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025 του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνηση

E.A.A.Σ: - Μετά από παρέμβαση της Ένωσης, δεν πληρώνουμε φόρο για τα αναδρομικά ....







Ενημερώνουμε τα Μέλη μας ότι σύμφωνα με το Άρθρο 65 του ν. 5042/2023 (ΦΕΚ 88Α/10-4-2023) τα αναδρομικά ποσά, τα οποία προέκυψαν από την 1η Ιαν. 2021 έως 31 Δεκ. 2022, μετά την κατάργηση των μειώσεων που είχαν επιβληθεί στα μερίσματα που κατέβαλαν στους μερισματούχους τους, τα Μετοχικά Ταμεία και οι Ειδικοί Κλάδοι Οικονομικής Ενίσχυσης, φορολογήθηκαν  εντός του έτους που καταβλήθηκαν (2023).


Κατά την  καταβολή τους διενεργήθηκε  παρακράτηση στην πηγή  με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%)  μετά από παρέμβαση της Ένωσης και με  την παρακράτηση αυτή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των δικαιούχων για τα εισοδήματα αυτά.

                                                        Γραφείο Δημοσίων Σχέσεων 














 


Τρίτη 25 Ιουνίου 2024

Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ: "Κυκλοφορεί απίστευτο μαύρο χρήμα στα κόμματα στη χώρα μας." - "Μου λένε πολλοί": "΄Πάρε κι εσύ, δεν βγαίνει αλλιώς" - Έτσι είναι η Ελλάδα." - "Εγώ δεν συμβιβάζομαι με το σύστημα"


 

Ανάρτηση του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Ξέρω ότι πολλοί από εσάς ανησυχείτε.
Ανησυχείτε για το πώς θα βγει ο μήνας. Για το μέλλον των παιδιών σας. Για το μέλλον της χώρας μας.

Ανησυχείτε για το πώς θα ξεκολλήσουμε από τη στασιμότητα. Για το πώς ο προοδευτικός κόσμος θα πάρει τα ηνία από τη Δεξιά που κυβερνά για λίγους και εκλεκτούς.

Και βλέπετε ξαφνικά μια συζήτηση να έχει ξεκινήσει με επιμονή για τη «συγκόλληση» του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ. Αλήθεια, μία τέτοια συζήτηση κανονικά δεν θα έπρεπε να είχε ανοίξει πέρυσι, όταν η ΝΔ πήρε 41%, και όχι τώρα που η ΝΔ κατέρρευσε στο 28%;

Και επιτρέψτε μου να πω ότι σε αυτήν την κατάρρευση της ΝΔ έπαιξε ρόλο η αντιπολίτευση που κάναμε εμείς, ο ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί -έχοντας δύο διασπάσεις στην πλάτη μας και ελάχιστο χρόνο στη διάθεσή μας- να μην μπορέσαμε να καρπωθούμε μερίδιο από αυτήν την κατάρρευση, όμως την προκαλέσαμε σε μεγάλο βαθμό. Γιατί δώσαμε ορατότητα στο γεγονός ότι «ο βασιλιάς είναι γυμνός». Αναδείξαμε τα ψέματά τους, την ευθύνη τους για την ακρίβεια, την άδικη φορολογία, την αλαζονεία τους.

Γιατί λοιπόν αυτή η συζήτηση για «συγκόλληση» τώρα; Τώρα που καθαρίζουμε το κόμμα μας από συμφέροντα και μαγαζάκια, τώρα που ραγίσαμε την παντοδυναμία Μητσοτάκη;

Τώρα λοιπόν, κανάλια, εφημερίδες, δημοσιογράφοι, δημοσκοπήσεις - ολόκληρο το σύστημα θέλει να σας επιβάλλει και το πρόβλημα και τη λύση. Τους δήθεν σωτήρες που θα μπορούν να ελέγξουν.

Το έχω τονίσει επανειλημμένως: Οι συνεργασίες χτίζονται από κάτω προς τα πάνω - και σε αυτήν τη διαδικασία είμαστε παρόντες.

Οι συνεργασίες δεν επιβάλλονται επειδή ξαφνικά το σύστημα βλέπει τον Μητσοτάκη να αποσταθεροποιείται και ψάχνει την επόμενη ρεζέρβα του.

