Η Ελλάδα είναι πλέον ολοκληρωτικά εγκλωβισμένη στο ευρώ, στο χρέος και στα μνημόνια, χωρίς καμία απολύτως ελπίδα διαφυγής – ενώ η οικονομική κρίση έχει διευρυνθεί σε πολιτική, πολιτισμική και κοινωνική, με οδυνηρές προοπτικές για το μέλλον
.
Η αισιοδοξία είναι αναμφίβολα η σημαντικότερη προϋπόθεση της οικονομικής επιτυχίας μίας χώρας. Οφείλει όμως να είναι ρεαλιστική, μη ουτοπική, να στηρίζεται δηλαδή σε πραγματικά δεδομένα, αφού διαφορετικά είναι αδύνατον να έχει αποτέλεσμα και διάρκεια.
Στα πλαίσια αυτά, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, η δημιουργία κλίματος αισιοδοξίας στην Ελλάδα, δεν είναι καθόλου εύκολο να επιτευχθεί – όσο και αν προσπαθήσει κανείς, γνωρίζοντας πως στην αντίθετη περίπτωση η χώρα θα συνεχίσει να βυθίζεται στην κρίση, με τελικό προορισμό το χάος.
.
Ο εγκλωβισμός στο ευρώ
Η Ελλάδα, το 2010, ήταν σε πολύ καλύτερη οικονομική θέση – αφού η ανεργία ήταν ακόμη περιορισμένη, το ΑΕΠ ικανοποιητικό, η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων δεν είχε εξαντληθεί, η αξία των ακινήτων ήταν υπερδιπλάσια από τη σημερινή, το ιδιωτικό χρέος από τα μικρότερα στην Ευρώπη, οι μισθοί, οι συντάξεις και τα εισοδήματα σε πολύ υψηλότερα επίπεδα, το κοινωνικό κράτος λειτουργούσε, οι επιχειρήσεις δεν είχαν ακόμη χρεοκοπήσει, οι τράπεζες ήταν από τις υγιέστερες διεθνώς κοκ.
Η χώρα ήταν λοιπόν σε θέση να εξυπηρετεί το δημόσιο χρέος της, εάν τα επιτόκια ήταν σε λογικά επίπεδα, ακόμη και αν υποθέσουμε πως η απότομη αύξηση του, σε σχέση με το 2008 και το 2009 (λόγω της πτώσης του ΑΕΠ, καθώς επίσης της σκόπιμης διόγκωσης των ελλειμμάτων), ήταν φυσιολογική – δεν εξυπηρετούσε δηλαδή σκοπιμότητες (γράφημα).
.
.
Εν τούτοις, η Ελλάδα ήταν η πρώτη αναπτυγμένη χώρα που οδηγήθηκε στο ΔΝΤ, για να διευκολυνθεί η είσοδος του στην Ευρωζώνη – ενώ η πολιτική που της επιβλήθηκε, επιδείνωσε κατά πολύ την οικονομία της, χωρίς καμία πλέον αμφιβολία (ανάλυση).
Εκτός αυτού, υποχρεώθηκε να υπογράψει στα τέλη του 2011 το εγκληματικό PSI το οποίο, μεταξύ πολλών άλλων δυσκολιών που της προκάλεσε, την εγκλώβισε στο ευρώ – αφού δεν επέτρεπε πλέον τη μετατροπή του εξωτερικού χρέους σε τυχόν εθνικό νόμισμα (έως τότε ήταν εφικτό, με μία απλή απόφαση της Βουλής).
Ενώ μέχρι εκείνη τη στιγμή λοιπόν η χώρα μας μπορούσε να επιστρέψει στη δραχμή, εάν δεν εύρισκε άλλον τρόπο για να ανακτήσει τη χαμένη ανταγωνιστικότητα της, καθώς επίσης για να περιορίσει πληθωριστικά το δημόσιο χρέος της (η υποτίμηση της δραχμής κατά 50% θα μείωνε ανάλογα το πραγματικό χρέος, προκαλώντας αντίστοιχη ζημία στους πιστωτές της), η πόρτα έκλεισε ερμητικά – οπότε η Ελλάδα εγκλωβίστηκε οριστικά στο ευρώ.
