Με τους εμβολιασμούς κατά της Covid-19 να έχουν ξεκινήσει σε πολλές χώρες και την αναμονή των μαγικών σκευασμάτων σε πολλές ακόμη, φαίνεται πως το φως στο τέλος του τούνελ της πανδημίας αρχίζει να αχνοφαίνεται.
Καθώς όμως οι σωματικοί κίνδυνοι της πανδημίας μπορούν πλέον να προληφθούν αποτελεσματικά με τα εμβόλια, ο αναπόφευκτος αντίκτυπός της στην ψυχοσύνθεση του συνόλου είναι πιθανό να παραμείνει περισσότερο.
«Οι φυσικές πτυχές της πανδημίας είναι πραγματικά ορατές», λέει η Λίσα Κάρλσον, πρώην πρόεδρος της Αμερικανικής Ένωσης Δημόσιας Υγείας και εκτελεστική διευθύντρια στη φαρμακευτική σχολή του Πανεπιστημίου Έμορι της Ατλάντα.
«Βιώνουμε ελλείψεις στις προμήθειες και οικονομικό άγχος, φόβο ασθένειας, η καθημερινότητά μας διαταράσσεται, αλλά μέσα σε όλο αυτό υπάρχει αληθινή θλίψη».
«Για την ψυχική μας υγεία δεν υπάρχει αντίστοιχο εμβόλιο σαν αυτό που έχουμε για τη φυσική μας υγεία», προσθέτει η Λάσλον. «Επομένως, θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να ξεπεράσουμε αυτές τις προκλήσεις».
Με βάση τις ψυχικές μάχες που έδωσαν πολλοί από εμάς φέτος, ιδού μερικά ζητήματα ψυχικής υγείας που οι επιστήμονες εκτιμούν ότι θα αντιμετωπίσουμε το 2021.
Εξάντληση και καθιστική ζωή
Η ζωή ήταν αγχώδης πριν την πανδημία, αλλά οι νέες προκλήσεις έφεραν πρόσθετο βάρος. Η τηλεκπαίδευση, το άγχος να μείνουμε ασφαλείς, η οικονομική δυσπραγία, η τηλεργασία και οι καθημερινές αναφορές για κρούσματα και θανάτους έκαναν την καθημερινότητά μας δύσκολη.
Η απομόνωση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μοναξιά, έπληξε τους ανθρώπους κάθε ηλικίας. Πολλά παιδιά αλλά και ενήλικες έχασαν σημαντικές ευκαιρίες για κοινωνική ανάπτυξη.
Ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε το άγχος είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να βγούμε από μια κατάσταση πανδημίας, λέει η Κάρλσον και πηγάζει από τις βασικές μας ιδιότητες.
Το να είμαστε ασφαλείς σε εξωτερικούς χώρους και κοντά στη φύση, κάτι που η Κάρλσον θεωρεί «ως μέρος της ομάδας δημόσιας υγείας», μπορεί να βελτιώσει τη γενική υγεία μας. Όταν μπορείτε, αφιερώστε λίγο χρόνο για να αποσυνδεθείτε από τις ειδήσεις. Η εστίαση «στα βασικά, τον ύπνο, τα υγιεινά γεύματα, τις μετακινήσεις όλη την ημέρα, τον χρόνο με τα κατοικίδια ζώα και τα αγαπημένα σας πρόσωπα» θα είναι εξαιρετικά σημαντική, πρόσθεσε.
«Η φροντίδα του εαυτού μας και του άλλου πρέπει να είναι το επίκεντρο όλων καθώς μπαίνουμε στο 2021».
Διαταραχές ύπνου
Μιας και η παραμονή στο σπίτι σημαίνει σε μεγάλο βαθμό και περισσότερες ώρες ύπνου, τα περίεργα «όνειρα της πανδημίας» έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανιστούν, λέει ο δρ. Ραζ Ντασγκούπτα, πνευμονολόγος που ειδικεύεται σε θέματα ύπνου και επίκουρος καθηγητής κλινικής ιατρικής στο Keck School of Medicine στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας.