Νομίζουν ότι θα κάνω τα πάντα για να μείνω στην καρέκλα. Δε με ξέρουν καλά. Εν αντιθέσει με τους πολιτικούς του κομματικού σωλήνα ή των τζακιών, μπορώ να έχω και ζωή και καριέρα έξω από την πολιτική.

Γι’ αυτό και -εντός πολιτικής- δεν έχω πρόβλημα να αφήσω όσες φορές χρειαστεί την καρέκλα και να προσφύγω στην κρίση του λαού, κόντρα στα σχέδια του συστήματος.

Ας μιλήσουμε γι` αυτό το σύστημα.
Πόσο έντιμα είναι τα πολιτικά κόμματα σήμερα;
Καταθέσαμε τροπολογία για να είναι σε δημόσια θέα οι ρυθμίσεις δανείων και των πολιτικών και των κομμάτων. Τι κάνει ο Πρωθυπουργός; Απορρίπτει την πρότασή μας.
Τι άλλη απόδειξη θέλετε;

Σιγά που θα μας έδειχναν σε ποιον οφείλουν τι και πώς τα πληρώνουν. Τις εξαρτήσεις τους. Τα μαύρα χρήματα που λιμνάζουν στα κόμματα της Ελλάδας. Το ψάρι που βρωμάει από το κεφάλι.
«Δεν θα σας προδώσω ποτέ» σημαίνει δεν συμβιβάζομαι με το σύστημα. Αν είναι να γίνω πρωθυπουργός σε συνεργασία με το σύστημα, προτιμώ να μη γίνω ποτέ.

Τους αποκαλύπτω όλους. Δεν φοβάμαι για την καρέκλα μου. Δεν φοβάμαι για τα αντίποινα. Και ό,τι είναι να γίνει, ας γίνει - αλλά ας γίνει με εντιμότητα.

Αυτό ακριβώς θα κάνω, αρχίζοντας από τώρα. Και ας με πολεμήσουν και μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και φυσικά απ’ έξω. Γιατί η χώρα έχει ανάγκη από ανεξαρτησία και ρήξεις - όχι από συμβιβασμούς και συγκολλήσεις.

Έχω ένα ξεκάθαρο σχέδιο για το δεύτερο μισό του 2024, που θα μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ σε κυβερνητικό κόμμα, που θα πείσει τον κόσμο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι έτοιμος να κυβερνήσει, και να κυβερνήσει ρηξικέλευθα.

