Εμπόδιο στα σχέδια της Άγκυρας για έρευνες υδρογονανθράκων στη Μεσόγειο με το τουρκικό γεωτρύπανό, «Αμπντουλχαμίντ Χαν», εισήλθε το Ισραήλ, με την άδεια της Αθήνας, καθώς δέσμευσε δύο θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης για τις στρατιωτικές του ασκήσεις, στέλνοντας παράλληλα, μήνυμα στήριξης στην Ελλάδα.
Οι συγκεκριμένες περιοχές της Κρήτης είχαν δεσμευτεί από το Ισραήλ για το διάστημα 26 Ιουλίου έως 5 Αυγούστου για ασκήσεις του Πολεμικού Ναυτικού, ημερομηνίες που συμπίπτουν με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, που η Ιερουσαλήμ αμφισβητεί ανοιχτά.
Ως αποτέλεσμα, το αίτημα της ισραηλινής πλευράς αποτελεί μήνυμα των συμμάχων υπέρ της νομιμότητας και κατά της τουρκικής προκλητικότητας, ακυρώνοντας τις προσπάθειες του Τούρκου προέδρου να παρουσιάσει την Αθήνα ως δήθεν παραβάτη του διεθνούς δικαίου.
Η κίνηση του Ισραήλ γίνεται την ώρα που η Άγκυρα προετοιμάζεται για την έξοδο του τουρκικού γεωτρύπανου, πιθανόν στις 9 Αυγούστου και αναμένονται νέες δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τον προορισμό του γεωτρύπανου.
Με δική της NAVTEX απαντά η Τουρκία
Η Άγκυρα με τη σειρά της, δέσμευσε με NAVTEX περιοχές ανάμεσα σε Ρόδο - Κάρπαθο και Καστελλόριζο για δική της αεροναυτική άσκηση την Τετάρτη 3 Αυγούστου.
Κατά την πάγια τακτική της η Άγκυρα αμφισβητεί την ελληνική NAVTEX, που έχει εκδοθεί επίσης για ασκήσεις στην ίδια περιοχή.
Η Άγκυρα μιλάει για «περικύκλωση» της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου που επιχειρείται και πρέπει να «σπάσει», σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ.
Με ιδιαίτερη προσοχή παρακολουθεί η ελληνική πλευρά τις κινήσεις του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν» στα ανοιχτά της Ανατολικής Μεσογείου.
«Πιστεύω ότι θα βγει στις 9 Αυγούστου, όπως είχαν πει οι Τούρκοι. Η Τουρκία θέλει να δείξει ότι είναι μια αυτόνομη περιφερειακή δύναμη που δεν υποτάσσεται» είπε στην ΕΡΤ ο Δημήτρης Τριανταφύλλου, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Καντίρ Χας της Κωνσταντινούπολης, ενώ εξήγησε ότι για να ξεκινήσει την πορεία που έχει προγραμματίσει, θα πρέπει να εκδοθεί σχετική Navtex.
Ο κ. Τριανταφύλλου προσέθεσε ότι υπάρχει ένταση στα ελληνοτουρκικά, ωστόσο αναφερόμενος στην πορεία του γεωτρύπανου εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Τουρκία μπορεί να επιχειρήσει «να χτυπήσει πιο πολύ τον αδύναμο κρίκο, την κυπριακή δημοκρατία».
Από την πλευρά τους, τα κυπριακά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι μία κίνηση που εξετάζει η Άγκυρα είναι να πραγματοποιήσει την πρώτη της γεώτρηση εκτός της κυπριακής ΑΟΖ, πιθανότατα στον κόλπο της Αττάλειας. Άλλη πιθανότητα είναι να σταλεί το «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν» περίπου 40 μίλια βορειοδυτικά της Πάφου, ανοιχτά της χερσονήσου του Ακάμα.
Ο διεθνολόγος Δημήτρης Σταθακόπουλος είπε στο OPEN ότι «το γεωτρύπανο το βγάζουν για να κάνει δουλειά. Θα συνοδεύεται από πολεμικά πλοία, πιθανώς να έχουμε επανάληψη του καλοκαιριού του 2020, με μια εγρήγορση καθημερινή» εκφράζοντας, ωστόσο την πεποίθηση ότι «όπως τα καταφέραμε το ‘20 και αποτρέψαμε τα πάντα, έτσι θα γίνει και φέτος οπότε είμαστε και πιο καλά προετοιμασμένοι».
Οι παράγοντες που θα καθορίσουν το επίπεδο της έντασης είναι το αν όντως το ερευνητικό σκάφος θα κάνει γεωτρήσεις και αν θα συνοδεύεται από τουρκικά πολεμικά πλοία.
Ο Υποναύαρχος ε.α. Στέλιος Φενέκος είπε στο OPEN ότι το πλοίο δεν έχει κάνει ακόμη γεωτρήσεις. «Βγαίνει για να κάνει δοκιμές. Αν πήγαινε κατευθείαν στο πεδίο που πρέπει να ερευνήσει και αποτύγχανε τότε θα είχε και πολιτικό κόστος» σχολίασε και πρόσθεσε: «το κρίσιμο σημείο είναι αν θα είναι μόνο του ή αν θα συνοδεύεται από φρεγάτες. Στη δεύτερη περίπτωση η στρατιωτικοποίηση θα είναι φανερή από την πλευρά της Τουρκίας και τότε θα στείλουμε κι εμείς φρεγάτες. Αν δεν συνοδεύεται όλα θα εξαρτηθούν από το αν θα είναι απλή αγκυροβολία ή πραγματική γεώτρηση. Αν είναι γεώτρηση χωρίς φρεγάτες θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την ακτοφυλακή για να μην είμαστε εμείς αυτοί που στρατιωτικοποιούμε την κρίση».
