Η παγκόσμια αξιολόγηση της αμυντικής ισχύος το 2013-14Γράφει ο Δρ Ιωάννης Παρίσης
Υποστράτηγος ε.α., Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης / Διεθνών Σχέσεων*
Η ισχύς αποτελεί σημαντικό στοιχείο της συμπεριφοράς των κρατών στο διεθνές σύστημα και καθορίζει, εν πολλοίς, τις διεθνείς σχέσεις. Είναι κατά συνέπεια αυτονόητο ότι, προκειμένου τα κράτη να επιβιώσουν, να ευημερήσουν, και να διασφαλίσουν τα εθνικά τους συμφέροντα, μέσα σε ένα άκρως ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, αναγκάζονται να επιζητούν την απόκτηση ισχύος, ενώ παράλληλα να παρακολουθούν την ισχύ των άλλων κρατών – καταρχήν των γειτονικών τους. Ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουν την επιβίωση τους είναι η συνεχής αύξηση της ισχύος τους.
Αξιολογώντας την Στρατιωτική Ισχύ των Κρατών
Η εντυπωσιακές μεταβολές που συνέβησαν στο παγκόσμιο γεωστρατηγικό περιβάλλον κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, προκάλεσαν σημαντικές ανατροπές που είχαν επιπτώσεις στις ένοπλες δυνάμεις και την στρατιωτική ισχύ των κρατών, η οποία αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες εθνικής ισχύος. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η στρατιωτική ισχύς των κύριων παικτών του διεθνούς συστήματος. Οι παραδοσιακές «μεγάλες δυνάμεις» υπέστησαν διαφοροποιήσεις ενώ νέες δυνάμεις αναδυθήκαν στο παγκόσμιο σύστημα. Επιπλέον, νέοι παράγοντες υπεισήλθαν στην αξιολόγηση της ισχύος που άλλαξαν τα δεδομένα σε σχέση κυρίως προς την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.
Η αντίληψη περί των γνωστών ως «ασύμμετρων απειλών» δεν έμεινε μόνο στον χώρο των μη κρατικών δρώντων, κατά βάση της διεθνούς τρομοκρατίας, αλλά είχε εφαρμογή και σε πολεμικές συρράξεις. Ως ασύμμετροι πόλεμοι μπορούν να χαρακτηρισθούν τόσο ο εν εξελίξει πόλεμος στο Αφγανιστάν όσο και εκείνος του Βιετνάμ των δεκαετιών 1960-70. Αλλά και στη Συρία εμφανίζεται επίσης ξεκάθαρα το πώς σχετικά μικροί αριθμοί μαχητών μπορούν να διεξαγάγουν επιτυχημένες στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον ισχυρότερων και ανώτερων δυνάμεων.
Ωστόσο, το μέγεθος των ενόπλων δυνάμεων κάθε κράτους, τα εξελιγμένα οπλικά συστήματα, η ισχύς πυρός γενικότερα εξακολουθούν να είναι άκρως σημαντικά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δυνατότητα μιας χώρας να προβάλει ισχύ βασίζεται κατά μεγάλος μέρος στις στρατιωτικές της δυνατότητες. Ακόμα και σε ότι αφορά τις πολιτικές και διπλωματικές δράσεις εξωτερικής πολιτικής, είναι πρόδηλο ότι η στρατιωτική ισχύς αποτελεί το κύριο «επιχείρημα» και παρέχει διπλωματικά όπλα.
Η ιστοσελίδα Global Firepower αξιολόγησε τις χώρες παγκοσμίως και συνέταξε σχετικό κατάλογο 106 χωρών σύμφωνα με την στρατιωτική τους ισχύ, βασιζόμενη σε πολλαπλούς παράγοντες, στους οποίους περιλαμβάνονται η δύναμη του προσωπικού, το συνολικό εργατικό δυναμικό, η οικονομία, καθώς και η διαθεσιμότητα στρατηγικών συστημάτων. Ειδικότερα, για την αξιολόγηση και τη σύνταξη του καταλόγου χρησιμοποιήθηκαν 50 παράγοντες μέσω των οποίων καθορίζεται η Ισχύς κάθε κράτους. Ο τρόπος αξιολόγησης που χρησιμοποιήθηκε δίνει τη δυνατότητα ώστε μικρά, τεχνολογικά προοδευμένα, κράτη να ανταγωνίζονται μεγαλύτερα κράτη αλλά με χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης. Μέσα από τις διαδικασίες αυτές οι συντάκτες του καταλόγου εκτιμούν ότι αυτός αποδίδει με αντικειμενικότητα την εικόνα της συμβατικής στρατιωτικής ισχύος κάθε χώρας.
Επισημαίνεται ότι οι κύριοι παράγοντες που λήφθηκαν υπόψη είναι οι εξής:
• Η Γεωγραφία, υπό την έννοια της μορφής της χώρας (θαλάσσια, νησιωτική, περίκλειστη), της θέσης της στον χάρτη, της έκτασης, του μήκους των συνόρων και των ακτών της, του εύρους της αιγιαλίτιδας ζώνης της, κλπ.(βλ. σχετικά άρθρο του γράφοντος στο ΑΜΥΝΑ & ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ, τ. Οκτ 2011: «Η Γεωγραφία ως παράγων ισχύος»).
• Τα Οπλικά Συστήματα ξηράς, θαλάσσης και αέρος κάθε χώρας, τόσο από πλευράς αριθμού όσο και από πλευράς ποιότητας και σύγχρονης τεχνολογίας,
• Η Οικονομία (ΑΕΠ, εμπορικές συναλλαγές, έλλειμμα, χρέος, βιομηχανία, κλπ.),
• Φυσικοί πόροι της κάθε χώρας, ως χρήστη και ως παραγωγού,
• Δυνατότητες υποστήριξης (εμπορικός στόλος, δίκτυο αυτοκινητοδρόμων και σιδηροδρόμων, αεροδρόμια, λιμάνια)
Οι 20 πρώτες χώρες του καταλόγου είναι κατά σειρά:
1. Ηνωμένες Πολιτείες,
2. Ρωσία,
3. Κίνα,
4. Ινδία,
5. Ηνωμένο Βασίλειο,
6. Γαλλία,
7. Γερμανία,
8. Τουρκία,
9. Νότια Κορέα,
10. Ιαπωνία,
11. Ισραήλ,
12. Ιταλία,
13. Αίγυπτος,
14. Βραζιλία,
15. Πακιστάν,
16. Καναδάς,
17. Ταϊβάν,
18. Πολωνία,
19. Ινδονησία,
20. Αυστραλία.
πηγή:ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ
