"Δυστυχώς, στο πρόσφατο παρελθόν υπήρξαν ωμές παρεμβάσεις της πολιτικής εξουσίας στο έργο σας" τόνισε με έμφαση ο Πρωθυπουργός στους απόφοιτους της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών.
Με την δήλωσή του αυτή ο Πρωθυπουργός ομολόγησε ανερυθρίαστα πως και η δική του κυβέρνηση παρενέβη ωμά, στις τελευταίες αποφάσεις των Ανωτάτων Δικαστηρίων, που αφορούσαν τα αναδρομικά και την αποκατάσταση των μισθών και συντάξεων, διατάσσοντας την ακύρωση προηγούμενων αποφάσεων που δικαίωναν τους μισθωτούς και συνταξιούχους
Επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη σε έργα υποδομής στη Θεσσαλονίκη και στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών
Η ανεξαρτησία των λειτουργών της Δικαιοσύνης προϋπόθεση για τη δημοκρατική ζωή
Πριν επισκεφθεί τα τρία σημαντικά έργα, ο Πρωθυπουργός μίλησε στην τελετή ορκωμοσίας αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών.
«Η οργανική και λειτουργική ανεξαρτησία σας αποτελεί προϋπόθεση για την εμβάθυνση του κράτους δικαίου στην εποχή μας, αλλά και συστατικό στοιχείο της δημοκρατικής ζωής στον τόπο μας. Πολύ περισσότερο όταν, δυστυχώς, στο πρόσφατο παρελθόν υπήρξαν ωμές παρεμβάσεις της πολιτικής εξουσίας στο έργο σας και συμπεριφορές που πλήγωσαν το κύρος της Δικαιοσύνης», επισήμανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, απευθυνόμενος στους νέους δικαστικούς.
«Οπλισμένοι, λοιπόν, με αυτήν την εμπειρία, θα σας καλούσα και σήμερα να κλείσετε τα αυτιά σας σε οποιαδήποτε απειλή μπορεί να εκτοξεύεται εναντίον σας από κάποιους. Και με τις αποφάσεις σας να πιστοποιείτε καθημερινά την ανεξαρτησία σας», συμπλήρωσε.
Κατά την τοποθέτησή του ο κ. Μητσοτάκης στάθηκε σε ουσιαστικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει την τελευταία διετία για τη βελτίωση και την επιτάχυνση της απόδοσης της δικαιοσύνης, προς όφελος των πολιτών αλλά και της οικονομίας. Στάθηκε, μεταξύ άλλων, στο νέο πλαίσιο για τη διαμεσολάβηση στις αστικές και εμπορικές υποθέσεις, στη θέσπιση της πιλοτικής δίκης και στην πολιτική δικαιοσύνη, στις ρυθμίσεις για ταχύτερη εκδίκαση των υποθέσεων των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, στην ίδρυση ειδικών τμημάτων για υποθέσεις επενδυτικού ενδιαφέροντος στα μεγάλα Πρωτοδικεία αλλά και στον σχεδιασμό για την αξιοποίηση 250 εκατομμυρίων ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για τις ανάγκες της Δικαιοσύνης, στις οποίες περιλαμβάνεται η κατασκευή και η αναβάθμιση δικαστικών μεγάρων.
Η Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών έχει μεταρρυθμιστεί πλήρως χάρη στον πρόσφατο νόμο 4871/2021, μέσω του οποίου κωδικοποιήθηκε μία σειρά οργανωτικών και λειτουργικών παρεμβάσεων, με σκοπό την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου της.
Το πρόγραμμα σπουδών έχει αποκτήσει σαφώς πιο πρακτικό προσανατολισμό χάρη στην θεσμοθέτηση των βασικών διδασκόντων, δικαστικών λειτουργών οι οποίοι συγκεντρώνουν τις περισσότερες ημέρες διδασκαλίας και βοηθούν τους εκπαιδευόμενους να αποκτήσουν μεγαλύτερη τριβή με τις ευθύνες της έδρας. Αυξήθηκε παράλληλα η διάρκεια της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών στα δικαστήρια, ενώ εκπαιδεύονται από όλους τους δικαστές που έχουν αναλάβει την προετοιμασία τους.
