Το foreignpolicy στις 18/8/20 εξηγεί ”Πώς έγινε η Ανατολική Μεσόγειος το μάτι ενός γεωπολιτικού κυκλώνα;” Επικαλείται παρατηρητές από όλο τον κόσμο που φοβούνται ότι οποιαδήποτε περαιτέρω κλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια Ευρω-Μέσανατολική δίνη.
Προσδιορίζει την κόκκινη γραμμή που είναι τα ύδατα που βρίσκονται νότια της Κρήτης πλούσια σ΄ενεργειακά αποθέματα. Αναφέρει ότι τόσο το UNCLOSΗ (Δίκαιο της Θάλασσας.) άρθρο 121 όσο και ο χάρτης Σεβίλλης της ΕΕ είναι υπέρ των Ελληνικών θέσεων.
Ξεκαθαρίζει ότι Αίγυπτος και Ισραήλ όσο κι αν είναι χώρες αλληλέγγυες στην Ελλάδα ως προς τη διαμάχη δεν θα εμπλακούν ποτέ σ΄έναν πόλεμο με Τουρκία….
Στα μέσα Αυγούστου, ένα τουρκικό και ελληνικό πολεμικό πλοίο συγκρούστηκαν ( σ.σ.θερμό επεισόδιο, η επακούμβηση) στην Ανατολική Μεσόγειο, αυξάνοντας τις εντάσεις στην πιο εύφλεκτη ναυτική αναταραχή της περιοχής εδώ και 20 χρόνια. Η κρίση είχε ξεκινήσει δύο ημέρες πριν, όταν η Τουρκία ανέπτυξε ένα πλοίο εξερεύνησης ενέργειας μαζί με τη ναυτική του συνοδεία για να αναζητήσει πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε ύδατα πλησίον της ελληνικής νήσου Καστελόριζο – (τα ύδατα που η Αθήνα ισχυρίζεται ως ανήκουν στην δική της θαλάσσια επικράτεια).
Στα μέσα Αυγούστου, ένα τουρκικό και ελληνικό πολεμικό πλοίο συγκρούστηκαν ( σ.σ.θερμό επεισόδιο, η επακούμβηση) στην Ανατολική Μεσόγειο, αυξάνοντας τις εντάσεις στην πιο εύφλεκτη ναυτική αναταραχή της περιοχής εδώ και 20 χρόνια. Η κρίση είχε ξεκινήσει δύο ημέρες πριν, όταν η Τουρκία ανέπτυξε ένα πλοίο εξερεύνησης ενέργειας μαζί με τη ναυτική του συνοδεία για να αναζητήσει πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε ύδατα πλησίον της ελληνικής νήσου Καστελόριζο – (τα ύδατα που η Αθήνα ισχυρίζεται ως ανήκουν στην δική της θαλάσσια επικράτεια).
Περισσότερο από ποτέ, ο τελευταίος κύκλος κλιμάκωσης κινδυνεύει να μετατραπεί σε πολυεθνική σύγκρουση. Κάνοντας μια ένδειξη ένθερμης υποστήριξης για την Ελλάδα εναντίον της Τουρκίας, η Γαλλία έστειλε πολεμικά πλοία στα αμφισβητούμενα ύδατα και υποσχέθηκε περισσότερα. Η Αίγυπτος και το Ισραήλ, που πραγματοποιούν τακτικές κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με την Ελλάδα, έχουν επίσης εκφράσει την αλληλεγγύη τους προς την Αθήνα. Με τη Γαλλία και την Αίγυπτο να βρίσκονται σε ανοιχτή σύγκρουση με την Τουρκία στη Λιβύη, παρατηρητές σε όλο τον κόσμο φοβούνται ότι οποιαδήποτε περαιτέρω κλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια Ευρω-Μέσανατολική δίνη.