1) Οικονομική Εξυγίανση
Δυστυχώς παρέλαβα ένα χάος. Μπορεί να μην έχουμε οφειλές σε τράπεζες, αλλά έχουμε πολύ μεγάλα ανοίγματα σε προμηθευτές. Ακόμα και από την περίοδο μεταξύ των δυο εκλογικών αναμετρήσεων Μαΐου - Ιουνίου 2023, όταν ήταν ξεκάθαρο το πόσο θα μειωνόταν η κρατική χρηματοδότηση λόγω της συρρίκνωσης του ποσοστού μας.
Κυκλοφορεί απίστευτο μαύρο χρήμα στα κόμματα στη χώρα μας. Μου λένε πολλοί: «πάρε κι εσύ, δεν βγαίνει αλλιώς. Έτσι είναι η Ελλάδα».
Λοιπόν - Ο δικός μου ΣΥΡΙΖΑ δεν θα πάρει ποτέ μαύρα. Δεν θα έχει άγνωστες πηγές χρηματοδότησης.
Ο δικός μου ΣΥΡΙΖΑ δεν θα πάρει ποτέ δάνειο από τράπεζα. Τα «δανεικά και αγύριστα» ανήκουν σε άλλους χώρους.
Αν γίνω δέσμιος εξαρτήσεων, είτε «άγνωστων χρηματοδοτών» είτε τραπεζιτών, θα σας έχω ήδη προδώσει.
Άρα, πάμε να πολεμήσουμε μόνοι μας:
Έχουμε τακτοποιήσει όσο ήταν δυνατόν τα έξοδα του κόμματος με βάση τις υπάρχουσες δομές. Έχουμε κινηθεί στα όρια της κρατικής επιχορήγησης όλο αυτό το διάστημα μέχρι τις Ευρωεκλογές, κάνοντας μία πολύ στοχευμένη και περιορισμένη προεκλογική καμπάνια. Έχουμε καλύψει τρύπες.
Και δεσμεύομαι ότι δεν θα αφήσουμε τους προμηθευτές που στήριξαν το κόμμα στον αέρα.
Δυστυχώς τώρα θα αρχίσει μια επίπονη διαδικασία εξορθολογισμού.
Θα σας παρουσιάσω και άλλες αλήθειες με στοιχεία στο ερχόμενο διάστημα, για να καταλάβετε τι παρέλαβα. Και οικονομικά και οργανωτικά.
Σας υπόσχομαι ότι στο τέλος αυτής της διαδικασίας, θα έχετε μια προοδευτική κυβερνητική δύναμη πραγματικά ανεξάρτητη. Εκτός φυσικά αν συνασπιστούν τα συμφέροντα εναντίον μου να με ρίξουν. Ας προσπαθήσουν - σας είπα, δεν με ενδιαφέρει η καρέκλα. Με ενδιαφέρει να αλλάξουμε την Ελλάδα. Και αυτό δεν το κάνεις με άγνωστες πηγές χρηματοδότησης.
2) Καταστατικό Συνέδριο
Ετοιμαστείτε για ριζικές αλλαγές. Θα φτιάξουμε ένα από τα πιο σύγχρονα κόμματα στην Ευρώπη. Με αμεσοδημοκρατία. Ψηφιοποίηση. Αξιοκρατία. Μεγαλύτερη δύναμη στη βάση, μικρότερα και ευέλικτα όργανα. Δυνατότητα σε όλες και όλους να αναδειχτούν σε θέσεις ευθύνης με την αξία τους. Και αξιοποιώντας τις γνώσεις όλων των μελών.
Θυμάστε το ερωτηματολόγιο που έθεσα προς τα μέλη τον Φεβρουάριο; Αυτό που ήταν αιτία για την αμφισβήτησή μου στο συνέδριο; «Πώς τόλμησε να ρωτήσει τα μέλη αντί για τα όργανα!».
Λοιπόν: 8000 μέλη απάντησαν. Πολλές φορές περισσότερα από τις δημοσκοπήσεις που εμφανίστηκαν πρόσφατα - μερικές με δείγμα 60 ατόμων.
Το 83% των μελών ΔΕΝ είναι ικανοποιημένο με την ανταπόκριση των οργάνων. Το 86% απαιτεί ριζικές αλλαγές.
Δεν υπάρχουν τοτέμ στον ΣΥΡΙΖΑ. Τα μέλη μας θα ακούσουμε και θα φέρουμε τις ριζικές αλλαγές που απαιτούν από εμάς.
Όλα θα μπουν στη συζήτηση (όπως και το αν πρέπει να εφαρμόσουμε αυτό που λέει το τωρινό καταστατικό μας, για όριο τριών διαδοχικών θητειών στους βουλευτές).
Αν θέλουν λοιπόν οι προοδευτικοί πολίτες μια μεγάλη παράταξη, τους ενθαρρύνω να γραφτούν μέλη του ΣΥΡΙΖΑ και να λάβουν μέρος στις αλλαγές που ζητούν.
3) Κυβερνητικό Πρόγραμμα
Δεν πρόκειται αυτήν τη φορά να έχουμε ένα προεκλογικό πρόγραμμα της τελευταίας στιγμής, ένα copy paste από τα διάφορα τμήματα του κόμματος,
με ισορροπίες μεταξύ των διαφόρων «τάσεων», και χωρίς επαρκή κοστολόγηση.
Όχι.