Ο διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος εμφανίστηκε βέβαιος, επίσης στο OPEN, ότι η Τουρκία θα προχωρήσει σε ένταση στο πεδίο και πως το γεωτρύπανο θα κατευθυνθεί προς την Κύπρο. Ποιος θα είναι όμως ο καθοριστικός παράγοντας για την ένταση στο Αιγαίο; «Εκεί που θα έχουμε μεγάλες περιπέτειες είναι αν θα στείλει το γεωτρύπανο πέραν του 28ου μεσημβρινού, πάει δηλαδή σε περιοχή που δεν έχουμε αμφισβητούμενες περιοχές, αλλά κατοχυρωμένη ελληνική ΑΟΖ στη βάση της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου. Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα θα πρέπει να προασπίσει τη ζώνη αυτή, γιατί είναι διεθνώς κατοχυρωμένη» διευκρίνισε.
Ο μύθος και η πραγματικότητα για τη «σχέση» του Χο Τσι Μινχ, του θρυλικού ηγέτη του Βιετνάμ με την Ελλάδα, η θέση του στη μυθολογία των ελληνικών 60s και πώς όλα αυτά δημιουργούν αλλόκοτες συνδέσεις καθώς οι Εδεσσαίοι περιμένουν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στην πόλη των καταρρακτών...
Αλέκος Παπαναστασίου
Ο νεότεροι στην Εδεσσα γνωρίζουν σίγουρα τον Θωμά Μάτσιο, τον πρώην αντιπρόεδρο του Εδεσσαϊκού, που έγινε viral στο βίντεο με το παιχνίδι, τον διαιτητή και την ΕΠΑΕ. Μάλλον πολύ λίγοι γνωρίζουν τον Χο Τσι Μινχ. Σύντομα θα τον μάθουν. Και θα βλέπουν και την προτομή του στην πόλη τους. Σε μερικά χρόνια τα ζευγαράκια μπορεί να λένε «θα σε περιμένω στο άγαλμα του Χο Τσι Μινχ»…
Πώς φτάσαμε ως εδώ; Ας τα πάρουμε με χρονολογική σειρά για να βγάλουμε άκρη.
Το 1914 ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Χάρη στον Ελευθέριο Βενιζέλο, η Ελλάδα μπήκε επίσημα στον πόλεμο το 1917 με την πλευρά της Αντάντ, που έμελλε να είναι αυτή των νικητών. Το πώς συνδέεται με τον Α’ Παγκόσμιο ο Χο Τσι Μινχ, ο θρυλικός ηγέτης και ιδρυτής του σύγχρονου Βιετνάμ, που έγινε σύμβολο για τον νικηφόρο αγώνα κατά των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ, έχει να κάνει με ένα παιχνίδι της μοίρας.
Πριν από την επίσημη είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο, αποβιβάστηκαν το 1915 στρατεύματα της Αντάντ στη Θεσσαλονίκη, μεταξύ των οποίων χιλιάδες στρατιώτες από τη γαλλική Στρατιά της Ανατολής με προέλευση και από τις αποικίες. Ανάμεσά τους η Ινδοκίνα, που είχε γίνει αποικία των Γάλλων από τα τέλη του 19ου αιώνα. Και ανάμεσα στους στρατιώτες από το αποικιοκρατούμενο Βιετνάμ, ο Χο Τσι Μινχ, που λέγεται ότι βρέθηκε το 1916 και το 1917 στο Μακεδονικό Μέτωπο, στις τάξεις του γαλλικού στρατού.
Η αποκάλυψη
Οπως σημειώνει παλαιότερο τηλεγράφημα του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, το 1965 ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Σόλων Γρηγοριάδης επισκέφθηκε το Βιετνάμ ως πολεμικός ανταποκριτής και συνάντησε τον Χο Τσι Μινχ υπό συνθήκες πλήρους μυστικότητας για μια συνέντευξη που έγινε στο ημίφως.
Και εκεί συνέβη μια απίστευτη σύμπτωση. Ο Χο Τσι Μινχ ρώτησε τον Γρηγοριάδη από πού κατάγεται. Ο Γρηγοριάδης απάντησε από την Εδεσσα. Ακούγοντας τη λέξη «Εδεσσα» ο ηγέτης του (τότε) Βορείου Βιετνάμ τον ρώτησε: «Είστε από την πολιτεία των νερών και των κερασιών;».
