Μετά το τέλος των βαλκανικών πολέμων, η Τουρκία στάθηκε άτυχη από άποψη γεωγραφίας. Από τη μία πλευρά συνέχισε βέβαια να κατέχει τον υψηλής στρατηγικής αξίας άξονα Βόσπορος - Προποντίδα - Δαρδανέλια χάρη στη σταθερή κατοχή του οποίου το Βυζάντιο υπήρξε παγκόσμια υπερδύναμη επί 1.100 χρόνια, αλλά από την άλλη έχασε σχεδόν όλα τα νησιά του Αιγαίου. Την εποχή εκείνη, η απώλεια των νησιών του Αιγαίου πιθανώς να μην απασχολούσε ιδιαίτερα τους Τούρκους, αλλά σίγουρα κατάλαβαν τι έπαθαν μερικές δεκαετίες αργότερα. Το μόνο μεγάλο σύμπλεγμα νησιών που δεν μπορέσαμε να απελευθερώσουμε στους Βαλκανικούς Πολέμους ήταν τα Δωδεκάνησα, διότι πολύ απλά είχε προλάβει και τα είχε αποσπάσει η Ιταλία από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1912.
Τα είχαμε όμως πάντα στον νου μας. Δύο μέρες μετά την ιταλική εισβολή τον Οκτώβριο του 1940, ο Μεταξάς είπε στους διευθυντές των αθηναϊκών εφημερίδων πως «όποιος δεν βλέπει πίσω από τον σημερινό πόλεμο την ανακατάληψη των Δωδεκανήσων δεν βλέπει τίποτα», υπολογίζοντας ότι μετά το τέλος του πολέμου οι Σύμμαχοι κατά πάσα πιθανότητα θα μας τα παραχωρούσαν ως αντάλλαγμα για τις θυσίες μας.
Όταν τον Απρίλιο του 1941 η γερμανική πολεμική μηχανή κατέβηκε στα Βαλκάνια και χτύπησε ταυτόχρονα τη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα, οι Τούρκοι όχι μόνο δεν τίμησαν το σύμφωνο αμοιβαίας στρατιωτικής συνδρομής που είχαν υπογράψει με τη χώρα μας, αλλά καραδοκώντας σαν ύαινες προσπάθησαν να επωφεληθούν από την πτώση της Ελλάδας και πρότειναν στους Γερμανούς να αναλάβουν τη φρούρηση της Χίου, της Σάμου και της Λέσβου για όσο διαρκούσε ο πόλεμος, δήθεν για να αποδεσμευτούν τα γερμανικά στρατεύματα και να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε άλλα μέτωπα.
Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών όμως απέρριψε αυτό το αίτημα και απάντησε ότι είχαν οριστεί γερμανικές μονάδες γι’ αυτόν τον σκοπό. Η τουρκική κυβέρνηση, αν και δυσαρεστήθηκε, δεν επέμεινε επειδή ήλπιζε να πάρει ένα ακόμη μεγαλύτερο έπαθλο: το Ιράκ και τις πετρελαιοπηγές της Μοσούλης. Εκείνη την εποχή δεν είχε φανταστεί ακόμα την αξία που θα είχαν τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου και επικέντρωνε την προσοχή της σε εκείνα που ήταν ήδη γνωστά και άμεσα εκμεταλλεύσιμα. Όταν οι Γερμανοί επιτέθηκαν στη Σοβιετική Ένωση, και ιδίως όταν το 1942 επιχείρησαν να καταλάβουν τις πετρελαιοπηγές του Καυκάσου, οι Τούρκοι και πάλι τους βοήθησαν εμμέσως παρατάσσοντας 28 μεραρχίες στην τουρκοσοβιετική μεθόριο και καθηλώνοντας σημαντικές σοβιετικές δυνάμεις απέναντί τους. Για όσο διάστημα εξελίσσονταν οι επιχειρήσεις στο Ανατολικό Μέτωπο, η Τουρκία καραδοκούσε για να δει προς τα πού θα γείρει η πλάστιγγα ώστε να επωφεληθεί.
