Από τους Steven R. Miles και Anna Mikulska
Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν εκτοξευθεί σε επίπεδα που δύσκολα θα βλέπαμε πριν από το 2021. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ιδίως αυτές που σύντομα διεκδικούν την επανεκλογή τους, είναι λογικό να ανησυχούν για το μέλλον.
Αυτό το μέλλον υπονομεύεται από τις οικονομικές δυσχέρειες που προκαλούν οι υψηλές τιμές της ενέργειας. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αναζητείται ο ένοχος, πέραν φυσικά της Ρωσίας. Άλλωστε, κάποιος αποκομίζει απρόσμενα κέρδη από το φυσικό αέριο, καθώς η τιμή του καυσίμου στην Ευρώπη είναι πολλαπλάσια από τις τιμές στις χώρες που εξάγουν φυσικό αέριο στην Ευρώπη με τη μορφή LNG.
Κάποιοι, όπως ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, έχουν αρχίσει να επικρίνουν τις ΗΠΑ και άλλες "φιλικές" χώρες προμηθευτών LNG, ότι επωφελούνται από τις "αστρονομικές τιμές". Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, για να μην μείνει πίσω, κατηγόρησε τις ΗΠΑ για "διπλά πρότυπα", επειδή "το αμερικανικό φυσικό αέριο είναι 3-4 φορές φθηνότερο στην εγχώρια αγορά από την τιμή [του LNG] στην οποία το παρέχουν στους Ευρωπαίους".
Ενώ οι αμερικανοί εξαγωγείς LNG σίγουρα τα πάνε καλά στο περιβάλλον της αγοράς όπως έχει διαμορφωθεί τον τελευταίο καιρό, δεν είναι αυτοί που αποκομίζουν τα περισσότερα οφέλη από τις στενές αγορές και τις υπέρογκες τιμές στην Ευρώπη. Ο λόγος είναι ότι τα συμβόλαια των αμερικανών εξαγωγέων LNG είναι δομημένα διαφορετικά όσον αφορά την τιμολόγηση και την ευελιξία από εκείνα σχεδόν κάθε άλλου προμηθευτή παγκοσμίως.
Κατ' αρχάς, το αμερικανικό LNG τιμολογείται με βάση το Henry Hub (HH), ένα σημείο διασύνδεσης αγωγών κοντά στη νότια ακτή του Κόλπου των ΗΠΑ, το οποίο χρησιμεύει ως το σημαντικότερο σημείο ανταλλαγής στην αγορά τόσο για τα συμβόλαια με φυσική παράδοση όσο και για τα futures στις ΗΠΑ.
Οι τιμές του HH στις ΗΠΑ έχουν αυξηθεί σημαντικά κατά το τελευταίο έτος, αλλά ωχριούν σε σύγκριση με τις τιμές στον ευρωπαϊκό κόμβο (βλέπε Πίνακα 1 για τη σύγκριση των τιμών στις ΗΠΑ (HH), την Ευρώπη (TTF) και την Ιαπωνία).
Τα συμβόλαια LNG στις ΗΠΑ είναι είτε συμβόλαια παροχής υπηρεσιών -όπου η αμερικανική εταιρεία δεν έχει ποτέ τον τίτλο ιδιοκτησίας του LNG- είτε συμβόλαια πώλησης που παραδίδονται με βάση το Free on Board.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι αμερικανοί εξαγωγείς LNG παύουν να έχουν οποιαδήποτε κυριότητα επί του προϊόντος όταν μεταφέρεται σε ένα δεξαμενόπλοιο LNG στην αποβάθρα φόρτωσης του εργοστασίου των ΗΠΑ. Από εκεί και πέρα, εναπόκειται στον αγοραστή πού και σε ποια τιμή πωλείται το LNG.
Στην πραγματικότητα, η νομοθεσία της ΕΕ περί ανταγωνισμού υποτίθεται ότι καθιστά παράνομο για έναν πωλητή στην Ευρώπη να ελέγχει τον προορισμό ή την τιμή όταν ο πωλητής δεν έχει πλέον την κυριότητα του LNG.