Για τους εν ενεργεία δικαστικούς λειτουργούς προβλέπονται τακτικά υποχρεωτικά και προαιρετικά προγράμματα επιμόρφωσης σε ειδικές σύγχρονες θεματικές, ενώ επεκτείνονται οι διεθνείς εκπαιδευτικές ανταλλαγές και τα διεθνή εκπαιδευτικά προγράμματα με τη συμμετοχή της Σχολής στις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Δικτύου για τη Δικαστική εκπαίδευση, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο και της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δικαίου.
Άλλες παρεμβάσεις αφορούν την ενεργοποίηση της Κατεύθυνσης του Ειρηνοδίκη αλλά και η πολύπλευρη βελτίωση των συνθηκών φοίτησης, αφενός μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων της Σχολής μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και αφετέρου μέσω της αύξησης των αποδοχών των σπουδαστών κατά περίπου 30%.
Ολόκληρη η ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη κατά την τελετή ορκωμοσίας αποφοίτων, στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών
Σεβασμιότατε, κυρία και κύριοι Πρόεδροι των Ανώτατων Δικαστηρίων, κύριε Εισαγγελέα, κύριε Περιφερειάρχα, κύριε Δήμαρχε, κύριε Υπουργέ, κύριε Υφυπουργέ, κυρίες και κύριοι,
Είναι χαρά μου, μεγάλη μου χαρά, να βρίσκομαι σήμερα εδώ στην ορκωμοσία της 28ης εκπαιδευτικής σειράς της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών. Σε μία μέρα επιβράβευσης, σε μία μέρα δικαίωσης για εσάς, ύστερα από τους κόπους και ύστερα από τις θυσίες που προηγήθηκαν, αλλά και τις ευθύνες που ακολουθούν. Γιατί η πολιτεία σας εμπιστεύεται, έχοντας υψηλές προσδοκίες για το βάρος της απονομής της δικαιοσύνης που σύντομα θα αναλάβετε.
Μαζί με τα συγχαρητήριά μου, λοιπόν, καταθέτω και τη βεβαιότητά μου ότι θα την υπηρετήσετε άψογα τις επόμενες κρίσιμες για τη χώρα δεκαετίες. Η ορκωμοσία σας έχει συμβολική αξία, καθώς συμπίπτει και με την έναρξη της εφαρμογής του νόμου 4871/2021, που μεταρρυθμίζει πλήρως την οργάνωση και τη λειτουργία της Σχολής, αλλά και τον τρόπο επιλογής, εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των δικαστών.
Έτσι, για πρώτη φορά υποδεχόμαστε και τους σπουδαστές της Κατεύθυνσης των Ειρηνοδικών. Μία καινοτομία η οποία πιστεύω ότι επισφραγίζει τον αρχικό μας στόχο, να λαμβάνουν όλοι οι δικαστικοί λειτουργοί άρτια και σύγχρονη εκπαίδευση, ώστε να πάψουν να υπάρχουν δικαστές δύο ταχυτήτων. Η κατάρτιση, βέβαια, θα αφορά πλέον όχι μόνο τους μελλοντικούς αλλά και τους εν ενεργεία λειτουργούς, με τακτικά προγράμματα. Κάποια από αυτά θα είναι υποχρεωτικά, κάποια θα είναι προαιρετικά, που καλύπτουν σύγχρονες θεματικές με έμφαση πάντα στη δημιουργία ομάδων εργασίας. Αλλά και με έκτακτα υποχρεωτικά σεμινάρια, ειδικά για τους δικαστές, οι οποίοι θα καλούνται να εφαρμόσουν νέες επείγουσες ρυθμίσεις με αναφορά σε σύγχρονα κοινωνικά πεδία.
Και πρώτα ανάμεσά τους να ξεχωρίσω τα δικαιώματα των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, των συμπολιτών μας με αναπηρία, αλλά φυσικά και τα δικαιώματα των ανηλίκων.
Ι
Είναι η ελάχιστη ανταπόδοση της πολιτείας στη μεγάλη προσπάθεια την οποία καταβάλετε αλλά και μία σαφής ένδειξη των μεγάλων προσδοκιών που έχουμε από εσάς. Γιατί η Δικαιοσύνη είναι θεμέλιο του δημοκρατικού κράτους, είναι ταυτόχρονα και ρυθμιστής της κοινωνικής ζωής και της κοινωνικής συνοχής. Είναι καταφύγιο εμπιστοσύνης του κάθε πολίτη, ειδικά του πιο αδύναμου, αλλά και βατήρας της οικονομικής προόδου της χώρας, καθώς έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι ειδικά η καθυστέρηση στην εκδίκαση αστικών και εμπορικών υποθέσεων συνεπάγεται σοβαρή επιβράδυνση της εγχώριας ανάπτυξης.
