Ο πλανήτης έχει φτάσει στο χειρότερο σημείο που έχει βρεθεί ποτέ και ο κίνδυνος είναι χωρίς προηγούμενο, τονίζουν οι εκατοντάδες επιστήμονες που συνέταξαν την αναφορά-κόλαφο της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή
Protagon Team
Πριν από τρεις δεκαετίες, μία ομάδα επιστημόνων, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, προειδοποίησε για πρώτη φορά ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα προκαλεί το πολύ επικίνδυνο φαινόμενο του θερμοκηπίου και ότι αν δεν δράσουμε συλλογικά για να μειώσουμε τον ρυθμό της αύξησης της θερμοκρασίας, οι συνέπειες για τους ανθρώπους και τη φύση θα ήταν καταλυτικές.
Δυστυχώς, οι επιστήμονες είχαν δίκιο.
Τη Δευτέρα, η ίδια ομάδα, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, έδωσε στη δημοσιότητα την νέα και πιο ζοφερή έκθεση για την κατάσταση του πλανήτη, αναλύοντας λεπτομερώς πώς οι άνθρωποι έχουν αλλάξει το περιβάλλον με ρυθμούς άνευ προηγουμένου και τόνισαν ότι ο κόσμος μας κινδυνεύει από τις ολοένα και αυξανόμενες καταστροφικές συνέπειες αν δεν μειωθούν άμεσα και δραστικά οι εκπομπές θερμοκηπικών αερίων.
Οπως σημειώνει η Washington Post, η μνημειώδης έκθεση, την οποία συνέταξαν 234 επιστήμονες από 66 χώρες, με τη βοήθεια ακόμα 517 επιστημόνων, βασιζόμενοι σε περισσότερες από 14.000 επιστημονικές μελέτες από όλο τον πλανήτη, περιγράφει με μελανά χρώματα την κλιματική αλλαγή με βάση τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα.
Η έκθεση δημοσιεύεται την ώρα που ο πλανήτης πλήττεται από καταστροφικές πυρκαγιές, πλημμύρες και καύσωνες, και τρεις μήνες πριν την κρίσιμη διάσκεψη για το κλίμα του Νοεμβρίου στη Σκωτία, όπου οι παγκόσμιοι ηγέτες θα βρεθούν αντιμέτωποι με ισχυρές πιέσεις για να κινηθούν πολύ πιο γρήγορα και να λάβουν πολύ πιο δραστικές αποφάσεις, ώστε να φρενάρουν την υπερθέρμανση της Γης.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι δεν υπάρχει ούτε ίχνος αμφιβολίας ότι ο άνθρωπος ευθύνεται για την κλιματική αλλαγή. Το μόνο ερώτημα, και εξαιρετικά κρίσιμο, που απομένει, αναφέρει χαρακτηριστικά η αμερικανική εφημερίδα, «είναι αν ο κόσμος έχει τη θέληση να αποσοβήσει ένα ακόμα χειρότερο μέλλον από αυτό που ήδη έχει χαράξει».
Σύμφωνα με την έκθεση, η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη μπορεί να φτάσει το όριο του +1,5 βαθμού Κελσίου γύρω στο 2030, 10 χρόνια νωρίτερα από τις εκτιμήσεις, απειλώντας με νέες «πρωτοφανείς» καταστροφές την ανθρωπότητα.
Κύματα ακραίου καύσωνα, που έπλητταν παλιότερα μία φορά κάθε 50 χρόνια, αναμένεται τώρα να συμβαίνουν μία φορά τη δεκαετία λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας, ενώ οι νεροποντές και οι ξηρασίες έχουν ήδη γίνει συχνότερες.
Ηδη τα επίπεδα των αερίων, που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, είναι αρκετά υψηλά στην ατμόσφαιρα ώστε να θεωρείται σίγουρο πως θα επιφέρουν διαταραχές του κλίματος για δεκαετίες, αν όχι για αιώνες, προειδοποιούν οι επιστήμονες.
Αυτή η πρώτη έπειτα από επτά χρόνια έκθεση, που υιοθετήθηκε την Παρασκευή από 195 χώρες, εξετάζει πέντε σενάρια για τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, από το πιο αισιόδοξο μέχρι το χειρότερο.