Και του αποκάλυψε ότι γνώριζε πολύ καλά την περιοχή καθώς κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε στον γαλλικό στρατό και πέρασε από την Εδεσσα που τότε λεγόταν Βοδενά – από τη σλαβική λέξη «βόντα» που σημαίνει νερό, καθώς η Εδεσσα είναι ένας τόπος με πολλά νερά. Μάλιστα ο Χο Τσι Μινχ θυμόταν την υγρασία που του θύμιζε την πατρίδα του…
Την ίδια εποχή, ο θρυλικός ηγέτης των κομμουνιστών ανταρτών ήταν ήδη σύμβολο της αριστερής νεολαίας και στην Ελλάδα. Το 1966 κυκλοφόρησε το «Φορτηγό» του πρωτοεμφανιζόμενου τότε τραγουδοποιού Διονύση Σαββόπουλου, που αποτέλεσε τομή για το ελληνικό τραγούδι και περιείχε ένα άσμα αφιερωμένο στον Χο Τσι Μινχ, το «Βιετνάμ Γιε-Γιε». «Ο καιρός θα ‘ταν όμορφος στο δάσος/ αν δεν κουφαίνονταν τα φύλλα απ’ τον κρότο/ αν δεν πάγωνε ο ήλιος απ’ τον τρόμο/ τα παιδιά αν δεν τρώγανε σκουπίδια/ τα αεροπλάνα αν δεν καίγανε καλύβια» λέει μεταξύ άλλων για τον τρομερό πόλεμο του Βιετνάμ.
Την τελευταία δεκαετία οι επαφές του Δήμου της Εδεσσας με την πρεσβεία του Βιετνάμ έχουν πυκνώσει, ενώ την Δευτέρα o υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας συναντήθηκε στο Ανόι με τον πρόεδρο και τον πρωθυπουργό της χώρας και με ανάρτησή του στο Twitter προανήγγειλε τη δημιουργία προτομής του ιδρυτή του σύγχρονου Βιετνάμ στην Εδεσσα.
Ο ιδρυτής του Βιετνάμ Ho Chi Minh πολέμησε στο Μακεδονικό Μέτωπο το ‘16-’17, στις τάξεις του γαλλικού στρατού. Συμφωνήσαμε να υπάρξει προτομή του στην Έδεσσα που να αναδεικνύει το γεγονός. Συζητήσαμε & για τη μεταφορά της τέφρας του Έλληνα Σαραντίδη που πολέμησε στον στρατό .
Από τουριστική άποψη, και με δεδομένο ότι οι σχέσεις Βιετνάμ – Κίνας έχουν «σκαμπανεβάσματα», είχαν εκφραστεί στο παρελθόν αμφιβολίες μήπως η προτομή του Χο Τσι Μινχ δεν λειτουργήσει τελικά ως «κράχτης» για κινέζους τουρίστες όπως επιθυμούσαν οι τοπικοί παράγοντες στην Εδεσσα (θεωρώντας ίσως ότι Κίνα και Βιετνάμ είναι περίπου το ίδιο)…
Σε κάθε περίπτωση, ο Χο Τσι Μινχ είναι και στην Ελλάδα συνδεδεμένος με τη μυθολογία των 60s μάλλον περισσότερο από ό,τι με την Εδεσσα -κι ας πέρασε από εκεί ως στρατιώτης. Οσο για το Βιετνάμ του σήμερα, έχουν αλλάξει πολλά σε σύγκριση με το Βιετνάμ του Χο Τσι Μινχ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2016, κατά την επίσκεψή του στο Ανόι, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε μεταξύ άλλων την άρση ενός από τα τελευταία κατάλοιπα του αιματηρού πολέμου που έχασε η Αμερική: του εμπάργκο στις αμερικανικές πωλήσεις όπλων στο Βιετνάμ.
Η προτομή του Χο Τσι Μινχ είναι μια ωραία χειρονομία για την ενίσχυση των σχέσεων της Ελλάδας με αυτή την όμορφη χώρα. Αντε και ως υπενθύμιση, εξ αντανακλάσεως, των ελληνικών 60s. Μέχρι εκεί όμως. Μάγειρας και φωτογράφος στον γαλλικό στρατό είπε στον Σόλωνα Γρηγοριάδη ότι ήταν. Και ακόμη και με μια ωραία προτομή, το πέρασμα του θρυλικού ηγέτη του Βιετνάμ από την πόλη των καταρρακτών δεν αποτελεί –όσο κι αν το τραβήξουμε– μια αξιοσημείωτη ψηφίδα στην πολυκύμαντη ιστορία της ζωής του.
Λιγότερες από 24 ώρες: τόσο κράτησε το ταξίδι της προέδρου της Βουλής των ΗΠΑ,Νάνσι Πελόζι, στηνΤαϊβάν. Όσο μια «σπίθα» δηλαδή στον ρου της ιστορίας, που μένει να φανεί όμως εάν θα οδηγήσει ή όχι σε ευρύτερη ανάφλεξη τα διαφιλονικούμενα νερά των σινικών θαλασσών.
Κατά μία άποψη, η χρονική στιγμή της επίσκεψης δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη. Ο Νίκολας Μπερνς, πρέσβης των ΗΠΑ στην Κίνα, προειδοποιούσε μόλις τον περασμένο Ιούνιο πως οι σινοαμερικανικοί διπλωματικοί δεσμοί έχουν πια υποχωρήσει στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων 50 ετών. «Το timing δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερο», γράφει ο Τόμας Φρίντμαν στους Τάιμς της Νέας Υόρκης. Και αυτό, για μια σειρά από λόγους:
Η Κίνα το 2022 δεν είναι η Κίνα του 1997. Δεν είναι ίδια με τη χώρα που είχε δει τότε, προ 25ετίας, τον Ρεπουμπλικάνο Νιουτ Γκίνγκριτς να επισκέπτεται την Ταϊβάν ως πρόεδρος της Βουλής των ΗΠΑ.
