Συντάξεις: - Τί ισχύει για τη "μάχιμη πενταετία" για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας - Ποιοι Στρατιωτικοί δεν πληρώνουν για την εξαγορά της 5ετίας

 ● Χωρίς κόστος εξαγοράς για τους παλιούς (προ 30-9-1990)

● Ευκολότερη η εξαγορά για τους νέους

● Η «μάχιμη πενταετία» επεκτείνεται σε όλους τους ενστόλους  και όλες τις Υπηρεσίες

● Η έξτρα πενταετία προσαυξάνει τη σύνταξη, όχι τον  μισθό-βαθμό

Με το άρθρο 23 του ν. 4997/2022 (ΦΕΚ Α 219), ρυθμίστηκε το θεσμικό πλαίσιο της «μάχιμης πενταετίας» του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας (ΕΛΑΣ, Πυροσβεστική, Λιμενικό, συνοριοφύλακες). Με την ανωτέρω διάταξη είχε αντικατασταθεί η διάταξη του άρθρου 40 (παρ. 5) του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων (Π.Δ. 169/2007, ΦΕΚ Α 210) περί αυξημένου υπολογισμού στο διπλάσιο του ανωτέρω χρόνου υπηρεσίας για το εν λόγω προσωπικό.

Σύμφωνα με το άρθρο 23 του ν. 4997/2022, ο χρόνος υπηρεσίας που διανύθηκε ή διανύεται στις Ένοπλες Δυνάμεις, στην Ελληνική Αστυνομία, στο Πυροσβεστικό Σώμα και στο Λιμενικό Σώμα Ελληνικής Ακτοφυλακής, σε οποιαδήποτε μονάδα ή υπηρεσία, λογίζεται διπλάσιος για τους εν ενεργεία μονίμους ή τους επί θητεία και όχι για τους απόστρατους. Η διάταξη αυτή δεν καταλαμβάνει επίσης όσους υπάγονται στις διατάξεις των άρθρων 15 παρ. 9 και  12 και 41 του Π.Δ. 169/2007 και του άρθρου 8 περ. 2 και 3 του ν. 2084/1992, όπως ισχύουν.

Α. Αναγνώριση άνευ εξαγοράς. Πλήρης απαλλαγή από την καταβολή επιπλέον εισφορών για όσους κατετάγησαν και μετά το 1990 εφόσον προγενέστερα είχαν υπηρετήσει σε άλλον φορέα του Δημοσίου

Μετά τη νέα ρύθμιση του άρθρου 23 του ν. 4997/2022, απαλλάσσονται του κόστους εξαγοράς, όχι μόνον όσοι είχαν καταταγεί στις Ένοπλες Δυνάμεις ή στα Σώματα Ασφαλείας έως 30-9-1990, αλλά και όσοι κατετάγησαν μετά την ημερομηνία αυτή, εφόσον όμως είχαν ασφαλιστεί έως 30-9-1990 σε φορέα του Δημοσίου, δηλαδή πριν εισέλθουν στις Ένοπλες Δυνάμεις ή τα Σώματα Ασφαλείας. Απαλλάσσονται, δηλαδή, αν είχαν αποκτήσει έως 30-9-1990 την ιδιότητα μονίμου δημοσίου υπαλλήλου και είχαν υπαχθεί στη νομοθεσία για τις συντάξεις του Δημοσίου (Π.Δ. 169/2007).

Ειδικότερα με το άρθρο 23 του ν. 4997/2022 (ΦΕΚ Α ) ορίζεται ότι:

«(…) Επίσης λογίζεται αυξημένος στο διπλάσιο και ως τέτοιος πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας ο χρόνος υπηρεσίας που διανύθηκε ή διανύεται: 

α) σε οποιαδήποτε μονάδα ή υπηρεσία των Ενόπλων Δυνάμεων από τους εν ενεργεία μονίμους ή επί θητεία στρατιωτικούς των Ενόπλων Δυνάμεων, 

β) σε οποιαδήποτε μονάδα ή υπηρεσία ή στα Αρχηγεία της Ελληνικής Αστυνομίας από τα εν ενεργεία μόνιμα ή επί θητεία στελέχη της Ελληνικής Αστυνομίας, 

γ) σε οποιαδήποτε μονάδα ή υπηρεσία ή στο Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος από τα εν ενεργεία μόνιμα ή επί θητεία ή επί συμβάσει στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος, 

δ) σε οποιαδήποτε μονάδα ή υπηρεσία ή στο Αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής από τα εν ενεργεία μόνιμα στελέχη του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής.

(…) Για την εφαρμογή της παρούσας, χρόνος υπηρεσίας λογίζεται και το χρονικό διάστημα της κανονικής άδειας που έλαβε ο εργαζόμενος, καθώς και ο χρόνος αναρρωτικής άδειας ή νοσηλείας μέχρι έναν (1) μήνα ανά έτος. Για την εφαρμογή της παρούσας, δεν θεωρείται χρόνος υπηρεσίας το χρονικό διάστημα διαθεσιμότητας ή αργίας ή πρόσκαιρης παύσης.

Ο παραπάνω διπλασιασμός δεν ισχύει, εφόσον η έξοδος από την υπηρεσία γίνεται με αίτηση του ενδιαφερομένου πριν από τη συμπλήρωση είκοσι πέντε (25) ετών πραγματικής υπηρεσίας, ανεξαρτήτως φύλου.

Η παρούσα εφαρμόζεται και στο προσωπικό των περ. α) έως δ) που υπάγεται στην ασφάλιση των λοιπών ενταχθέντων στον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.) πρώην φορέων, κλάδων, τομέων και λογαριασμών. Για τους ασφαλισμένους αυτούς ο χρόνος υπηρεσίας που υπολογίζεται αυξημένος στο διπλάσιο, σύμφωνα με την παρούσα, λογίζεται ως χρόνος πραγματικής ασφάλισης. Ο διπλασιασμός του χρόνου υπηρεσίας που προβλέπεται στην παρούσα δεν μπορεί να υπερβεί τα πέντε (5) έτη στο σύνολο. Χρόνος υπηρεσίας που υπολογίζεται στο διπλάσιο σύμφωνα με την παρούσα δεν μπορεί να προσμετρηθεί ως διπλάσιος κατ’ εφαρμογή άλλων διατάξεων.

(…)  3. Προκειμένου για τα εν ενεργεία μόνιμα ή επί θητεία ή επί συμβάσει στελέχη της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής, ο χρόνος υπηρεσίας των πέντε (5) ετών που λογίζεται αυξημένος στο διπλάσιο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 40 του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων (π.δ. 169/2007, Α’ 210), αναγνωρίζεται ως συντάξιμος ή ως χρόνος πραγματικής ασφάλισης με καταβολή του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών ασφαλισμένου και εργοδότη, από τους ενδιαφερόμενους. Οι εισφορές αυτές υπολογίζονται επί της αποζημίωσης που λαμβάνουν για εργασία πέραν του πενθημέρου, (…) και παρακρατούνται κατά τον χρόνο καταβολής της αποζημίωσης, κατ’ ανώτατο όριο για μία πενταετία, η οποία αντιστοιχεί στον χρόνο που ζητήθηκε να υπολογισθεί στο διπλάσιο. Για στελέχη του προηγούμενου εδαφίου, τα οποία δεν λαμβάνουν αποζημίωση για εργασία πέραν του πενθημέρου, σύμφωνα με την περ. ΣΤ’ του άρθρου 55 του ν. 1249/1982 και με την περ. Δ’ του άρθρου 127 του ν. 4472/2017, οι εισφορές για την αναγνώριση, ως συντάξιμου ή ως χρόνου πραγματικής ασφάλισης, του χρόνου υπηρεσίας των πέντε (5) ετών, ο οποίος λογίζεται αυξημένος στο διπλάσιο, υπολογίζονται επί της αποζημίωσης που αυτοί θα ελάμβαναν, αν παρείχαν εργασία πέραν του πενθημέρου, σύμφωνα με την περ. ΣΤ) του άρθρου 55 του ν. 1249/1982 και με την περ. Δ’ του άρθρου 127 του ν. 4472/2017, και παρακρατούνται από τις αποδοχές τους κατά τον χρόνο της εν ενεργεία υπηρεσίας τους, κατ’ ανώτατο όριο για μία πενταετία.».

Σε εφαρμογή τής ανωτέρω διάταξης (άρθρο 23 ν. 4997/2022) είχε αρχικά εκδοθεί η υπ’αριθ. 43/2023 Εγκύκλιος του e-ΕΦΚΑ που είχε προκαλέσει και αρκετά ερωτηματικά στο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που επιθυμούσε να κάνει χρήση τής ανωτέρω ευνοϊκής διάταξης για τη «μάχιμη πενταετία».

Προς περαιτέρω διευκρίνιση εκδόθηκε το υπ’ αριθ. πρωτ. 434120/22-3-2024 έγγραφο του e-ΕΦΚA με τίτλο: «Παροχή διευκρινίσεων σχετικά με τον υπολογισμό χρόνου υπηρεσίας προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας στο διπλάσιο και την αναγνώριση του χρόνου αυτού, ως χρόνου πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 40 του Π.Δ 169/2007 και 22 παρ.3 του Ν. 3865/2010».

