Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια μετά το πέρας της συνάντησής του με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Sameh Shoukry (Κάιρο 09.10.2022)
Εξοχότατε, αγαπητέ Sameh,
Είναι μεγάλη μου χαρά να βρίσκομαι στο Κάιρο και επίτρεψε μου να πω πόσο πολύ αισθάνομαι εδώ σαν στο σπίτι μου. Το έχω δηλώσει πολλές φορές. Έχω βρεθεί εδώ πολλές φορές.
Και θα ήθελα να υπογραμμίσω ακόμη μια φορά, εδώ, ότι η φιλία μας, η φιλία της Ελλάδας με την Αίγυπτο δεν είναι απλώς μια στρατηγική εταιρική σχέση. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Κι εμείς θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να στηρίξουμε το σπουδαίο αιγυπτιακό έθνος, τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και εντός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκτιμούμε βαθιά το γεγονός πως μπορούμε να βασιζόμαστε στην υποστήριξή της Αιγύπτου, στην υποστήριξη του Προέδρου Sisi στην δική σου προσωπική υποστήριξη, τόσο σε διμερές πλαίσιο, όσο και στον Αραβικό Σύνδεσμο καθώς σε όλα τα άλλα διεθνή fora.
Η Ελλάδα και η Αίγυπτος αποτελούν γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και του αραβικού κόσμου, μεταξύ της Ευρώπης και της Αφρικής. Μια γέφυρα, λυπάμαι που το λέω, πάνω από ταραγμένα νερά, πάνω από ταραγμένα εδάφη. Και αυτό ήταν ένα βασικό θέμα της σημερινής μας συζήτησης. Η επισφαλής κατάσταση στη Λιβύη και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Και οι δύο συμφωνούμε ότι κοινός στρατηγικός μας στόχος είναι μια σταθερή, ευημερούσα και ειρηνική Λιβύη και μια σταθερή Ανατολική Μεσόγειος.
Η Ελλάδα στηρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τη διεξαγωγή βουλευτικών και προεδρικών εκλογών στη Λιβύη. Έχουμε λάβει αρκετές πρωτοβουλίες προκειμένου να στηρίξουμε τον λιβυκό λαό. Aνοίξαμε εκ νέου της πρεσβείας μας στην Τρίπολη, παρείχαμε έμπρακτη βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της ανοικοδόμησης του λιμανιού της Βεγγάζης, και χρηματοδότηση για ανθρωπιστικές δράσεις στην Τρίπολη.
Ωστόσο, μας ανησυχούν ιδιαίτερα ενέργειες που απειλούν να αποσταθεροποιήσουν την εύθραυστη εσωτερική ισορροπία, αλλά και, ενδεχομένως, να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή μας. Η πρόσφατη υπογραφή "μνημονίου συνεργασίας " μεταξύ της κυβέρνησης της Τρίπολης και της Τουρκίας είναι μια τέτοια περίπτωση. Παραβιάζει μια θεμελιώδη αρχή του τελούντος υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου της Λιβύης [άρθρο 6, παράγραφος 10]. Και εσύ Sameh, αναφέρθηκες εκτενώς σε αυτό το ζήτημα. Αυτό που ορίζεται είναι ότι η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας δεν μπορεί, επαναλαμβάνω, δεν μπορεί να συνάψει καμία διεθνή συμφωνία με τρόπο που να βλάπτει τη σταθερότητα των εξωτερικών σχέσεων του λιβυκού κράτους.
Επιπλέον, και πάλι όπως σαφώς δήλωσες, Sameh, η θητεία της κυβέρνησης της Τρίπολης έχει λήξει, επιτρέψτε μου, εδώ και καιρό. Επομένως, δεν εκπροσωπεί, επαναλαμβάνω, δεν εκπροσωπεί τον λιβυκό λαό. Κατ’ επέκταση η εν λόγω κυβέρνηση δεν έχει καμία αρμοδιότητα να επανεξετάσει ή να εφαρμόσει προηγούμενες συμφωνίες σχετικά με το μέλλον των εξωτερικών σχέσεων της Λιβύης. Ούτε να δεσμεύσει το μέλλον της χώρας.