Εν τω μεταξύ, έγιναν πολλά: Το Χονγκ Κονγκ επέστρεψε υπό κινεζικό έλεγχό το 1997, λίγους μήνες μετά την επίσκεψη του Γκίνγκριτς στην Ταϊβάν, και η Κίνα εντάχθηκε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου το 2001, προτού στην πορεία γιγαντωθεί, όχι μόνο οικονομικά αλλά και στρατιωτικά.
Η πορεία της κινεζικής γιγάντωσης
Πλέον, το κινεζικό πολεμικό ναυτικό είναι το (αριθμητικά) μεγαλύτερο στον κόσμο, εκείνο δηλαδή με τα περισσότερα πλοία, ενώ παράλληλα το Πεκίνο έχει γίνει πολύ πιο διεκδικητικό και στις περιοχές πλησίον των ηπειρωτικών κινεζικών συνόρων: γύρω από τα νησιά Σπράτλι, τον ύφαλο Σκάρµπορο και τα νησιά Σενκάκου/Ντιαογιού.
Τότε, το 1997, «το Πεκίνο είχε πολλούς λόγους να μην ξεκινήσει έναν καβγά» με τις ΗΠΑ για την Ταϊβάν, γράφει η Κέιτι Στόλαρντ του Woodrow Wilson International Center for Scholars στο New Statesman.
Η τρέχουσα συγκυρία, ωστόσο, δεν μπορεί να συγκριθεί με καμία προηγούμενη… με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μετρά πια έξι μήνες συγκρούσεων, τον σκληρό εθνικιστική Σι Τζινπίνγκ να βρίσκεται στη θέση του Ζιανγκ Ζεμίν πίσω στο Πεκίνο, και τη Ρωσία να αναζητά αφορμές για να καταγγείλει τον αμερικανικό παρεμβατισμό στη διεθνή σκηνή.
Οι ενστάσεις που δεν εισακούστηκαν
Ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν και το επιτελείο του (Άντονι Μπλίνκεν, Τζέικ Σάλιβαν), αλλά και οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ, είχαν πάρει εκ των προτέρων θέση ενάντια σε μια ενδεχόμενη επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι στην Ταϊβάν. Το Πεκίνο είχε επίσης από την πλευρά του καλέσει την αμερικανική πλευρά να μην προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση, προειδοποιώντας με αντίποινα.
Η επίσκεψη, ωστόσο, πραγματοποιήθηκε για λόγους που έχουν να κάνουν με την ίδια την 82χρονη πια Πελόζι (που το πιο πιθανό είναι πως δεν θα συνεχίσει να είναι πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ μετά τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου για το Κογκρέσο) και την πολιτική της κληρονομιά.
Στον βωμό προσωπικών φιλοδοξιών
«Επισκεπτόμενη την Ταϊβάν, η Πελόζι επιστέγασε μια 30ετή πορεία συγκρούσεων με την Κίνα», γράφει ο Καρλ Χαλς στους New York Times, ανατρέχοντας στην σκληρή κριτική που είχε ασκήσει τις τελευταίες τρεις δεκαετίες η νυν πρόεδρος της αμερικανικής Βουλής σε βάρος του Πεκίνου για τις εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ, στο Θιβέτ, στην Σινγιάνγκ και, προφανώς, στην Ταϊβάν.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, κάποιοι υποστηρίζουν πως εάν ο (υπό Δημοκρατικό πρόεδρο) Λευκός Οίκος, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις πραγματικά δεν ήθελαν να γίνει αυτό το ταξίδι της (Δημοκρατικής) Πελόζι στην Ταϊβάν, τότε εκείνο δεν θα γινόταν. Ως προς αυτό, ωστόσο, οι απόψεις διίστανται.
«Το ότι ένας Δημοκρατικός πρόεδρος δεν μπόρεσε να αποτρέψει έναν Δημοκρατικό πρόεδρο της Βουλής από το να εμπλακεί σε διπλωματικούς ελιγμούς που ολόκληρη η ομάδα εθνικής ασφάλειας του προέδρου θεωρούσε μη-συνετούς φανερώνει τον βαθμό δυσλειτουργίας του (σ.σ. αμερικανικού) πολιτικού συστήματος», γράφει ο Τόμας Φρίντμαν στους New York Times.
Με το βλέμμα και στην Ουκρανία
Όπως και να έχει, το ταξίδι της Πελόζι στην Ταϊβάν έγινε και πλέον όλοι στρέφονται στο «μετά» της επόμενης ημέρας στις σινοαμερικανικές σχέσεις, με το βλέμμα όμως όχι μόνο στην Ασία αλλά και στην… Ουκρανία όπου ενδεχόμενη μεγαλύτερη εμπλοκή της Κίνας υπέρ των ρωσικών δυνάμεων θα μπορούσε να ρίξει νέο λάδι στη φωτιά επιτείνοντας μια κρίση με ήδη σαρωτικές διεθνείς απολήξεις.
Ο ίδιος ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα έσπευδε σήμερα να υπενθυμίσει στο Πεκίνο πόσο σημαντική είναι η ουδετερότητα που εκείνο έχει μέχρι στιγμής επιδείξει στο Ουκρανικό, ενώ στον αντίποδα, περίπου την ίδια ώρα, το ρωσικό ΥΠΕΞ θα επιχειρούσε να παροξύνει τις σινοαμερικανικές εντάσεις μέσω Ταϊβάν.
Με ενδιαφέρον διαβάζεται, όμως, και το άρθρο γνώμης που έδωσε προ ωρών στη δημοσιότητα η διευθυντική ομάδα (editorial board) της Washington Post. Σύμφωνα με αυτό, η επίσκεψη της Πελόζι στην Ταϊβάν ήταν μια μη-συνετή (unwise) κίνηση που προκάλεσε «ζημιά» που θα πρέπει τώρα να γίνουν προσπάθειες ώστε να «τεθεί υπό έλεγχο».
Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: μόλις λίγες ώρες νωρίτερα, η Washington Post είχε φιλοξενήσει άρθρο της ιδίας της Πελόζι, μέσω του οποίου η 82χρονη επιχειρούσε να δικαιολογήσει την απόφασή της να μεταβεί στην Ταϊπέι…
Η Νάνσι Πελόζι έφυγε από την Ταϊπέι την Τετάρτη, προτού καν συμπληρώσει 24 ώρες εκεί, αλλά τα απόνερα της εν λόγω επίσκεψης θα είναι αισθητά για μέρες, ίσως και μήνες, γράφουν από την πλευρά τους οι αναλυτές του ιστοχώρου Gzero, με την μπάλα να έχει πια μεταφερθεί στο γήπεδο του Πεκίνου οι διαθέσεις του οποίου αναμένεται να κρίνουν και το επίπεδο της έντασης.
«Κινέζοι αξιωματούχοι είχαν προειδοποιήσει την πρόεδρο της Βουλής των ΗΠΑ να μην πάει στην Ταϊβάν. Τώρα που εκείνη πήγε, αυτοί θα θέλουν να δείξουν ότι απειλές τους δεν ήταν κενές», γράφει η Κέιτ Στόλαρντ στο New Statesman.
Κυρώσεις και στρατιωτικά γυμνάσια
Ήδη, οι εξελίξεις το επιβεβαιώνουν. Μέσα σε μόλις λίγες ώρες, το Πεκίνο είχε προχωρήσει στην επιβολή νέων εμπορικών – οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της Ταϊβάν, περιορίζοντας τις εξαγωγές προς και τις εισαγωγές από το αυτοδιοικούμενο νησί. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Λαϊκή Δημοκρατίας της Κίνας συνεχίζει να είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ταϊβάν, παρά τη μεταξύ τους κόντρα.
Παράλληλα, προτού καλά-καλά ξημερώσει Τετάρτη, το Πεκίνο είχε ανακοινώσει και μια σειρά από κινεζικά στρατιωτικά γυμνάσια, με πραγματικά πυρά, τα οποία αναμένεται να ξεκινήσουν το μεσημέρι της Πέμπτης (4 Αυγούστου) και να ολοκληρωθούν το μεσημέρι της ερχόμενης Κυριακής (7 Αυγούστου).
Βλέποντας τα ακριβή σημεία των εν λόγω ασκήσεων στον χάρτη, αντιλαμβάνεται κανείς πως μιλάμε για μια σειρά από γυμνάσια που κυριολεκτικά περικυκλώνουν το νησί της Ταϊβάν, παραβιάζοντας, σε πολλά σημεία, όσα η Ταϊπέι διεκδικεί ως χωρικά της ύδατα στον Ειρηνικό αλλά και την ταϊβανέζικη ζώνη αεράμυνας (air defense identification zone).
Με κόκκινο χρώμα τα σημεία όπου προτίθενται οι κινεζικές δυνάμεις να πραγματοποιήσουν ασκήσεις με πραγματικά πυρά Πηγή: New York Times
Σύμφωνα με τους New York Times, οι κινεζικές ένοπλες δυνάμεις προτίθενται, προχωρώντας σε μια κίνηση άνευ προηγουμένου, να φτάσουν τις επόμενες ημέρες ως και 10 μίλια μακριά από τις ακτές της Ταϊβάν, πραγματοποιώντας εκεί στρατιωτικές ασκήσεις με πραγματικά πυρά.
Το Πεκίνο στέλνει, έτσι, ένα σαφές μήνυμα αμφισβήτησης κάθε αποσχιστικής τάσης, υπενθυμίζοντας πως αντιμετωπίζει την Ταϊβάν ως κομμάτι της κινεζικής επικράτειας που τώρα μπορεί μεν να αυτοδιοικείται αλλά κάποια στιγμή στο μέλλον θα επιστρέψει επισήμως υπό τον δικό του έλεγχο. Σημειωτέων πως σύμφωνα με Κινέζους αξιωματούχους, κανένα σημείο του Στενού της Ταϊβάν δεν μπορεί πια να θεωρηθεί διεθνή ύδατα.
REUTERS/Ann Wang
Η κινεζική πλευρά στέλνει όμως, έτσι, μια «προειδοποιητική βολή» και προς την πλευρά των ΗΠΑ, που δεν αναγνωρίζουν την Ταϊβάν ως ανεξάρτητο κράτος, σεβόμενες θεωρητικώς την πολιτική της «μίας Κίνας» (One China policy), αλλά πωλούν οπλικά συστήματα στην Ταϊπέι…
Ερωτηματικό οι επόμενες κινήσεις των ΗΠΑ
Τι θα κάνουν οι Αμερικανοί – που διατηρούν αεροπλανοφόρα στην περιοχή του Ειρηνικού και έχουν κατ’ επανάληψη στο πρόσφατο παρελθόν πραγματοποιήσει διευλεύσεις υπέρ της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας (Freedom of Navigation Operations) στο Στενό της Ταϊβάν – εάν οι Κινέζοι φτάσουν τις επόμενες ημέρες μια ανάσα μακριά από τις ταϊβανέζικες ακτές;
Βάσει του Taiwan Relations Act του 1979, οι Αμερικανοί θα έπρεπε να στηρίξουν την Ταϊπέι χωρίς όμως να εμπλακούν άμεσα στις όποιες συγκρούσεις. Ένα τέτοιο σενάριο ωστόσο, θα θύμιζε πια… Ουκρανία.