Όπως μαρτυρά ο τίτλος του, δεν πρόκειται για νέα ερμηνευτική Εγκύκλιο, αλλά για γενικό έγγραφο με τις απαραίτητες διευκρινίσεις σχετικά με τον υπολογισμό χρόνου υπηρεσίας προσωπικού των Ε.Δ. και Σ.Α. στο διπλάσιο και την αναγνώριση του χρόνου αυτού, όπως ο χρόνος αυτός ρυθμίστηκε με σειρά διατάξεων νόμων, με πιο πρόσφατο τον ν. 4997/2022 (άρθρο 23), όπως προαναφέραμε, σε συνδυασμό με την υπ’αριθ. 43/2023 Εγκύκλιο του e-ΕΦΚΑ που αποπειράθηκε να διευκρινίσει θεσμικά ζητήματα.

Σ’ αυτό επισημαίνεται ότι ως διορισθέντες δημόσιοι υπάλληλοι ή καταταχθέντες στρατιωτικοί έως 30-9-1990 που (σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 59 παρ. 1 και  8 του Π.Δ. 169/2007) δεν υποχρεούνται στην καταβολή ασφαλιστικών εισφορών για την αναγνώριση του χρόνου των υπηρεσιών τους στο διπλάσιο, νοούνται και όσοι πριν από την κατάταξή τους ως στρατιωτικοί, είχαν έως 30-9-1990 αποκτήσει την ιδιότητα του τακτικού δημοσίου υπαλλήλου, υπαγόμενοι στη συνταξιοδοτική νομοθεσία του Π.Δ. 169/2007.

Για παράδειγμα, μόνιμος δημόσιος υπάλληλος, διορισμένος το 1989 σε Υπουργείο και ασφαλισμένος στο Δημόσιο, παραιτείται και κατατάσσεται στις Ένοπλες Δυνάμεις το 1991. Θεωρείται, ως προς την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, ως διορισμένος έως 30-9-1990 και ως εκ τούτου, για την αναγνώριση των διπλάσιων υπηρεσιών, δεν καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές.

Επίσης διευκρινίζεται ότι με την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου  40 (παρ. 5) του Π.Δ. 169/2007 διευρύνονται τόσο οι υπηρεσίες που μπορούν να υπολογιστούν ως διπλάσιες, όσο και τα πρόσωπα που μπορούν να αναγνωρίζουν αυτές, μεταβάλλοντας την έννοια της «μάχιμης πενταετίας» και παρέχοντας με αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητα να υπολογιστεί στο διπλάσιο οποιοδήποτε χρονικό διάστημα, όπου κι αν υπηρετεί ή υπηρέτησε το στέλεχος. Έτσι, συνάγεται ότι η υποβολή δήλωσης περί μη καταβολής διπλών εισφορών, όπως ορίζεται στη νομοθεσία (άρθρο 59 παρ. 3 του Π.Δ. 169/2007 και άρθρο 8 παρ. 6 του ν. 2084/1992), δεν βρίσκει πλέον πεδίο εφαρμογής και ως εκ τούτου το στέλεχος που επιθυμεί τον διπλασιασμό των υπηρεσιών του, υποχρεούται να υποβάλει στην Υπηρεσία του τη σχετική αίτησης περί αναγνώρισης. Επομένως, κάθε χρόνος, για τον οποίο έχουν καταβληθεί εισφορές υπέρ κύριας σύνταξης (με τους περιορισμούς, ωστόσο, που τίθενται στο εδ. 6 της παρ. 1 του άρθρου 23 του ν. 4997/2022) διπλασιάζεται.

Εν κατακλείδι, τα πιο ενδιαφέροντα σημεία τού υπ’αριθ.πρωτ. 434120/22-3-2024 γενικού εγγράφου του e-ΕΦΚΑ είναι τα εξής:

► Ως καταταχθέντες στρατιωτικοί ή στελέχη των Σ.Α. έως 30-9-1990, οι οποίοι (σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ. 59 παρ. 1 & 8 του Π.Δ. 169/2007) δεν υποχρεούνται στην καταβολή ασφαλιστικών εισφορών για την αναγνώριση του χρόνου των υπηρεσιών τους στο διπλάσιο, νοούνται και όσοι πριν από την κατάταξή τους, είχαν μέχρι 30-9-1990 αποκτήσει την ιδιότητα του τακτικού δημοσίου υπαλλήλου, υπαγόμενοι στη συνταξιοδοτική νομοθεσία του Π.Δ. 169/2007.

► Δεδομένου ότι με την τροποποίηση του άρθρου 40 (παρ. 5) του Π.Δ. 169/2007 διευρύνονται τόσο οι υπηρεσίες που μπορούν να υπολογιστούν ως διπλάσιες, όσο και τα πρόσωπα που μπορούν να αναγνωρίζουν αυτές, μεταβάλλοντας την έννοια της «μάχιμης πενταετίας» και παρέχοντας με αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητα να υπολογιστεί στο διπλάσιο οποιοδήποτε χρονικό διάστημα, όπου κι αν υπηρετεί ή υπηρέτησε το στέλεχος, συνάγεται ότι η υποβολή δήλωσης περί μη καταβολής διπλών εισφορών, όπως ορίζεται στη νομοθεσία, δεν βρίσκει πλέον πεδίο εφαρμογής και ως εκ τούτου υποχρέωση του στελέχους που επιθυμεί τον διπλασιασμό των υπηρεσιών του, είναι μόνο η υποβολή στην Υπηρεσία του της σχετικής αίτησης περί αναγνώρισης.

►Στην περίπτωση στελεχών που έχουν ήδη αναγνωρίσει με το προγενέστερο καθεστώς διπλάσιες υπηρεσίες, ο χρόνος των οποίων δεν έχει υπερβεί τα πέντε έτη, υφίσταται η δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση αναγνώρισης για τον υπολειπόμενο (μέχρι τα πέντε έτη) χρόνο.

Β. Αναγνώριση της «μάχιμης πενταετίας» με εξαγορά

Στο ανωτέρω γενικό έγγραφο του ΕΦΚΑ αναφέρεται επίσης ότι από την έναρξη ισχύος του ν. 4997/2022, για όσους επιθυμούν να προβούν στην διπλασιασμό χρόνου υπηρεσίας τους όσο είναι στην ενέργεια ή κατά το χρόνο συνταξιοδότησης, η διαδικασία είναι η ακόλουθη:

α) Αναγνώριση όσο είναι στην ενέργεια: Απαιτείται υποβολή σχετικής αίτησης από τον ενδιαφερόμενο στην Υπηρεσία του, στην οποία αναφέρεται το χρονικό διάστημα, το οποίο επιθυμεί να υπολογιστεί στο διπλάσιο. Κατόπιν η αρμόδια οικονομική Διεύθυνση προβαίνει στον υπολογισμό τού ποσού της εισφοράς αναγνώρισης, το οποίο παρακρατείται από τη μισθοδοσία του στελέχους σε τόσες δόσεις όσοι και οι αναγνωριζόμενοι μήνες, κατά την πάγια πρακτική που ακολουθείται από τον e-ΕΦΚΑ για την αναγνώριση χρόνων ασφάλισης (άρθρα 15 και 34 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει).

Στη συνέχεια, η αρμόδια οικονομική Υπηρεσία εκδίδει βεβαίωση, στην οποία αναφέρονται αναλυτικά το χρονικό διάστημα που υπολογίστηκε στο διπλάσιο, καθώς και τα ποσά που παρακρατήθηκαν ανά μήνα. Η σχετική βεβαίωση τίθεται στον συνταξιοδοτικό φάκελο του ασφαλισμένου, προκειμένου οι αρμόδιες για την έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης Υπηρεσίες του e-EΦKA να υπολογίσουν την ανταποδοτική σύνταξη.

Η δυνατότητα της εφάπαξ καταβολής τού ποσού τής εισφοράς αναγνώρισης ισχύει για όλο το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας, που καταλαμβάνονται από τις εν λόγω διατάξεις. Δεδομένου ότι ο αναγνωριζόμενος χρόνος θεωρείται χρόνος πραγματικής ασφάλισης και όχι πλασματικός χρόνος, δεν μπορεί να χορηγηθεί έκπτωση του άρθρου 15 του Ν. 4387/2016, στην περίπτωση της εφάπαξ καταβολής των διπλών εισφορών.

β) Αναγνώριση κατά τον χρόνο συνταξιοδότησης: Οι εν λόγω διατάξεις για τη διαδικασία της αναγνώρισης, ισχύουν για όλους όσους μέχρι 31-12-2016 ήταν ασφαλισμένοι στο Δημόσιο και επιθυμούν να υπολογίσουν στο διπλάσιο -μέχρι και πέντε έτη- τον χρόνο υπηρεσίας τους, κατά τον χρόνο της συνταξιοδότησής τους.