.
Ο εγκλωβισμός στο δημόσιο χρέος
Την ίδια ακριβώς εποχή, με την υπογραφή του PSI, χάθηκε επίσης η δυνατότητα της πατρίδας μας να χρεοκοπήσει υιοθετώντας το εθνικό νόμισμα, αφού τα ομόλογα της, τα οποία μέχρι τότε υπάγονταν στο ελληνικό δίκαιο (90%), μετατράπηκαν σε αγγλικού δικαίου – ενώ οι διεθνείς τοκογλύφοι εξοφλήθηκαν, με τις απαιτήσεις τους να τις αναλαμβάνουν πλέον τα «κράτη-εταίροι» της χώρας, τα οποία δεν ήταν (και δεν είναι) έντιμο να μην πληρωθούν (γράφημα).
.
.
Έτσι, η Ελλάδα εγκλωβίστηκε οριστικά στο δημόσιο χρέος, αφού της απαγορεύθηκε ουσιαστικά το δικαίωμα της στη χρεοκοπία – το οποίο έχουν κάνει χρήση στο παρελθόν δεκάδες χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Γαλλία και η Ρωσία.
Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ένα αναφαίρετο δικαίωμα του καπιταλιστικού συστήματος, το οποίο δεν επιτρέπεται να στερείται από καμία επιχείρηση, από κανένα άτομο και από καμία χώρα (ανάλυση).
.
Ο εγκλωβισμός στα μνημόνια
Παρά τις δυσμενείς αυτές εξελίξεις, οι οποίες δημιούργησαν 1.500.000 ανέργους (70% μακροπρόθεσμους), οδήγησαν πάνω από 150.000 νέους να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, προκάλεσαν τη χρεοκοπία εκατοντάδων χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, κατέστρεψαν ολοκληρωτικά τον παραγωγικό ιστό της χώρας, διέλυσαν τα κοινωνικά ταμεία, παγίδευσαν έναν μεγάλο αριθμό εργαζομένων στη γκρίζα ζώνη (λίγο πριν την απόλυση), έδιωξαν τις ξένες επιχειρήσεις, μείωσαν απελπιστικά τις εξαγωγές, προκάλεσαν την εκρηκτική άνοδο των κόκκινων δανείων (πάνω από 100 δις €), εκτόξευσαν τις οφειλές απέναντι στο δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία (πάνω από 90 δις €), δημιούργησαν μία νέα «τρύπα» στα έσοδα του δημοσίου (4 δις € στο επτάμηνο του 2015), αύξησαν ιλιγγιωδώς τη φτώχεια κοκ., οι Έλληνες δεν αντέδρασαν – δεν αρνήθηκαν καν την αποπληρωμή του χρέους και δεν απαίτησαν τη χρεοκοπία της χώρας τους.
Ακόμη και τότε όμως, μέχρι πρόσφατα (τέλη του 2014), ήταν δυνατή η εξυπηρέτηση του χρέους, με τη βοήθεια της επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής, καθώς επίσης με τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ – όπως τεκμηριώθηκε με την ανάλυση μας «Η αλήθεια για τη διαγραφή χρεών».
Παρά τα τεράστια λάθη λοιπόν της πολιτικής που επέβαλλε στη χώρα η Τρόικα, σύμφωνα με τις δικές της «εξομολογήσεις», η Ελλάδα ήταν σε θέση να ανταπεξέλθει με τις υποχρεώσεις της – αρκεί να τηρούσε τις υποσχέσεις της η Κομισιόν (Γερμανία), σύμφωνα με τις οποίες εάν επιτυγχανόταν πρωτογενές πλεόνασμα το 2013, όπως και έγινε, θα διευκολυνόταν η αποπληρωμή του χρέους.