Η κρίση της περιόδου 1995 – 1996
Η τελευταία φορά που η ένταση είχε χτυπήσει κόκκινο με στρατιωτικές βολές στο Στενό της Ταϊβάν ήταν την περίοδο 1995 – 1996, έπειτα από την επίσκεψη/ομιλία του τότε ταϊβανέζου προέδρου Λι Τενγκ Χούι στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ στις ΗΠΑ.
Τότε, οι Κινέζοι είχαν πραγματοποιήσει βολές με πραγματικά πυρά και οι Αμερικανοί είχαν απαντήσει με διελεύσεις αεροπλανοφόρων.
Πλέον, περίπου 26 χρόνια μετά, τα στρατιωτικά γυμνάσια που έχει ανακοινώσει το Πεκίνο τοποθετούνται γεωγραφικά πολύ πιο κοντά στο νησί της Ταϊβάν από εκείνα του 1995 – 1996, ανεβάζοντας έτσι σημαντικά το επίπεδο της πρόκλησης για Ταϊπέι και Ουάσιγκτον.
Για την ιστορία, εκείνη η κρίση της δεκαετίας του 1990 είχε διαρκέσει οχτώ μήνες και δύο ημέρες.
Σημειώνεται, δε, πως το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας οδεύει παράλληλα προς το επόμενο 20ο του συνέδριο τον ερχόμενο Νοέμβριο, ένα συνέδριο που αναμένεται να συνοδευτεί και από την ιστορική τρίτη πενταετή επανεκλογή του Σι Τζινπίνγκ στην εξουσία.
Ο ίδιος ο Σι έχει πια, έπειτα από την επίσκεψη της Πελόζι, την αφορμή που ίσως να επιζητούσε για να δώσει μια παράσταση στρατιωτικής ισχύος γύρω από την Ταϊβάν.
Το κρίσιμο ωστόσο για όλους τους άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενους θα είναι, βέβαια, αυτή η «παράσταση» να μην ξεφύγει πέρα από κάθε έλεγχο…
Οπόλεμος στην Ουκρανίαεισέρχεται πια στην τρίτη φάση του, μια φάση που θα μπορούσε να κρίνει την τελική έκβασή του, όπως σημειώνει ο Χαλ Μπραντς σε ανάλυσή του για το πρακτορείο Bloomberg.
Η πρώτη φάση ήταν το αποτυχημένο blitzkrieg της Ρωσίας, που έστειλε τις δυνάμεις της να απειλήσουν ως και το Κίεβοτον περασμένο Φεβρουάριο – Μάρτιο.
Η δεύτερη φάση, που συνεχίζεται, ήταν οι ρωσικές επιχειρήσεις με στόχο την κατάληψη ολόκληρης της περιοχής του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία.
Η τρίτη φάση περιλαμβάνει, πια, την ουκρανική αντεπίθεση στο νότο. Εάν η Ουκρανία καταφέρει να ανακτήσει αρκετά εδάφη, μπορεί να γυρίσει την πλάστιγγα των εξελίξεων υπέρ της. Εάν δεν τα καταφέρει, τότε το Κίεβο θα έχει μπροστά του έναν δύσκολο χειμώνα, όπως σημειώνει ο αναλυτής του Bloomberg.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει λόγους να πιστεύει πως η Μόσχαέχει τον χρόνο με το μέρος της. Ως το τέλος της χρονιάς που διανύουμε, η Δύση θα έχει, σύμφωνα με τις ρωσικές εκτιμήσεις, περιορίσει τα όπλα και πυρομαχικά που στέλνει στην Ουκρανία. Παράλληλα, κάποια στιγμή θα υπάρξει «κόπωση» και ως προς τα ολοένα περισσότερα χρήματα που στέλνουν οι δυτικές δημοκρατίες υπέρ της ουκρανικής οικονομίας.
Εν τω μεταξύ, παρά την επανέναρξη των εξαγωγών σιτηρών από τα ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, τα σχετικά με τα σιτηρά προβλήματα εφοδιασμού όχι μόνο θα παραμείνουν σε έναν βαθμό αλλά μπορεί και να ενταθούν σε κάποιες περιπτώσεις. Ενώ η Ευρώπη από την πλευρά της θα «τρέμει» καθώς θα μπαίνει ο χειμώνας και τα αποθέματα φυσικού αερίου θα εξαντλούνται, όπως επιδιώκει άλλωστε και ο ίδιος ο Πούτιν που για αυτόν τον λόγο μειώνει τώρα τις τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
Το στοίχημα του Πούτιν
Το στοίχημα τώρα για τον Πούτιν είναι ότι η οικονομική δυσφορία θα κάνει τη Δύση να υποχωρήσει προτού η Ρωσία βυθιστεί σε μια δική της οικονομική καταστροφή.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο εξελίξεων, η ρωσική πλευρά εκτιμά πως η βοήθεια που λαμβάνει η Ουκρανία από τη Δύση θα μειωθεί, και πως, στον αντίποδα, θα αρχίσουν να εντείνονται οι πιέσεις προς την πλευρά του Κιέβου να αποδεχθεί μια κατάπαυση του πυρός.
