Δύσκολα θα άλλαζε κανείς έναν νόμο εάν ήξερε ότι οι πολιτικοί του αντίπαλοι θα το εμφανίσουν ως κοινοβουλευτικό «πραξικόπημα», το οποίο βέβαια τους συμφέρει: τον μεν ΣΥΡΙΖΑ γιατί αν καταφέρει να είναι πρώτο κόμμα, όσο πιο χαμηλά είναι ο πήχης, τόσο το καλύτερο! Το δε ΚΙΝΑΛ επειδή μια αυτοδυναμία Μητσοτάκη απομακρύνει το δίλημμα συνεργασίας που απεύχεται
Γιώργος Κουβαράς
Μαζί με τα σενάρια των πρόωρων εκλογών που κατακλύζουν εσχάτως τον δημόσιο διάλογο, εμφανίστηκαν τις τελευταίες ημέρες στο προσκήνιο και σενάρια αλλαγής του εκλογικού νόμου. Σύμφωνα με αυτά, που δεν είναι αυθαίρετα, αλλά αποτελούν προϊόν «γαλάζιων» εισηγήσεων προς τον Πρωθυπουργό, η κυβέρνηση θα πρέπει να φέρει τους επόμενους μήνες στη Βουλή νέο εκλογικό νόμο, ενισχυμένης αναλογικής, που θα κατεβάζει το όριο της αυτοδυναμίας του πρώτου κόμματος από το σημερινό 36%-38% στο 34%-36%.
Αυτός ο νέος εκλογικός νόμος θα πρέπει να ψηφιστεί από την παρούσα Βουλή, είτε με πλειοψηφία 200 βουλευτών για να ισχύσει άμεσα (πράγμα αδύνατον με βάση τη σημερινή εικόνα της Βουλής) είτε με πλειοψηφία 151 βουλευτών, για να ισχύσει από τις μεθεπόμενες εκλογές, δηλαδή αυτές που θα διεξαχθούν, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αμέσως μετά τις προσεχείς εκλογές, στις οποίες ισχύει η απλή αναλογική.
Ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα ορισμένα βασικά πράγματα:
Η απλή αναλογική, την οποία ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, θέτει ως όριο για την είσοδο στη Βουλή το 3% και για τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης προϋποθέτει ποσοστό που μπορεί να κυμαίνεται από το 42,7% (όταν το άθροισμα των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής ανέρχεται στο 15%) μέχρι το 47,2% (όταν το άθροισμα των εκτός Βουλής κομμάτων είναι μόνο 6%). Εννοείται ότι, στην περίπτωση της απλής αναλογικής, το ποσοστό της αυτοδυναμίας μπορεί να επιτυγχάνεται και από συνασπισμό κομμάτων, που συγκεντρώνει αθροιστικά το απαιτούμενο ποσοστό.
Με βάση τις σημερινές μετρήσεις, η απλή αναλογική πολύ δύσκολα μπορεί να δώσει κυβέρνηση. Ο μόνος πιθανός συνδυασμός δυνάμεων που θα είχαν πιθανότητες συνεργασίας και φαίνεται να αθροίζει πάνω από 42% είναι μια κυβέρνηση ΝΔ – ΚΙΝΑΛ. Αλλά αυτή δεν την επιδιώκει ο Μητσοτάκης, που επιμένει στην αυτοδυναμία, και δεν την θέλει και ο Ανδρουλάκης, που επιθυμεί «σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση». Ούτε καν μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΚΙΝΑΛ, «προοδευτική» ή «σοσιαλδημοκρατική» δεν μπορεί –με βάση τα σημερινά δεδομένα– να περάσει το απαιτούμενο ποσοστό.
Η ενισχυμένη αναλογική, που θα ακολουθήσει σε περίπτωση αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης μετά τις εκλογές με την απλή αναλογική, θέτει επίσης ως όριο εισόδου στη Βουλή το 3%, αλλά δίνει δυνατότητα σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης στο πρώτο κόμμα με ποσοστό που κυμαίνεται από το 36% (σε περίπτωση που το άθροισμα των εκτός Βουλής κομμάτων φθάνει το 15%) μέχρι 38,5%, (εφόσον το άθροισμα των εκτός Βουλής ανέρχεται στο 6%).
Αυτά είναι τα δεδομένα σήμερα. Και οι εισηγήσεις αρκετών εντός ΝΔ επιμένουν ότι για να διευκολυνθεί η αυτοδυναμία στις δεύτερες εκλογές, ο Μητσοτάκης πρέπει να αλλάξει τον εκλογικό νόμο και να επαναφέρει τον νόμο Παυλόπουλου, με τον οποίο το πρώτο κόμμα σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση με ένα ποσοστό της τάξης του 34%-36%.
Οι πιθανότητες να αποδεχθεί ο Μητσοτάκης μια τέτοια εισήγηση είναι ουσιαστικά ανύπαρκτες, για δύο βασικούς λόγους:
Πρώτον, το να φέρει νέο εκλογικό νόμο προς αντικατάσταση αυτού που ο ίδιος εισηγήθηκε και ψήφισε η ΝΔ στη Βουλή θα ήταν δείγμα πολιτικής αναξιοπιστίας και έλλειψης σεβασμού στα πολιτικά, κοινοβουλευτικά ήθη. Δεν συνάδει προς τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύεται μέχρι σήμερα.
Δεύτερον, αλλαγή εκλογικού νόμου για να μπορείς να διεκδικήσεις αυτοδυναμία με ποσοστό λίγο μικρότερο από αυτό που ισχύει σήμερα, θα ήταν δείγμα ηττοπάθειας. Αν μπορείς να φτάσεις στο 34%-36%, καλύτερα να διεκδικήσεις δύο μονάδες παραπάνω, παρά να αλλάξεις τον εκλογικό νόμο, δείχνοντας ότι φοβάσαι τον εκλογικό πήχη.
Για αυτούς τους λόγους ο Μητσοτάκης δεν θα αλλάξει τον δικό του εκλογικό νόμο. Πόσο μάλλον, όταν ξέρει ότι στην περίπτωση που το επιχειρήσει, οι πολιτικοί του αντίπαλοι θα το εμφανίσουν ως κοινοβουλευτικό «πραξικόπημα». Ενα πραξικόπημα, βέβαια, το οποίο θα εύχονταν να συμβεί και να πετύχει! Οχι μόνο για να το καταγγείλουν, αλλά και επειδή τους συμφέρει: τον μεν ΣΥΡΙΖΑ γιατί αν καταφέρει να είναι πρώτο κόμμα, όσο πιο χαμηλά είναι ο πήχης, τόσο το καλύτερο! Το δε ΚΙΝΑΛ, γιατί όσο χαμηλότερα είναι ο πήχης, τόσο ενισχύεται η πιθανότητα αυτοδυναμίας του Μητσοτάκη, την οποία εύχεται ο Ανδρουλάκης, προκειμένου να μην του τεθεί το δίλημμα της κυβερνητικής συνεργασίας.
Πηγή: Protagon.gr