Το άγχος, η τραυματική εμπειρία και οι νέες προκλήσεις είναι μερικές ακόμη αιτίες που οδηγούν σε διαταραχές ύπνου. Οι άνθρωποι που εργάζονται στην πρώτη γραμμή του συστήματος υγείας, οι άνθρωποι που βίωσαν από κοντά τον θάνατο ή που αναγκάστηκαν να εγκλωβιστούν σε κρουαζιερόπλοια ή σκληρή καραντίνα, είναι πιο πιθανό να βιώσουν μετά-τραυματικό στρες που μπορεί να οδηγήσει σε αϋπνία και εφιάλτες.
Η έλλειψη διαχωρισμού μεταξύ εργασίας και σπιτιού μπορεί να οδηγήσει σε ακανόνιστα μοτίβα ύπνου. Η πανδημία «έριξε μια πραγματική βόμβα στον κιρκάδιο ρυθμό μας», λέει ο καθηγητής. Επίσης, «πολλοί άνθρωποι έβαλαν βάρος», προσθέτει ο Ντάσγκουπτα.
Το βάρος ήταν πάντα ένας παράγοντας κινδύνου όταν μιλάμε για καταστάσεις όπως το σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο. Η άπνοια στον ύπνο έχει συνδεθεί με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης και άγχους. Δεδομένου ότι η ποιότητα του ύπνου συνδέεται με την ψυχική υγεία, η λήψη αρκετού ηλιακού φωτός για έναν κανονικό κιρκάδιο ρυθμό, η ανάπτυξη ρουτίνας ύπνου και η εξάσκηση τεχνικών χαλάρωσης θα είναι καθοριστικής σημασίας το 2021.
Οι διαταραχές που θριαμβεύουν στην απομόνωση
Χωρίς υποστήριξη και λογοδοσία, η προσπάθεια κάποιων ανθρώπων να αντιμετωπίσουν διατροφικές διαταραχές και διαταραχές από τη χρήση ουσιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας βρήκε τοίχο.
Το «συλλογικό τραύμα» που βιώνουν οι άνθρωποι «συμβάλλει στην αύξηση του άγχους, της κατάθλιψης και άλλων παραγόντων ψυχικής υγείας που σχετίζονται συνήθως με διατροφικές διαταραχές», λέει η Τσέλσι Κρόνενγκολντ, διευθύντρια επικοινωνίας της Εθνικής Ένωσης Διατροφικών Διαταραχών. Ορισμένα άτομα με διατροφικές διαταραχές παρουσιάσουν αυξημένα συμπτώματα, όπως στέρηση ή υπερβολική λήψη τροφή ή υποτροπές. Για εκείνους που δεν είναι έτοιμοι να αναρρώσουν ή εξακολουθούν να είναι ενεργοί στις διαταραχές τους, η απομόνωση υπήρξε μια ευκαιρία να «διατηρηθούν διαταραγμένες συμπεριφορές - μια ευκαιρία για την οποία μερικοί μπορεί να είναι ευγνώμονες, ενώ σε άλλους λειτούργησε ως ανατροπή σχεδίων.
«Δεν είναι μόνο που οι διατροφικές διαταραχές ευδοκιμούν σε συνθήκες απομόνωσης», λέει η Κρόνενγκολντ, «υπάρχει επίσης πρόσθετο άγχος και ενοχή για την πιθανότητα εξάντλησης των τροφίμων ή / και της διαθεσιμότητας πάρα πολύ φαγητού ανά πάσα στιγμή».
Οι υποτροπές σε αλκοολούχα και ναρκωτικά αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τα ποσοστά διαταραχών από τη χρήση ουσιών θα μπορούσαν να αυξηθούν καθώς συνεχίζεται η πανδημία.
Άνισοι κίνδυνοι
Για πολλούς, η δουλειά είναι μία ακόμη πηγή ψυχικών προκλήσεων.
Οι άνθρωποι που αδυνατούν να εργαστούν από το σπίτι τους, δεν μπόρεσαν να αποφύγουν τις μετακινήσεις με τα ΜΜΜ ή να εκτεθούν σε άλλους κινδύνους.
Ένα από τα μεγαλύτερα θεμέλια της ψυχικής υγείας είναι η εργασία έτσι η απώλειά της μπορεί να οδηγήσει επίσης σε απώλεια της ιατροφαρμακευτικής κάλυψης, της φροντίδας των παιδιών ή της άδειας μετ’ αποδοχών.