Θα φτιάξουμε πρόγραμμα για τα πάντα. Και θα αγγίξουμε και θέματα που κάνουν «τζιζ».
Από τα προνόμια των βουλευτών μέχρι τον τρόπο λειτουργίας της δικαστικής εξουσίας στην Ελλάδα. Από την αναγκαστική στρατιωτική θητεία μέχρι τη διάκριση ρόλων κράτους - εκκλησίας.
Και ας συγκρουστούμε.
Ας συγκρουστεί κάποιος επιτέλους με τις παθογένειες δεκαετιών.
Με έναν σύμμαχο:
Με κάθε Ελληνίδα και Έλληνα που θα μπορεί να μπει ψηφιακά στον SYRIZA.gr και να εντοπίσει στο πρόγραμμά μας τις θεματικές που την/τον ενδιαφέρουν. Να μπορεί να βρει τον εαυτό της/του στο πρόγραμμά μας. Με πρόγραμμα για την κεντρική κυβέρνηση, για τις περιφέρειες, για κάθε κλάδο και επαγγελματική ιδιότητα.
Και με προτάσεις νόμου έτοιμες να γίνουν νομοσχέδια. Όλα έτοιμα να νομοθετηθούν και να εφαρμοστούν.
Η πορεία προς ένα τέτοιο κυβερνητικό πρόγραμμα έχει ήδη αρχίσει με τη φορολογική μας πρόταση. Αλλά τώρα προχωράμε ώστε να καλύψουμε όλο το φάσμα της πολιτικής ζωής.
Στις επόμενες μέρες, θα ανακοινώσουμε στον Τύπο τα υπόλοιπα think tank μας, με τρόπο πιο περιληπτικό από τα προηγούμενα, ώστε να αρχίσουμε άμεσα τη δουλειά για την επεξεργασία του προγράμματος. Μαζί με τα τμήματα του κόμματος, τους βουλευτές μας και φυσικά όλα τα μέλη που ενδιαφέρονται να συνεισφέρουν.
4) Σκιώδης Κυβέρνηση
Μου λένε όλη την ώρα: Ποια είναι η ομάδα σου; Είσαι one-man-show. Θέλουμε να δούμε ανανέωση.
Φυσικά, όταν τους αναφέρω παραδείγματα από τα υπάρχοντα think tanks και το ευρωψηφοδέλτιο, μου λένε ότι όντως, υπάρχει νέο ανθρώπινο δυναμικό. Αλλά και πάλι, είναι σημαντικό ο κόσμος να ξέρει με ποιους επιθυμώ να κυβερνήσω αν μας επιλέξει - ειδικά επειδή έχει απογοητευτεί από τη δήθεν «αριστεία» των υπουργών της ΝΔ και συγχρόνως δεν ξεχνά υπουργούς της παλιάς κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, που πλέον δεν είναι μαζί μας.
Έχω ένα όραμα για κυβέρνηση κυρίως εξωκοινοβουλευτικών υπουργών. Θεωρώ ότι υπάρχουν αντικρουόμενα κίνητρα όταν ένας υπουργός έχει εξουσία και συγχρόνως κυνηγά σταυρούς τοπικά. Θα ήθελα λοιπόν όποιος βουλευτής είναι να γίνει υπουργός, να είναι έτοιμος να θυσιάσει την έδρα του.
Για να απαντήσω λοιπόν μια και καλή στο «ποια είναι η ομάδα σου;», θα παρουσιάσω μέχρι το τέλος του χρόνου τη σκιώδη κυβέρνησή μας, η οποία θα επιβλέπει τη δημιουργία του προγράμματος - νομοσχεδίων και θα είναι η πρώτη γραμμή της αντιπολίτευσής μας. Για να δώσουμε πρόσωπο σε αυτό που ονομάζουμε «νέος ΣΥΡΙΖΑ» και «σύγχρονη Αριστερά».
5) Μητρώο Στελεχών
Ανανέωση σημαίνει: μερικές καριέρες τελειώνουν, μερικές καριέρες αρχίζουν. C`est la vie...
Και αυτό θα αρχίσει άμεσα. Σε λίγες μέρες, θα μοιραστώ μαζί σας έναν ηλεκτρονικό σύνδεσμο στον οποίο κάθε μέλος θα μπορεί να δηλώσει το ενδιαφέρον του για αιρετή θέση: Για τα ψηφοδέλτιά μας στις βουλευτικές εκλογές και για την τοπική αυτοδιοίκηση (όπου υστερούμε, δυστυχώς, πολύ).
Θα γνωρίσουμε αυτόν τον νέο κόσμο. Θα του δώσουμε τη δυνατότητα να προσφέρει και να αποκτήσει αναγνωρισιμότητα ώστε να πετύχει στα μελλοντικά μας ψηφοδέλτια. Όχι μόνο στην προκριματική διαδικασία, αλλά βεβαίως και στην εθνική διαδικασία απέναντι στον συντηρητισμό της δεξιάς.