Εν τούτοις η Γερμανία, αφού προηγουμένως παραπλάνησε τον κ. Σαμαρά, αναγκάζοντας τον ουσιαστικά να αναγγείλει την εκδίωξη του ΔΝΤ, για δικές της σκοπιμότητες, αναίρεσε ξαφνικά τα υπεσχημένα – με αποτέλεσμα να εκτιναχθούν τα επιτόκια (spreads) των ελληνικών ομολόγων στα ύψη, καθώς επίσης να εξαγριωθεί το ΔΝΤ (αφού κατάλαβε φυσικά τα υπόγεια σχέδια της Γερμανίας, τα οποία προσπάθησε να πραγματοποιήσει έμμεσα, με τη βοήθεια της Ελλάδας).
Έτσι έκλεισε ερμητικά η πόρτα των αγορών, από τις οποίες θα μπορούσε ίσως να δανεισθεί με βιώσιμα επιτόκια η Ελλάδα – οπότε το κακό τρίτωσε, αφού μετά τον εγκλωβισμό της στο ευρώ και στο χρέος, εγκλωβίστηκε και στα μνημόνια. Είναι προφανές λοιπόν πως δεν είχε πλέον καμία δυνατότητα να ξεφύγει από την παγίδα, αφού ακόμη και εάν δανειζόταν με 6% (τα επιτόκια σήμερα υπερβαίνουν το 8%), θα ήταν αδύνατον να εξυπηρετήσει τους τόκους – πόσο μάλλον τα χρεολύσια, τα οποία ουσιαστικά ανακυκλώνονται με την έκδοση ομολόγων.
Για παράδειγμα, η Ελλάδα πλήρωνε 6 δις € ετησίως για τόκους – με ένα επιτόκιο της τάξης του 2%. Εάν λοιπόν δανειζόταν με 6%, τότε οι ετήσιοι τόκοι, στο σύνολο του χρέους (320 δις €), θα ξεπερνούσαν τα 18 δις € – ένα ποσόν που ήταν και είναι αδύνατον να εξυπηρετήσει, ειδικά στην κατάσταση που την είχε οδηγήσει η Τρόικα.
Επομένως ήταν στην κυριολεξία φυλακισμένη, με κλειστές όλες τις εξόδους διαφυγής – οπότε εύλογα προβλεπόταν πως τα μνημόνια θα συνεχίσουν να υπάρχουν στο διηνεκές, σφραγίζοντας επίσημα την κατοχή της χώρας (άρθρο).
Στη συνέχεια, η νέα κυβέρνηση της αριστεράς που προκάλεσε απερίσκεπτα, εις βάρος της χώρας τις εκλογές, κερδίζοντας τες, αφενός μεν δεν τήρησε καμία από τις προεκλογικές της δεσμεύσεις, αφετέρου οδηγήθηκε σε μία σειρά υπερβολικών λαθών και παραλείψεων – μέσω των οποίων τοποθετήθηκε κυριολεκτικά η «ταφόπλακα» στη χώρα.
Οι ενέργειες της ήταν τόσο λανθασμένες, ώστε να υποπτεύεται κανείς πως εξυπηρετούσαν ξένα συμφέροντα –καταλήγοντας τελικά να προσφέρει «γη και ύδωρ» στους δανειστές μέσω ενός τρίτου μνημονίου, καθώς επίσης να διαμελίσει το ίδιο της το κόμμα. Ένα δε από τα οδυνηρότερα αποτελέσματα της επτάμηνης διακυβέρνησης της ήταν η πλήρης καταστροφή της ελληνικής οικονομίας – μέσω της οποίας ολοκληρώθηκε η πολιτική, πολιτιστική και κοινωνική κατάρρευση της Ελλάδας.
Όσον αφορά τα μέτρα που ψήφισε, με τη βοήθεια των κομμάτων της αντιπολίτευσης, θα οδηγήσουν σε μία, πρωτοφανή στα ιστορικά χρονικά, ληστεία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας – μεταξύ άλλων, με την υιοθέτηση νόμων που κατέστησαν τις τράπεζες απόλυτους κυρίαρχους των κατασχέσεων και των πλειστηριασμών.
