Των Γιώργου Φιντικάκη - Βασίλη Γεώργα
Το μεγάλο κούρεμα των εισοδημάτων είναι μπροστά μας... Ό,τι πληρώσαμε μέχρι τώρα σε φόρους ήταν τα προεόρτια όσων ετοιμάζονται να ακολουθήσουν σε λίγο με την άγρια φορολόγηση των περιουσιακών στοιχείων κάθε είδους.
Αν νομίζατε πως οι Έλληνες έγιναν φτωχότεροι επειδή έχασαν 170 δισ. ευρώ στα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων και δυσκολεύονται να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, υπάρχουν πρόθυμοι να μας πείσουν ότι παραμένουμε πολύ πλουσιότεροι από όσο πιστεύουμε και ότι έχουμε ακόμη πολύ λίπος να κάψουμε σε σύγκριση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.
Η ελβετική τράπεζα Credit Suisse, και μέσω αυτής ο ΣΕΒ, μας πληροφόρησαν χθες ότι οι Έλληνες είναι ακόμη 270 δισ. ευρώ πλουσιότεροι σε κινητή αλλά κυρίως ακίνητη περιουσία από όσο ήταν όταν η χώρα έμπαινε στην ευρωζώνη το 2000.
Συνεπώς, τώρα που ξεπεράστηκε το ανεκτό όριο της φορολόγησης των εισοδημάτων και οι αποταμιεύσεις στέγνωσαν, το μήνυμα είναι πως το βάρος θα αρχίσει να πέφτει όλο και περισσότερο στα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία των Ελλήνων.
Το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο που ήδη βρίσκεται στα σκαριά για να καταγράψει το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας των πολιτών και ο νέος «Φόρος Μεγάλης Περιουσίας» που σχεδιάζεται, θα κάνουν τον σημερινό ΕΝΦΙΑ να μοιάζει με παιδική χαρά αν σκεφτούμε τις τεράστιες ανάγκες τροφοδότησης των ελλειμμάτων του συνταξιοδοτικού και των πρωτογενών πλεονασμάτων.
Διαβάζοντας την έρευνα της Credit Suisse, το πιο ενδιαφέρον στοιχείο δεν είναι τόσο η δραματική απομείωση της περιουσίας των ελληνικών νοικοκυριών που από 1,02 τρισ ευρώ το 2009 αποτιμάται πλέον σε 856 δισ ευρώ (-167 δισ), όσο η αίσθηση που προκύπτει ότι υπάρχει ακόμη λίπος.
Η Ελλάδα παραμένει μια πλούσια χώρα. Συγκριτικά με το 2000 η αξία των περιουσιακών στοιχείων είναι σχεδόν κατά 270 δισ. ευρώ υψηλότερη λόγω των σημαντικά υψηλότερων, ακόμη, αξιών των ακινήτων, του νέου ακριβότερου στόλου των αυτοκινήτων (ιδιώτες, τουρισμός) κλπ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου, η Ελλάδα διατηρεί ακόμη το μεγαλύτερο ποσοστό ενηλίκων με περιουσία από 10.000 έως και 100.000 δολάρια, και αντίστοιχα το μικρότερο ποσοστό ενηλίκων με περιουσία κάτω από 10.000 δολάρια. Σε αυτό το πλαίσιο, η χώρα μας έχει για παράδειγμα μαζί με την Ισπανία και την Πορτογαλία πολύ μεγαλύτερο κομμάτι πληθυσμού με περιουσία άνω των 100.000 δολαρίων συγκριτικά με χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Τουρκία.
Τα στοιχεία της μελέτης παρουσιάζουν με άλλα λόγια τους Έλληνες πλουσιότερους από άλλους Ευρωπαίους. Σύμφωνα με αυτά, το 50% των φτωχότερων Ελλήνων έχει περιουσία μέχρι και 48.000 ευρώ, όταν το αντίστοιχο ποσό στην Ευρώπη είναι 10.000 ευρώ.
Η ερμηνεία που δίνεται είναι ότι εκατομμύρια Ευρωπαίοι προέρχονται από τις πρώην σοσιαλιστικές δημοκρατίες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, έχοντας στερηθεί για δεκαετίες τη δυνατότητα απόκτησης και μεγέθυνσης της περιουσίας τους.
Στην πράξη όμως αυτό που λέει η μελέτη είναι ότι παρ’ ότι στη περίοδο των Μνημονίων οι Έλληνες έχουμε χάσει σχεδόν ένα ΑΕΠ από την προσωπική μας περιουσία – ή 185 δισ. ευρώ σε ακαθάριστη βάση- εντούτοις υπάρχουν ακόμη αφανή και φανερά «αποθέματα» τα οποία είναι …διαθέσιμα προς φορολόγηση.
Νέα φορολόγηση με όπλο το περιουσιολόγιο
Με άλλα λόγια, η μελέτη της Credit Suisse στρώνει το χαλί για μια νέα υπερφορολόγηση με όπλο το περιουσιολόγιο, που αναμένεται να είναι έτοιμο στα τέλη του 2017- αρχές 2018.
Η κατεύθυνση βέβαια του ΣΕΒ είναι ότι η εναπομείνασα περιουσία δεν πρέπει επ΄ουδενί να φορολογηθεί. «Με την τρέχουσα αποταμίευση αρνητική, και χωρίς αποθεματικά στο συνταξιοδοτικό σύστημα, τυχόν περαιτέρω φορολόγηση της περιουσίας των Ελλήνων, που παραμένει η μόνη ασπίδα προστασίας για το μέλλον, θα είναι καταστροφή», σημειώνει.