Συγχρόνως, θα δημιουργήσουμε και μητρώο για όσους δεν επιθυμούν αιρετή θέση αλλά θα ήθελαν να στελεχώσουν την κυβερνητική δομή την επόμενη μέρα της νίκης μας, να προσφέρουν στη χώρα μας.
Και το κάθε υπουργείο δε θα στελεχωθεί από τους κολλητούς και τα ρουσφέτια του εκάστοτε υπουργού (όπως πχ το Υπ. Μεταφορών του Κώστα Καραμανλή). Θα στελεχωθεί από τον άξιο κόσμο που θα έχουμε αναδείξει.
6) Ακτιβισμός
Μπορεί μεν να έχουμε καταφέρει να σπάσουμε ως ένα βαθμό το επικοινωνιακό εμπάργκο της προπαγάνδας Μητσοτάκη, αλλά δεν μπορούμε να ξεμπλέξουμε τα πλοκάμια εξουσίας που έχει απλώσει παντού. Με τις απευθείας αναθέσεις, τις Αναπτυξιακές Εταιρείες στην περιφέρεια, τις οικονομικές εξαρτήσεις.
Εκεί δεν αρκεί ούτε η πολιτική πρόταση (όσο καλοδουλεμένη και να είναι) ούτε η επικοινωνία (παρότι καταφέραμε να ηττηθεί ο Γκρίνμπεργκ και να ακυρωθεί στην πράξη το… βραβευμένο tiktok του Πρωθυπουργού). Εκεί χρειάζεται ακτιβισμός στην κοινωνία μέσα.
Για τον συνδικαλισμό έχω ήδη μιλήσει, σε περίπτωση που το ΠΑΣΟΚ θέλει να συνεργαστούμε. Αλλά και πάλι δεν μπορούμε να βασιστούμε σε αυτό. Πρέπει να χτίσουμε και εμείς τις δικές μας βάσεις παντού.
Για τον ακτιβισμό γενικότερα, εκεί πρέπει να πρωτοστατήσουμε με τους νέους τους οποίους ξανακερδίσαμε στις τελευταίες εκλογές. Πρέπει να στρέψουμε τον πολιτισμό της χώρας μας προς την πρόοδο.
Δράσεις για το περιβάλλον. Για τους συμπολίτες μας με αναπηρία. Για τη ζωοφιλία. Για την ισότητα παντού.
Θα αρχίσουμε όμως με την Παλαιστίνη. Είμαι ήδη σε επικοινωνία με την παλαιστινιακή κυβέρνηση και με τον ΟΗΕ και οργανώνουμε ανθρωπιστική δράση στα σύνορα Αιγύπτου-Γάζας στις αρχές του Σεπτέμβρη. Εννοείται ότι θα είμαι παρών εκεί στην πρώτη γραμμή. Θα μοιραστώ σύνδεσμο ώστε να δηλώσουν ενδιαφέρον όσοι θέλουν να βοηθήσουν - ειδικά γιατροί (και ψυχίατροι), νοσηλευτές, διερμηνείς.
Θα αποδείξουμε ότι μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο γύρω μας. Και ως κοινωνία και ως κοινωνική αντιπολίτευση.
Τι σημαίνει το δεύτερο;
Όπως κάνουμε με τη φόρμα για τα παράπονα των πολιτών για το ΕΣΥ (σύντομα θα παρουσιάσουμε πολλά που έχουμε πληροφορηθεί από εσάς), έτσι θα αναδεικνύουμε τις αδικίες και τη διαπλοκή στη χώρα μας σε όλους τους τομείς.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι θα βρουν μια ασπίδα προστασίας σε εμάς απέναντι στο κράτος-λάφυρο της ΝΔ.
Ο πολίτης θα έχει μια διέξοδο σε εμάς απέναντι στην ανεπάρκεια της δεξιάς κυβέρνησης.
Έξι πυλώνες λοιπόν. Εκκίνηση τώρα, με δομική ολοκλήρωση μέχρι το τέλος του 2024, και έμπρακτο έργο από εκεί και πέρα.
Σας καλώ να αγνοήσετε τα στημένα παιχνίδια του συστήματος και τους μοχλευτές του.
Σας καλώ να φιλτράρετε τις «αλήθειες» και τις «λύσεις» που σας παρουσιάζουν ως δικές σας επιλογές που ποτέ δεν πήρατε.
Σας καλώ να επιλέξετε τη ριζική αλλαγή. Την είσοδο της ελληνικής πολιτικής στο άφθαρτο, το αξιοκρατικό και το αδιάφθορο.
Από μεριάς μου, έχω λάβει τα μηνύματα.
Ξέρω πού και πώς πρέπει να βελτιωθώ. Και το κάνω ήδη.
Δεν είμαι ένας εναντίον όλων. Είμαστε πολλοί εναντίον λίγων.
Στηρίξτε μας να μπορέσουμε να αλλάξουμε αυτό που μοιάζει προδιαγεγραμμένο αλλά δεν είναι.
Στηρίξτε μας να μπορέσουμε να φτιάξουμε μαζί σας μια Ελλάδα στην οποία οι πολίτες της θα νιώθουν περηφάνια και αξιοπρέπεια.
Επιτέλους, κάτι πάει να αλλάξει.