Φυσικά δεν θα είναι οι ελληνικές τράπεζες αυτές που θα λεηλατήσουν τους Έλληνες, αλλά οι ξένοι κερδοσκόποι – στους οποίους οι τράπεζες έχουν εκχωρήσει προ πολλού τις απαιτήσεις τους (τιτλοποιήσεις), με υποθήκες τόσο τα ακίνητα των ιδιωτών, όσο και τις ελληνικές επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή συνεχίζεται ο περιορισμός της ρευστότητας στην ελληνική οικονομία, κρίνοντας από τη μείωση του ενεργητικού των τραπεζών (γράφημα), οπότε κλιμακώνονται οι «συνθήκες ασφυξίας».
.
.
Στα πλαίσια αυτά, η οποιαδήποτε προσπάθεια της χώρας να ξεφύγει από την τριπλή παγίδα, στην οποία έχει οδηγηθεί σκόπιμα, είναι καταδικασμένη – ενώ αυτό που φαίνεται να απομένει στους Έλληνες, εάν δεν αλλάξουν τακτική, είναι η απόλυτη εξαθλίωση αυτών και των παιδιών τους, με την Ελλάδα «υπό ξένη κατοχή» στο διηνεκές.
.
Η χρεοκοπία
Ο Adam Smith, ο πατέρας της Οικονομίας, είχε διαγνώσει πριν από αρκετούς αιώνες το πρόβλημα, θεωρώντας πως μία χώρα, η οποία είχε φτάσει σε σημείο να αδυνατεί εντελώς να εξυπηρετήσει τις υποχρεώσεις της, δεν είχε άλλη λύση από τη χρεοκοπία – συνοψίζοντας την άποψη του στο εξής:
«Όταν το δημόσιο χρέος υπερβαίνει ένα ορισμένο ύψος, τότε δεν υπάρχει ούτε ένα και μοναδικό παράδειγμα, από όσα γνωρίζω, όπου να επιτεύχθηκε ποτέ, με δίκαιο τρόπο, η εξ ολοκλήρου αποπληρωμή του.
Σε εκείνες τις σπάνιες περιπτώσεις που έγινε δυνατή σε κάποιο βαθμό η εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών, συνέβη με τη χρήση της χρεοκοπίας – την οποία είχε παραδεχθεί κανείς ανοιχτά, χωρίς κανένα δισταγμό. Ακόμη και όταν υπήρξε συχνά μία ονομαστική επιστροφή του χρέους, στην πραγματικότητα επρόκειτο για μία ολοκάθαρη χρεοκοπία».
Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, εμείς είμαστε ανέκαθεν υπέρ της αποπληρωμής του χρέους – το οποίο,υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσαμε μέχρι πρόσφατα να εξυπηρετήσουμε (ανάλυση). Παρά το ότι λοιπόν η οικονομική κατάσταση της χώρας το 2014, συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, ήταν απελπιστικά χειρότερη, με αποκλειστική και μόνο ευθύνη της Τρόικας, υπήρχε η δυνατότητα – σε καμία περίπτωση όμως μετά την αναίρεση των υπεσχημένων από την Ευρώπη (Γερμανία), καθώς επίσης με την επιβολή των νέων υφεσιακών μέτρων.
Επομένως, το μόνο που απομένει στην Ελλάδα είναι η αναγγελία της επίσημης χρεοκοπίας της, με όλα τα ρίσκα που συνεπάγεται η σημερινή της κατάσταση – σύμφωνα με το συμπέρασμα του Adam Smith που φυσικά θεωρεί τον αργό θάνατο, στον οποίο οδηγείται μία υπερχρεωμένη χώρα, με την ίδια τελική κατάληξη, πολύ χειρότερο από την πτώχευση της.
