Στις 19 Ιουλίου 2020 έγινε μια σεμνή συγκέντρωση στο Μνημείο Καταδρομέων και Ιερολοχιτών του Δήμου Παπάγου-Χολαργού παλαιών αγωνιστών των μοιρών καταδρομών στην Κύπρο και των απογόνων τους, καθώς και μελών της Λέσχης Καταδρομέων και Ιερολοχιτών.
Άναψαν ένα κερί για τους χαμένους συντρόφους, είπε νοερά ο καθένας την προσευχή του, κατατέθηκε ένα απλό στεφάνι, θυμήθηκαν τα παλιά και ειπώθηκαν και κάποια λόγια για τα μελλούμενα.
Η ΕΑΑΣ ήταν παρούσα.
Το Γραφείο Δημοσίων Σχέσεων/ΕΑΑΣ
Παρατίθεται η Ομιλία του Προέδρου του ΔΣ της Λέσχης ΚΔ και Ιερολοχιτών
Ταξχου ε. α. Ιωάννη Τζιάκη
Οι Μοίρες Καταδρομών Κύπρου ιδρύθηκαν σταδιακά, αρχής γενομένης από την 31 ΜΚ το 1964. Έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις Τηλλυρίας, όπου είχε τους 3 πρώτους νεκρούς και αργότερα, σε συνεργασία με την 32 ΜΚ στις επιχειρήσεις της Κοφίνου, όπου η 32ΜΚ είχε τον πρώτο της νεκρό.
Η τουρκική εισβολή βρήκε την 20η Ιουλίου 1974, τις Κυπριακές Μοίρες Καταδρομών σε ελαφρά αποδιοργάνωση.
Ο αγώνας τους ήταν διαρκής από την νύχτα της 20ης Ιουλίου μέχρι και τις μεσημβρινές ώρες της 17ης Αυγούστου, οπότε τερματίσθηκαν οι εχθροπραξίες και άνισος καθόσον δεν τηρήθηκαν διαδικασίες και σχέδια που προβλέπονται για επιχειρήσεις Δυνάμεων Καταδρομών.
Εκτός από την πρώτη νύχτα των επιχειρήσεων, οπότε χρησιμοποιήθηκαν σύμφωνα με τις αποστολές και τις δυνατότητές τους, από εκεί και μετά εχρησιμοποιούντο σε επιχειρήσεις ενισχύσεως άλλων μονάδων, σε αμυντικές επιχειρήσεις και ό,τι άλλο, εκτός αποστολών των Δυνάμεων Καταδρομών.
Παρ’ όλα αυτά έφεραν επιτυχώς εις πέρας τις αποστολές τους, με πολύ μεγάλο κόστος, χωρίς να υπολογίζουν τις απώλειες διότι υπερέβαλαν εαυτούς για να διατηρήσουν την τιμή που όφειλαν στον πράσινο μπερέ, υπερασπιζόμενες την τιμή τους και το έδαφος που τους ανετέθη.
Τελικός απολογισμός: Νεκροί και αγνοούμενοι: 31 ΜΚ: 32, 32 ΜΚ: 42, 33 ΜΚ; 67, 34 ΜΚ: 1. Συνολικά: 142 Αξιωματικοί και Καταδρομείς.
Από ελληνικής πλευράς αποφασίστηκε η αποστολή ενισχύσεων στην Κύπρο δυνάμεως περίπου μιας Μοίρας Καταδρομών. Η αρχική απόφαση αφορούσε την αποστολή της Β’ ΜΚ από Θεσσαλονίκη με πολιτικά αεροσκάφη. Αφού άλλαξε η σχεδίαση, αποφασίσθηκε η αποστολή της Α’ Μοίρας Καταδρομών από το Μάλεμε ενισχυόμενης με τμήμα της Γ’ Μοίρας Αμφιβίων Καταδρομών. Η δύναμη αυτή θα μεταφερόταν με αεροσκάφη NORATLAS της 354 Μοίρας Τακτικών Μεταφορών.
Το αερομεταφερόμενο συγκρότημα (344 Αξιωματικοί και Καταδρομείς) επιβαίνοντας σε δεκατρία (13) τελικά αεροσκάφη, την νύχτα 21/22 Ιουλίου 1974, πετώντας χαμηλά, με σιγή ασυρμάτου, χωρίς συνοδεία μαχητικών για να μην εντοπισθούν και χωρίς βοηθήματα, κατάφεραν με τη γενναιότητα, το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και την αυτοθυσία των πληρωμάτων τους να προσγειωθούν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας.
Πολλαπλά άξια πληρώματα, διότι έφθασαν στον αντικειμενικό τους σκοπό και προσγειώθηκαν, πάρα την συσκότιση και το γεγονός ότι βάλλονταν, συνεπεία λανθασμένων χειρισμών και μη πλήρους ενημερώσεως των Μονάδων αντιαεροπορικής προστασίας του αεροδρομίου οι οποίες αρχικά θεώρησαν τα αεροσκάφη ως τουρκικά.