Οι σχέσεις ναζιστικής Γερμανίας - Τουρκίας συνέχιζαν να είναι στενές. Η Τουρκία πέρασε όλο τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως «επιτήδειος ουδέτερος», φλερτάροντας διαρκώς με τη ναζιστική Γερμανία την οποία τροφοδοτούσε ασταμάτητα με στρατηγικές πρώτες ύλες όπως χρώμιο και νικέλιο. Οι συνολικές τουρκικές εξαγωγές στη Γερμανία ανήλθαν σε 51 εκατομμύρια μάρκα το 1940, 82 εκατομμύρια μάρκα το 1941, 100 εκατομμύρια μάρκα το 1942 και 160 εκατομμύρια μάρκα το 1943. Έως το 1943 οι Τούρκοι είχαν ήδη προμηθευτεί από τη Γερμανία άρματα μάχης PzKpfw IV και καταδιωκτικά αεροσκάφη Fw190, και ενδιαφέρονταν ζωηρά για την απόκτηση βαρέων αρμάτων Τίγρις.
Το γεγονός ότι ο Χίτλερ ήταν πρόθυμος να πουλήσει στους Τούρκους τα νεότατα Τίγρις, τα οποία αποτελούσαν ακόμη ένα είδος στρατιωτικού μυστικού για τη Βέρμαχτ, φανερώνει το πόσο μεγάλη σημασία απέδιδε στη στάση της Τουρκίας γενικότερα. Τα κινηματογραφικά επίκαιρα της εποχής δείχνουν τους Τούρκους στρατιωτικούς να παρακολουθούν εντυπωσιασμένοι μερικά άρματα Τίγρις να ανεβοκατεβαίνουν σε απότομες τάφρους σε στίβο μάχης της Τέταρτης Στρατιάς Πάντσερ στη Ρωσία την άνοιξη του 1943, λίγο πριν τη μάχη του Κουρσκ. Στο γεύμα που τους παρέθεσαν οι Γερμανοί στρατηγοί μετά την επίδειξη οι Τούρκοι εξέφρασαν τον θαυμασμό τους για τα γερμανικά όπλα, αλλά, όταν ρωτήθηκαν αν η χώρα τους θα εγκατέλειπε την ουδετερότητά της για να συνταχθεί με τη Γερμανία, απάντησαν διπλωματικά πως η Βέρμαχτ ήταν αρκετά ισχυρή για να νικήσει τους Σοβιετικούς μόνη της. Δηλαδή «τρόλαραν» και τους Γερμανούς κανονικότατα.
Τελικά, η Τουρκία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία στις 28 Φεβρουαρίου 1945, όταν πλέον τα σοβιετικά στρατεύματα είχαν καταλάβει την Πολωνία και την Ουγγαρία και βρίσκονταν σε απόσταση λίγων δεκάδων χιλιομέτρων από το Βερολίνο. Οι Τούρκοι, θρασύτατοι όπως πάντα, επεδίωξαν να καθίσουν στο τραπέζι των νικητών και να παζαρέψουν ανταλλάγματα για τη… συμμετοχή τους στον πόλεμο κατά του Άξονα, ενώ στην πραγματικότητα η στάση τους ήταν μια σκέτη κοροϊδία. Καθ’ όλη τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δεν έχασαν ούτε έναν στρατιώτη και δεν υπέστησαν απολύτως καμία ζημιά, ενώ αντιθέτως η Ελλάδα πλήρωσε βαρύτατο φόρο αίματος με 600.000 νεκρούς και αναρίθμητες ζημιές σε περιουσίες και υποδομές. Η Ελλάδα έλαβε τελικά ως αντάλλαγμα για τις θυσίες της τα Δωδεκάνησα, ενώ η Τουρκία τίποτα – όπως της άξιζε. Επομένως το να παραπονιέται σήμερα η Τουρκία για την υπερβολικά μεγάλη ΑΟΖ του Καστελόριζου αποτελεί απύθμενο θράσος. Το Καστελόριζο και ολόκληρα τα Δωδεκάνησα δεν τα χάρισε κανείς στην Ελλάδα αλλά κερδήθηκαν με ποταμούς αίματος. Το ότι τα νησιά αυτά στερούν ένα μεγάλο μέρος υφαλοκρηπίδας από την Τουρκία είναι απλώς «κακοτυχία» για τους γείτονες.
Έπαιξαν το παιγνίδι της ουδετερότητας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και έχασαν. Δεν νομιμοποιούνται τώρα να διεκδικούν μέρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων σε μια περιοχή που αποτελεί την ανταμοιβή της Ελλάδας για μία από τις πιο έξοχες στιγμές της Ιστορίας της.