Σε όλες τις περιπτώσεις, ο πλανήτης αναμένεται να φθάσει το όριο του +1,5 βαθμού Κελσίου, σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, γύρω στο 2030. Δηλαδή 10 χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι προβλεπόταν στην προηγούμενη εκτίμηση της Διακυβερνητικής, το 2018.
Στη συνέχεια, μέχρι το 2050, η αύξηση προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί πολύ πέραν του ορίου αυτού -που είναι ένα από τα όρια-κλειδιά της Συμφωνίας του Παρισιού- ακόμη κι αν ο κόσμος καταφέρει να μειώσει κατά πολύ τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Και αν οι εκπομπές αυτές δεν μειωθούν δραστικά, θα ξεπεράσουμε τους +2 βαθμούς Κελσίου στη διάρκεια του αιώνα. Κάτι τέτοιο θα σηματοδοτούσε την αποτυχία της Συμφωνίας του Παρισιού και του στόχου της να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας «πολύ κάτω» από τους +2 βαθμούς Κελσίου.
Παρόλο που η θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί προς το παρόν μόνο κατά 1,1 βαθμό Κελσίου, ο κόσμος βλέπει με τα μάτια του τις συνέπειες που ήδη εκδηλώνονται. Ακόμη περισσότερο το φετινό καλοκαίρι, με τις εικόνες από τις πυρκαγιές που πλήττουν τις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες, την Ελλάδα ή την Τουρκία, τις πλημμύρες σε περιφέρειες της Γερμανίας και της Κίνας ή το θερμόμετρο που αγγίζει τους 50 βαθμούς Κελσίου στον Καναδά.
«Αν νομίζετε ότι αυτό είναι σοβαρό, θυμηθείτε πως αυτό που βλέπουμε σήμερα δεν είναι παρά η πρώτη ομοβροντία», σχολιάζει η Κριστίνα Νταλ, της οργάνωσης Union for Concerned Scientists.
Ακόμη και με τον +1,5 βαθμό Κελσίου, οι καύσωνες, οι πλημμύρες και άλλα ακραία φαινόμενα θα αυξηθούν με «άνευ προηγουμένου» τρόπο σε όρους έκτασης, συχνότητας, εποχών του έτους και πληττόμενων ζωνών, προειδοποιεί η έκθεση.
«Κρύος ιδρώτας θα πρέπει να λούσει όποιον διαβάζει την έκθεση αυτή. Δείχνει πού βρισκόμαστε και πού πηγαίνουμε με την κλιματική αλλαγή: βρισκόμαστε μέσα σε μια τρύπα, την οποία εξακολουθούμε να σκάβουμε», σχολίασε ο κλιματολόγος Ντέιβ Ριέι.
Μπροστά σ’ αυτό το μέλλον που μοιάζει με Ημέρα της Κρίσης, οι εκκλήσεις για δράση πολλαπλασιάζονται.
«Η σταθεροποίηση του κλίματος θα απαιτήσει μια ισχυρή, ταχεία και με διάρκεια μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου για να φθάσουμε στην ουδετερότητα άνθρακα», λέει ο Πανμάο Ζάι, συμπρόεδρος της ομάδας των εμπειρογνωμόνων που συνέταξαν το πρώτο μέρος της έκθεσης, το οποίο δημοσιεύθηκε σήμερα.
Το δεύτερο μέρος, σχετικά με τις επιπτώσεις, θα δοθεί στη δημοσιότητα τον Φεβρουάριο του 2022, και καταδεικνεύει λεπτομερώς πώς η ζωή στη Γη θα αλλάξει αναπόδραστα μέσα σε 30 χρόνια ή νωρίτερα, σύμφωνα με μια προκαταρκτική εκδοχή της που έχει στη διάθεσή του το Γαλλικό Πρακτορείο.
Το τρίτο μέρος, σχετικά με τις προτεινόμενες λύσεις, αναμένεται τον Μάρτιο του 2022. Το κύριο στοιχείο είναι μια οικονομία απαλλαγμένη από τον άνθρακα.
«Η έκθεση αυτή οφείλει να σημάνει το τέλος του άνθρακα και των ορυκτών καυσίμων πριν καταστρέψουν τον πλανήτη μας», υπογράμμισε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, κατηγορώντας τα καύσιμα αυτά και την καταστροφή των δασών ότι «κάνουν τον πλανήτη να ασφυκτιά».