Στη διάρκεια του σκέλους της προσγείωσης βλήθηκαν σχεδόν όλα τα αεροσκάφη και καταρρίφθηκε ένα, με συνέπεια να βρουν τον θάνατο οι 27 από τους 28 επιβαίνοντες Καταδρομείς και 2 από άλλο αεροσκάφος. Συνολικά 29 Αξιωματικοί και Καταδρομείς και 4 στελέχη της Πολεμικής Αεροπορίας του αεροσκάφους που καταρρίφθηκε.
Η αποστολή της Α’ ΜΚ, αρχικά κατά τον ΑΤΤΙΛΑ-1, ενισχυόμενης από Τμήμα της 33ΜΚ που ήδη βρισκόταν στο Α/Δ, ήταν η απώθηση των τουρκικών δυνάμεων και η διατήρηση του Α/Δ της Λευκωσίας την 23 Ιουλίου, μέχρι την μετά από διαπραγματεύσεις παράδοση στις δυνάμεις του ΟΗΕ. Οι επί τούτου επιτυχείς αμυντικές επιχειρήσεις, αλλά και οι σκόπιμες στο διπλωματικό παίγνιο από πλευράς μας καθυστερήσεις μέχρι να εμπλακεί ουσιαστικά ο ΟΗΕ, απέφεραν την αποτροπή της καταλήψεως του Α/Δ της Λευκωσίας και την εξ αυτού αδυναμία εκτελέσεως μαζικής αερομεταφοράς τουρκικών ενισχύσεων κοντά στην πρωτεύουσα.
Κατά τον ΑΤΤΙΛΑ-2, την 16η Αυγούστου ως ενίσχυση δυνάμεων του ΓΕΕΦ συνέβαλαν στην αποκοπή της κυκλωτικής κινήσεως τουρκικών δυνάμεων πέριξ της Λευκωσίας, με αποτέλεσμα την μη ολοκληρωτική κατάληψή της. Αυτό θα οδηγούσε σε τελείως διαφορετικά προς το χειρότερο εδαφικά αποτελέσματα, στρατηγικής σημασίας για την Κύπρο.
Συνοψίζοντας μπορώ να πω για τις επιχειρήσεις των Δυνάμεων Καταδρομών ότι καίτοι χρησιμοποιήθηκαν αντιδεοντολογικά, σε κανένα πεδίο εμπλοκής τους δεν ηττήθηκαν και απέτρεψαν τα χειρότερα. Εν τέλει, αν κριθούν οι Καταδρομείς από ορισμένους κακεντρεχείς από το τελικό αποτέλεσμα ως ηττηθέντες, θα πρέπει να τονίσουμε ότι και ο Λεωνίδας έχασε την μάχη στις Θερμοπύλες, αλλά είναι παγκοσμίως γνωστός για την αυτοθυσία και τον ηρωισμό του.
Το Μνημείο είναι αφιερωμένο στην μνήμη των 175 Ελλήνων εξ Ελλάδος και Κύπρου Αξιωματικών και Καταδρομέων οι οποίοι θυσίασαν το ύψιστο αγαθό για το Έθνος, καθώς και σε όσους έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις στην Κύπρο από το 1964 μέχρι το 1974, κάποιοι εκ των οποίων είτε αυτοπροσώπως είτε τα μέλη των οικογενειών των θανόντων στις επιχειρήσεις ή μεταγενέστερα, βρίσκονται εδώ ανάμεσά μας και οι περισσότεροι εξ αυτών είναι μέλη της Λέσχης Καταδρομέων και Ιερολοχιτών.
Κατασκευάστηκε μετά από πρόταση της Λέσχης, έγκριση και διάθεση κονδυλίου από τον Δήμο Παπάγου-Χολαργού, με την αφιλοκερδή προσφορά του γλύπτη κ. Μπάρδη Ιωάννου.
Τελειώνοντας θα ήθελα να πω ότι αισθάνομαι ιδιαίτερη ικανοποίηση ως Πρόεδρος της Λέσχης διότι επί των ημερών μας κατασκευάσθηκε το πανεθνικά μοναδικό Μνημείο αμιγώς Καταδρομέων εις ανάμνηση των επιχειρήσεων από το 1964.
Επί πλέον έχω την τύχη να εκπροσωπώ την Λέσχη Καταδρομέων και Ιερολοχιτών το 2020, κατά το οποίο εορτάζουμε τα 40 χρόνια από την ίδρυσή της και η τελετή αυτή σήμερα αποτελεί την πρώτη συμβολική της 40ετίας αυτής.