Στην περίπτωση αυτή, η αίτηση για την εν λόγω αναγνώριση θεωρείται ότι εμπεριέχεται στην αίτηση για απονομή σύνταξης και έχει τον ίδιο αριθμό πρωτοκόλλου και ημερομηνία υποβολής με αυτήν. Η αίτησή τους για την αναγνώριση (που θεωρείται ότι εμπεριέχεται στην αίτηση για απονομή σύνταξης) εξετάζεται από την κατά τόπο αρμόδια Τοπική Δ/νση του e-ΕΦΚΑ.

Στο υπ’ αριθ. πρωτ. 434120/22-3-2024 έγγραφο του e-ΕΦΚΑ αναφέρεται επίσης ότι τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή για όσους έχουν υποβάλλει ή θα υποβάλλουν αίτηση μετά την έναρξη ισχύος τού άρθρου 23 του ν. 4997/2022.

Το κόστος εξαγοράς ανέρχεται σε ποσοστό 6,67% των συνταξίμων αποδοχών, όση δηλαδή και η εισφορά υπέρ του κλάδου κύριας σύνταξης. Ως βάση των συνταξίμων αποδοχών λαμβάνονται υπόψη οι συντάξιμες αποδοχές κατά τον χρόνο της εξαγοράς ή του μισθού κατά τον χρόνο που υποβλήθηκε η πρώτη αίτηση.

Για τους υπηρετούντες στα Σώματα Ασφαλείας η εξαγορά ανέρχεται συνολικά, για ολόκληρη την πενταετία, στο ποσό των 3.000 ευρώ αφού βάση της εξαγοράς αποτελεί, σύμφωνα με τον Νόμο, η εκάστοτε αποζημίωση για εργασία πέραν του πενθημέρου, είτε αυτή παρεχόταν είτε όχι.

Γ. Εξαγορά του υπολειπόμενου χρόνου μέχρι τη συμπλήρωση πενταετίας

Στην περίπτωση στελεχών που έχουν ήδη αναγνωρίσει με το προγενέστερο καθεστώς διπλάσιες υπηρεσίες, ο χρόνος των οποίων δεν έχει υπερβεί τα πέντε έτη, υφίσταται η δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση αναγνώρισης για τον υπολειπόμενο χρόνο (μέχρι τα πέντε έτη).

Ο χρόνος υπηρεσίας των πέντε (5) ετών, ο οποίος λογίζεται αυξημένος στο διπλάσιο, αποτελεί χρόνο πραγματικής ασφάλισης, τόσο για τους ασφαλισμένους στο Δημόσιο, όσο και για τους ασφαλισμένους στο πρώην ΙΚΑ- ΕΤΑΜ ή στους λοιπούς ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ πρώην Φορείς κύριας ασφάλισης και δεν συνδέεται με τη βαθμολογική και μισθολογική προαγωγή του ασφαλισμένου, αφού οι σχετικές διατάξεις είναι συνταξιοδοτικές και όχι μισθολογικές.

Ειδικά για τους ασφαλισμένους στο πρώην ΙΚΑ- ΕΤΑΜ ή στους λοιπούς ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ πρώην Φορείς κύριας ασφάλισης (πλην των ασφαλισμένων στο Δημόσιο), ο ανωτέρω πραγματικός χρόνος ασφάλισης συνυπολογίζεται στο ανώτατο όριο αναγνωριστέων χρόνων ασφάλισης, με τις διατάξεις του άρθρου 40 παρ. 6 του ν. 3996/2011, στο οποίο ορίζεται ότι: «…Ο συνολικός χρόνος, ο οποίος, με βάση τα ανωτέρω, συνυπολογίζεται ή αναγνωρίζεται τόσο για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, όσο και για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης, δεν μπορεί να υπερβεί τα επτά (7) έτη, συνυπολογιζόμενου σε αυτά και κάθε άλλου χρόνου, πραγματικού ή πλασματικού, που έχει τυχόν αναγνωρισθεί ή αναγνωρίζεται με βάση άλλες διατάξεις ή αποφάσεις διοικητικών συμβουλίων ασφαλιστικών οργανισμών».

Συμπερασματικά,  με το συμπληρωματικό διευκρινιστικό έγγραφο του e-ΕΦΚΑ αίρονται κάποιες επιφυλάξεις και αποσαφηνίζεται πλήρως το πραγματικό περιεχόμενο της διάταξης του άρθρου 23 του ν. 4997/2022, αφού υπήρχε σύγχυση, στην οποία είχε εν πολλοίς συντελέσει η προηγούμενη 43/2023 Εγκύκλιος του e-ΕΦΚΑ.

Είναι, επομένως, κατανοητό ότι οι αρμόδιες Υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ υιοθετούν ευνοϊκές ερμηνείες ως προς αυτούς που απαλλάσσονται πλήρως από την υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών για την αναγνώριση της μάχιμης 5ετίας, όσο και ως προς τη διεύρυνση των προσώπων που τη δικαιούνται, ανεξαρτήτως του τόπου και της χρονικής διάρκειας που υπηρέτησε σε κάθε θέση το στέλεχος, αλλά και τέλος ως προς την απλοποίηση των διαδικασιών αναγνώρισης.

 Ένα είναι όμως το σαφές μήνυμα: Η «λαχτάρα» τού κάθε στελέχους των Ε.Δ. και Σ.Α. για διατήρηση του Κοινωνικού Κράτους, για δίκαιο και ορθολογικό ασφαλιστικό σύστημα και για αποχώρηση από την ενεργό υπηρεσία με εξασφάλιση μιας -κατά το δυνατόν- αξιοπρεπούς σύνταξης που να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της στρατιωτικής και αστυνομικής υπηρεσίας και τις θυσίες των στελεχών τους. Υπ’αυτή την έννοια, δεν πρόκειται για «ερμηνείες ή διευκρινίσεις επί Εγκυκλίου» αλλά για αυτονόητες διατυπώσεις τού δίκαιου και του λογικού.

Αλέξης Π. Μητρόπουλος (Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ)

Χαράλαμπος Μπουκουβάλας (Δικηγόρος-Εργατολόγος)

Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://enypekk.gr/2024/04/07/ti-ischyei-gia-ti-machimi-pentaetia-stratou-somaton-asfaleias

.

Πάτε καλά ρε; - Tα likes θα μετράνε ως ψήφοι;

 Γιατί μας κάνει εντύπωση που επέλεξαν οι περαστικοί του ΣΥΡΙΖΑ από τη λίστα που συνέταξε ο Κασσελάκης, τον Παπανώτα, και άπειρους άλλους Παπανώτες, για να μπει στο ψηφοδέλτιο και –why not?– να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο Ευρωκοινοβούλιο;

Ο Παπανώτας σας έφταιξε; Ή οι νέοι κανόνες του παιχνιδιού; Που έχουν μετατρέψει την πολιτική, και όχι μόνον αυτήν, σε «Survivor»; 

Να ψηφίζει το κοινό ποιος θα μείνει, ποιος θα αποχωρήσει. Με κριτήρια «αλλού γι’ αλλού». Ελάχιστη σημασία στο ποιος είναι πιο καλός παίκτης. Πιο γυμνασμένος. Πιο αξιοπρεπής. Πιο ικανός. 

Το στήσιμο του παιχνιδιού είναι το πρόβλημα. 

Ο Κασσελάκης έφτιαξε μια λίστα δική του, και δημοκρατικότατα κάλεσε μετά όσους ήθελαν να διαλέξουν εκείνοι ποιοι θα μπουν στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Με τι προσόντα, ρε; 

Ο λαϊκισμός στα χειρότερά του. Εκπεφρασμένος από έναν τύπο ο οποίος, μέρα με την ημέρα, αποδεικνύει ότι το επιτυχημένο (;), για αυτόν, πείραμα της εκλογής του στην προεδρία του κόμματος είναι πλέον για αυτόν ένα κατοχυρωμένο, ωραιότατο case study. 

Δεν αποκλείεται, αν τύχει να γίνει και πρωθυπουργός, να ζητήσει από τον κόσμο (όχι από μέλη του κόμματος, ανθρώπους που έχουν ζυμωθεί μέσα στην πολιτική – με καλά ή κακά αποτελέσματα, δεν έχει σημασία), να διαλέξει μέσα από μια άλλη λίστα που θα του δώσει, ακόμα και το υπουργικό του συμβούλιο.

 Ομως, για να μην αδικώ ολωσδιόλου τον ουρανοκατέβατο Κασσελάκη, τα ευρωψηφοδέλτια και άλλων κομμάτων, με ελάχιστες εξαιρέσεις, είναι γεμάτα πρόσωπα σαν τον Παπανώτα: αναγνωρίσιμα, όπως λέμε, προβεβλημένα, όπως ξέρουμε, και αγαπητά, όπως καταγράφονται στα νούμερα, στους followers και στα likes. 

Το ζήσαμε κι αυτό, λοιπόν!.. 