Πόσο μάλλον όταν κατά τη διάρκεια του αργού θανάτου και μέχρι τον επιθανάτιο ρόγχο της, δρομολογείται η λεηλασία της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας της χώρας – με αποτέλεσμα την απόλυτη εξαθλίωση του πληθυσμού της, τον εγκλεισμό στις φυλακές των χιλιάδων οφειλετών που παράγει ασταμάτητα η λιτότητα, τη ραγδαία άνοδο της εγκληματικότητας και το «βομβαρδισμό» του κράτους πρόνοιας. Η τελική κατάληξη είναι μία φυλετική εκκαθάριση, η οποία θυμίζει κυριολεκτικά μία γενοκτονία – όπως αυτές που οι διεθνείς οργανισμοί καταδικάζουν, ως συνήθως εκ των υστέρων.
Το πρόβλημα βέβαια εν προκειμένω είναι τι ακριβώς σημαίνει η χρεοκοπία μίας χώρας, η οποία προηγουμένως έχει εγκλωβιστεί σε ένα ξένο νόμισμα, σε ένα υποθηκευμένο δημόσιο χρέος, καθώς επίσης σε μία σειρά μνημονίων, με την Τρόικα στην κυβέρνηση της – απόλυτο κυρίαρχο του στημένου παιχνιδιού.
Η απάντηση στο δύσκολο αυτό ερώτημα δεν είναι καθόλου απλή, εάν θέλει κανείς να είναι υπεύθυνος – αφού η επιλογή του είναι ουσιαστικά μεταξύ δύο εξαιρετικά μεγάλων κακών, από τα οποία οφείλει να μαντέψει ποιο αποτελεί το μικρότερο.
Πρόκειται επομένως για μια πολύ δύσκολη απόφαση, την οποία λογικά δεν μπορεί και δεν πρέπει να πάρει κανένα κόμμα μόνο του – αφού όποιο δρόμο και αν ακολουθήσει, την υποταγή δηλαδή της Ελλάδας στα καταστροφικά μνημόνια με την ελπίδα να ξεφύγει κάποια στιγμή, ή τη χρεοκοπία της με απρόβλεπτα επακόλουθα, κανένας Πολίτης δεν θα είναι ευχαριστημένος.
.
Επίλογος
Θεωρούμε πως το δημόσιο χρέος της Ελλάδας δεν είναι ούτε επαχθές, ούτε επονείδιστο, στο συντριπτικά μεγαλύτερο ύψος του, με την ορθή ερμηνεία του όρου (ανάλυση) – παρά το ότι ένα μεγάλο μέρος του οφείλεται στους υπέρογκους τόκους του παρελθόντος, καθώς επίσης στην πολιτική διαφθορά, η οποία «μεγαλούργησε» με τη βοήθεια των διεθνών διαφθορέων (ανάλυση).
Η αιτία είναι το ότι δεν είχαμε δικτατορία, οπότε εμείς επιλέξαμε την πολιτική μας ηγεσία, καθώς επίσης τον καταναλωτικό δανεισμό, ο οποίος κοστίζει πανάκριβα – παρά το ότι γνωρίζαμε πως υγιής είναι μόνο εκείνος ο δανεισμός, ο οποίος χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για επενδύσεις. Επομένως, δεν πρέπει να θεωρούμε πως δικαιούμαστε τη διαγραφή του – πόσο μάλλον για τρίτη συνεχή φορά, ενώ οι δύο προηγούμενες μας κόστισαν δυσανάλογα ανταλλάγματα, παραχωρήσεις και καταστροφικούς συμβιβασμούς.
Κατ’ επακόλουθο το μόνο που απομένει σε μία χώρα που θέλει να είναι ελεύθερη, με κάθε θυσία, δεν είναι άλλο από τη χρεοκοπία της εντός της Ευρωζώνης – από την επίσημη παραδοχή της πως είναι αδύνατη η πληρωμή του χρέους της, αφού δεν της παρέχονται οι προϋποθέσεις από τους δανειστές της. Εναλλακτικά η σκλαβιά της, η υποταγή της στα μνημόνια δηλαδή, με ιερή ευλάβεια και με την πιστή, τη «βασιλικότερη του βασιλέως» τήρηση όλων όσων υπαγορεύονται από αυτά.