Υπτγος ε.α. Χρήστος Μπολώσης: - Μια βόλτα στην Αθήνα - Η λαθρακοή και η… λαθροματιά

 

Θυμάστε τις παλιές Ελληνικές ταινίες, που άρχιζαν με την φωνή του αλησμόνητου Γιώργου Βελέντζα ή του Σταύρου Ξενίδη να λένε: «Η Αθήνα, είναι μία μεγάλη πολιτεία, και τους δρόμους της κάθε μέρα τρέχουν κάθε λογής άνθρωποι, για να βγάλουν το ψωμί τους…» ή κάπως έτσι.

  • TουΥπτγου ε.α.  Χρήστου Μπολώση

Βρέθηκα προ ημερών στην πρωτεύουσα για μια σειρά εργασιών, που άρχιζαν από τους Αμπελοκήπους και τελείωσαν στο Μοναστηράκι, με παράκαμψη στα Εξάρχεια. Επειδή το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής αυτής το διέδραμα πεζός, μου δόθηκε η ευκαιρία να ακούσω διάφορες συζητήσεις, χωρίς μάλιστα και να χρειαστεί να στήσω αυτί. Γιατί; Μα σήμερα με τα κινητά δεν χρειάζεται προσπάθεια για να ακούσεις τι λένε οι συνάνθρωποί μας, αφού όλοι φωναζουνε. 

Η λαθρακοή και η… λαθροματιά αρχίζει από τον σταθμό του μετρό, αλλά και μέσα στα βαγόνια, στις οθόνες των οποίων διαφημίζονται διάφορα θεατρικά έργα και μάλιστα που παίζονται  στις κρατικές σκηνές. Είναι ζήτημα αν οι διαφημίσεις αυτές έχουν προσελκύσει έστω και έναν θεατή.

Μέσα στο μετρό, η κατάσταση είναι λίγο πολύ γνωστή. 

Το 90% των επιβατών χαζολογάει  με το κινητό του και το υπόλοιπο 10% χαζολογάει με το 90%, που χαζολογάει με το κινητό του. Επίσης, το 85% κρατάει καφέδες.

Σε μια στιγμή, ακούς να καλεί στο κινητό (‘’φορητό’’ ορθότερον) κάποιος επιβάτης κάποιον, χωρίς να έχει υπομονή 5΄ λεπτά μέχρι να φτάσει στον προορισμό του. Απαντά ο συνδρομητής του, αν «είναι διαθέσιμος» ή αν «η κλήση του, δεν είναι σε αναμονή και δεν προωθείται», ή αν έχει σήμα και ξανακούγεται ο καλών επιβάτης: «Έλα πού είσαι;». Κάτι λέει ο άλλος για να απαντήσει ο επιβάτης «Έλα καλά τα λέμε σε λίγο».

Αντιστρόφως. Καλείται ο επιβάτης, το «σηκώνει» και απαντά: «Έλα Δημήτρη, στο μετρό είμαι. Σε 2΄ λεπτά φτάνω». Αν είναι νεαρός, η φράση διαφοροποιείται σε «Έλα Δημήτρη, στο μετρό είμαι. Σε 2 λεπτά φτάνω ρε μα….α».