Πώς έγινε η Ανατολική Μεσόγειος το μάτι ενός γεωπολιτικού κυκλώνα;
Για δεκαετίες, οι διαφορές στα θαλάσσια σύνορα της Ανατολικής Μεσογείου αποτελούσαν τοπική υπόθεση…Ωστόσο, τα τελευταία πέντε χρόνια, οι υπεράκτιοι πόροι φυσικού αερίου της περιοχής έχουν μετατρέψει την Ανατολική Μεσόγειο σε βασικό στρατηγικό χώρο μέσω του οποίου συγκλίνουν μεγαλύτερες γεωπολιτικές γραμμές με την ΕΕ και την περιοχή MENA. Η Ιταλία και η Γαλλία έχουν διαδραματίσει αναπόσπαστο ρόλο στην καθοδήγηση αυτής της αλλαγής, η οποία έχει θέσει την ήδη περίπλοκη σχέση ΕΕ και Τουρκίας σε πιο αντίπαλους όρους.
Η αλλαγή παιχνιδιού ήταν η ανακάλυψη του μαζικού πεδίου φυσικού αερίου Zohr τον Αύγουστο του 2015 στην θαλάσσια επικράτεια της Αιγύπτου από την ιταλική ενεργειακή εταιρεία Eni. Το μεγαλύτερο εύρημα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου μέχρι σήμερα. Η ανακάλυψη του Zohr σήμαινε ότι η περιοχή είχε ξαφνικά συλλογικά εμπορεύσιμους όγκους φυσικού αερίου. Η Eni, η οποία είναι επίσης ο κύριος φορέας στην ανάπτυξη φυσικού αερίου της Κύπρου, άρχισε να προωθεί ένα σχέδιο συγκέντρωσης του κυπριακού, του αιγυπτιακού και του ισραηλινού αερίου και να χρησιμοποιεί τις εγκαταστάσεις υγροποίησης της Αιγύπτου για την οικονομικά αποδοτική αγορά του φυσικού αερίου της περιοχής στην Ευρώπη ως υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ). Η ιταλική εταιρεία τυγχαίνει επίσης να είναι ο κύριος μέτοχος σε ένα από τα δύο εργοστάσια ΥΦΑ της Αιγύπτου.
Ατύχησαν λέει εν ολίγοις τα σχέδια της Άγκυρας που βρίσκονται σε εξέλιξη για να γίνει περιφερειακός ενεργειακός κόμβος. Το 2018, ο γαλλικός ενεργειακός γίγαντας Total, η τρίτη μεγαλύτερη εταιρεία της ΕΕ σε έσοδα, επέφερε ένα ακόμη πλήγμα στην Τουρκία, συνεργαζόμενη με την Eni σε όλες τις επιχειρήσεις ανάπτυξης φυσικού αερίου της ιταλικής εταιρείας στην Κύπρο, τοποθετώντας τη Γαλλία στο επίκεντρο του ενεργειακού της ανατολικής Μεσογείου. Την ίδια στιγμή, η Κύπρος συμφώνησε επίσημα να προμηθεύσει τα εργοστάσια ΥΦΑ της Αιγύπτου για εξαγωγή. Αφού η Κύπρος υπέγραψε αυτή τη συμφωνία, το Ισραήλ, το οποίο στο παρελθόν είχε σκεφτεί να κατασκευάσει έναν υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου Ισραήλ-Τουρκίας, ακολούθησε το παράδειγμά του και συμφώνησε να πουλήσει το αέριο του στην Αίγυπτο επίσης.
Η Τουρκία εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της για αυτές τις εξελίξεις συμμετέχοντας σε μια σειρά ασκήσεων πίεσης διπλωματίας με πλοία, στέλνοντας τα για εξερεύνηση και ασκήσεις σε κυπριακά ύδατα, καθένα με ναυτική συνοδεία. Η χώρα εξακολουθεί να αρνείται να αναγνωρίσει τα θαλάσσια σύνορα της Κύπρου…… Με αυτόν τον τρόπο, ισχυρίζεται ότι υπερασπίζεται τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων στο βόρειο μισό του διχοτομημένου νησιού, που δεν επωφελούνται από τα υπεράκτια αποθέματα φυσικού αερίου της Κύπρου παρά το γεγονός ότι είναι οι νόμιμοι συνιδιοκτήτες των φυσικών πόρων της Κύπρου.