Σε μια τέτοια περίπτωση, η Μόσχα θα μπορούσε να διαμηνύσει πως κέρδισε τον πόλεμο καθώς πια ελέγχει περισσότερα ουκρανικά εδάφη από ό,τι πριν από την εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου.
Οι Ρώσοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα κατεχόμενα εδάφη και ως βάσεις ανασύνταξης για μελλοντικές επιθέσεις, ασκώντας έτσι πίεση στο Κίεβο ή βάζοντας στο στόχαστρο την Οδησσό.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο επαπειλούμενων εξελίξεων, αποκτά όμως νόημα και η ουκρανική αντεπίθεση στον νότο.
Τα κέρδη από μια επιτυχημένη ουκρανική αντεπίθεση
Η Ουκρανία ανακαταλαμβάνει ήδη περιοχές κατά μήκος της διαδρομής προς την Χερσώνα, ενώ παράλληλα συγκεντρώνει μονάδες με στόχο να εντείνει τις εκεί στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Μια επιτυχημένη ουκρανική αντεπίθεση στον νότο θα μπορούσε να εξαλείψει τον κίνδυνο μιας νέας ρωσικής επίθεσης στην Οδησσό. Θα μπορούσε επίσης να θέσει τις συνδέσεις της Ρωσίας με την Κριμαία, καθώς και ορισμένες ρωσικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, εντός της εμβέλειας του ουκρανικού πυροβολικού.
Από εκεί και πέρα, βέβαια, υπάρχει και ο παράγοντας «ψυχολογία». Όπως έχουν υποστηρίξει οι στρατιωτικοί αναλυτές Μάικλ Κόφμαν και Λόρενς Φρίντμαν, και οι δύο πλευρές αγωνίζονται να διαμορφώσουν τις αντιλήψεις για το πού οδηγεί αυτός ο πόλεμος. Η Ουκρανία πρέπει να δείξει στους δυτικούς υποστηρικτές της ότι μπορεί τελικά να κερδίσει, ώστε να παραμείνουν στο πλευρό της.
Εάν η Ουκρανία μπορεί να καταφέρει κάτι τέτοιο, τότε ο χρόνος θα είναι πιθανότατα με το μέρος της. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Yale School of Management, η ρωσική οικονομία οδεύει στον γκρεμό. Εάν ο πόλεμος συνεχιστεί το 2023, ο Πούτιν θα έχει να αντιμετωπίσει, μέσα σε όλα τα άλλα, και την εξάντληση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, ενώ το ενδεχόμενο μιας μεγάλης κλίμακας επιστράτευσης συνοδεύεται από σημαντικό πολιτικό ρίσκο για τον Ρώσο ηγέτη.
Από την άλλη πλευρά ωστόσο, και για την Ουκρανία τα περιθώρια στενεύουν καθώς οδεύουμε προς τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ υπό την ορατή απειλή νέων διεθνών κρίσεων…
Συνεχίζεται με αμείωτη ένταση η αντιπαράθεση γύρω από την παραλαβή της τουρμπίνας του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream, καθώς λίγες ώρες μετά τις δηλώσεις Σολτς ότι το εξάρτημα είναι έτοιμο με τα απαραίτητα έγγραφα για να επιστρέψει στη Ρωσία, η Gazprom υποστήριξε ότι οι δυτικές κυρώσεις καθιστούν αδύνατη την παραλαβή του.
Ειδικότερα, σε ανακοίνωσή του ο κρατικά ελεγχόμενος ρωσικός ενεργειακός κολοσσός αναφέρει ότι "το καθεστώς κυρώσεων σε Καναδά, ΕΕ, και Ηνωμένο Βασιλείο και η ασυνέπεια της τρέχουσας κατάστασης με τις υπάρχουσες συμβατικές υποχρεώσεις εκ μέρους της Siemens καθιστούν αδύνατη την παράδοση του κινητήρα 073 στο Portovaya CS".
Νωρίτερα σήμερα ο Γερμανός καγκελάριος είχε αναφέρει πως "είναι αρκετά σαφές και απλό. Η τουρμπίνα είναι εδώ και μπορεί να παραδοθεί. Πρέπει μόνο να πει κάποιος ότι τη θέλει και μετά θα παραδοθεί πολύ γρήγορα. Όλα τα απαραίτητα έγγραφα είναι έτοιμα και δεν υπάρχει λόγος να μη γίνει αυτή η παράδοση".
Ο κ. Σολτς φωτογραφήθηκε μάλιστα μπροστά από την τουρμπίνα, ενώ χαρακτήρισε πολιτικά υποκινούμενες τις δικαιολογίες της ρωσικής πλευράς.
"Ο περιορισμός της παροχής φυσικού αερίου φαίνεται ότι έχει περισσότερο πολιτικά κίνητρα", είχε πει ο Γερμανός καγκελάριος, προσθέτοντας ότι και μελλοντικά θα πρέπει κανείς να υπολογίζει πως "μπορεί πάντα να υπάρχουν οποιαδήποτε δήθεν προβλήματα για να μη λειτουργεί κάτι".