Σε κάποια στιγμή ακούς: «Σαλαμπάχα άλμπα μπούλα νταρουσάφακα», ή κάτι τέτοιο. Γυρνάς και βλέπεις μία ομάδα «επενδυτών», που μόλις έχουν τελειώσει το λιάσιμο, να συζητούν ζωηρά δείχνοντας ό ένας στον άλλο το κινητό του. Μπροστά τους, το δικό μου κινητό μοιάζει με αυτά που είχαμε στον στρατό με την μανιβέλα, τα ΕΕ-8. Θυμάσαι τους αναξιοπαθούντες πρόσφυγες του κ. Καιρίδη και ένα δάκρυ τρέχει από το αριστερό σου μάτι. Το δεξί, το φασιστικό, δεν συγκινείται.

Εν τω μεταξύ, ανεβαίνει και άλλος κόσμος και η επαφή μεταξύ των επιβατών γίνεται όλο και πιο στενή. Μιά κοπέλα δίπλα μου, που έχει κάνει το πουλόβερ της μάσκα, κρατάει ένα μάτσο χαρτιά. Με λοξή ματιά διαβάζω: «Αίτηση σύνδεσης παροχής ύδατος» και σε μία γωνιά της αιτήσεως πάνω – πάνω, σημειωμένος με το χέρι, ένας αριθμός τηλεφώνου. Προφανώς ο αριθμός αυτός είναι κάποιου υπευθύνου και δόθηκε στην κοπέλα να τον καλέσει αν το πράμα καθυστερεί. Έχετε δοκιμάσει να καλέσετε ποτέ τέτοιον αριθμό για να ζητήσετε πληροφορίες από οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία; Μη το κάνετε. Και μη το κάνετε, ιδίως παραμονές ιατρικών εξετάσεων, διότι κινδυνεύετε να ανεβάσετε πίεση (καλή και κακή), τριγλυκερίδια, ουρικό οξύ και ζάχαρο σε απαγορευτικά επίπεδα. Ουδέποτε τοιούτος αριθμός απήντησε στην ιστορία του Ελληνικού Δημοσίου. Κάποτε θα κάνουμε μία πραγματεία πάνω σ’ αυτό. Η κοπέλα όμως, νομίζει ότι έκανε καλή δουλειά…

Κατηφορίζεις την Βασιλίσσης Σοφίας, οπότε ακούς μια κυρία να τηλεφωνεί, απαντώντας στο κινητό (‘’φορητό’’ ορθότερον): «Ναι, ναι οι αιματολογικές εξετάσεις πρέπει να γίνουν σε δημόσιο νοσοκομείο. Δεν ξέρω γιατί. Έτσι μου είπαν. Πάντως αύριο το πρωί στις 5 η ώρα πρέπει να είσαι νηστική στο τάδε νοσοκομείο για να πάρεις αριθμό».  Εύχεσαι περαστικά στον συνάνθρωπό μας και συνεχίζεις. 

Κάποτε φθάνεις στο Σύνταγμα. Πριν βγεις στην πλατεία σε καλωσορίζει κάποια έκθεση υπέρ των αναξιοπαθούντων βατράχων της Κένυα, με μέλια, βουτήματα, σπιρουλίνες και λουμίνια πρώτης ποιότητος. Ανεβαίνεις τη σκάλα και βγαίνεις στην έξοδο, όπου ο μισός πληθυσμός της Αθήνας, έχει ραντεβού με τον άλλο μισό. Παραλλήλως σου βάζουνε στα μούτρα διάφορα διαφημιστικά φυλλάδια, φροντιστηρίων, αποκρυφιστών (έχουν άδεια αυτοί;) και του ΚΚΕ (αυτοί σίγουρα δεν έχουν, αλλά και δεν την χρειάζονται…). Λίγο πιο κάτω, υπαίθριοι μουσικοί δίνουν συναυλίες, ενώ  ξυλοπόδαροι και ζογκλέρ διαγκωνίζονται, ποιός θα πέσει πρώτος επάνω σου.

Πιάνεις την Πανεπιστημίου και εμπρός από την Ακαδημία, έχουνε στήσει καμία εικοσαριά πολύχρωμα τσαντίρια κάποιοι Αφγανοί διαμαρτυρόμενοι, επειδή θέλουν τα 1.500 ευρώ που δίνουμε στους ασυνόδευτους νταγκλαράδες να γίνουν 2.500, επειδή η ζωή ακρίβυνε.