Προς τους +4 ή τους +5 βαθμούς, με τον σημερινό ρυθμό
Ενώ θα πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές του CO2 κατά το ήμισυ μέχρι το 2030 για να παραμείνουμε στον +1,5 βαθμό Κελσίου, όλα τα βλέμματα στρέφονται πλέον προς τη Γλασκώβη, όπου θα συνεδριάσουν τον Νοέμβριο οι ηγέτες ολόκληρου του κόσμου.
«Δεν υπάρχει χρόνος για να περιμένουμε και δεν υπάρχει χώρος για δικαιολογίες», επέμεινε ο Αντόνιο Γκουτέρες, ζητώντας «να επιτύχει» η GOP, έπειτα απ’ αυτό τον «κόκκινο συναγερμό» για την ανθρωπότητα που σήμανε η Διακυβερνητική.
Ομως στο στάδιο αυτό, μόνον οι μισές από τις κυβερνήσεις έχουν αναθεωρήσει τις δεσμεύσεις τους για τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η προηγούμενη σειρά δεσμεύσεων, που είχαν αναληφθεί μετά τη Συμφωνία του Παρισιού του 2015, θα οδηγούσαν σ’ έναν κόσμο με +3 βαθμούς Κελσίου, εφόσον γίνονταν σεβαστές, όμως με τον σημερινό ρυθμό ο κόσμος οδεύει μάλλον προς τους +4 ή τους +5 βαθμούς Κελσίου.
Μέσα σ’ αυτές τις ζοφερές προβολές, η Διακυβερνητική Επιτροπή δίνει και μια ελπίδα:
Στο καλύτερο σενάριο, η θερμοκρασία θα μπορούσε να πέσει κάτω από το όριο του +1,5 βαθμού Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, με τη δραστική μείωση των εκπομπών και με την απορρόφηση περισσότερου CO2 απ’ όσο εκπέμπουμε.
Όμως οι τεχνικές που επιτρέπουν τη δέσμευση σε μεγάλη κλίμακα του CO2 από την ατμόσφαιρα εξακολουθούν να βρίσκονται στο στάδιο της έρευνας, επισημαίνει η Διακυβερνητική.
Μη αναστρέψιμες συνέπειες
Ορισμένες συνέπειες της ανόδου της θερμοκρασίας είναι σε κάθε περίπτωση «μη αναστρέψιμες», επιμένουν οι συντάκτες της έκθεσης. Με το λιώσιμο των πάγων των πόλων, η στάθμη των ωκεανών θα συνεχίσει να ανεβαίνει για «αιώνες, ακόμη και χιλιετίες». Η θάλασσα, η στάθμη της οποίας έχει ήδη αυξηθεί κατά 20 εκατοστά από το 1900, θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω κατά περίπου 50 εκατοστά μέχρι το 2100, ακόμη και με +2 βαθμούς Κελσίου.
«Μοιάζει μακρινό, όμως εκατομμύρια παιδιά, που έχουν ήδη γεννηθεί, θα ζουν ακόμη τον 22ο αιώνα», υπογραμμίζει ο Τζόναθαν Μπάμπερ, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης. Για πρώτη φορά, η Διακυβερνητική του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή υπογραμμίζει επίσης πως «δεν μπορεί να αποκλείσει» το ενδεχόμενο να υπάρξουν «σημεία καμπής», όπως το λιώσιμο των πάγων που καλύπτουν την Ανταρκτική ή ο θάνατος δασών, τα οποία θα οδηγούσαν το κλιματικό σύστημα προς μια δραματική και αμετάκλητη αλλαγή.
Όμως, αυτός δεν είναι λόγος για να εγκαταλείψουμε τη μάχη, το αντίθετο, επιμένουν επιστήμονες και οικολόγοι. Διότι η κλιματική αλλαγή δεν αποχαλινώνεται μαγικά πέρα από ένα ορισμένο όριο: κάθε κλάσμα του βαθμού έχει σημασία και ενισχύει τον αντίκτυπο.
«Δεν είμαστε καταδικασμένοι να αποτύχουμε», διαβεβαιώνει η Φριντερίκε Οτο, μία από τις συντάκτριες της έκθεσης.
«Δεν θα επιτρέψουμε η έκθεση αυτή να μπει στο συρτάρι», επιμένει από την πλευρά της η Κάισα Κοσόνεν της Greenpeace. «Θα την έχουμε μαζί μας στα δικαστήρια».
Πηγή: Protagon.gr