Ακόμη και μετά την παράδοση της τουρμπίνας, η Γερμανία πρέπει να είναι προετοιμασμένη για ενδεχόμενα τέτοια "προβλήματα", είχε αναφέρει.
Εκπρόσωπος της Siemens Energy δήλωσε επίσης σήμερα ότι η τουρμπίνα, η οποία επισκευάστηκε στις εγκαταστάσεις της εταιρίας στον Καναδά και εστάλη στη Γερμανία προκειμένου να παραδοθεί στην Gazprom, είναι μόνο μία από τις συνολικά έξι μεγαλύτερες και δύο μικρότερες τουρμπίνες που χρησιμοποιούνται στον Nord Stream 1.
Ωστόσο, για την λειτουργία του αγωγού στο 100% των δυνατοτήτων του αρκούν μόνο οι πέντε τουρμπίνες.
Αυτή τη στιγμή ο αγωγός όμως λειτουργεί στο 20% της συνολικής παροχής και, όπως εξήγησε ο εκπρόσωπος της Siemens, δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με το γιατί τεχνικά δεν είναι δυνατή μια υψηλότερη απόδοση
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα απαραίτητα τελωνειακά και ταξιδιωτικά έγγραφα για την αποστολή της τουρμπίνας είναι έτοιμα, αλλά λείπουν ακόμη κάποια στοιχεία από τη ρωσική πλευρά.
Η επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι στην Ταϊβάν ξύπνησε τον κινεζικό δράκο και ήρθε να ανάψει νέες φωτιές στην παγκόσμια οικονομία. Ακόμη και εάν ΗΠΑ - Κίνα αποφασίσουν να αποφύγουν την μετωπική σύγκρουση, ένα μικρότερο θερμό επεισόδιο, που θα πλήγωνε την Ταϊβάν, θα μπορούσε να πολλαπλασιάσει τον πόνο για όλο τον πλανήτη. Και τούτο γιατί στο νησί της Ανατολικής Ασίας, όπου έχουμε όλοι στρέψει το βλέμμα μας, υπάρχει μία εταιρεία από την οποία εξαρτώνται δεκάδες αγαθά που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας. Μπορεί και να μην έχετε ακούσει ποτέ το όνομά της. Αλλά χωρίς τα μικροτσίπ τα TSMC δεν θα λειτουργούσαν τα λάπτοπ, τα κινητά τηλέφωνα, ψυγεία, φούρνοι μικροκυμάτων, πλυντήρια ή και τα αυτοκίνητά μας. Ακόμη και οι στρατοί του κόσμου τα έχουν απόλυτη ανάγκη.
Η παγκόσμια έλλειψη μικροτσίπ έριξε επάνω στην ταϊβανέζικη εταιρεία τους προβολείς τη διετία 2020 - 2021, καθώς ορισμένες από τις πιο μεγαλύτερες και πιο γνωστές εταιρείες του πλανήτη από τις αυτοκινητοβιομηχανίες Tesla και GM έως την Apple αναθεωρούσαν τους δικούς τους στόχους με βάση το πόσο η TSMC μπορούσε να παράγει και να εξάγει. Η ίδια με κεφαλαιοποίηση της τάξης των 500 δισ. δολαρίων είναι η πιο πολύτιμη κατασκευάστρια ημιαγωγών στον κόσμο. Θα έλεγε κανείς ότι σε όρους χρηματιστηριακής αξίας είναι ένα «μυρμήγκι» μπροστά στους γίγαντες της Σίλικον Βάλεϊ (των οποίων η κεφαλαιοποίηση έχει σπάσει τα 2 τρισ. δολάρια). Αλλά ας μην βιαστεί κανείς να την υποτιμήσει.
Παράγει το 50% των μικροτσίπ στον πλανήτη σύμφωνα με τη Statista, ενώ όπως μας πληροφορούν οι Financial Times στην επιμέρους αγορά των πιο προηγμένων μικροτσίπ το μερίδιό της εκτινάσσεται στο εντυπωσιακό 90%. Για αυτό και ορισμένες από τις πιο ισχυρές οικονομίες του πλανήτη, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Ιαπωνία, κατά τη διάρκεια της πανδημίας και των σφοδρών προβλημάτων στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, στράφηκαν στην Ταϊβάν ζητώντας της να δώσει ώθηση στην παραγωγή για να αμβλύνει την κατάσταση.
Την επιτυχία της TSMC έχουν προσπαθήσει να μιμηθούν πολλές επιχειρήσεις ανά τον κόσμο. Οι κινεζικές κατασκευάστριες ημιαγωγών βρίσκονται ακόμη μακριά από το να απειλήσουν την κυριαρχία της. Αλλά και αμερικανικοί κολοσσοί, όπως η Intel, δυσκολεύονται επίσης να ακολουθήσουν. Στις ΗΠΑ το Πεντάγωνο πιέζει σιωπηρά την κυβέρνηση να επενδήυσει περισσότερα στην εγχώρια παραγωγή μικροτσίπ ώστε ο κρίσιμος αμυντικός εξοπλισμός της χώρας να μην εξαρτάται από ξένους κατασκευαστές. Αυτό δεν είναι ούτε εύκολο ούτε χωρίς κόστος. Και έως ότου γίνει πραγματικότητα, το «μυρμήγκι» TSMC θα παραμένει πιο ισχυρό από τους «γίγαντες».