Κάτι μουρμουρίζεις  στα Αφγανικά και συνεχίζεις τον δρόμο σου. Αν περάσεις μέσα από την στοά «Χατζηχρήστου» θα πέσεις επάνω σε ένα μικρό συνοικισμό αστέγων με τις γνωστές χαρτοκούτες αλλά και τα παραδοσιακά στρωσίδια. Στην ίδια στοά το βράδυ, μετά τις 22.00, παραδίδονται δωρεάν μαθήματα λήψεως μορφίνης, κοκαΐνης και άλλων… ιατρικών ουσιών, δια της μεθόδου της ενέσεως.  Τμήματα ολιγομελή…

Το ταξίδι όμως συνεχίζεται. Κόβεις δεξιά βγαίνεις στην Σόλωνος και ακόμα δεξιότερα (καμιά πολιτική αιχμή…) στην Θεμιστοκλέους και νάσαι στον παράδεισο της ευνομίας της τάξεως και της γαλήνης. Στα Εξάρχεια. Και όμως! Όλα αυτά που ανέφερα προηγουμένως, περιέργως μεν, αλλά  υπάρχουν. Κι’ αυτό, γιατί σε κάθε γωνιά, υπάρχουν 3-4 αστυνομικοί με μηχανές, έτοιμοι να καρπαζώσουν τα παλιόπαιδα τ΄ ατίθασα. Λέμε τώρα και να μη νομίσει ο κ. Χρυσοχοίδης ότι έτσι είναι τα πράματα

Σιγά σιγά η βόλτα τελειώνει και κατάκοπος παίρνω το μετρό για το σπίτι. Ανεβαίνω τις κυλιόμενες και βγαίνω στο φως του Θεού.  Μπροστά μου πηγαίνει μία κοπέλα σούρνωντας την βαλίτσα της και παίζοντας με το κινητό της (‘’φορητό’’ ορθότερον). Σε λίγο σταματά και με ρωτά.

  • Συγγνώμη το μετρό πού είναι;
  • Από πού ήρθες κοπέλα μου;
  • Από κει και μου δείχνει ακριβώς την κατεύθυνση του μετρό.
  • Και δεν το είδες;
  • Δηλαδή πρέπει να πάω απέναντι; 
  • Όχι κορίτσι μου, πίσω θα γυρίσεις και στα 100 μέτρα θα το βρεις.
  • Α ευχαριστώ πολύ και με συγχωρείτε, είπε και ξανάπιασε το κινητό.   

Αμφιβάλλω αν τελικώς το βρήκε…

Υστερόγραφο

Το παρακάτω κείμενο είναι του φίλου μου Χρίστου Γούδη, τέως καθηγητού αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Πατρών, με το οποίο σχολιάζονται θαυμάσια τα τρέχοντα. Απολαύστε το:

Η τεραστία κοινωνική σημασία των οχετών εν τω συγχρόνω βίω

«Αυτό που θέλει ο μαλάκας, είναι έναν καθρέφτη για ψυχή μαλάκα,

ώστε να μπορεί να καμαρώνει τον εαυτό του»

Λουί-Φερντινάν Σελίν (Γάλλος μυθιστοριογράφος)

Το αποχετευτικό δίκτυο, το δίκτυο των υπονόμων (όπως και το δίκτυο των νόμων) είναι απαραίτητο για την εύρυθμη λειτουργία μιας κοινωνίας (πλέουσας επί των κοπράνων της). Όταν κάπου διαρραγεί και από τις σεσηπυίες σωλήνες του αρχίζει να υπερεκχειλίζει ο βόρβορος, είναι μοιραίο να υφιστάμεθα την κακοσμία του, i.e. την αντιστροφή της ευωδίας των γαλλικών αρωμάτων με τα οποία ραίνουν τις μαιτρέσες τους (νόμιμες και παράνομες παλλακίδες) οι λογιών-λογιών εξουσιαστές του σκότους του κόσμου τούτου. 

Ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω, ο έχων οφθαλμούς οράν οράτω, και ο νοών νοείτω. 

 Χρίστος Γούδης

Αυτά φίλοι μου. Απολαύστε το υπόλοιπο Euro 24 αλλά και τους Ολυμπιακούς Αγώνας που έρχονται στίς 26 Ιουλίου.

 Αφού σας ευχηθώ ολόψυχα…

….δίνουμε ραντεβού και πάλι για τις 23 Σεπτεμβρίου.




πηγή:https://www.dimokratia.gr/apopseis/579541/mia-volta-stin-athina/