Αναμενόμενο ήταν. Σε μια χώρα όπου ο καθένας πιστεύει ότι τα ξέρει όλα, από το να προπονεί ποδοσφαιρική ομάδα, να κάνει πρόβλεψη του καιρού, να συμβουλεύσει σε ποιες μετοχές να επενδύσεις, να διαγνώσει την αρρώστια σου, να κρίνει επιστημονικά τον Μπιλ Γκέιτς, μέχρι και να ορίσει πώς θα κάνει μάθημα ένας καθηγητής στο πανεπιστήμιο… σε μια χώρα λοιπόν που όλα αυτά είναι νορμάλ, γιατί μας κάνει εντύπωση που επέλεξαν οι περαστικοί του ΣΥΡΙΖΑ από τη λίστα που συνέταξε ο Κασσελάκης τον Παπανώτα, και άπειρους άλλους Παπανώτες, για να μπει στο ψηφοδέλτιο και –why not?– να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο Ευρωκοινοβούλιο;

 Οι δηλώσεις του τηλεπαρουσιαστή που προκάλεσαν την μήνιν κομμάτων και χρηστών στα social media είναι γνωστές. Εγιναν πριν τον επιλέξουν εκείνοι που έκαναν εγγραφή στον ΣΥΡΙΖΑ, από τη λίστα που παρουσίασε ο Κασσελάκης, αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία. «Verba volant, scripta manent» (τα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν).

 Σε αυτές, ο κ. Παπανώτας ακούγεται να λέει: «Εγώ δεν βλέπω να έχει πρόβλημα μια γυναίκα στην Ελλάδα και γενικά στην Ευρωπαϊκή Ενωση, κανένα. Εκτός αν θέλει να έχει. Δηλαδή αν πάρει έναν σατράπη ο οποίος την κακοποιεί και δεν μιλάει, και κάθεται και το ανέχεται, είναι πρόβλημά της». 

Ολοι αυτοί οι διάσημοι (δήθεν) τηλεπαρουσιαστές μιλάνε πολύ και ασταμάτητα. Για αυτό πληρώνονται. Για να κάθονται σε έναν καναπέ σε τηλεοπτικό πλατό, ή σε ένα ραδιοφωνικό στούντιο, και να λένε ό,τι κατεβάζει η γκλάβα τους. Δηλαδή, το όποιο μυαλό διαθέτουν. 

Εξ αυτής της φλυαρίας, που προτιμώ να την ονομάζω «γλωσσική ακράτεια», φυσικό είναι να φεύγουν βλακείες και κοτσάνες. Και επειδή ζούμε πλέον στη διαστρεβλωμένη πλευρά της digital εποχής όπου τα πάντα καταγράφονται εύκολα στις λεγόμενες «έξυπνες συσκευές» μας, όλα αυτά τα λεκτικά απόβλητα είναι εύκολο να εντοπιστούν και να ανακυκλωθούν. 

Με το καλημέρα, είχαμε και το πρώτο φάουλ από τον λαοπρόβλητο τηλεοπτικό υποψήφιο Γιώργο Αυτιά, ο οποίος, σε μια συγκέντρωση ενθουσιωδών οπαδών του, είπε με στεντόρεια φωνή «…και πάνω απ’ όλα, αυτό το σύνθημα που τσάκισε τους πάντες: Πατρίδα, Θρησκεία, Οικογένεια. Αυτό είναι. Πάμε όλοι μαζί». Ξεχνώντας, ή μη γνωρίζοντας ίσως, ότι αυτό ήταν βασικό σύνθημα των χουντικών 1967-1974. 

Ασφαλώς και δεν είχαν οι συνταγματάρχες την «αποκλειστική αντιπροσωπεία» των τριών αυτών ιερών θεσμών. Ομως, ένας άνθρωπος με κοινή λογική, και επίγνωση της Ιστορίας, θα αναδείκνυε αυτές τις τρεις αξίες, αλλά με άλλον τρόπο, με διαφορετικό λόγο. Π.χ. ότι «στην Ελλάδα έχουμε σταθερούς πυλώνες την Ιστορία του τόπου μας, το διαχρονικό στήριγμα της Πίστης μας, και τον αδιατάρακτο δεσμό με την Οικογένεια». 

Δεν θέλω να πιστέψω ότι ο Αυτιάς το είπε και το έκανε αυτό εν επιγνώσει, όπως ψιθυρίζεται στους διαδρόμους της κακεντρέχειας, υπονοώντας ότι θέλει να «πιάσει» και αυτό, το εθνικοπατριωτικό ακροατήριο. Νομίζω, ελπίζω, ότι έπεσε απλώς θύμα του απερίσκεπτου πολλές φορές ενθουσιασμού του… 

Είχα μια ωραία κουβέντα στο ραδιόφωνο για όλα αυτά τα άσχημα, με τον Χαρίδημο Τσούκα, καθηγητή Στρατηγικής Διοίκησης του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Συμφωνήσαμε ότι στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες, θεωρούμε τις ευρωεκλογές ως τον πρώτο γύρο των εθνικών εκλογών μας. Και με αυτό το δεδομένο έστω, τα κόμματα θέλουν να μεγιστοποιήσουν το μερίδιό τους. 

Πώς το κάνουν αυτό; «Κατά κανόνα, βάζοντας στο ψηφοδέλτιο ανθρώπους που έχουν υψηλή αναγνωρισιμότητα», λέει ο καθηγητής, που στη συνέχεια μου πέταξε το εξής ωραίο:

 «Ζούμε στην εποχή της διασημοκρατίας, κύριε Μιχαηλίδη. Του σελεμπριτισμού!». Και συνέχισε: 

«Σε αυτήν τη συνθήκη, το σημαντικότερο κεφάλαιο που έχει ένας υποψήφιος είναι η τηλεοπτική του εικόνα, γενικότερα η αναγνωρισιμότητά του. Αυτό οδηγεί πολλά κόμματα σε τηλεπερσόνες, που γενικά είναι γνωστοί στον χώρο του θεάματος και του αθλητισμού. Δύο περιοχές που απασχολούν/ενδιαφέρουν ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, αλλά δεν έχουν καμία σχέση με την πολιτική, πόσο μάλλον με την ευρωπαϊκή πολιτική. Κι όμως, βγαίνουν ευρωβουλευτές». 

Οταν θύμισα στον κ. Τσούκα ότι ο ποδοσφαιριστής Ζαγοράκης ανακοινώθηκε ότι θα είναι υποψήφιος για το ΠΑΣΟΚ, ενώ είναι ακόμα ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, είπε: «Απορώ κι εγώ γιατί οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν μια υψηλότερη αίσθηση αξιοπρέπειας ή, τουλάχιστον, μια μειωμένη αίσθηση γελοιότητας…».

 ΥΓ. Ρωτήθηκε αυτές τις μέρες ο Ζαγοράκης για αυτό το «πέρα-δώθε» του, και απάντησε «εγώ είμαι με την Εθνική Ελλάδος». Κάτι που μας πήγε πίσω στο θρυλικό εκείνο «ρε γαμώτο!» της Βούλας Πατουλίδου 

Πηγή: Protagon.gr

Οι πιέσεις για να δώσει η Ελλάδα S-300 στην Ουκρανία και η λογική

 

 
«Η Ελλάδα και η Ισπανία δέχονται πιέσεις να δώσουν στην Ουκρανία συστήματα αεράμυνας» σημειώνει ρεπορτάζ των Financial Times. Απορίες προκαλεί το επιχείρημα όσων τις ασκούν ότι η Ελλάδα δεν έχει να αντιμετωπίσει απειλές! H ανάρτηση Ζελένσκι και το πρώτο σχόλιο της Αθήνας

Protagon Team

Η Ελλάδα και η Ισπανία δέχονται έντονη πίεση από τους συμμάχους τους στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ να παράσχουν περισσότερα συστήματα αεράμυνας στην Ουκρανία, σημειώνει ρεπορτάζ των Financial Times, με φόντο το αίτημα του Κιέβου για μεγαλύτερη βοήθεια το οποίο αναμενόταν να υποβληθεί σήμερα Δευτέρα στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας της ΕΕ στο Λουξεμβούργο. 

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ που υπογράφουν τέσσερις δημοσιογράφοι της εφημερίδας, η Ουκρανία υπέβαλε αυτό τον μήνα επείγουσα έκκληση στους δυτικούς συμμάχους της για επτά επιπλέον συστήματα αεράμυνας, όπως τα αμερικανικής κατασκευής Patriot ή τα σοβιετικής προέλευσης S-300, καθώς η Ρωσία εντείνει την αεροπορική και πυραυλική εκστρατεία της εναντίον των πόλεων και των υποδομών ενέργειας της χώρας. Εν τω μεταξύ, οι αναχαιτιστές αεράμυνας είναι πιθανό να συμπεριληφθούν στο νέο πακέτο βοήθειας των ΗΠΑ που εγκρίθηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων το Σάββατο. Από την Ευρώπη μόνον η Γερμανία έχει δώσει Patriot στην Ουκρανία. 