Ωστόσο, αυτό ακριβώς συνέβη την περασμένη Δευτέρα. Με μια πράξη -την υπογραφή αυτού του "μνημονίου"- την οποία καταγγέλλουμε κατηγορηματικά. Και το ίδιο έπραξαν η ΕΕ, οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος, η Κύπρος, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και πολλές άλλες χώρες.
Επίσης, η έντονη αντίδραση πολιτικών δυνάμεων της Λιβύης ενάντια σε αυτό το "μνημόνιο" δείχνει σαφέστατα ότι η μόνη συνέπεια αυτής της πράξης είναι η περαιτέρω αποσταθεροποίηση της Λιβύης. Και όχι μόνο.
Θα ήθελα επίσης να τονίσω ιδιαιτέρως ένα σημείο: καμία χώρα στον κόσμο δεν έχει το δικαίωμα να παραχωρήσει κάτι που δεν της ανήκει. Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να εκχωρήσει στην Τουρκία δικαιώματα έρευνας σε περιοχές στις οποίες δεν ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα. Η Τουρκία, εκβιάζοντας, και ασκώντας πίεση σε παράγοντες εντός Λιβύης, προσπάθησε να δημιουργήσει ένα νομικό τερατούργημα. Αναφέρομαι στο "μνημόνιο" του 2019. Αυτό το ούτω καλούμενο "μνημόνιο" καταγγέλθηκε διεθνώς ως παράνομο, άκυρο και ανυπόστατο. Παραβιάζει σαφώς τις θεμελιώδεις αρχές του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Δεν επικυρώθηκε ποτέ από το Κοινοβούλιο της Λιβύης. Στην πραγματικότητα, καταγγέλθηκε από το Κοινοβούλιο της Λιβύης.
Τρία χρόνια αργότερα, η Τουρκία επιδιώκει, για ακόμη μια φορά, να επωφεληθεί από την ταραχώδη κατάσταση στη Λιβύη προκειμένου να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την περιοχή της Μεσογείου και να εγκαθιδρύσει μια περιφερειακή ηγεμονία.
Με χαρά είδα ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, κατήγγειλαν δημοσίως αυτά τα σχέδια. Κανείς δεν μπορεί να οικοδομήσει νέα δεδομένα στη βάση παράνομων και στερούμενων νομιμοποίησης ενεργειών. Κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει τη γεωγραφία, κανείς δεν μπορεί να δημιουργήσει έναν εικονικό κόσμο. Έναν κόσμο όπου τα νησιά θα παύσουν να εμφανίζονται στο χάρτη.
Πριν από δύο χρόνια, εδώ στο Κάιρο, υπογράψαμε με τον φίλο μου Sameh μια Συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου. Μια συμφωνία σε πλήρη συμμόρφωση με το Διεθνές Δίκαιο, και ιδίως με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία δημιουργεί αποκλειστικά κυριαρχικά δικαιώματα για την Ελλάδα, καθώς και για την Αίγυπτο. Η Ελλάδα έχει την πρόθεση και την υποχρέωση να υπερασπιστεί αυτά τα δικαιώματα, με όλα, επαναλαμβάνω, με όλα τα διαθέσιμα νόμιμα μέσα. Δεν διεκδικούμε τίποτα που δεν μας ανήκει. Σεβόμαστε πλήρως τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου. Δεν προβαίνουμε σε επιθετικές ενέργειες, δεν υπονομεύουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα.
Και είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς, που σε αυτή την προσπάθεια έχουμε την Αίγυπτο ως φίλο. Η Ελλάδα και η Αίγυπτος συμμερίζονται έναν κοινό στόχο: να βοηθήσουν τη Λιβύη να καταστεί ένα λειτουργικό κράτος, και τη Μεσόγειο, μια θάλασσα ειρήνης και σταθερότητας. Μια θάλασσα ευημερίας, όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να συνεργάζονται, όπως κάνουν οι Έλληνες και οι Αιγύπτιοι εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Και πάλι, αγαπητέ μου Sameh, σε ευχαριστώ πολύ για τη θερμή σου φιλοξενία
