Συνέντευξη Υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δένδια στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» και στον δημοσιογράφο Κώστα Παπαχλιμίντζο
– Είμαστε μπροστά σε κλιμάκωση του πολέμου στη Μέση Ανατολή; Ποιος ο κίνδυνος για τη χώρα μας από τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών;
Πρόκειται όντως για ένα κρίσιμο σημείο στην εξέλιξη της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, η οποία ξεκίνησε από την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ. Δεν είναι όμως η μοναδική σύγκρουση στην ευρύτερη περιοχή μας. Στα βορειοανατολικά της χώρας μας εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξέλιξη η σύρραξη που ακολούθησε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ενώ και στη ζώνη του Σαχέλ στην Αφρική, όπως και στον Καύκασο, η κατάσταση είναι έκρυθμη. Όλες αυτές οι συγκρούσεις έχουν αδιαμφισβήτητες συνέπειες και σε επιμέρους τομείς, όπως στον ενεργειακό εφοδιασμό στην περίπτωση της Ουκρανίας ή στο μεταναστευτικό στην περίπτωση της Υποσαχάριας Αφρικής. Κυρίως όμως επηρεάζουν το περιβάλλον ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή μας, το οποίο καθίσταται πολύπλοκο και εμπεριέχει πολλούς εν δυνάμει κινδύνους. Η αυξημένη ένταση επιβάλλει πρόσθετες απαιτήσεις για μια ολοκληρωμένη στρατηγική αντιμετώπισης αυτών των κινδύνων και προσαρμογή στις απαιτήσεις της τρέχουσας συγκυρίας. Ελπίζουμε πάντως ότι όλες οι πλευρές θα επιδείξουν την απαιτούμενη αυτοσυγκράτηση, η οποία θα επιτρέψει εν ευθέτω χρόνω μία αποκλιμάκωση στην ευρύτερη περιοχή, περιλαμβανομένης της Λωρίδας της Γάζας. Οφείλουμε όμως να είμαστε σαφείς, ότι οι επιθέσεις κατά του Ισραήλ είναι σε κάθε περίπτωση καταδικαστέες.
-Αυτό το οποίο κατέστη προφανές από τις πρόσφατες επιθέσεις του Ιράν με τη μαζική χρήσης drones, αλλά και από την επιτυχή τους αντιμετώπιση σε συντριπτικό ποσοστό από το Ισραήλ, είναι πόσο έχει αλλάξει σήμερα η μορφή των πολεμικών συρράξεων. Πώς προετοιμάζονται το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας;
Σε σχετικά «ανύποπτη» στιγμή και μήνες πριν εκδηλωθεί η επίθεση με τα drones από το Ιράν κατά του Ισραήλ, είχα επισημάνει, όχι τυχαία από μία συνοριακή περιοχή, την Ξάνθη, την τεράστια αλλαγή που έχει επέλθει στις πολεμικές συγκρούσεις λόγω της ανάπτυξης της συγκεκριμένης τεχνολογίας. Συγκεκριμένα, είχα δηλώσει ότι στόχος μας είναι η δημιουργία των μέσων που θα επιτρέπουν στις Ένοπλες Δυνάμεις μας να επιχειρούν προστατευμένες από την απειλή των drones. Αλλά και κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στην Αρμενία, επιβεβαίωσα κατά τις συνομιλίες με τον ομόλογό μου Suren Papikyan και τους επιτελείς των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας, ότι τα drones έγειραν την πλάστιγγα στη σύγκρουση στο Ναγκόρνο – Καραμπάχ υπέρ των Αζέρων. Δεν είναι τυχαίο ότι συμφωνήσαμε κατά την επίσκεψη στην Αρμενία τη μεταφορά τεχνογνωσίας Άμυνας απέναντι σε ένα σύστημα το οποίο υφίσταται και το οποίο θέλουμε να γνωρίζουμε με επάρκεια. Δεν μένουμε όμως στις διαπιστώσεις. Υπάρχει ήδη πρόβλεψη για τη σχετική δαπάνη στο εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας. Μέσω της στροφής που επιχειρούμε στις νέες τεχνολογίες των Ενόπλων Δυνάμεων, με την υλοποίηση της «Ατζέντας 2030», της μεγαλύτερης μεταρρύθμισης στις Ένοπλες Δυνάμεις μας, έχουμε εντάξει την ανάπτυξη της άμυνας σε από αέρος επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων από drones, στο νέο Οικοσύστημα Αμυντικών Τεχνολογιών, του υπό ίδρυση Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛ.Κ.Α.Κ), όπως και στον Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ). Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αποτελεί προτεραιότητά μας η εξάλειψη τυχόν υστερήσεων σε σχέση με τις γειτονικές χώρες, με τη δημιουργία αντιαεροπορικού «Θόλου» και «Θόλου» αντι-drones, που θα προστατεύει το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Η διαδικασία ώστε ο εναέριος χώρος της χώρας μας να καταστεί σε διάστημα λίγων ετών από σήμερα, αδιαπέραστος, έχει ήδη δρομολογηθεί.