Οι εργαζόμενοι στη δημόσια υγεία είναι μία μεγάλη ομάδα ατόμων για την οποία η πανδημία μοιάζει αδιέξοδο. Ο περιορισμός προστατευτικός εξοπλισμός, το συνεχές ωράριο, οι ασθένειες ή οι θάνατοι ασθενών ή συναδέλφων, η έκθεση στον ιό και η απομάκρυνση από το οικογενειακό περιβάλλον έχουν γονατίσει τους επαγγελματίες της υγείας. Και μιλάμε για έναν πληθυσμό που ακόμη και πριν την πανδημία ήταν εξαιρετικά ευάλωτος.
Πολλοί άνθρωποι που ένιωθαν άγχος και κατάθλιψη πριν από την πανδημία, τώρα βιώνουν διπλάσια ή και χειρότερα επίπεδα αβεβαιότητας, φόβου και αγωνίας. Το υπερβολικό πλύσιμο των χεριών και οι φόβοι μόλυνσης μπορεί να είναι ορόσημα μιας ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής - τώρα και στο μέλλον, ορισμένα άτομα με OCD μπορεί να αισθάνονται μια παρηγοριά από την αποδοχή του κοινού των συμπεριφορών ασφάλειας, αλλά επίσης αγωνίζονται να μην γίνουν όλο και πιο εμμονικοί.
Στο σώμα υγιείς πλέον, στο μυαλό ακόμη άρρωστοι
Υπάρχουν άνθρωποι που εβδομάδες ή ακόμα και μήνες μετά την μόλυνσή τους από κορωνοϊό, εξακολουθούν να βιώνουν τις συνέπειές τους. Εκτός από τις αναπνευστικές και νευρολογικές επιπτώσεις που μερικοί άνθρωποι βιώνουν για καιρό, οι ψυχικές επιπτώσεις έχουν επίσης διάρκεια.
Ενώ οι ανησυχίες για ψυχολογική δυσφορία κατά τη διάρκεια της πανδημίας επικεντρώθηκαν κυρίως στο άγχος και στα μέτρα καραντίνας, μια μελέτη έδειξε πως άνθρωποι που νόσησαν από τον ιό και βιώνουν για καιρό τις συνέπειές τους επιβαρύνονται και στον τομέα της ψυχικής υγεία.
Δεν ανησυχούν μόνο για τον αντίκτυπο του ιού πάνω τους αλλά και για τον τρόπο που τους βλέπουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα και το αντίστροφο.
Τα θετικά της πανδημίας
Το πνευματικό βάρος της πανδημίας διευκόλυνε την ειλικρίνεια και την ενσυναίσθηση γύρω από την ψυχική υγεία, κάτι που θεωρείται κλειδί για την εξάλειψη του στίγματος που αποτρέπει ορισμένα άτομα από την αναζήτηση βοήθειας.
Ένα άλλο θετικό είναι ότι περισσότεροι άνθρωποι είτε κατέφυγαν για βοήθεια είτε την προσέφεραν σε άλλους, είτε αυτή σήμαινε να αγοράσεις τα ψώνια του γείτονα είτε να ευχαριστήσεις δημοσίως τους εργαζόμενους στην πρώτη γραμμή της υγείας.
Η ευγένεια έχει τα δικά της οφέλη για την ψυχική υγεία.
Μερικοί άνθρωποι βρήκαν παρηγοριά στις υπηρεσίες τηλεθεραπείας, μια αυξανόμενη τάση στη λήψη φροντίδας που μπορεί να είναι ευκολότερη και πιο προσιτή.
«Υπάρχουν σίγουρα πράγματα που θα επιδεινώσουν την ψυχική μας κατάσταση», λέει η Κάρλσον. «Ελπίζω πραγματικά ότι πάνω απ 'όλα, αυτή είναι πραγματικά η στιγμή που διαλύουμε τα εμπόδια για να μιλήσουμε για την ψυχική υγεία, γιατί νομίζω ότι το πιο σημαντικό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε - ως επαγγελματίες και στις οικογένειές μας και στις κοινότητές μας - είναι να μιλάμε γι' αυτό.
«Κάθε φορά που μιλάμε για τη δημόσια υγεία, πρέπει να μιλάμε για ψυχική υγεία. Και κάθε φορά που μιλάμε για το Covid-19, πρέπει να μιλάμε για ψυχική υγεία».
πηγή:https://www.cnn.gr/focus/story/249821/h-psyxiki-ygeia-mia-apo-tis-megalyteres-prokliseis-tis-anthropotitas-to-2021-logo-covid-19