Πίεση στη Σύνοδο Κορυφής  

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του ρεπορτάζ είναι η αναφορά σε όσα συνέβησαν στη Σύνοδο Κορυφής της περασμένης εβδομάδας στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με τους FT, λοιπόν, κάποιοι ηγέτες χωρών της ΕΕ προέτρεψαν προσωπικά κατά τη Σύνοδο τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον ισπανό ομόλογό του Πέδρο Σάντσεθ, «να δωρίσουν ορισμένα από τα συστήματά τους στην Ουκρανία, σύμφωνα με άτομα που ενημερώθηκαν για τις συζητήσεις».

 «Οι δύο ηγέτες, των οποίων οι ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν από κοινού περισσότερα από δώδεκα συστήματα Patriot συν άλλα όπως τα S-300, ενημερώθηκαν ότι η ανάγκη τους δεν ήταν τόσο μεγάλη όσο αυτή της Ουκρανίας και ότι δεν αντιμετώπιζαν καμία επικείμενη απειλή», αναφέρει η εφημερίδα. 

«Ολοι ξέρουμε ποιος τα έχει, όλοι ξέρουμε πού βρίσκονται και όλοι ξέρουμε ποιος τα χρειάζεται πραγματικά», ανέφερε ένα από τα εμπλεκόμενα πρόσωπα σύμφωνα με την εφημερίδα. 

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολιντίμιρ Ζελένκσι έγραψε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X την Κυριακή: «Οι Patriot μπορούν να ονομάζονται συστήματα αεράμυνας μόνο αν λειτουργούν και σώζουν ζωές και όχι αν στέκονται ακίνητοι κάπου σε βάσεις αποθήκευσης»: «Η Ελλάδα έχει ήδη στηρίξει σημαντικά και θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία στο μέτρο των δυνατοτήτων της» ανέφεραν αρμόδιες πηγές από ελληνικής πλευράς το πρωί της Δευτέρας. 

«Η Ελλάδα δεν θα διαθέσει οτιδήποτε θα αποδυνάμωνε την αεράμυνά της και έχει άλλωστε προσφέρει αναλογικά μεγάλη στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια» πρόσθεταν. 

Τα παραπάνω επανέλαβε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις των δημοσιογράφων στο briefing της ίδιας ημέρας. «Δεν πρόκεται να γίνει οποιαδήποτε κίνηση που θα διακινδυνεύσει έστω και κατ’ ελάχιστο την αποτρεπτική ικανότητα ή την αεράμυνα της χώρας μας. Εχουμε πολλές φορές προβεί σε πολλές διαψεύσεις, σας απαντώ και σήμερα κατηγορηματικά», τόνισε ο Παύλος Μαρινάκης (περισσότερα εδώ).

 Είναι πάντως απορίας άξιο πώς γίνεται να θεωρείται από κάποιους, με βάση πάντα το ρεπορτάζ των FT, ότι η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει «επικείμενη απειλή», όταν είναι γνωστό ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει τη διαρκή απειλή της Τουρκίας του Ερντογάν. 

Αξιωματούχοι δήλωσαν ακόμη στους Financial Times ότι ασκείται μικρότερη πίεση στην Πολωνία και τη Ρουμανία, οι οποίες διαθέτουν επίσης Patriot, να εξετάσουν τις αποστολές συστημάτων στο Κίεβο, δεδομένης της πιο ευάλωτης θέσης τους στα σύνορα με την Ουκρανία. Η Ουκρανία διαθέτει επί του παρόντος τουλάχιστον τρία συστήματα Patriot, συμπεριλαμβανομένου ενός που προμηθεύεται από τις ΗΠΑ και δύο από τη Γερμανία που θα στείλει κι άλλο ένα. 

Το Κίεβο διαθέτει επίσης πυραυλικά συστήματα εδάφους-αέρος μεγάλου βεληνεκούς που αναπτύχθηκαν από την πρώην Σοβιετική Ενωση, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων S-300 και S-200. Μια ενημερωμένη έκδοση του τελευταίου χρησιμοποιήθηκε για την κατάρριψη ενός ρωσικού στρατηγικού βομβαρδιστικού μεγάλου βεληνεκούς Tu-22M3 πάνω από την περιοχή Κράι Σταυρούπολης της Ρωσίας την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με ουκρανούς αξιωματούχους. 

Ενδιαφέρον του Κιέβου για τους S-300 

Η πίεση για δωρεά συστημάτων αναμένεται να ενταθεί κατά τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας των 27 κρατών μελών της ΕΕ στο Λουξεμβούργο τη Δευτέρα, δήλωσαν αξιωματούχοι στους FT.

 «Το Κίεβο θεωρείται ότι ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τα παλιά συστήματα S-300 της Ελλάδας, τα οποία οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν ήδη στο οπλοστάσιό τους και έχουν εμπειρία. “Υπάρχουν χώρες που δεν έχουν άμεση ανάγκη τα συστήματα αεράμυνας τους, για να είμαι πολύ ειλικρινής”, είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ που συμμετείχε στις προετοιμασίες για τη συνάντηση. “Κάθε χώρα καλείται να αποφασίσει τι μπορεί να διαθέσει”» πρόσθεσε σύμφωνα με τους Financial Times. 

Οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας της ΕΕ θα συζητήσουν επίσης την κρίση στη Μέση Ανατολή και το Σουδάν, αλλά η Ουκρανία παραμένει το πιο κρίσιμο ζήτημα. «Η πιο σημαντική συζήτηση θα είναι να προσδιοριστεί τι μπορούν να κάνουν τα κράτη μέλη για να υποστηρίξουν την αεροπορική άμυνα της Ουκρανίας. Αυτό είναι το πιο σημαντικό πράγμα», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ σύμφωνα με το δημοσίευμα. 

Πηγή: Protagon.gr

“Το «προπατορικό αµάρτηµα» της υπερχρέωσης συνέβη τη δεκαετία του 1980”

 

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών (1982-83) Δ. Κουλουριάνος, και σημαντικότατο στέλεχος οικονομικών οργανισμών της Ευρώπης,  μίλησε στο Βήμα για τον στενό του φίλο Ανδρέα Παπανδρέου και τις μέρες της συνεργασίας τους στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ: ‘Ανοιξη του 1962. Ο Ανδρέας Παπανδρέου επισκέπτεται την Κορώνη της Μεσσηνίας και µένει στο πατρικό σπίτι του φίλου του Δηµήτρη Κουλουριάνου. Είκοσι χρόνια αργότερα (1982) αναθέτει ως Πρωθυπουργός στον παλιό του φίλο (έγκριτο πια οικονοµολόγο και στέλεχος της Παγκόσµιας Τράπεζας) το υπουργείο Οικονοµικών. Η θητεία του Κουλουριάνου ήταν σύντοµη (13 µήνες), γεµάτη από «όχι» σε παροχές που θεωρούσε ότι οδηγούσαν σε νέο δανεισµό. Την περασµένη Τετάρτη «Το Βήµα» τον συνάντησε στο κτήµα του στην Κορώνη. Αγρότης πλέον και οινοπαραγωγός στα 81 του χρόνια, αποκάλυψε άγνωστες λεπτοµέρειες για τη γέννηση της «χιονοστιβάδας του χρέους» και µίλησε για το «καθαρτήριο» που θα οδηγήσει στην επόµενη ηµέρα.

Αλλιώς φανταζόταν τη δεκαετία του 1980 ο Δηµήτρης Κουλουριάνος. «Μετά την πτώση της χούντας, το 1974, υπήρχε διάχυτη ευφορία, νοµίζαµε ότι όλα τα προβλήµατα θα λυθούν αυτοµάτως. Η προσέγγισή µου ήταν ότι το ξεχαρβάλωµα της ελληνικής οικονοµίας απαιτούσε µια περίοδο νοικοκυρέµατος. Χρειαζόµασταν δύο τετραετίες για να αλλάξουµε τις δοµές µε µεταρρυθµίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές». Γρήγορα αντιλήφθηκε ότι το πράγµα πήγαινε αλλού. «Βρε παιδιά, δεν γίνεται “στις 18 Σοσιαλισµό”, δεν περνάς τόσο εύκολα από ένα σύστηµα δυτικό, καπιταλιστικό, σε κάτι άλλο» έλεγε στον στενό κύκλο των συνεργατών του Ανδρέα Παπανδρέου όταν επέµεναν στο σύνθηµα «στις 18 Σοσιαλισµό» τις παραµονές του εκλογικού θριάµβου του ΠαΣΟΚ (18 Οκτωβρίου του 1981).