Η συγκεκριμένη απόφαση, η επιλογή μίας από τις δύο παραπάνω εναλλακτικές δυνατότητες, δεν μπορεί φυσικά να ληφθεί από κανένα πολιτικό κόμμα μόνο του, ενώ απαιτεί τη λεπτομερή ενημέρωση, σε σχέση με τις συνέπειες ή με τις υποχρεώσεις της, καθώς επίσης τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας των Ελλήνων – αφού διαφορετικά δεν θα μπορούσε να στηριχθεί από τους ίδιους, ως οφείλει, οπότε θα αποτύγχανε.
Περαιτέρω κατά την υποκειμενική μας άποψη το τρίτο μνημόνιο, χωρίς τη διαγραφή ενός μέρους του δημοσίου χρέους, ισοδύναμα αναπτυξιακά μέτρα εκ μέρους της Ευρώπης, καθώς επίσης ισοδύναμα αναπτυξιακά μέτρα εκ μέρους της κυβέρνησης που θα προκύψει από τις εκλογές (ανάλυση), είναι καταδικασμένο εκ των προτέρων να αποτύχει. Η αιτία είναι το ότι, θα βυθίσει ακόμη περισσότερο την Ελλάδα στην ύφεση, με αποτέλεσμα να εξελιχθεί σε ένα «αποτυχημένο κράτος» – ενώ οι Πολίτες είναι πλέον εξαντλημένοι και εύλογα δεν το αποδέχονται στην πλειοψηφία τους.
Ως εκ τούτου, είναι ουτοπικό να θεωρεί κανείς πως μπορεί να εφαρμοσθεί ως έχει, χωρίς τα παραπάνω «αντίμετρα», ακόμη και αν ήταν πράγματι το καλύτερο δυνατόν για την ελληνική οικονομία – κάτι που φυσικά δεν ισχύει, πόσο μάλλον όταν με την υπογραφή του έχουν παραδοθεί κυριολεκτικά τα κλειδιά της χώρας στους νέους ιδιοκτήτες της.
Συνοψίζοντας, η τρίτη, ενδιάμεση λύση θα ήταν ένα ηπιότερο τρίτο μνημόνιο (συμπεριλαμβανομένης της απομείωσης του χρέους), το οποίο θα συνοδευόταν από ισοδύναμα αναπτυξιακά μέτρα τόσο εκ μέρους της Ευρώπης, όσο και της Ελλάδας – εναλλακτικά η σκλαβιά, η πλήρης υποταγή δηλαδή στους όρους των δανειστών χωρίς αντιρρήσεις ή η χρεοκοπία εντός της Ευρωζώνης (ανάλυση).
Δυστυχώς, η λύση της δραχμής δεν υπάρχει – ενώ όλοι όσοι αναφέρονται στο εθνικό νόμισμα είτε έχουν πλήρη άγνοια αυτών που έχει υπογράψει η Ελλάδα, καθώς επίσης της οικονομικής της κατάστασης, είτε απλά δημαγωγούν, χωρίς αυτό να σημαίνει πως είναι κακοπροαίρετοι.
.
Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι ένας σύγχρονος οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου – όπου και δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά για αρκετά χρόνια, με ιδιόκτητες επιχειρήσεις σε όλες τις πόλεις της Γερμανίας. Έχει εκδώσει τρία βιβλία αναφορικά με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, ενώ έχει δημοσιεύσει πάνω από 2.500 αναλύσεις σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα, με κέντρο βάρους την εθνική και διεθνή μακροοικονομία, καθώς επίσης το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Για το πλήρες βιογραφικό σημείωμα του συγγραφέα, πατήστε εδώ.