Και, πράγματι, ένα από τα κύρια ζητούμενα στο σύγχρονο περιβάλλον είναι και η γρήγορη, η άμεση απονομή της δικαιοσύνης. Προς σε αυτή την κατεύθυνση κινηθήκαμε, κύριε Υπουργέ, κύριε Υφυπουργέ, το γνωρίζετε καλά, από την πρώτη ημέρα της διακυβέρνησής μας: αντιμετωπίζοντας παθογένειες και διορθώνοντας αστοχίες, όχι όμως με βιαστικές και σπασμωδικές κινήσεις, αλλά βάσει ενός συνεκτικού σχεδίου και πάντοτε σε συνεργασία με τα αρμόδια δικαστικά όργανα.
Προχωρήσαμε έτσι στοχευμένα, αρκετά αθόρυβα αλλά με πολύ γενναία βήματα που ήδη αλλάζουν την καθημερινή πρακτική σε ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών της Δικαιοσύνης. Αναφέρω ενδεικτικά την υποχρεωτική κατάθεση όλων των δικογράφων τόσο στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια όσο και στο Συμβούλιο της Επικρατείας, τη δυνατότητα να συνεδριάζουν ηλεκτρονικά τα διοικητικά αλλά και να διασκέπτονται εξ αποστάσεως όλα τα δικαστήρια της χώρας.
Τα πρώτα δείγματα είναι άκρως ενθαρρυντικά. Ενημερώθηκα ότι μόνο πέρυσι κατατέθηκαν ηλεκτρονικά πάνω από 20.000 δικόγραφα και διακινήθηκαν περισσότερα από 1 εκατομμύριο πιστοποιητικά. Αυτές οι ψηφιακές λειτουργίες ολοένα και θα διευρύνονται.
Θεσπίσαμε, επίσης, το νέο πλαίσιο για τη διαμεσολάβηση στις αστικές και τις εμπορικές υποθέσεις, πυλώνας του οποίου είναι η υποχρεωτική αρχική συνεδρία. Είναι μια καίρια πρωτοβουλία για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών που εξοικονομεί χρόνο από τα δικαστήρια αλλά και χρήμα από τους πολίτες.
Θεσπίσαμε, επίσης, το θεσμό της πιλοτικής δίκης και στην πολιτική δικαιοσύνη. Ενώ τον ίδιο σκοπό υπηρετούν και ρυθμίσεις για την ταχύτερη εκδίκαση των υποθέσεων των υπερχρεωμένων νοικοκυριών όπως και ίδρυση ειδικών τμημάτων για υποθέσεις επενδυτικού ενδιαφέροντος στα μεγάλα Πρωτοδικεία.
Εξέχουσας σημασίας θεωρώ, τέλος, τη νέα συνεκτική δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου όσο και την ίδρυση γραφείου συλλογής και επεξεργασίας δικαστικών στατιστικών στοιχείων, έτσι ώστε για πρώτη φορά να δίνεται η δυνατότητα στη διοίκηση της Δικαιοσύνης να λαμβάνει αποφάσεις βάσει αντικειμενικών δεδομένων.
Ενώ φυσικά στο ίδιο διάστημα και οι εκτενείς αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας έχουν εναρμονίσει τις διατάξεις τους με τις σύγχρονες συνθήκες, με τα αιτήματα της κοινωνίας, δίνοντας έμφαση σε αδικήματα ιδιαίτερης απαξίας.
Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί σπουδαστές, οι μεταρρυθμίσεις αυτές εκτός από θεσμική τόλμη προφανώς απαιτούν και πόρους. Γι’ αυτό, και παρά την αρνητική συγκυρία της πανδημίας, αξιοποιήσαμε αυτή τη μεγάλη ευκαιρία του Ταμείου Ανάκαμψης, αντλώντας από αυτό 250 εκατομμύρια ευρώ μόνο για τη Δικαιοσύνη. Είναι ένα ποσό δέκα φορές μεγαλύτερο από τις ετήσιες δαπάνες που προβλέπονταν γι’ αυτήν.