– Είστε ικανοποιημένος από την πορεία της επιχείρησης «Ασπίδες» στην Ερυθρά Θάλασσα; Πως την επηρεάζει η κλιμάκωση στις σχέσεις Ισραήλ-Ιράν; Η φρεγάτα Ύδρα πότε θα επιστρέψει στη Σαλαμίνα;
Το πλήρωμα της Φρεγάτας «Ύδρα», η οποία συμμετέχει στην επιχείρηση «Ασπίδες», επιδεικνύει εξαιρετικό επαγγελματισμό υπό δύσκολες συνθήκες και παραμένει σε ετοιμότητα για να ανταποκριθεί σε οποιαδήποτε απειλή. Δεν απέκρυψα άλλωστε ότι βρίσκεται σε μία επικίνδυνη περιοχή. Μέχρι αυτή τη στιγμή έχει εκτελέσει δεκάδες αποστολές εγγύς προστασίας σε εμπορικά πλοία και αρκετές αποστολές monitoring, προστατεύοντας εμπράκτως την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στην περιοχή. Εξαιρετικά σημαντικό είναι όμως και το γεγονός ότι το Επιχειρησιακό Στρατηγείο των «Ασπίδων» βρίσκεται στην Ελλάδα, με Διοικητή τον Έλληνα Υποναύαρχο Βασίλειο Γρυπάρη. Είχα την ευκαιρία άλλωστε να το επισκεφθώ πρόσφατα, από κοινού με την Ολλανδή ομόλογό μου, Kajsa Ollongren, όπου και ενημερωθήκαμε για όλες τις πτυχές της μεγαλύτερης αμυντικής επιχείρησης στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία συμμετέχουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο 19 κράτη μέλη της. Η Επιχείρηση επιβεβαιώνει την σταθερή προσήλωση της Ελλάδας στη δημιουργία αμυντικού βραχίονα της Ε.Ε και διασφαλίζει τα εθνικά μας συμφέροντα, ως χώρας με τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον πλανήτη, όπως και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, από την αύξηση των τιμών καταναλωτικών προϊόντων που επιφέρει η αλλαγή θαλασσίων διαδρομών. Όσον αφορά το πότε θα επιστρέψει στο Ναύσταθμο της Σαλαμίνας η Φρεγάτα «Ύδρα» και το πότε θα αντικατασταθεί από άλλη Φρεγάτα που διαθέτει επίσης τα απαραίτητα μέτρα αυτοπροστασίας, αυτό αναμένεται να συμβεί εντός του επόμενου μήνα.
– Έχουν πράγματι μηδενιστεί οι παραβιάσεις του εθνικού μας εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά ή drones τους τελευταίους 15 μήνες; Πάνω σε ποια βάση μπορεί να συνεχιστεί αυτή η «νηνεμία» στο Αιγαίο;
Είναι γεγονός ότι μετά την επίσκεψή μου στις σεισμόπληκτες περιοχές της Τουρκίας, ως Υπουργός Εξωτερικών, συνοδευόμενος από τον τότε ομόλογό μου Μεβλούτ Τσαβούσογλου, οι παραβιάσεις είναι μηδενικές ή απειροελάχιστες. Δεν μπορεί να γίνει καν σύγκριση της σημερινής κατάστασης με ό,τι συνέβαινε το διάστημα 2019 – 2022. Η νηνεμία επί του πεδίου είναι σαφώς καλοδεχούμενη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι η Τουρκία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι για την κατεύθυνση την οποία θα επιλέξει όταν αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική δραστηριότητα ο Πρόεδρος Ερντογάν. Συνεπώς, όσο παραμένουν στο τραπέζι ανυπόστατες αιτιάσεις, όπως για το casus belli, οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα ενδεχόμενα.
– Έχετε δηλώσει την πρόθεση να πουληθούν τα F-4 και άλλα παλιά μαχητικά αεροσκάφη. Υπάρχουν υποψήφιοι αγοραστές; Ποιος είναι ο σχεδιασμός σας;
Έχω δηλώσει ότι η Ελλάδα οφείλει να μεταβεί από την εποχή των πολλών τύπων μαχητικών αεροσκαφών, στην εποχή της κατά το δυνατόν μεγαλύτερης ομοιοτυπίας. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα διαθέτει στο μέλλον 200 αεροσκάφη 4,5 και 5ης γενιάς, δηλαδή F-16 Viper, Rafale και F– 35, έχοντας έναν από τους πιο ομοιογενείς αλλά και πιο σύγχρονους στόλους μαχητικών στον κόσμο. Για τα F-35 μάλιστα παραλήφθηκε πρόσφατα η επιστολή αποδοχής (LoA) της συμμετοχής της Ελλάδας στο πρόγραμμα. Αν εκδηλωθεί ενδιαφέρον αγοράς για τα F-4, όπως και για τα Mirage 2000- 5 και τα F-16 Block 30, αυτό θα είναι καλοδεχούμενο. Θα πρέπει να καταστεί σαφές πάντως ότι η αντικατάστασή τους δεν πρόκειται να γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι από την αεροπορική βάση της Ανδραβίδας όπου βρίσκονται τα F-4 σήμερα, πρόκειται να επιχειρούν σε λίγα χρόνια τα F-35.