Επί του παρόντος, λόγω των υψηλών τιμών, η Ευρώπη είναι μία από τις σημαντικότερες αγορές για το εν λόγω φυσικό αέριο, αλλά δεν είναι οι εξαγωγείς υγροποιημένου φυσικού αερίου των ΗΠΑ ή οι αμερικανοί παραγωγοί φυσικού αερίου που "τσεπώνουν" την μεγάλη διαφορά τιμής μεταξύ HH και ευρωπαϊκών spot. Είναι οι εταιρείες "μεσάζοντες" που αγοράζουν φυσικό αέριο ή LNG στις ΗΠΑ και πωλούν LNG στην Ευρώπη που εισπράττουν τα κέρδη.
Και ποιοι είναι αυτοί οι μεσάζοντες που εισπράττουν την πρόσφατη αύξηση έως και 400%; Η ειρωνεία στην καταγγελία τόσο του προέδρου Μακρόν όσο και του υπουργού Χάμπεκ είναι ότι πολλές από αυτές τις εταιρείες είναι ευρωπαϊκές και σχεδόν καμία δεν είναι αμερικανική.
Πρώτον, εξετάστε τους αγοραστές LNG που υπέγραψαν μακροπρόθεσμες συμβάσεις εκφόρτωσης για LNG από τους εξαγωγείς των ΗΠΑ. Αυτοί οι αγοραστές είναι καταγεγραμμένοι και οι μεγαλύτεροι που εξάγουν LNG από τις ΗΠΑ είναι υπερμεγαθήρια με έδρα το... Παρίσι, τη Χάγη και το Λονδίνο, καθώς και εταιρείες φυσικού αερίου στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, ακόμη και τη Γερμανία.
Υπάρχουν και άλλοι μεγάλοι αγοραστές από την Ιαπωνία, την Κορέα, την Ινδία και άλλες χώρες. Αλλά είναι σημαντικό ότι πολύ λίγο LNG εξάγεται απευθείας στην Ευρώπη από αμερικανικές εταιρείες σε μακροπρόθεσμη βάση και σχεδόν καθόλου από αυτό το LNG δεν πωλείται σε ευρωπαϊκές τιμές.
Η δεύτερη κατηγορία "παικτών" που επωφελούνται από την αγορά LNG που παράγεται στις ΗΠΑ και την πώλησή του στην Ευρώπη είναι οι traders. Οι εταιρείες αυτές αγοράζουν φορτία LNG στη δευτερογενή αγορά (σκεφτείτε τη λιανική και όχι τη χονδρική πώληση).
Σίγουρα, σκέφτεστε, αυτοί οι έμποροι πρέπει να είναι αμερικανικές εταιρείες; Ως επί το πλείστον, όχι. Ενώ μερικοί εξαγωγείς LNG στις ΗΠΑ μπορεί να πωλούν οι ίδιοι φορτία στην Ευρώπη, πρόκειται σε μεγάλο βαθμό για πλεονάζοντα φορτία που περισσεύουν μετά την εκπλήρωση όλων των συμβολαίων βασικού φορτίου (τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου το 95% της δυναμικότητας της εγκατάστασης). Αντίθετα, το μεγαλύτερο μέρος της εμπορίας LNG γίνεται από εταιρείες που εδρεύουν στην Ελβετία, μερικές φορές με γραφεία συναλλαγών στο Λονδίνο.
Ανεξάρτητα από το ποιος επωφελείται, ο πρόεδρος Μακρόν και ο υπουργός Χάμπεκ έχουν δίκιο ότι οι Ευρωπαίοι πληρώνουν πλέον "αστρονομικές" τιμές για το φυσικό αέριο, οι οποίες είναι αρκετές φορές υψηλότερες από τις τιμές του αμερικανικού HH. Αλλά αυτό δεν χρειαζόταν να συμβεί.