Και όμως η μεσαία τάξη υπάρχει
Αλλά είναι η ίδια η μελέτη που ανοίγει ταυτόχρονα το παράθυρο για μια νέα απομείωση της περιουσίας των Ελλήνων στο κοντινό μέλλον.
Για παράδειγμα, παρότι η ακαθάριστη περιουσία ανά ενήλικα στην Ελλάδα διαμορφώνεται πλέον σε 108.131 ευρώ, και είναι χαμηλότερη του μέσου ευρωπαϊκού όρου (133.000 ευρώ), εντούτοις υπερβαίνει τα αντίστοιχα επίπεδα πολλών άλλων χωρών. Κροατία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Σλοβενία, Σλοβακία, υπολείπονται των ελληνικών «επιδόσεων».
Στην πράξη αυτό που λέει η μελέτη είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχει ακόμη μεσαία τάξη. Το ποσοστό ενηλίκων με περιουσία 10.000 ως 100.000 ευρώ, είναι στη χώρα μας άνω του 40% του πληθυσμού, έναντι πολύ μικρότερων ποσοστών στη Βόρεια Αμερική και στην Ευρώπη, όπως επίσης στην Κίνα, τη Λατινική Αμερική, και αλλού. Σε όλες αυτές τις περιοχές του πλανήτη, οι πολύ φτωχοί, όσο και οι πολύ πλούσιοι είναι πολλαπλάσιοι απ’ ότι εδώ.
Άρα, παρ’ ότι η μελέτη δεν το λέει ευθέως, στην ουσία είναι σαν να στοχεύει σε αυτή την οικονομική τάξη, προκειμένου να βγει ο λογαριασμός.
Φτωχό κράτος με πλούσιους πολίτες
«Φαίνεται ότι στην Ελλάδα η περιουσία στον πληθυσμό είναι πιο ισοκατανεμημένη απ’ ότι σε πολλές άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του κόσμου γενικότερα», αναφέρει χαρακτηριστικά και ο ΣΕΒ.
Και ερμηνεύει το γεγονός, λέγοντας ότι έπαιξε ρόλο το στρεβλό αναπτυξιακό πρότυπο που έδωσε τη δυνατότητα σε μεγάλα τμήμα του πληθυσμού να φτιάξουν προσωρινά την ζωή τους, και να αποκτήσουν κάποια περιουσία, επιβεβαιώνοντας την λαϊκή ρήση «έχουμε φτωχό κράτος με πλούσιους πολίτες».
Συμπερασματικά, τα στοιχεία που επικαλείται τόσο αυτή όσο και παλαιότερες μελέτες, δημιουργούν την εντύπωση ότι υπάρχει ακόμη περιθώριο φορολόγησης της περιουσίας των Ελλήνων, παρά το πλήγμα που αυτή έχει υποστεί.
Τι έχουμε χάσει
Στην περίοδο των μνημονίων και μέχρι σήμερα, οι Έλληνες έχουμε χάσει σχεδόν ένα ΑΕΠ στην προσωπική μας καθαρή περιουσία ή 185 δισ ευρώ σε ακαθάριστη βάση.
Εξ αυτών τα 74 δισ. ευρώ χάθηκαν στον χρηματοοικονομικό τομέα (καταθέσεις, μετοχές, κλπ), και τα 111 δισ ευρώ από ακίνητα. Σημειωτέον ότι η αξία των ακίνητων είχε αυξηθεί κατά 403 δισ ευρώ ή 85%, μεταξύ 2000 και 2009. Έκτοτε έχει χαθεί τουλάχιστον 40% της παραπάνω αξίας.
Και όχι μόνο χάθηκαν περιουσίες, αλλά χρωστάμε σήμερα και 133 δισ ευρώ έναντι 151 δισ ευρώ που χρωστούσαμε το 2009, και μόλις 27 δισ ευρώ το 2000.
Όταν η Ελλάδα έμπαινε στο ευρώ, τα χρέη ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτα.
Κάθε ενήλικος χρωστούσε μόλις 3.207 ευρώ και το ιδιωτικό χρέος ήταν μόνο 27 δισ. ευρώ το 2000.
Σήμερα, παρότι διατηρούμε θεωρητικά μεγαλύτερο πλούτο, τα χρέη έχουν αυξηθεί κατά 360% στα 133 δισ. ευρώ (151 δισ. ευρώ το 2009) και κάθε ενήλικος είναι κατά μέσον όρο χρεωμένος με 14.663 ευρώ.
Στην πραγματικότητα ένα πολύ μεγάλο μέρος της ακίνητης περιουσίας είναι υποθηκευμένο στις τράπεζες.
Έχει επίσης ενδιαφέρον ότι η μέση καθαρή περιουσία ανά ενήλικα έχει συρρικνωθεί από 113.504 ευρώ το 2009 σε 93.567 ευρώ σήμερα. Αν απομονώσει κανείς την ακίνητη περιουσία, η μείωση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων στο ίδιο διάστημα είναι από 32.945 ευρώ σε 24.289 ευρώ. Όσο για τα ακίνητα, έχουν υποχωρήσει από το 97.352 ευρώ σε 83.841 ευρώ.
Η μεγάλη αρπαγή των εισοδημάτων φαίνεται ότι είναι ακόμη μπροστά. Η απομόχλευση της περιουσίας δεν φαίνεται να έχει τελειώσει και οι υφεσιακές επιπτώσεις της αναδιάρθρωσης των δανειακών χαρτοφυλακίων θα εξακολουθήσουν να θέτουν εμπόδια στην ανάπτυξη.
πηγή: http://www.liberal.gr/arthro/108659/oikonomia/2017/apokalupsi-tora