– Έχετε καταλήξει στο μοντέλο αναβάθμισης της στρατιωτικής θητείας; Πότε θα τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο αυτό;
Το μοντέλο της θητείας επανεξετάζεται, με στόχο ριζικές αλλαγές. Όχι στον χρόνο της ή στην αντικατάσταση των στρατεύσιμων από επαγγελματικά και μόνο στελέχη, ενδεχόμενο το οποίο απορρίπτουμε, καθώς πιστεύουμε στον στρατό των πολιτών, αλλά για να αποτελεί ποιοτικό χρόνο και όχι «χαμένο», όπως πιστεύει σημαντική μερίδα των νέων μας σήμερα. Με μια εκπαίδευση ταχύρρυθμη, αλλά αποτελεσματική, στα πρότυπα της εκπαίδευσης των στρατεύσιμων στη Φινλανδία, όπως είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω κατά την επίσκεψή μου στη χώρα. Όπως έχω ξαναπεί, η «θητεία – αγγαρεία» πρέπει να γίνει «θητεία – ευκαιρία», με την παροχή της δυνατότητας πιστοποιημένης επαγγελματικής κατάρτισης, αλλά και με την αξιοποίηση εξειδικευμένων οπλιτών στον τομέα της καινοτομίας. Παράλληλα, προωθούνται η εθελοντική στράτευση των γυναικών και οι αλλαγές στην εφεδρεία, με πραγματική επανεκπαίδευση όσων το επιθυμούν, μετά την απόλυσή τους. Πρόκειται για την τρίτη νομοθετική παρέμβαση στη σειρά που θα έρθει στη Βουλή, στο πλαίσιο της υλοποίησης της «Ατζέντας 2030», μέσα στους επόμενους μήνες.
– Οι ευρωεκλογές απέχουν πλέον μόλις 50 ημέρες. Σας ανησυχεί η λεγόμενη «χαλαρή» ψήφος; Ποιο θα είναι ένα επιτυχημένο εκλογικό αποτέλεσμα για τη Νέα Δημοκρατία;
Όντως, το ενδεχόμενο να θεωρήσουν οι πολίτες ότι οι ευρωεκλογές είναι μία «δημοσκόπηση», είναι υπαρκτό, όπως συμβαίνει σε κάθε εκλογή μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς δεν εκλέγεται Κυβέρνηση. Στη συγκυρία αυτή όμως, κατά την οποία οι δυνάμεις του λαϊκισμού καραδοκούν για μια δυναμική επανεμφάνισή τους, οφείλουμε ως Νέα Δημοκρατία να θέσουμε το διακύβευμα, το οποίο ξεπερνά τον ορίζοντα των συγκεκριμένων Ευρωεκλογών, της συνέχισης των μεταρρυθμίσεων στη χώρα μας. Έχοντας βιώσει ως χώρα την μεγάλη περιπέτεια της προηγούμενης δεκαετίας, θα πρέπει να επιδείξουμε στη Νέα Δημοκρατία τη μέγιστη δυνατή εγρήγορση και συσπείρωση. Και βεβαίως, οφείλουμε να πείσουμε ότι δεν επιτρέπονται πειράματα. Όσον αφορά το ποιο θα είναι το επιτυχημένο εκλογικό αποτέλεσμα, ας μην ψάχνουμε για συγκεκριμένους αριθμούς. Θα είναι επιτυχημένο κάθε εκλογικό αποτέλεσμα που θα καθιστά σαφές ότι θα συνεχιστεί χωρίς εμπόδια η πορεία της χώρας, με την Κυβέρνηση Μητσοτάκη στο πηδάλιό της.
– Η υποψηφιότητα Μπελέρη εκτιμάτε ότι προσθέτει δυναμική στο ευρωψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας; Έχει εκφραστεί η άποψη ότι θα αποτελέσει λόγο επιδείνωσης των ελληνοαλβανικών σχέσεων.
Το ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί μία πρόταση προς την ελληνική κοινωνία με πολυσυλλεκτικά χαρακτηριστικά. Κάθε υποψηφιότητα κάτι αντιπροσωπεύει.