Μετά τη νίκη ο Παπανδρέου ζήτησε από τον Κουλουριάνο να εγκαταλείψει την Παγκόσµια Τράπεζα και να αναλάβει διοικητής της ΕΤΒΑ. Επιπλέον, του έδωσε θέση στο Κυβερνητικό Συµβούλιο Οικονοµικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΠ). Τον επόµενο χρόνο, στις 4 Ιουλίου του 1982, ο Πρωθυπουργός τού έκανε το τραπέζι στο Καστρί. Του ανακοίνωσε ότι την επόµενη ηµέρα θα γίνει ανασχηµατισµός και ότι αναλαµβάνει υπουργός Οικονοµικών…

«Οταν ήµουν υπουργός Οικονοµικών, είδα ότι το χρέος άρχισε να παίρνει διαστάσεις πολλαπλασιαστικές» θυµάται ο Κουλουριάνος. Το 1981 το δηµόσιο χρέος έφθανε το 30% του ΑΕΠ – το 1989 ανήλθε σε 72% και σήµερα πλησιάζει το 170%. Το «προπατορικό αµάρτηµα» της υπερχρέωσης συνέβη τη δεκαετία του 1980. Το αίτηµα της αποκατάστασης όσων ζούσαν αποκλεισµένοι και κυνηγηµένοι από το κράτος της Δεξιάς, επί δεκαετίες ολόκληρες, ήταν δίκαιο και κυρίαρχο. Οδήγησε όµως σε νοοτροπίες και πρακτικές που σήµερα θεωρούνται από πολλούς η αρχή των δεινών που υφίσταται τώρα η Ελλάδα. «Ανησυχούσα µε ποιον έφαγε το βράδυ ο Ανδρέας για να δω την άλλη µέρα τι “επιταγή” θα µου έρθει» λέει χαριτολογώντας. Με τη λέξη «επιταγή» εννοεί τη βροχή των αιτηµάτων για παροχές. Παράγοντες του κόµµατος και της κυβέρνησης αποσπούσαν τη συγκατάθεση του Πρωθυπουργού και έµπαιναν µε θράσος στο γραφείο του.

«Και µου έλεγαν» θυµάται «“Εσύ τι το παίζεις; Πρωθυπουργός; Αφού συµφωνεί ο Πρωθυπουργός…”. Κι εγώ απαντούσα: “Ο Πρωθυπουργός µπορεί να συµφωνεί αλλά σας είπε να πάτε στον ∆ηµήτρη. Και ο ∆ηµήτρης είναι Καραγεώργη Σερβίας 10”.

Εκεί ήταν αυτός που έπρεπε να πληρώσει, το υπουργείο Οικονοµικών».

Η απάντηση του Κουλουριάνου στη βροχή των αιτηµάτων ήταν τις περισσότερες φορές αρνητική. «Χαρακτηριζόµουν πλέον ως συντηρητικός της παλιάς σχολής που ήθελε διόρθωση του συστήµατος και όχι ανατροπή!»…

«Ο Ανδρέας δεν έλεγε ποτέ “όχι”» συνεχίζει ο Κουλουριάνος. «Οταν του µίλαγες στενά για οικονοµικά, αρρώσταινε. Με ρωτάνε µερικές φορές: “Μα δεν ήξερε ο Ανδρέας οικονοµικά;”. Παραήξερε οικονοµικά και γι’ αυτό ακριβώς δεν ήθελε να συζητάει οικονοµικά. Γιατί ήξερε ότι εκεί ισχύει η λογική της οικονοµικής ανάλυσης». Ο υπουργός που πήγαινε στο γραφείο του µε το λεωφορείο και έλεγε «όχι» στις παροχές (κάνοντας έξω φρενών τους συναδέλφους του) δεν άντεξε για πολύ σε αυτή τη θέση. Εµεινε όµως αρκετά για να σχηµατίσει εικόνα. «∆ηµιουργήθηκε µια νοοτροπία, ένας τρόπος σκέψης που είχε αποσυνδέσει την αµοιβή από την προσπάθεια. Η αµοιβή είχε γίνει ένα είδος ανθρώπινου δικαιώµατος» λέει σήµερα. «Ακόµη και σε υπηρεσίες όπως η ΕΡΤ, για παράδειγµα, όπου υπήρχε πλεονάζον προσωπικό, ερχόταν ο υπεύθυνος και µου ζητούσε να προσλάβω 1.200. Του έλεγα ότι δεν γίνεται. Μου απαντούσε “τώρα θα βάλουµε δικούς µας”, ανεξαρτήτως αν χρειάζονταν ή όχι». Τα λεφτά όµως δεν υπήρχαν για αθρόες προσλήψεις και η µόνη λύση ήταν ο δανεισµός. «Εκεί τους είπα ότι αυτό παίρνει πλέον τη µορφή της χιονόµπαλας, κάθε βόλτα και µεγαλώνει»…

Ο Κουλουριάνος παραιτήθηκε στις 10 Αυγούστου του 1983.

Προτού γίνει υπουργός ο Κουλουριάνος µετρούσε ήδη 13 χρόνια στην Παγκόσµια Τράπεζα και είχε συµµετάσχει σε αποστολές σε 20 χώρες. «Γι’ αυτό καταλαβαίνω και πώς λειτουργεί σήµερα η τρόικα» µας λέει, «την έχω κάνει αυτή τη δουλειά». Τον ρωτάµε αν θα αντέξει η Ελλάδα µια έξοδο από το ευρώ. «Η έξοδος από το ευρώ θα είναι αυτοκτονία» απαντάει κοφτά . «Η Ελλάδα βρίσκεται σε τέλµα.

Το ένα πόδι είναι χρέος-έλλειµµα, το άλλο πόδι είναι ύφεση-ανεργία. Οταν σηκώνεις το ένα πόδι να ανασάνεις, βουλιάζει το άλλο. Και το αντίστροφο. Μέχρι να βρεθεί µια σχετικά στέρεη βάση να ανεβείς λίγο πιο πάνω.

Βλέπω ότι αυτή τη δεκαετία η χώρα µας θα µείνει σε αυτό το τέλµα. Είναι µια µεταβατική περίοδος, βρισκόµαστε στο Καθαρτήριο. Οπως έγραψε ο ∆άντης, πρέπει να περάσεις από το Καθαρτήριο για να δεις τον Παράδεισο. Εχουµε σταµατήσει ως κοινωνία, ως οικονοµία, να παράγουµε. Φτάσαµε να πωλούνται σκόρδα Κίνας στην Κορώνη. ∆εν µπορούµε να στηριχθούµε µόνο στις υπηρεσίες και στις ελπίδες ότι θα έρθουν ξένες επενδύσεις. Η νοοτροπία δεν αλλάζει από τη µια µέρα στην άλλη, δεν αλλάζει µε νόµους και µε ρητορεία.

Η παλιά εποχή τέλειωσε»

Συνδέθηκε µε τον Ανδρέα, τον πάντρεψε ο Γιώργος

«Με τον Ανδρέα γνωριστήκαµε το 1959, όταν υπηρετούσα στην Τράπεζα της Ελλάδας, στη Διεύθυνση Οικονοµικών Μελετών που είχε φτιάξει ο Ζολώτας. Εχει έρθει από το Μπέρκλεϊ µε άδεια µελετών. Θέµα της µελέτης του ήταν το γιουγκοσλαβικό σύστηµα της αυτοδιαχείρισης. Είχε µεγάλη εκτίµηση προς τον Τίτο, γιατί µεταξύ των άλλων ήταν εναντίον του σοβιετικού κατεστηµένου. Συγχρόνως είχε µεγάλη εκτίµηση, για να µην πω και θαυµασµό, για τον Περόν της Αργεντινής» Την επόµενη χρονιά, το 1960, ο Κουλουριάνος βρέθηκε µε κρατική υποτροφία για µεταπτυχιακές σπουδές στο Μπέρκλεϊ. Καθηγητής του σε δύο µαθήµατα το 1960 ήταν ο κοσµήτορας του Πανεπιστηµίου, ο Ανδρέας Παπανδρέου. «Ηταν πάρα πολύ καλός δάσκαλος, πολύ αγαπητός από τους φοιτητές, και έχαιρε µεγάλης εκτίµησης στο Μπέρκλεϊ» θυµάται ο Κουλουριάνος. «Ακόµη και αν ο φοιτητής έκανε µια ερώτηση που ήταν λιγάκι ανόητη, ο Ανδρέας δεν τον έβαζε στη θέση του. “Είναι λάθος ερώτηση αλλά είναι προς τη σωστή κατεύθυνση” έλεγε. Από αυτό καταλαβαίνεις πόσο διπλωµατικά χειριζόταν τη σχέση µε τους φοιτητές».