Σε κάθε τουρκική δράση, το μέτωπο Αίγυπτος-Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάδα κέρδισε όλο και περισσότερο στρατιωτική υποστήριξη από τη Γαλλία, την Ιταλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθεμία από τις οποίες έχει σημαντικές οικονομικές επενδύσεις στο φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου. Για την Τουρκία, η υποστήριξη των συμμάχων της από το ΝΑΤΟ σε αυτήν την ομάδα είναι προδοσία …την οποία δεν μπορεί να ανεχθεί.
Η ανοιχτή παρέμβαση της Άγκυρας στη σύγκρουση κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 γύρισε την παλίρροια του εμφυλίου πολέμου στη Λιβύη. Η ανοιχτή παρέμβαση της Άγκυρας στη σύγκρουση το πρώτο μισό του 2020 γύρισε την παλίρροια του εμφυλίου πολέμου στη Λιβύη. Έχοντας καταφέρει να διατηρήσει το GNA, η μεγάλη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη παρέχει τώρα στην Άγκυρα μια πλατφόρμα από την οποία θα προκαλέσει την Κύπρο, την Αίγυπτο και την Ελλάδα πάνω στα θαλάσσια σύνορα της Ανατολικής Μεσογείου. Εκμεταλλευόμενη την πρόσφατα ενισχυμένη περιφερειακή της θέση, η Τουρκία προσπάθησε ν’ ασκήσει τις αξιώσεις της εναντίον της Ελλάδας στέλνοντας το σεισμικό πλοίο έρευνας Oruç Reis, συνοδευόμενο από μια ομάδα πέντε ναυτικών πλοίων, στα αμφισβητούμενα ύδατα (απ΄αυτήν) κοντά στο Καστελόριζο.
Η διαμάχη έχει να κάνει με τον λεγόμενο χάρτη της Σεβίλλης που οριοθετεί τα κοινά αποδεκτά θαλάσσια σύνορα της περιοχής. Αυτή η μελέτη χάρτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εκπονήθηκε από το Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης στις αρχές της δεκαετίας του 2000, αποφάσισε να καθορίσει τα μέγιστα όρια για την Ελλάδα και την Κύπρο χρησιμοποιώντας την ακτή κάθε κατοικημένου ελληνικού νησιού ως σημείο εκκίνησης ανεξάρτητα από το πόσο μικρό και ανεξάρτητα από το πόσο κοντά στις ακτές της Τουρκίας είναι. Η Τουρκία έχει την άποψη ότι οι οριοθετήσεις είναι άδικες.
Σύμφωνα με την αρχή της δικαιοσύνης των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας (UNCLOS) και τη διεθνή νομολογία που βασίζεται σε αυτήν, η Τουρκία είναι πιθανό να έχει μεγαλύτερη θαλάσσια ζώνη από ό,τι έχει λάβει λόγω αυτής της εκτεταμένης ακτογραμμής. Ωστόσο, η Τουρκία αρνείται να υπογράψει την UNCLOS, κλείνοντας τον δρόμο της νομικής προσφυγής.
Αντ ‘αυτού, η Τουρκία βρήκε έναν συνεργάτη με τον οποίο δημιούργησε τον δικό της χάρτη. Η συμφωνία δημιουργεί τμήμα ορίου 18,6 ναυτικών μιλίων μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης και όλα τα νησιά της Ελλάδας αγνοούνται αποτελεσματικά.
Η μέθοδος της Τουρκίας για την κατάρτιση του χάρτη της Άγκυρας-Τρίπολης είναι περίεργη.Το πιο τρομερό είναι ότι ο χάρτης αγνοεί την παρουσία της Κρήτης, η οποία είναι 3.219 τετραγωνικά μίλια και μεταξύ αυτών των ακτών. Το άρθρο 121 UNCLOS, ένα άρθρο που ασχολείται με το νομικό καθεστώς των νησιών, επιβεβαιώνει ότι οι ακτογραμμές των νησιών δημιουργούν υφαλοκρηπίδες και ΑΟΖ όπως και κάθε παράκτιο σχηματισμό γης, εκτός από εκείνα που «δεν μπορούν να διατηρήσουν τη δική τους ανθρώπινη κατοικία ή οικονομική ζωή». Η Κρήτη, με πληθυσμό περίπου 650.000 , θα δημιουργούσε αναμφισβήτητα ΑΟΖ.