Με βάση αυτό θα επιταχυνθούν οι κατασκευές νέων υποδομών, τόσο απαραίτητες για τη Δικαιοσύνη, η αναβάθμιση όμως ταυτόχρονα και δικαστικών μεγάρων σε όλες τις πόλεις της χώρας. Και φυσικά εδώ η αναβάθμιση της ίδιας της Σχολής, που βρίσκεται σε ένα θαυμάσιο χώρο, αλλά αντιλαμβάνομαι ότι έχει υποστεί και αυτή τη βάσανο του χρόνου και χρήζει μιας σημαντικής επέμβασης η οποία μπορεί να χρηματοδοτηθεί κι αυτή από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Βέβαια, παράλληλη, αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα, αποτελεί η συνέχιση της ψηφιοποίησης στο χώρο της Δικαιοσύνης, με ανανέωση παλαιών πληροφοριακών συστημάτων, με εισαγωγή νέων εργαλείων όπως αυτό της τεχνητής νοημοσύνης. Η γραφειοκρατία πρέπει, επιτέλους, και στη Δικαιοσύνη να γίνει παρελθόν. Και σε αυτό θα συντελέσει καταλυτικά και η ίδρυση της Σχολής Δικαστικών Υπαλλήλων στα πρότυπα της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών.
Ο στόχος είναι όλοι οι βασικοί αρωγοί των δικαστών να λαμβάνουν εφεξής πληρέστερη και πιο εξειδικευμένη εκπαίδευση αλλά και να μπορέσουμε να φτάσουμε, επιτέλους, στην επιθυμητή αναλογία των τριών υπαλλήλων ανά δικαστή.
Ταυτόχρονα, καθήκον μας -το έχουμε συζητήσει εκτενώς με τον Υπουργό- αποτελεί και η ριζική αλλαγή του νέου κώδικα οργανισμού των δικαστηρίων και της κατάστασης των δικαστικών λειτουργών. Με έμφαση στην αξιολόγηση, στη λογοδοσία και στην αξιοκρατία, παρέχοντας κίνητρα για όσους θέλουν πραγματικά να διακριθούν στο δικαστικό σώμα και διαφυλάσσοντας όμως την επετηρίδα, ως το βασικό κριτήριο προαγωγής και ανέλιξης των δικαστών.
Αυτή είναι η αντίληψη που διατρέχει όλες τις επιλογές της κυβέρνησης, του Υπουργείου Δικαιοσύνης, και σε αυτό το δρόμο θα ήθελα και προσωπικά να σας έχω συνοδοιπόρους.
Η οργανική και λειτουργική ανεξαρτησία σας αποτελεί προϋπόθεση για την εμβάθυνση του κράτους δικαίου στην εποχή μας, αλλά και συστατικό στοιχείο της δημοκρατικής ζωής στον τόπο μας. Πολύ περισσότερο όταν, δυστυχώς, στο πρόσφατο παρελθόν υπήρξαν ωμές παρεμβάσεις της πολιτικής εξουσίας στο έργο σας και συμπεριφορές που πλήγωσαν το κύρος της Δικαιοσύνης.
Οπλισμένοι, λοιπόν, με αυτήν την εμπειρία, θα σας καλούσα και σήμερα να κλείσετε τα αυτιά σας σε οποιαδήποτε απειλή μπορεί να εκτοξεύεται εναντίον σας από κάποιους. Και με τις αποφάσεις σας να πιστοποιείτε καθημερινά την ανεξαρτησία σας.
Κλείνω, κυρία και κύριοι Πρόεδροι, κύριε Εισαγγελέα, με τα λόγια που απηύθυνε μια εμβληματική ανώτατη δικαστής των Ηνωμένων Πολιτειών, η Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ, όταν μίλησε στους σπουδαστές της Σχολής Δικαστών των Ηνωμένων Πολιτειών. «Ό,τι και αν επιλέξετε να κάνετε, αφήστε το ίχνος σας», τους κάλεσε, «μην το κάνετε, δηλαδή, μόνο για τον εαυτό σας, αλλά για να κάνετε τα πράγματα καλύτερα για τους άλλους ανθρώπους. Για να βελτιώσετε έστω και λίγο τον κόσμο και αν τα καταφέρετε, θα λάβετε αφάνταστη ικανοποίηση».
Το ίδιο σας εύχομαι ολόψυχα και εγώ. Να βιώσετε ως δικαστές την ικανοποίηση της προσφοράς στον πολίτη και στην πολιτεία. Καλή αρχή λοιπόν.
Σας ευχαριστώ