Οι δύο άνδρες συνδέθηκαν στο Σαν Φρανσίσκο µε στενή φιλία. Τον Ιούνιο του 1967 έγινε ο γάµος του Δηµήτρη Κουλουριάνου µε τη σύζυγό του Ρούλα. Ο Ανδρέας είχε υποσχεθεί να τους παντρέψει. Τους πρόλαβε όµως η χούντα. Την ηµέρα του γάµου ήταν έγκλειστος στις φυλακές Αβέρωφ. Αναγκαστικά, στον γάµο εκπροσώπησε τον Ανδρέα ο 15χρονος τότε γιος του: ο σηµερινός πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου. Το 1985 ο Κουλουριάνος αρνήθηκε να επιστρέψει στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και συνέχισε τη διεθνή σταδιοδροµία του ως πρέσβης της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ (1986-1990) και αργότερα (από το 1991 ως το 1993) ως αναπληρωτής διευθυντής στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD). Με τον Ανδρέα δεν ξαναβρέθηκαν µετά τη δεκαετία του 1980. «Οταν έµαθα τον θάνατο του Ανδρέα» θυµάται, «έκοψα ένα λουλούδι από τον κήπο του πατρικού µου σπιτιού στην Κορώνη και ανέβηκα στη Μητρόπολη»…

πηγή:https://www.insurancedaily.gr/%cf%84%ce%bf-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%80%ce%b1%cf%84%ce%bf%cf%81%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%b1%c2%b5%ce%ac%cf%81%cf%84%ce%b7%c2%b5%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%85%cf%80%ce%b5%cf%81%cf%87%cf%81/

Το προπατορικό αμάρτημα της υπερχρέωσης - Η χειραγώγηση των εκλογέων

 

Εάν οι Έλληνες επιλέξουν ξανά ένα από εκείνα τα κόμματα που τους κατέστρεψαν, ενώ συνεχίζουν να υπηρετούν πιστά τους Γερμανούς και τα μνημόνια, θα χάσουν την τελευταία τους ευκαιρία να ξεφύγουν από την κρίση οι ίδιοι, τα παιδιά τους και τα παιδιά των παιδιών τους – αφού η Ελλάδα ασφαλώς θα αναπτυχθεί υπό το νέο ιδιοκτησιακό της καθεστώς, άλλα όχι προς όφελος των Πολιτών της, όπως ακριβώς η Γουατεμάλα.

«Μετά την πτώση της χούντας, το 1974, υπήρχε διάχυτη ευφορία, νομίζαμε ότι όλα τα προβλήματα θα λυθούν αυτόματα. Η προσέγγισή µου ήταν πως η ξεχαρβαλωμένη ελληνική οικονομία απαιτούσε µια περίοδο νοικοκυρέματος. Χρειαζόμασταν δύο τετραετίες για να αλλάξουμε τις δομές, µε μεταρρυθμίσεις και με διαρθρωτικές αλλαγές…. Όταν ήμουν υπουργός Οικονομικών, είδα ότι το χρέος άρχισε να παίρνει πολλαπλασιαστικές διαστάσεις. Το 1981 το δημόσιο χρέος έφθανε το 30% του ΑΕΠ – το 1989 ανήλθε στο 72% και σήμερα (2011) πλησιάζει στο 170%. Το «προπατορικό αμάρτημα» της υπερχρέωσης συνέβη τη δεκαετία του 1980. Το αίτημα της αποκατάστασης όσων ζούσαν αποκλεισμένοι και κυνηγημένοι από το κράτος της Δεξιάς, επί δεκαετίες ολόκληρες, ήταν δίκαιο και κυρίαρχο. Οδήγησε όμως σε νοοτροπίες και σε πρακτικές που σήμερα θεωρούνται από πολλούς η αρχή των δεινών που υφίσταται τώρα η Ελλάδα.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν έλεγε ποτέ «όχι» …. δημιουργήθηκε µια νοοτροπία, ένας τρόπος σκέψης που είχε αποσυνδέσει την αμοιβή από την προσπάθεια. Η αμοιβή είχε γίνει ένα είδος ανθρώπινου δικαιώματος. Ακόμη και σε υπηρεσίες όπως η ΕΡΤ, για παράδειγμα, όπου υπήρχε πλεονάζον προσωπικό, ερχόταν ο υπεύθυνος και µου ζητούσε να προσλάβω 1.200. Του έλεγα ότι δεν γίνεται. Μου απαντούσε «τώρα θα βάλουμε δικούς µας, ανεξαρτήτως αν χρειάζονται ή όχι». Τα λεφτά όμως δεν υπήρχαν για αθρόες προσλήψεις και η μόνη λύση ήταν ο δανεισμός. Εκεί τους είπα ότι αυτό παίρνει πλέον τη μορφή της χιονοστιβάδας, κάθε βόλτα και μεγαλώνει». (Δ. Κουλουριανός, υπουργός οικονομικών,  1982-1983, πρώην στέλεχος της Παγκόσμιας τράπεζας – πηγή)

Ανάλυση

Ο παραπάνω πρώην υπουργός οικονομικών άντεξε μόλις δέκα μήνες στη θέση του, επειδή επρόκειτο για ένα υπεύθυνο άτομο – το οποίο έβλεπε πού κατευθυνόταν η Ελλάδα, εάν συνέχιζε να χρεώνεται αφειδώς. Μπορεί δε αρκετοί να συνδέουν εκείνη την εποχή της ευημερίας με τη δραχμή, η αλήθεια όμως είναι εντελώς διαφορετική – αφού η άνοδος του βιοτικού επιπέδου οφειλόταν αφενός μεν στις υψηλές αμοιβές και στις περισσότερες θέσεις εργασίας με τη δημιουργία χρεών, αφετέρου στην κατακόρυφη αύξηση των τιμών της ακίνητης περιουσίας, ως αποτέλεσμα κυρίως της συμμετοχής της στην ΕΕ.

Αρκεί να υπενθυμίσει κανείς πως, για παράδειγμα, ένα οικόπεδο στη Μύκονο ή αλλού πολλαπλασίασε την τιμή που είχε το 1980 μέσα σε ελάχιστο χρόνο – οπότε ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων πλούτισε, χωρίς να οφείλεται στη δουλειά του. Σε κάθε περίπτωση, το δημόσιο χρέος έφτασε στο απαγορευτικό 100% του ΑΕΠ το 1993 (γράφημα) – ενώ ήταν κυρίως εξωτερικό, άρα εξαιρετικά επικίνδυνο, αφού ποτέ οι Έλληνες δεν εμπιστεύθηκαν το κράτος τους, αγοράζοντας μαζικά τα ομόλογα του όπως οι Ιάπωνες ή ακόμη και οι Ιταλοί.

Περαιτέρω, το αποτέλεσμα της κλιμάκωσης του χρέους σε τέτοια επίπεδα ήταν η ραγδαία άνοδος των επιτοκίων δανεισμού της χώρας στο 25% περίπου(γράφημα) – γεγονός που αφενός μεν αύξανε τα ελλείμματα οπότε ανατροφοδοτούσε το χρέος, αφετέρου στραγγάλιζε τις τράπεζες (δανείζονται συνήθως λίγο πιο ακριβά από το κράτος) και την πραγματική οικονομία. Ως εκ τούτου, η μοναδική διέξοδος της Ελλάδας τότε (η εξέλιξη της Ιταλίας ήταν σχεδόν αντίστοιχη), δεν ήταν άλλη από τη συμμετοχή της στην Ευρωζώνη – γεγονός που μόνο ως προοπτική μείωσε ραγδαία τα επιτόκια δανεισμού της, όπως επίσης των άλλων χωρών που ήταν υποψήφιες εισόδου στο ευρώ.

Ουσιαστικά λοιπόν δεν ήταν η δραχμή, αλλά το ευρώ που επιμήκυνε την ευημερία της Ελλάδας εκείνη την εποχή – όπου όμως η χώρα μας, αντί να εκμεταλλευθεί την τεράστια εξοικονόμηση χρημάτων από την πτώση του επιτοκίου δανεισμού, εξυγιαίνοντας την οικονομία της και καθιστώντας την ικανή να ανταπεξέλθει με τις απαιτήσεις ενός «σκληρού» νομίσματος,συνέχισε την ίδια σπάταλη πολιτική.

Παράλληλα εκτινάχθηκε η διαφθορά και η διαπλοκή της πολιτικής και οικονομικής της ελίτ, η οποία δεν ήταν ποτέ και δεν είναι ακόμη ούτε στο ελάχιστο πατριωτική – με την έννοια πως τέτοια διαφθορά υπάρχει και σε άλλες χώρες, ακόμη μεγαλύτερη στη Γερμανία, αλλά δεν φτάνει στο σημείο να οδηγήσει στη χρεοκοπία του κράτους. Αντίθετα η ελληνική ελίτ, ιδίως η οικονομική, αδιαφορεί εντελώς για την πατρίδα και τους συμπολίτες της – διαφορετικά θα ήταν αδύνατον να χρεοκοπήσει η Ελλάδα, η νούμερο ένα ναυτιλιακή δύναμη του πλανήτη.