Επί δεκαετίες, παρά την αντίθετη πολιτική, η ποικιλομορφία του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης διαβρώθηκε. Ειδικότερα, οι δυτικοευρωπαϊκές οικονομίες συνήθισαν σε αυξανόμενες ποσότητες ρωσικού φυσικού αερίου, με την Ευρώπη να εξαρτάται τελικά από τη Ρωσία για έως και 45% του φυσικού αερίου της.
Στο παρελθόν, οι εξαγωγείς υγροποιημένου φυσικού αερίου των ΗΠΑ προσέφεραν μακροπρόθεσμα συμβόλαια LNG σε ευρωπαϊκές εταιρείες σε πολύ χαμηλότερες τιμές από αυτές που πληρώνει τώρα η Ευρώπη, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι πρόεδροι των ΗΠΑ προέτρεψαν ιδιαίτερα τη Γερμανία να κατασκευάσει έναν τερματικό σταθμό υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου, έστω και μόνο για να έχει η Γερμανία μια εφεδρική επιλογή σε περίπτωση που η Ρωσία "παίξει τα ρέστα της" με κακόβουλο τρόπο.
Η επιλογή αυτή απορρίφθηκε λόγω "έλλειψης επαρκούς ανταπόκρισης" από πελάτες το 2020, και μέχρι σήμερα η Γερμανία, με την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, δεν έχει καμία δυνατότητα εισαγωγής LNG (αν και αυτό πρόκειται να αλλάξει τώρα με την εσπευσμένη ανάπτυξη πλωτών τερματικών σταθμών εισαγωγής LNG τον Δεκέμβριο και στις αρχές του επόμενου έτους).
Η Γαλλία, από την πλευρά της, απέρριψε μια μακροπρόθεσμη συμφωνία πώλησης μεταξύ της Engie, ενός σημαντικού προμηθευτή φυσικού αερίου για τους Γάλλους πελάτες, και της NextDecade, μιας αμερικανικής εταιρείας που ανέπτυσσε ένα έργο εξαγωγής LNG, το 2020. Η συμφωνία αυτή θα παρείχε στους Γάλλους πελάτες πρόσβαση σε LNG σε τιμές που θα ήταν πιο στενά συνδεδεμένες με τις εγχώριες τιμές του φυσικού αερίου των ΗΠΑ από τις τρέχουσες υψηλές ευρωπαϊκές τιμές.
Τελικά, οι ευρωπαϊκές χώρες πληρώνουν υψηλές τιμές για το φυσικό αέριο χονδρικής όχι λόγω της απληστίας των εταιρειών, αλλά επειδή η αγορά φυσικού αερίου που στηριζόταν στην προμήθεια ρωσικού αερίου κατέρρευσε και δεν υπήρχε άμεσα διαθέσιμη εναλλακτική λύση για να την αντικαταστήσει.
Το υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ μπορεί να είναι διαθέσιμο σε τιμές πολύ φθηνότερες από τις σημερινές τιμές του ευρωπαϊκού κόμβου, αλλά απαιτεί πρόσθετες εγκαταστάσεις που θα χρειαστούν 3-4 χρόνια για να κατασκευαστούν. Η μόνη διαθέσιμη τρέχουσα εναλλακτική λύση είναι να βγούνε στην αγορά για να αγοράσουνε όταν το ντουλάπι είναι άδειο. Αυτό σημαίνει αξιοποίηση της αγοράς spot, η οποία, χάρη στη μείωση της προσφοράς από τη Ρωσία, σημαίνει την καταβολή υψηλών τιμών λιανικής πώλησης.
Αλλά για να δουν ποιος επωφελείται από αυτές τις τιμές, ο πρόεδρος Μακρόν και ο κ. Χάμπεκ δεν χρειάζεται να κοιτάξουν πέρα από τον ωκεανό, χρειάζεται μόνο να κοιτάξουν προς το μέλλον.
πηγή:https://www.capital.gr/forbes/3677301/poios-ftaiei-gia-tis-upsiles-times-fusikou-aeriou-stin-europi-isos-oxi-autos-pou-nomizete