Στις 6 Αυγούστου φέτος, η Ελλάδα αποφάσισε να απαντήσει στην Τουρκία υπογράφοντας παρόμοια συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης με την Αίγυπτο. Κάποιες μέρες αργότερα, το ερευνητικό πλοίο Oruç Reis και η ναυτική του συνοδεία εισέβαλαν σε ύδατα εντός των θαλάσσιων συνόρων της Ελλάδας.
Τι έπεται;
Υπάρχουν ισχυρά κίνητρα για τα περισσότερα από τα μέρη στην περιοχή και την Ευρωπαϊκή Ένωση να περιορίσουν την τρέχουσα κλιμάκωση και να βρουν μια έξοδο για την κρίση. Παρά την υποστήριξη της Ελλάδας, ούτε η Αίγυπτος ούτε το Ισραήλ μπορούν να εμπλακούν σε πόλεμο με την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ΕΕ έχει εκφράσει τη σαφή υποστήριξή της στα μέλη της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά το μπλοκ διαιρείται σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της τρέχουσας κρίσης. Οι έξι χώρες της ΕΕ της Μεσογείου χωρίζονται ομοιόμορφα Η Ελλάδα, η Κύπρος και η Γαλλία υποστηρίζουν την έντονη δράση εναντίον της Τουρκίας, ενώ η Ιταλία, η Μάλτα και η Ισπανία – που όλοι έχουν σημαντικά εμπορικά συμφέροντα με την Τουρκία στην Κεντρική και Δυτική Μεσόγειο – απέφυγαν.
Η Γερμανία, που ασκεί την προεδρία της ΕΕ από τον Ιούλιο, θα μπορούσε να σπάσει το αδιέξοδο.
Αν και το Βερολίνο συνήθως αντιστέκεται στο Παρίσι για τη μεσογειακή πολιτική, είναι πρόθυμο να διατηρήσει την Άγκυρα όσο το δυνατόν πιο κοντά στην ΕΕ. Εάν η Τουρκία προχωρήσει πολύ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και οι Ηνωμένες Πολιτείες, θα στραφούν πλήρως προς την πλευρά της Ελλάδας. Η κόκκινη γραμμή που δεν μπορεί να διασχίσει η Τουρκία είναι η Κρήτη, της οποίας τα νότια νερά θεωρείται ότι περιέχουν σημαντικούς όγκους πετρελαίου ή φυσικού αερίου. Αν και αναγνωρίζονται διεθνώς ως ελληνικά χωρικά ύδατα, ο χάρτης της Άγκυρας-Τρίπολης εκχωρεί την περιοχή στη Λιβύη. Εάν η Τουρκία στείλει το πλοίο εξερεύνησης ενέργειας κοντά στις νότιες ακτές της Κρήτης, τότε όλα …μπορούν να συμβούν.
Μέχρι στιγμής, η Τουρκία δεν έχει ξεπεράσει αυτό το όριο. Η Άγκυρα μπορεί να πραγματοποιεί εξερεύνηση στα νερά της Κρήτης ως διαπραγματευτική κάρτα. Οποιαδήποτε σοβαρή διαδικασία αποκλιμάκωσης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας απαιτεί τρίτο μέρος με επαρκή επιρροή για να ωθήσει την Άγκυρα και την Αθήνα σε σοβαρές συνομιλίες. Από αυτή την άποψη, ίσως το πιο ελπιδοφόρο σημάδι για την περιοχή είναι οι πρόσφατες εποικοδομητικές προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών για επίτευξη εκεχειρίας και προστατευτικής ζώνης στη Λιβύη. Η αποσύνδεση των διαφόρων περιφερειακών συγκρούσεων δημιουργεί ένα άνοιγμα για έναν πραγματιστικό διάλογο για τα θαλάσσια σύνορα της Μεσογείου. Υπάρχει ένα παράθυρο … Αυτή η ευκαιρία θα απαιτήσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ίσως σε συνεργασία με τη Γερμανία, να ενεργήσουν με διπλωματική ικανότητα και δέσμευση.
dimpenews.com