Η εποχή της κρίσης     

Συνεχίζοντας το δημόσιο χρέος, παρά την απίστευτη σπατάλη, τη μη παραγωγή πλούτου, τα μεγάλα ελαττώματα της οικονομίας και τα θηριώδη θεσμικά ελλείμματα, παρέμεινε στα ίδια περίπου επίπεδα έως το 2008 – επειδή η Ελλάδα είναι μία πολύ πλούσια χώρα. Τότε ξέσπασε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, την οποία δεν συνειδητοποίησαν καν τα πολιτικά κόμματα της Ελλάδας – ενώ όχι μόνο συνέχισαν την ίδια πολιτική χωρίς να μειώσουν τις περιττές δαπάνες («λεφτά υπάρχουν») αλλά, επί πλέον, διέσυραν διεθνώς τους Έλληνες, διόγκωσαν τεχνητά τα ελλείμματα με τη συμμετοχή της ΕΛΣΤΑΤ, δεν ανακύκλωσαν έγκαιρα το βραχυπρόθεσμο/ληξιπρόθεσμο χρέος παρά το ότι υπήρχε ακόμη η δυνατότητα τον Ιανουάριο του 2010 και τελικά καταδίκασαν τη χώρα μας στην τραγωδία του ΔΝΤ και των μνημονίων.

Προφανώς βέβαια το ΔΝΤ δεν είχε καμία πρόθεση να εξυγιάνει την ελληνική οικονομία αφού, εάν πράγματι το ήθελε, το πρώτο που θα έκανε θα ήταν η επιβολή ελέγχων κεφαλαίων – έτσι ώστε να μη διαφύγουν καταθέσεις της τάξης των 100 δις € στο εξωτερικό, δημιουργώντας τεράστια προβλήματα στις τράπεζες, καθώς επίσης μειώνοντας κατακόρυφα τη ρευστότητα της χώρας, με αποτέλεσμα το στραγγαλισμό της πραγματικής οικονομίας (κάτι αντίστοιχο ισχύει για την κυβέρνηση στις αρχές του 2015, όπου ήταν αδιανόητο να προωθεί τη σύγκρουση με τους δανειστές, χωρίς προηγουμένως να επιβάλλει ελέγχους κεφαλαίων – με αποτέλεσμα να διαφύγουν ξανά 35 δις € καταθέσεις, να στραγγιστεί η ρευστότητα, να εξαρτηθούν οι τράπεζες από την ΕΚΤ και τον ELA, να τις κλείσει η ΕΚΤ και να βρεθεί ξανά η Ελλάδα με το πιστόλι στον κρόταφο, ανάλυση).

Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα ήταν μεν υπερχρεωμένη το 2010, αλλά όχι χρεοκοπημένη, όπως ισχυρίζονται τα περισσότερα κόμματα σήμερα, επιδιώκοντας να καλύψουν τα τεράστια λάθη τους, όσον αφορά τη διαχείριση της κρίσης έκτοτε – το διαχειριστικό έγκλημα θα λέγαμε χωρίς καμία διάθεση υπερβολής, με αποκορύφωμα το PSI που στήριξαν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, με το οποίο παραδόθηκε η εθνική μας κυριαρχία χωρίς κανένα λόγο, ενώ δεν έχει συμβεί πουθενά κάτι ανάλογο στην παγκόσμια ιστορία.

Ειδικά όσον αφορά τον αφελληνισμό των τραπεζών και τα κόκκινα δάνεια, αποτέλεσμα της πτώσης του ΑΕΠ, μισθών και εισοδημάτων, της υπερβολικής αύξησης των φόρων, της εισπρακτικής πολιτικής των κυβερνήσεων κατ’ εντολή των Γερμανών κλπ., υπήρχαν πάρα πολλές λύσεις – η καλύτερη το 2013/14, όπου οι τράπεζες είχαν εθνικοποιηθεί, ενώ επιτρεπόταν από την ΕΕ η δημιουργία μίας «bad bank» για τη μεταφορά των κόκκινων δανείων και τη εξυγίανση τους. Η κυβέρνηση έπρεπε τότε απλά να ιδρύσει μία αναπτυξιακή τράπεζα «προικοδοτώντας» την με περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου και μέσω αυτής μία «bad bank» όπως οι Η.Π.Α. το 1933 – οπότε αφενός μεν θα διασωζόταν οι τράπεζες, αφετέρου δεν θα έχαναν τα σπίτια τους οι Έλληνες.

Ο στόχος όμως των Γερμανών, τους οποίους υπηρετούν πιστά όλα τα κόμματα που έχουν κυβερνήσει την Ελλάδα μετά το 2009, ενώ φαίνεται πως θα συνεχίσουν (ένα ενδεχόμενο που δημιουργεί αμφιβολίες για τη διανοητική κατάσταση του πληθυσμού μας, αν και καταλαβαίνουμε πως είναι το προϊόν χειραγώγησης), δεν είναι η εξυγίανση της οικονομίας μας – αλλά η υφαρπαγή όλων όσων έχουμε και δεν έχουμε, ο διαμελισμός της Ελλάδας με αφετηρία τη Μακεδονία και η μετατροπή της (μέσω των ξένων μεταναστών και του διωγμού των ικανών νέων Ελλήνων) σε μία πολυπολιτισμική κοινωνία, για να είναι πολύ πιο εύκολα ελεγχόμενη, καθώς επίσης για να παρέχει φθηνό εργατικό δυναμικό στη γερμανική βιομηχανία.

Εν τούτοις ακόμη και σήμερα υπάρχουν λύσεις, εάν κυβερνηθεί η Ελλάδα σωστά, με στόχο (α) την ανάκτηση της χαμένης της εθνικής κυριαρχίας, καθώς επίσης (β) την ανάκτηση του 1 τρις € των ζημιών που έχει υποστεί από την πολιτική των μνημονίων (=πτώση των τιμών της ιδιωτικής και δημόσιας ακίνητης περιουσίας, του χρηματιστηρίου, των εισοδημάτων κοκ.).

Εν προκειμένω οφείλει να κατανοήσει κανείς ότι, το ζητούμενο δεν είναι η εξόφληση των δημοσίων χρεών (καμία χώρα δεν τα εξοφλεί, όλες τα ανακυκλώνουν), αλλά η σταδιακή μείωση τους ως προς το ΑΕΠ – κάτι που επιτυγχάνεται σχετικά εύκολα, εάν αυξάνεται το ΑΕΠ μας με ρυθμό μεγαλύτερο του μέσου κόστους δανεισμού μας (1,61%). Πόσο μάλλον εάν καταφέρουμε, αφού μπορούμε, να έχουμε πλεονασματικό προϋπολογισμό, καθώς επίσης θετικό εμπορικό ισοζύγιο – όπου για το τελευταίο αρκεί η μείωση των εισαγωγών με την κατανάλωση μόνο ελληνικών προϊόντων, καθώς επίσης η αύξηση των εξαγωγών.

Με δεδομένο πάντως το ότι, η Ελλάδα είναι μία πολύ πλούσια χώρα, με πάρα πολλές δυνατότητες και εξαιρετικά ισχυρούς οικονομικούς πυλώνες (πρωτογενής τομέας, μεταποίηση, τουρισμός, ναυτιλία), η ανάπτυξη της με γρήγορους ρυθμούς, ειδικά μετά τη ραγδαία πτώση του παρελθόντος, είναι απολύτως εφικτή – αρκεί φυσικά να λυθούν τα βασικά της λειτουργικά προβλήματα, όπως είναι η υπερβολική φορολόγηση, οι ελλειμματικοί θεσμοί, η αναποτελεσματικότητα του δημοσίου, το ασταθές φορολογικό και επιχειρηματικό της πλαίσιο, η κομματική-πελατειακή διαφθορά κοκ.

Πριν από όλα βέβαια πρέπει να σταματήσει αμέσως το ξεπούλημα των δημοσίων επιχειρήσεων και η λεηλασία του ιδιωτικού πλούτου – αφού χωρίς πόρους και μέσα παραγωγής πλούτου, η χώρα είναι αδύνατον να αναπτυχθεί από μόνη της.

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, εάν οι Έλληνες επιλέξουν ξανά ένα από εκείνα τα κόμματα που τους κατέστρεψαν, ενώ συνεχίζουν να υπηρετούν πιστά τους Γερμανούς και τα μνημόνια, θα χάσουν την τελευταία τους ευκαιρία να ξεφύγουν από την κρίση οι ίδιοι, τα παιδιά τους και τα παιδιά των παιδιών τους – αφού η Ελλάδα ασφαλώς θα αναπτυχθεί υπό το νέο ιδιοκτησιακό της καθεστώς, άλλα όχι προς όφελος των Πολιτών της, όπως ακριβώς η Γουατεμάλα (ανάλυση).

Με κριτήριο πάντως τις δημοσκοπήσεις, οι οποίες όμως έχουν στόχο τη χειραγώγηση των εκλογέων από αυτούς που τις πληρώνουν, το μέλλον της Ελλάδας διαγράφεται πολύ σκοτεινό – όχι μόνο από οικονομικής πλευράς αλλά, επίσης, από εθνικής. Ευχόμαστε και ελπίζουμε λοιπόν να μην επαληθευτούν οι προβλέψεις τους, σύμφωνα με τις οποίες η χώρα θα διοικηθεί από κάποια κυβέρνηση συνεργασίας ΠΑΣΟΚ (ΚΙΝΑΛ), ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ – δύο εκ των τριών ή καθόλου απίθανο και των τριών μαζί, για να μην υπάρχουν αντιδράσεις στη λεηλασία, όπως θα ήθελε η Γερμανία.